Powikłania po przewlekłym ogólnym leczeniu preparatami sterydowymi.pdf

Powikłania po przewlekłym ogólnym leczeniu preparatami sterydowymi

Przewlekłe stosowanie preparatów sterydowych w leczeniu ogólnym jest o wiele bardziej niebezpieczne od

miejscowej aplikacji. Zwi ą zki sterydowe przewlekle dostaj ą ce si ę do kr ąŜ enia ogólnego wywołuj ą z czasem

szereg niepo Ŝą danych reakcji, m. in.:

· wpływ na metabolizm

Sterydy wpływaj ą silnie na gospodark ę w ę glowodanow ą , lipidow ą i białkow ą . Przez podnoszenie

glikemii powoduj ą hiperinsulinemi ę i insulinooporno ść , co mo Ŝ e prowadzi ć do cukrzycy.

Hiperinsulinemia, jak równie Ŝ wzmo Ŝ one łaknienie, powoduj ą nadwag ę i otyło ść . Sterydy zmieniaj ą

ponadto rozmieszczenie tkanki tłuszczowej w kierunku centralnym (ksi ęŜ ycowata twarz „jak ksi ęŜ yc w

pełni”, bawoli kark).

wpływ na skór ę

Sterydy hamuj ą funkcje fibroblastów, co prowadzi do ś cie ń czenia skóry i tkanki podskórnej, mo Ŝ e

sprzyja ć p ę kni ę ciom i wynaczynieniom w ich obr ę bie (charakterystyczne czerwone rozst ę py).

Dodatkowo utrudniaj ą przez to gojenie zranie ń .

· wpływ na układ ruchu

Preparaty sterydowe powoduj ą osłabienie siły mi ęś niowej oraz utrat ę masy kostnej z potencjaln ą

osteoporoz ą (cz ę sto obserwuje si ę u pacjentów kompresyjne złamania kr ę gów). U dzieci i młodzie Ŝ y

spowolniony jest wzrost i dojrzewanie fizyczne.

· wpływ na wydzielanie wewn ę trzne

Sterydy podawane zewn ę trznie jako preparaty lecznicze hamuj ą syntez ę endogennych zwi ą zków

sterydowych. Mo Ŝ e si ę to przyczyni ć do zaniku i niewydolno ś ci kory nadnerczy. Ponadto obni Ŝ enie

poziomu hormonów płciowych powoduje hypogonadyzm i hamuje dojrzewanie płciowe u młodzie Ŝ y.

wpływ na odporno ść

Hamowanie przez sterydy mechanizmów immunologicznych zwi ę ksza podatno ść organizmu na

infekcje – głównie grzybicze zaka Ŝ enia skóry.

· inne

Poprzez hamowanie syntezy prostanoidów sterydy mog ą wywoływa ć lub pogarsza ć przebieg takich

schorze ń jak: nadci ś nienie t ę tnicze, jaskra, choroba wrzodowa czy kamica nerkowa. Mog ą ponadto

powodowa ć zaburzenia psychiczne oraz nadmierne owłosienia ciała.

Powikłania po przewlekłym miejscowym leczeniu preparatami sterydowymi

Cz ęś ciej u Ŝ ywane i mniej szkodliwe s ą sterydy stosowane zewn ę trznie, w postaci ma ś ci, kremów,

fluidów i innych. Mog ą one wywoływa ć takie skutki uboczne jak:

miejscowe ś cie ń czenie skóry,

rozszerzenie powierzchniowych naczy ń krwiono ś nych,

rozst ę py skórne,

· posterydowe zapalenie skóry i zmiany tr ą dzikopodobne.

Długotrwałe stosowanie sterydów zewn ę trznie wi ąŜ e si ę z szeregiem efektów ubocznych, które nie musz ą

wyst ą pi ć , je ś li jednak wyst ą pi ą , s ą raczej permanentne:

teleangiektazje,

rozst ę py skórne,

zmiany pigmentacji (biały dermografizm),

ś cie ń czenie skóry wła ś ciwej,

alergia kontaktowa na sterydy,

wi ę ksza podatno ść skóry na infekcje.

Posterydowe zapalenie skóry to stan zapalny wywołany uzale Ŝ nieniem si ę skóry od sterydów

stosowanych zewn ę trznie. Skóra, która otrzymuje regularnie dawk ę sterydów, przy ich odstawieniu odczuwa

głód sterydowy, co skutkuje pogorszeniem. Dodatkowo uzale Ŝ nienie pogł ę bia fakt, Ŝ e:

· kortykosterydy stosowane zewn ę trznie powoduj ą stopniowe ś cie ń czenie, a z czasem zanik warstwy

rogowej naskórka, co zwi ę ksza absorpcj ę sterydu przez skór ę ,

· w przypadku aplikowania bez odpowiednich przerw, dochodzi do tachyfilaksji skóry, czy jej

uniewra Ŝ liwienia si ę na działanie sterydu.

Skłonno ść do uzale Ŝ nienia skóry od sterydów jest spraw ą indywidualn ą , u niektórych osób nast ę puje

bardzo szybko (np. ju Ŝ po kilku tygodniach). Znaczenie ma tutaj obszar powierzchni ciała, które były

smarowane, okres czasu aplikowania i siła sterydu, a tak Ŝ e przypadło ść skórna pacjenta. Posterydowe zapalenie

skóry mo Ŝ e jednak dotyczy ć nie tylko osób z chorobami skórnymi – zdrowa skóra konsekwentnie smarowana

sterydami równie Ŝ jest w stanie si ę uzale Ŝ ni ć .

Momentem przełomowym jest najcz ęś ciej permanentne odstawienie sterydów. Manifestuje si ę to

wówczas, oprócz zaostrzenia objawów choroby:

sw ę dz ą cym rumieniem z silnym obrz ę kiem w obr ę bie smarowanych sterydem obszarów,

tzw. zapaleniem okołoustnym – wokół ust, brody i w okolicach przynosowych,

· przymieszkowymi zmianami tr ą dzikopodobnymi (twarde, sw ę dz ą ce, podskórne grudy – tzw. tr ą dzik

posterydowy). Czynniki zaostrzaj ą ce przebieg s ą podobne jak przy tr ą dziku zwykłym: stres, emocje,

słodycze, ostre potrawy mog ą powodowa ć obrz ę k grudek, ich czerwienienie si ę .

Leczenie posterydowego zapalenia skóry jest długotrwałe. Zmiany ust ę puj ą opornie, stopniowo w ci ą gu min. 4

tygodni, ale u niektórych mo Ŝ e trwa ć to nawet kilka miesi ę cy. Nie zaleca si ę w tym czasie stosowania

zewn ę trznie Ŝ adnych substancji czynnych, jedynie oboj ę tne emolienty w celu zniwelowania ogromnego

podra Ŝ nienia i odbudowania zniszczonej warstwy rogowej naskórka. Najwa Ŝ niejszym elementem terapii

stopniowe odzwyczajanie od sterydów – zbyt gwałtowne odstawienie mo Ŝ e by ć dla skóry du Ŝ ym wstrz ą sem.

Dlatego czasami, w pocz ą tkowej fazie leczenia stosuje si ę jeszcze niewielkie, stopniowo zmniejszane dawki

sterydów.

Leczenie tr ą dziku posterydowego (o ile wyst ą pił) przebiega podobnie jak w przypadku tr ą dziku zwykłego czy

tr ą dziku ró Ŝ owatego – podaje si ę tetracykliny (Tetralysal, Unidox), w celu zniesienia stanu zapalnego skóry oraz

zahamowania rozwoju bakterii Propionibacterium acnes, powoduj ą cych wtórne infekcje grudek. Mo Ŝ na

zastosowa ć punktowo ma ś ci z antybiotykiem (np. Metronidazol). Je ś li posterydowe zapalenie skóry

współistnieje z tr ą dzikiem posterydowym, zaleca si ę wprowadzenie anybiotykoterapii miejscowej dopiero po

ust ą pieniu objawów tego pierwszego. Grudki posterydowe s ą zazwyczaj najbardziej opornym w leczeniu

elementem zapalnym.

Zarówno posterydowe zapalenie skóry, jak i tr ą dzik posterydowy ust ę puj ą bez pozostawienia ś ladu, cho ć trwa to

nieraz bardzo długo. Przez jaki ś czas mog ą si ę jednak utrzyma ć drobne zbliznowacenia po grudkach, w postaci

sinych plam i strupków.

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: