Doświadczenie wykazało, że ten, kto najpierw opanował znajomość esperanto, szybciej mógł nauczyć się innego języka obcego, – częściowo dlatego, że esperanto ze swoją regularnie powiązaną i logiczną budową – ułatwia zrozumienie gramatyki, częściowo zaś dlatego, że esperanto w przeważającej mierze zbudowane jest z międzynarodowych słów. 80% podstaw słownych zapożyczonych jest z łaciny oraz języka włoskiego, – pozostałe m.in. – z greckiego, rosyjskiego, niemieckiego i angielskiego. Powodem tego, iż znajomość esperanto ułatwia uczenie się innych języków jest fakt, że esperanto stwarza pozytywne nastawienie do procesu nauki języków obcych z uwagi na swoją nieskomplikowaną strukturę, dzięki której uczniowie już po kilku pierwszych tygodniach nauki esperanto, mogą prowadzić łatwe rozmowy w tym języku. Esperanto dzięki swojej przejrzystości i logice wywołuje u uczącego się specjalne odczucie dla obcego języka i jest też świetną bazą do jego opanowania.
Istnieje co najmniej 1 000 rodzin na całym świecie, które stosują esperanto jako swój język domowy. Rodziny te, powstały z reguły w wyniku spotkania się kobiet i mężczyzn (z różnych krajów i z różnymi językami ojczystymi), na konferencjach esperantystów.
Z uwagi na specyfikę budowy tego języka, nie potrzeba uczyć się tyle samo słów w esperanto, ile należy opanować w przypadku nauki innego języka obcego. Jeden i ten sam rdzeń słowa daje początek wielu innym słowom, poprzez dodanie przedrostka albo końcówki. Jeśli przykładowo dodaje się przed jakimś słowem – m a l -, to otrzymuje się przeciwieństwo jego znaczenia.
-ciepły =
varma.
-zimny =
malvarma.
-jasny =
lumo.
– ciemny =
mallumo.
Weźmy np. – polskie słowo – „r o d a k”. W języku esperanto zbudowane jest ono następująco:
sam(a)
= taki sam, równy
// wszystkie przymiotniki kończą się na „a”
land(o)
= kraj
// wszystkie rzeczowniki kończą się na „o”
ano
= mieszkaniec
samlandano
= rodak
samurbano
= osoba, z tego samego miasta
urbo = miasto
saminsulano
osoba, z tej samej wyspy
insulo = wyspa
samlingvano
= osoba, mówiąca tym samym językiem
lingvo = język
- pismo =skribo,
rzeczownik kończy się na „-o„
- pisać =skribi
czasownik kończy się na „-i„
- pisemnie =skribe
przysłówek kończy się na „-e„
- pisemny =skriba
przymiotnik kończy się na „-a„
Rzeczownik kończy się zawsze na -o
domo
dom
knabo
chłopiec
muziko
muzyka
skribo
pismo
hundo
pies
Przymiotnik kończy się zawsze na -a
granda
duży
juna
młody
skriba
pisemny
La jest rodzajnikiem określonym. Nie odmienia się go nigdy.
La hundo
ten pies
La hundo estas blanka (Ten pies jest biały).
La domo
ten dom
La knabo
ten chłopiec
La tablo
ten stół
La floro
ten kwiat
Rodzajnik nieokreślony nie istnieje.
pies, jakiś pies
dom, jakiś dom
Przetłumacz:
ronda ringo
okrągły pierścień
rapida biciklo
szybki rower
forta kafo
mocna kawa
varma akvo
ciepła woda
Czasownik w formie bezokolicznika otrzymuje końcówkę -i
esti
być
vidi
widzieć
skribi
pisać
Liczebniki:
0
nul
1
unu
2
du
3
tri
4
kvar
5
kvin
6
ses
7
sep
8
ok
9
naux
(↓ Alfabet)
10
dek
11
dek unu
12
dek du
20
dudek
25
dudek kvin
100
cent
237
ducent tridek sep
1000
mil
1780
mil sepcent okdek
Czy potrafisz przetłumaczyć na język polski następujące słowa? Zakryj prawą kolumnę. Akcent pada zawsze na przedostatnią sylabę.
adreso
adres
aparato
aparat
biciklo
rower
butelo
butelka
dentisto
dentysta
doktoro
doktor
fakso
fax
floro
kwiat
fotelo
fotel
hospitalo
szpital
hotelo
hotel
kafo
kawa
karoto
marchew
komforta
wygodny /-a/
papero
papier
pasporto
paszport
radio
telefono
telefon
teniso
tenis
vino
wino
Więcej o metodzie budowy słów: z pomocą przedrostka albo przyrostka możma zbudować cały szereg słów pochodzących od rdzenia danego słowa. Stosując np. przedrostek: mal-, budujemy określenie o przeciwnym znaczeniu:
bona
dobrze
malbona
źle
longa
długi
mallonga
krótki
fermi
zamknąć
malfermi
otworzyć
pli
więcej
malpli
...
dancistino