Kłusek Tomasz - Wyprawa partyjska Marka Antoniusza.pdf - aaaaaaaaaaa Historia - bogg

Wydział Historii Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Rzeszowie

TOMASZ KŁUSEK

WYPRAWA PARTYJSKA MARKA

ANTONIUSZA

(36 rok p. n. e.)

SPIS TREŚCI

WSTĘP

1. Źródła literackie o wyprawie partyjskiej

2. Stosunki rzymsko–partyjskie przed wyprawą Antoniusza

3. Antoniusz na Wschodzie

4. Wyprawa partyjska Marka Antoniusza

ZAKOŃCZENIE

Appendix A

Appendix B

BIBLIOGRAFIA

WSTĘP

Wyprawa partyjska Marka Antoniusza w 36 roku ∗ stanowiła jeden z ważniejszych

epizodów przełomowych lat 30 - tych I-go wieku w Rzymie. Z jednej strony była etapem toczącej

się od początku tego stulecia rywalizacji rzymsko - partyjskiej, z drugiej zaś wywarła spory wpływ

na układ sił politycznych w ramach II - go triumwiratu.

Dlatego też w pracy tej poświęcono osobne miejsce retrospekcji stosunków rzymsko–

partyjskich, mając na celu głównie ukazanie motywów jakimi kierowali się rzymscy wodzowie

(Krassus, Antoniusz) podejmując wyprawy za Eufrat.

Istotne dla samej wyprawy jest ukazanie działalności Antoniusza na Wschodzie, ale także

jego kontaktów z Oktawianem w okresie między bitwą pod Filippi (42 r.), a wyprawą partyjską.

Znamienny podtytuł pracy H. Bengtsona „Triumvir und Herrscher des Orients” 1 podkreśla właśnie

te dwie płaszczyzny w jakich oceniać należy dokonania Antoniusza.

Zasadnicze omówienie wyprawy partyjskiej koncentruje się na całym szeregu dotyczących

jej dyskusyjnych problemów (trasa Antoniusza, uzbrojenie, identyfikacja Fraaspy i in.), by

następnie podjąć próbę odtworzenie przebiegu kampanii na podstawie głównych przekazów -

Kassjusza Diona i Plutarcha.

Fragmenty ich dzieł dotyczące wyprawy umieszczono w Appendixach, co ma ułatwić

zapoznanie się z głównymi tezami zaproponowanymi w tym opracowaniu.

Omówienie działalności pisarskiej Plutarcha, Kassjusza Diona oraz pozostałych autorów

piszących o wyprawie pozwala określić ich pierwotne źródła oraz czynniki, które wpłynęły na taki,

a nie inny stosunek do Antoniusza i samej ekspedycji na Partów.

Wśród opracowań poświęconych wyprawie partyjskiej M. Antoniusza należy wymienić

głównie dwie prace historyków niemieckich; J. Kromayera w ramach jego”Kleine Forschungen

∗ Wszystkie daty jeśli nie zaznaczono inaczej odnoszą się do lat p. n. e.

1 1 H. Bengtson, Marcus Antonius. Triumvir und Herrscher des Orients, München 1976.

zur Geschichte des II. Triumvirats" 2 i nowszą, H. Bengtsona”Zum Partherfeldzug des Marckus

Antonius". 3

Opis wyprawy znaleźć można także w dziełach syntetyzujących historię Partii 4 jak i

zajmujących się dziejami schyłku republiki 5 oraz analizujących monografiach poświęconych

Antoniuszowi 6 i Oktawianowi. 7

Wieloaspektowość kampanii Antoniusza sprawia, że szereg cennych sugestii występuje

również w opracowaniach traktujących choćby o dziejach rzymskiej prowincji Syrii 8 , czy historii

Lagidów. 9

Na szczególną uwagę zasługują jednak prace А. Т. Бокщанина 10 i K.- H. Zieglera 11 opisujące

całościowo historię kontaktów rzymsko - partyjskich.

Doskonałe zestawienie źródeł o wyprawie dał A. Bürcklein 12 , zaś poczynania Antoniusza na

Wschodzie podsumował H. Buchheim 13 , która to praca stawia dokonania triumwira w zupełnie

nowym świetle.

Nieoceniony wpływ na niniejsze opracowanie miały również artykuły profesora J.

Wolskiego 14 , podkreślające równorzędność królestwa Partów wobec Rzymu oraz praca profesora

2 [w:] Hermes 31 (1896), s. 70 i n.

3 Sitzungberichte der Bayerischen Akademie der Wissenschaft, Philosophisch - historische Klasse, 1, München 1974.

4 N. C. Deberoise, A Political History of Parthia, Chicago 1939; F. Justi, Geschichte des alten Persiens, Berlin 1879; A. v.

Gustchmid, Geschichte Irans und seiner Nachbarländer, Tübingen 1888; F. Spiegel, Erânische Alterthumskunde, III, Leipzig

1878; P. Sykes, A History of Persia, I, London 1961; M. A. R. Colledge, The Parthians, New York 1967.

5 R. Syme, Roman revolution, Oxford 1962.

6 H. Bengston, Marcus Antonius...; R. F. Rossi, Marco Antonio nella lotta politica della tarda repubblica romana, Univeritá

degli Studi di Trieste. Instituto di Storia Antica 1., Trieste 1959.

7 V. Gardthausen, Augustus und seine Zeit, I, 1-2, Leipzig 1891, H. A. Машкин, Принцинат Августа, Произхожде и

социалная сущность, Москва - Ленинград 1949.

8 J. Dobiaš, Dějny řimskie provincie Syrskě, I. Do odděleni Judaie od Syrie, Praha 1924.

9 A. Bouche- Leclerq, Historie des Lagides, II. Decadence et fin de le dynastie (181-30 a. v. J. - C.).

10 Порфя и Рим, I-II, Москва 1960-66.

11 Die Beziehungen zwichen Rom und dem Partherreich. Ein Beitrag zur Geschichte des Volkerrechts, Wiesbaden 1964.

12 Die Quellen und chronologie römisch - parthischen Feldzuge in den Jahren, 713-718, Berlin 1879.

13 Die Orientpolitik des Triumvir Marcus Antonius. Ihre Voraussetzungen, Entwicklung und Zusammenhang mit dem

politischen Ereignissen in Italien, Heidelberg 1960.

14 Iran siedziba Imperiów w starożytności, II. Arsacydzi, NdW nr 417, Wrocław - Kraków 1988; Iran und Rom. Versuch

einer historischen Wertung der gegenseitigen Beziehungen, [w:] ANRW II. 9.1, s. 195-214; Program polityczny państwa

partyjskiego, [w:] Eos, R. 1965, s. 152-159; Rzymska polityka na Wschodzie. Imperializm rzymski w konflikcie z

imperializmem partyjskim, [w:] Starożytny Rzym we współczesnych badaniach. Państwo - Społeczeństwo - Gospodarka.

Liber in memoriam Lodovici Piotrowicz, red. J. Wolski, T. Kotula, A. Kunisz, Kraków 1994.

L. Morawieckiego „Władza charyzmatyczna w Rzymie u schyłku republiki, 15 głównie w części

poświęconej M. Antoniuszowi.

Praca ta nie powstałaby, gdyby nie pomoc wielu osób, którym chciałbym złożyć tą drogą

wyrazy podziękowania.

Głęboką wdzięczność winien jestem Prof. Lesławowi Morawieckiemu za wprowadzenie mnie

w świat historii starożytnej, kierowanie moimi poczynaniami, poświęcony czas i tą bezgraniczną

cierpliwość niezbędną w pracy z nami.

Serdecznie dziękuję również p. mgr Michalinie Iżeńskiej z Biblioteki Głównej WSP w

Rzeszowie, bez pomocy której praca ta byłaby o wiele uboższa.

Dziękuje też kolegom i wszystkim, których trud złożył się na ostateczny kształt tego

opracowania.

15 (lata 44-27 p. n. e.), Rzeszów 1989

Kłusek Tomasz - Wyprawa partyjska Marka Antoniusza.pdf

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: