1
- czyli kilka praktycznych przykładów na to, jak można poprzez zabawę uczyć poprawnej wymowy.
( Opracowały: mgr Dorota Foltyn i Agata Legoń – nauczycielki Przedszkola nr 50
w Bielsku- Białej )
Z uwagi na wciąż rosnącą liczbę dzieci z zaburzeniami mowy- wczesne działania profilaktyczne powinny zajmować znaczące miejsce w codziennej pracy przedszkola i stanowić ważne ogniwo w całokształcie oddziaływań ukierunkowanych na niedopuszczanie do pojawiania się nieprawidłowości w rozwoju mowy.
Dlatego też nauczanie poprawnej wymowy można z powodzeniem prowadzić już od najmłodszej grupy wiekowej.
Tych kilka praktycznych przykładów zabaw, podanych poniżej, może świadczyć o tym, że nauka poprawnej wymowy nie musi być monotonną i mało ciekawą pracą, ale może zmienić się w wesołą i pełną ciekawych pomysłów przygodę!
Zapraszamy do wspólnej zabawy z głoskami: s , z ,c , dz
W procesie rozwoju mowy dziecka głoski: s, z, c, dz pojawiają się około 3 roku życia.
Zatem kontrolę nad ich prawidłowym rozwojem oraz ewentualną pracę korygującą można rozpocząć stosunkowo wcześnie, stosując odpowiednie do wieku metody i formy pracy. Ćwiczenia tutaj zawarte mają pomóc w kształtowaniu i utrwaleniu prawidłowej artykulacji tych głosek. Nie zastąpią one wizyty u logopedy, mogą być jednak uzupełnieniem ćwiczeń prowadzonych przez specjalistę.
Ciekawą pozycją książkową do ćwiczeń w utrwalaniu poprawnej wymowy jest materiał językowy zawarty w książeczkach pt. „Syczące wierszyki” i „Szumiące wierszyki” autorstwa Iwony Michalak- Widera i Katarzyny Węsierskiej, z których to skorzystano w niniejszym opracowaniu.
- S -
Podczas wymawiania głoski s język leży płasko za dolnymi zębami ( jak przy a ), zęby są zbliżone i widoczne, usta rozchylone płasko przylegają do zębów ( jak przy uśmiechu ).
Weź rurkę albo słomkę, połóż ją na języku, leciutko zagryź i dmuchaj: ssssssss........do rurki.
Poprowadź palec wzdłuż węża, mówiąc: ssssss....Pamiętaj: „grzeczny” język chowa się za zębami!!!
Za nim jego ssstryj grzechotnik.
I ssstu sssynów ssstryja z sssssykiem:
„przessssstań już być sssssamotnikiem!”
Pięć paluszków twojej rączki- to rodzinka głoski S. Weź kartkę papieru, połóż na niej swoją dłoń i obrysuj jej kształt. Każdemu paluszkowi dorysuj minkę i czapeczkę według własnego pomysłu. Nazwij paluszki tak, jak na podanym przykładzie i powtórz głośno kilka razy imiona wszystkich członków rodzinki.
Powtórz za mną wesoły wierszyk:
Szedł po drodze smok
do szkoły się uczyć.
I tak wciąż powtarzał:
sma-sma, smo-smo, smu-smu,
sme-sme, smy-smy, smą-smą, smę-smę.
Taki zielony smok, co uczyć się chciał.
W podobny sposób można utrwalać wymowę głosek: z, c, dz.
Lata osa koło nosa, Oto domek niski Sanki, moje stare sanki.
koło nosa Stasia. stoją pod nim miski. A na sankach tych bałwanki.
Mały Staś chowa nos, Pieski wodę piją, Suną z górki sanki same.
nie ugryzie Stasia. potem miski myją. O! Są sanki, a bałwanek?
- Z -
Głoskę z wymawiamy podobnie jak głoskę s , ale jej wymowa jest dźwięczna, tzn. wprawiamy w ruch struny głosowe; strumień powietrza jest słabszy.
Zmień się w małego komara, przykucnij w trawie i bzycz, jak prawdziwy komar: zzzzz.......
Teraz głoskę s odwiedziła rodzinka głoski z.. Jej członkowie to: za, zo, zu, ze, zy. Wykonaj te same czynności co w zabawie z głoską s.
Do swojej walizy Gotuję dla Izy Raz literki w abecadle
wsadził pan Dionizy: znakomite pyzy. chciały się zabawić.
skarpety, spodnie, paski dwa, Iza w pisk i zwinnie zmyka, I kłóciły się zajadle,
a dla swego synka, zabawkę- psa. pyzy zostały, nie ma batonika. Jakby się ustawić...
„Kram z literkami”
Zaczepił mnie pewien góral Myślę i myślę, zgadnąć nie mogę,
W zimie pod Zakopanem na góry zerkam zezem.
I mówi: „zgaduj – zgadula, Zaraz, chwileczkę, już coś mi świta!
Z czego „z” jest znane? „Z” – chyba z tego jest znane,
Zgaduj – zgadula, zgaduj – zgadula, że wydeptało te wszystkie ścieżki
Z czego to „z” jest znane?” w górach pod Zakopanem.
- C -
Podczas wymawiania głoski c, język dotyka na chwilę do podniebienia tuż za zębami i odskakuje, usta są lekko uśmiechnięte.
Po łące skacze konik polny, który między kolejnymi skokami „cyka”- cyk, cyk, cyk, cyk,.......
„Choinka Wacka” „Jacek” „Abecadło”
Na choince pełno cacek. Oto mały Jacek, Na tablicy miał napisać
Wszystkie wieszał mały Wacek. co ulepił placek. Jacek abecadło całe.
Tu cukierki – tam pajace. Cały placek dla Celinki Lecz ocena źle wypadła:
Chłopiec aż z radości skacze. i dla lali jej, Alinki. znał litery tylko małe.
- dz -
Głoskę dz wymawiamy podobnie jak głoskę c, ale jej wymowa jest dźwięczna, tzn. pracują struny głosowe.
luckaz06