33_38.pdf

Uniwersalny programator mikrokontrolerów PIC

P R O J E K T Y

Uniwersalny programator

mikrokontrolerów PIC,

część 2

AVT-573

Stwierdzenie, że

mikrokontrolery PIC zdominowały

nasz rynek, byłoby chyba lekko

przesadzone, faktem jednak

jest, że są one dość lubiane

przez naszych elektroników-

konstruktorów. Wymaganym

w dzisiejszych czasach

standardem jest posiadanie

wewnętrznej pamięci programu,

najlepiej programowanej

w układzie. PIC-e warunek ten

spełniają. Trzeba tylko wiedzieć,

jak tę pamięć zaprogramować

i oczywiście mieć czym to

zrobić.

Rekomendacje : Przedstawiony

w artykule układ jest

uniwersalnym systemem

umożliwiającym programowanie

mikrokontrolerów irmy Microchip.

Oprogramowanie

1.Programator

„Oshon PIC Programmer”

Program jest do-

stępny na stronie autora

www.oshonsoft.com. Pobra-

ny plik należy rozpakować

i zainicjować instalację. Po

zainstalowaniu programator jest

gotowy do pracy. Ważną cechą jest

fakt, że program posiada zaimple-

mentowane sterowniki umożliwia-

jące pracę w systemie Windows

98, jak również Windows NT oraz

XP. Okno programatora jest przed-

stawione na rys . 7 . W oknie tym

widoczna jest informacja o typie

programowanego mikrokontrolera,

wielkości pamięci programu oraz

pamięci danych EEPROM. Dodat-

kowo przestawiona jest zawartość

tych pamięci. Programator posiada

bardzo prosty interfejs i prze-

znaczony jest do programowania

rodzin układów: PIC16F62x, PI-

C16F7x, PIC16F8x oraz PIC16F87x.

ra pliku HEX,

który ma być później

wprowadzony do pamięci

mikrokontrolera.

Tools – w tym menu zawar-

te są polecenia zapisu, odczytu

i weryikacji pamięci.

Hardware – menu to dotyczy

parametrów dołączonego progra-

matora. Opcja Schematics wyświe-

tla okno ze schematem prostego

programatora współpracującego

z oprogramowaniem. W zależ-

ności od zastosowanego układu

pełniącego rolę buforów pomię-

dzy złączem komputera a mikro-

kontrolerem należy odpowiednio

skonigurować poszczególne linie

portu LPT. W przedstawionym

programatorze bufory te powodu-

ją zanegowanie wszystkich linii

sterujących, dlatego należy skoni-

gurować oprogramowanie tak, aby

ponownie zanegowało te sygnały,

co w efekcie pozwoli na po-

prawną współpracę programatora

z oprogramowaniem.

Hardware Settings – służy do

koniguracji wyjść ( rys . 8 ). Moż-

liwe jest także sprawdzenie dzia-

Funkcje paska wyboru

File – w tym menu znajduje

się polecenie Clear buffer oraz

Open . Clear buffer służy do ka-

sowania buforów programatora

dla pamięci Flash oraz EEPROM.

Do komórek pamięci Flash zostaje

wpisana wartość 0x3FFF, a do ko-

mórek pamięci EEPROM wartość

0xFF. Polecenie Open umożliwia

wczytanie do bufora programato-

Rys. 7. Wygląd okna Oshon PIC

programmer

Rys. 8. Okno

konfiguracji linii

portu LPT

Rys. 9. Okno

testowania

programatora

Rys. 10. Okno wyboru typu mikro-

kontrolera

Elektronika Praktyczna 6/2004

Uniwersalny programator mikrokontrolerów PIC

należy wydać komendę

weryikacji kodu To-

ols -> Verify . Jeśli pa-

mięć zastanie zapisana

błędnie, to pojawi się

komunikat o adresie

pierwszego błędnego

słowa, w przeciwnym

przypadku programo-

wanie należy uznać za

zakończone.

Programator IC-Prog

jest kolejnym darmo-

wym narzędziem umoż-

liwiającym programo-

wanie mikrokontrolerów.

Oprogramowanie jest

udostępniane na stronie www.ic-

prog.com. Tam także znajdują

się uaktualnienia oraz schematy

obsługiwanych programatorów.

Ich liczba jest duża, gdyż opro-

gramowanie umożliwia programo-

wanie niemalże wszystkich typów

mikrokontrolerów, nie tylko irmy

Microchip, ale również Atmel.

Możliwe jest także programowanie

szeregowych pamięci EEPROM. Wy-

gląd okna programu jest przedsta-

wiony na rys . 11 .

Najcenniejszą cechą tego opro-

gramowania jest możliwość wybra-

nia jednej z wielu wersji języko-

wych, w tym także polskiej. Ko-

lejną zaletą jest brak konieczności

instalowania programu, gdyż plik

wykonywalny od razu urucha-

mia programator. Oprogramowa-

nie może pracować w systemach

Windows 98 lub niższym, a także

w systemach Windows NT oraz

XP. Do pracy w systemach ostat-

nio wymienionych wymagane jest

dołączenie biblioteki umożliwiają-

cej dostęp do portów komputera.

Biblioteka ta o nazwie icprog.sys

jest również dostępna na stronie

autora programu.

Przy pierwszym uruchomieniu

programu należy skonigurować

parametry jego pracy. W celu

ułatwienia wprowadzania dalszych

ustawień, na wstępie należy usta-

wić polski język wyświetlanych

komunikatów. Wykonuje się to

w menu Settings -> Options -> Lan-

guage , w wyświetlonym oknie

należy wybrać opcję Polish . Po

tej czynności program samoczyn-

nie zostanie zamknięty i ponow-

nie uruchomiony z interfejsem

w języku polskim. Następnie na-

Rys. 13. Okno testowania dołączo-

nego programatora

Rys. 11. Wygląd okna programu ICProg

leży wybrać rodzaj odpowiedniego

programatora w menu Ustawie-

nia -> Sprzęt lub nacisnąć klawisz

funkcyjny F3. W otwartym oknie

( rys . 12 ) należy wybrać typ pro-

gramatora – TAIT Serial Program-

mer oraz port równoległy, do któ-

rego jest dołączony. W oknie tym

można także ustawić opóźnienie

wysyłania danych oraz zanego-

wać poszczególne linie danych.

Dla przedstawionego programatora

wszystkie linie należy ustawić

według rys . 12 .

Oprogramowanie umożliwia

także sprawdzenie poprawności

pracy dołączonego programato-

ra. Funkcja ta jest wywoływana

w menu Ustawienia -> Sprawdź

sprzęt . Widok uruchomionego okna

jest przedstawiony na rys . 13 . Te-

stowanie przebiega analogicznie

jak to miało miejsce w przypadku

programu Oshon Programmer.

Jeżeli programator będzie pra-

cował w systemie Windows XP,

to należy do katalogu, w którym

znajduje się ICProg skopiować

plik icprog.sys oraz włączyć ste-

rownik systemu NT. Dokonuje się

tego poprzez menu Ustawienia -

> Opcje . W nowo otwartym oknie

należy w menu Różne zaznaczyć

opcję Włącz sterownik NT / 2000

( rys . 14 ).

łania dołączonego programatora

za pomocą opcji Check Hardware

( rys . 9 ), gdzie można zmienić

stan poszczególnych linii sterują-

cych i wykryć ewentualne niepra-

widłowości w pracy programatora.

Options – w tym menu doko-

nuje się wyboru obsługiwanego

mikrokontrolera. Po wybraniu je-

dynej opcji Change Microcontroller

Model ukaże się okno przedsta-

wione na rys . 10 . Aby wybrać

konkretny model mikrokontrolera,

należy wpisać cyfry przypisane do

typu, a następnie zatwierdzić je.

Proces programowania przebie-

ga następująco: W menu Options -

> Change Microcontroller Model

należy wybrać odpowiedni model

mikrokontrolera, następnie wczy-

tać plik HEX i wybrać polecenie

Tools -> Programm All . Należy

zwrócić uwagę na fakt, że wczy-

tany plik musi zawierać słowo

koniguracyjne (wartości tzw. bez-

pieczników), gdyż z poziomu pro-

gramatora nie można ustawić tego

parametru. W czasie programowa-

nia widoczny jest licznik progra-

mowanych słów pamięci programu

i danych. Po zaprogramowaniu

Rys. 12. Okno wyboru typu progra-

matora.

Rys. 14. Okno dodatkowych opcji

programowania

Elektronika Praktyczna 6/2004

Uniwersalny programator mikrokontrolerów PIC

UWAGA! Przeprowadzone testy wykazały, że przy szybkim

procesorze komputera mogą pojawiać się błędy w czasie pro-

gramowania. Częściowo można je wyeliminować odpowiednim

ustawieniem opóźnienia portu (rys. 12). Dobre efekty przynosi

również uruchomienie innej aplikacji obciążającej procesor. Dla

komputera z procesorem 850 MHz, uruchomienie odtwarzacza

MP3 powoduje całkowity brak błędów. Wymienione problemy

występują dla programu IC-Prog w wersji 1.05C, w przypadku

wersji 1.04 programowanie przebiega prawidłowo bez dodatko-

wych zabiegów. Jednak ta wersja programu obsługuje mniejszą

liczbę mikrokontrolerów. Dlatego w zależności od programowa-

nego mikrokontrolera należy zastosować odpowiednią „metodę”.

lecenie 3 ... Jako polecenia stoso-

wane są znaki, których znaczenie

jest następujące:

p – programuj układ,

v – sprawdź poprawność zapisu,

r – odczytaj pamięć układu,

i – przy programowaniu nie

pokazuj okna z zawartością pa-

mięci, pokazywane jest tylko okno

informacyjne wskazujące stopień

zaawansowania wykonywanego

procesu,

l – wczytaj plik,

fxxxh – słowo koniguracyjne

(dla bezpieczników),

q – zamknĳ okno po zaprogra-

mowaniu.

Przykładowa komenda progra-

mowania może być następująca:

IC-Prog -ltest.hex -p -v -i -f3E-

EA -q

Po wydaniu takiej komendy

zostanie uruchomiony IC-Prog,

następnie będzie wczytany plik

test.hex, którym zostanie zapro-

gramowany mikrokontroler, dalej

zostanie zweryikowana popraw-

ność zapisu i zapisane słowo

koniguracyjne. Okno programato-

ra będzie wyświetlone w postaci

zminimalizowanej (tylko wskaźnik

programowania), a po zakończeniu

procesu programowania zostanie

automatycznie zamknięte. Jak wi-

W menu Programowanie moż-

na wybrać sposób weryikacji

zapisywanego kodu w pamięci

mikrokontrolera. Do wyboru jest:

weryikacja w czasie programo-

wania lub po zaprogramowaniu.

W menu Skróty można zapisać

cztery najczęściej używane typy

mikrokontrolerów, następnie za-

programowany typ będzie można

wybrać za pomocą kombinacji

klawiszy CTRL+F1/F2/F3/F4.

Do operacji na pamięci mikro-

kontrolera służą polecenia zawarte

w menu Polecenia :

– Odczytaj wszystko (F8) – odczy-

tuje zawartość pamięci Flash

oraz EEPROM mikrokontrolera

i umieszcza w buforze, skąd

następnie dane mogą zostać

zapisane w postaci pliku HEX

lub BIN.

– Polecenie Programuj wszystko

(F5)- zapisuje zawartość bufora

do pamięci Flash i EEPROM

mikrokontrolera.

– Programuj i koniguruj (F4)

– zapisuje do mikrokontrolera

konigurację bezpieczników.

– Wyczyść wszystko – kasuje pa-

mięć programu i danych mi-

krokontrolera.

– Weryikuj – porównuje dane

zapisane w pamięci mikrokon-

trolera z danymi znajdującymi

się w buforze.

Procedura programowania wy-

gląda następująco: na początku

należy wybrać typ mikrokontrole-

ra z listy lub poprzez kombinacje

klawiszy CTRL+F1/F2/F3/F4 (jeżeli

wcześniej zostały przypisane do

nich odpowiednie typy mikro-

kontrolerów), następnie należy

wczytać odpowiedni plik kombi-

nacją klawiszy CTRL+O (litera

„O”) lub poleceniem Otwórz ...

Jeżeli wczytany plik zawiera pra-

widłowe słowo koniguracyjne, to

automatycznie zostaną ustawione

odpowiednie bezpieczniki ( Fuses )

w oknie dialogowym programato-

ra, w przeciwnym wypadku usta-

wienia te można zmienić ręcznie.

Proces programowania rozpoczyna

się naciśnięciem klawisza F5 lub

wybraniem polecenia Programuj

wszystko . W zależności od wybra-

nej opcji weryikacji, poprawność

zapisu jest sprawdzana podczas

programowania lub po jego za-

kończeniu. Jeżeli nie pojawi się

komunikat o błędzie, to pamięć

mikrokontrolera została zaprogra-

mowana prawidłowo.

Oprócz programowania okien-

kowego możliwe jest także wy-

wołanie procesu programowania

przez zewnętrzny program z linii

poleceń. Funkcja ta jest przydatna

podczas pisania programu w edy-

torze, na przykład MPLAB. Wtedy

z poziomu tego edytora można

wywołać proces programowania.

Ułatwia to znacznie pracę przy

wielokrotnym sprawdzaniu po-

prawności skompilowanego progra-

mu. Wywołanie programu z linii

poleceń ma następującą postać:

Icprog polecenie1 polecenie 2 po-

Tab. 3. Zestawienie mikrokontrole-

rów obsługiwanych przez odpowied-

nie podstawki programujące

Podstawka Obsługiwane układy

DIP8 PIC12F629, PIC12F675

DIP14 PIC16F630, PIC16F676

DIP18-1

PIC16F83, PIC16F84,

PIC16F84A, PIC16F627,

PIC16F628

DIP18-2

PIC16F83, PIC16F84,

PIC16F84A, PIC16F818,

PIC16F819

DIP18-3

PIC16F83, PIC16F84,

PIC16F84A, PIC18F1320

DIP28-1

PIC16F72, PIC16F73,

PIC16F76, PIC16F870,

PIC16F872, PIC16F873,

PIC16F873A, PIC16F876,

PIC16F876A

DIP28-2

PIC18F242, PIC18F252,

PIC18F248, PIC18F258,

PIC18F2320,

DIP40-1

PIC16F74, PIC16F87,

PIC16F871, PIC16F874,

PIC16F874A, PIC16F877,

PIC16F877A

DIP40-2

PIC18F442, PIC18F252,

PIC18F448, PIC18F458,

PIC18F4320, PIC18F4539

Rys. 15. Sposób podłączenia programatora do pracującego systemu

Elektronika Praktyczna 6/2004

Uniwersalny programator mikrokontrolerów PIC

Rys. 16. Schemat elektryczny adaptera DIP8

Rys. 17. Schemat elektryczny adaptera DIP14

Rys. 18a. Schemat elektryczny adaptera DIP18-1

dać, taki tryb programowania jest

bardzo przydatny w przypadku

prac nad projektem, natomiast

przy programowaniu plikami wy-

nikowymi wygodniejszy będzie

standardowy sposób programowa-

nia za pomocą klawiszy funkcyj-

nych lub myszki.

nych grup mikrokontrolerów, jed-

na podstawka może być zastoso-

wana do kilku rodzajów układów.

Każda podstawka posiada złącze

sygnałów wejściowych CON1,

które należy połączyć przewodem

taśmowym ze złączem CON3

płytki programatora. Na każdej

podstawce programującej znajdu-

je się jedna podstawka służąca

do zamontowania mikrokontrolera

oraz druga umożliwiająca połącze-

nie z podstawką systemu. Sposób

podłączenia programatora z pracu-

jącym systemem jest przedstawio-

ny na rys . 15 . Do obsługi mikro-

kontrolerów wymienionych w tab .

2 (w cz. 1 artykułu) niezbędne

jest zastosowanie dziewięciu pod-

stawek programujących. W tab . 3

przedstawiony jest spis układów

przypisanych do konkretnej pod-

stawki programującej. W przypad-

ku podstawek 18-nóżkowych, dla

każdej wersji możliwe jest progra-

mowanie układów typu PIC16F83,

PIC16F84, PIC16F84A. Jest tak,

ponieważ podstawki te różnią się

między sobą jedynie innym umiej-

scowieniem nóżki programowania

PGM, a wymienione układy nie

posiadają takiego wyprowadzenia.

Mogą więc być obsługiwane przez

dowolną podstawkę. Pozostałe

układy przypisane są do konkret-

nej wersji podstawki.

Akcesoria dodatkowe

Do programowania w systemie

należy zastosować dodatkowe pod-

stawki programujące, które przyłą-

czane są do programatora poprzez

złącze CON3. W zależności od

typu mikrokontrolera należy zasto-

sować odpowiednią podstawkę. Ze

względu na podobieństwa pew-

Elektronika Praktyczna 6/2004

Uniwersalny programator mikrokontrolerów PIC

Rys. 18b. Schemat elektryczny adaptera DIP18-2

Rys. 18c. Schemat elektryczny adaptera DIP18-3

Rys. 19a. Schemat elektryczny adaptera DIP28-1

Rys. 19b. Schemat elektryczny adaptera DIP28-2

Elektronika Praktyczna 6/2004

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: