Marta Bogdanowicz - O dysleksji czyli specyficznych trudnościach w czytaniu i pisaniu.pdf

(338 KB) Pobierz
249662067 UNPDF
tytuł: "O dysleksji czyli specyficznych trudnościach w czytaniu i pisaniu - odpowiedzi na pytania
rodziców i nauczycieli"
autor: Marta Bogdanowicz
Mojej córce Kasi, od której wiele nauczyłam się o dysleksji
LUBIN 1994 Wydawnictwo Popularno-naukowe "LINEA"
SPIS TREŚCI
Słowo wstępne...str. 2
Pytania...str. 3
Część i
Historia badań nad dysleksją...str. 9
Część II
Terminologia...str. 12
Część III
Definicja dysleksji rozwojowej...str. 16
Część IV
Częstość występowania...str. 22
Część V
Etiologia - pierwotne przyczyny dysleksji rozwojowej...str. 25
Część VI
Patomechanizm - wturne przyczyny dysleksji rozwojowej...str. 31
Część VII
Diagnoza...str. 35
Część VIII
Symptomatologia - objawy dysleksji rozwojowej...str. 39
Część IX
Profilaktyka...str. 52
Część X
Dydaktyka...str. 56
Część XI
Terapia...str. 76
Część XII
Prognoza i perspektywy...str. 88
Część XIII.
ORGANIZACJE DZIAŁAJĄCE NA RZECZ DZIECI ZE SPECYFICZNYMI TRUDNOŚCIAMI
W UCZENIU SIĘ CZYTANIA I PISANIA...str. 92
SŁOWO WSTĘPNE
Ksiąźka, którą bierzesz, Czytelniku, do ręki, jest nietypowa. Stanowi zbiór pytań i odpowiedzi.
Pytania czerpałam z rozmów z rodzicami dzieci dyslektycznych podczas pracy w poradni, z listów
nadchodzą-cych do Polskiego Towarzystwa Dysleksji, wykładów ze studentami, zajęć w Szkole dla
Rodziców i zebrań Polskiego Towarzystwa Dysleksji. Pytania uszeregowane są w działy. Wszystkie
wyszczególnione są na wstępie publikacji. Dlatego też nie jest konieczne, aby tę książkę czytać od
początku do końca. Można ją czytać również od końca i od środka. Można także odszukiwać w
niej, jak w swoistej encyklopedii, jedynie odpowiedzi na pytania, zależnie od potrzeb i
zainteresowań.
Odpowiedzi na pytania czerpałam z literatury, z prowadzonych przeze mnie badań naukowych, z
długoletniej praktyki
diagnostycznej
i terapeutycznej z dziećmi, a także - co ma ogromne znaczenie - z własnych doświadczeń matki
dyslektycznego dziecka.
Inspiracją do napisania tej książki było spotkanie z Marion Welchman i jej publikacja wydana w
Brytyjskim Towarzystwie Dysle-
ksji, której składam podziękowania.
Pragnę wyrazić moją wdzięczność redaktorom: Krystynie Kuczyń-skiej, Annie Cieślarowej i
Stanisławowi Drewniakowi, których praca przyczyniła się do większej komunikatywności tekstu i
tym samym ułatwi korzystanie z tej książki.
Mam nadzieję, że Czytelnik znajdzie odpowiedzi na większość pytań, które chciałby mi zadać. Jeśli
tak nie jest, proszę przesłać swoje
pytania pod wskazany niżej adres. Postaram się na nie odpowiedzieć w kolejnym wydaniu tej
książki.
prof.dr hab. Marta Bogdanowicz
Polskie Towarzystwo Dysleksji
ul. Pomorska 68
80-343 GDAŃSK
Jesteśmy w dobrym towarzystwie: Andersen, Rodin, Edison,
Einstein, Churchill, król Norwegii Olaf i jego cbrka księżna Astrid - to też
dyslektycy.
Hans Christian Andersen
(1 805-1875)
PYTANIA
I. Historia badań nad dysleksją
1. Jak długo istnieje dysleksja?
2. Kiedy odkryto i opisano dysleksję?
3. Jacy specjaliści pierwsi opisali i badali zjawisko dysleksji rozwojowej?
4. Jak rozwijała się wiedza o dysleksji?
5. Jakie są charakterystyczne tendencje w badaniach ostatnich lat?
6. Jak wygląda współpraca specjalistów w zakresie badań nad dysleksją?
7. Jakie nowe zjawiska społeczne związane z dysleksją pojawiły się w ostatnim czasie?
8, Czy można być dyslektykiem i "wejść do historii'?
II. Terminologia
1. Dlaczego mówimy o 'specyficznych' trudnościach w czytaniu i pisaniu?
2. Co znaczy skrót: LD lu SLD?
3. Czy specyficzne trudności w czytaniu i pisaniu u dzieci od początku nazywano dysleksją?
5
4. Jak długo stosowano termin "wrodzona ślepota słowna'?
5. Co to jest "pseudodysleksja"?
6. Jaki termin jest najczęściej używany na oznaczenie specyficz-nych trudności w czytaniu i pisaniu
u dzieci?
7. Jakie jeszcze inne nazwy można spotkać w literaturze na oznaczenie specyficznych trudności w
czytaniu i pisaniu?
8. Dlaczego na oznaczenie specyficznych trudności w czytaniu i pisaniu używa się czasem jednego,
a czasem kilku terminów? 9. Jak rozumieć terminy: "dysleksja", "dysortografia" i
"dysgrafia"?
10. Jaką terminologię stosuje się w Polsce?
11. Co to jest "hiperdysleksja"?
III. Definicja dysleksji rozwojowej
1. Czy wszyscy ludzie mogą się nauczyć czytać równie szybko i piynnie?
2. Jakie wyniki uzyskują dzieci dyslektyczne w testach
inteligencji?
3. Czy dzieci dyslektyczne mogą uzyskać iloraz inteligencji poniżej przeciętnej?
4. Czy dzieci z inteligencją niższą niż przeciętna mogą mieć trudności w czytaniu i pisaniu?
5. Czy wszystkie dzieci, które mają trudności w czytaniu i pisaniu to
dzieci dyslektyczne?
6. Czy istnieje jedna definicja dysleksji?
7. Która z definicji jest powszechnie uznawana?
8. Czy definicja ta nie jest przestarzała?
9. Jaka definicja jest używana w Polsce?
10, Czy dysleksja i specyficzne trudności w uczeniu się to te same zjawiska?
11. Czy dzieci dyslektyczne zalicza się do kategorii "dzieci o specjal-
nych potrzebach edukacyjnych"?
12.,Czy niewłaściwe nauczanie może być przyczyną dysleksji? 13. Dlaczego istnieją przeciwnicy
wyróżniania zjawiska dysleksji? IV. Częstość występowanta
1. Jak często zdarzają się przypadki dysleksji?
2. Czy badania nad częstością występowania specyficznych trud-ności w czytaniu i pisaniu
prowadzone były w Polsce?
3. Czy często trudności w czytaniu i pisaniu występują jednocześ-nie?
4. Jaka jest przyczyna rozbieżności wyników badań nad częstością występowania dysleksji
uzyskanych przez różnych badaczy?
5. Jaki jest stopień statości odsetka dzieci z dysleksją, dysorto-grafią i dysgrafią ?
6. Czy każdy nauczyciel ma szansę zetknąć się z dzieckiem dyslektycznym?
7
V. Etlologia - plerwotne prrycryny dysleksjl rozwojowej
1. Czy istnieje jedna przyczyna dysleksji?
2. Czy w rodzinie może być więcej niż jedno dziecko dyslektyczne? 3. Czy dysleksję można
odziedziczyć?
4. Jak często zdarza się dziedziczne uwarunkowanie dysleksji? 5. Czy dysleksja równie często
występuje u chiopców jak u dziew-cząt?
6. Dlaczego dysleksja częściej występuje u chiopców?
7. Czy dysleksja może być skutkiem nieprawidlowej ciąży i porodu? 8. Czy dysleksja występuje
zawsze w przypadkach nieprawidfowej ciąży i porodu lub wówczas, gdy oboje rodzice są
dyslektykami? 9. Czy dysleksja jest "zlokalizowana" w mózgu?
10. Co to znaczy, że dysleksja może być uwarunkowana organicz-nie?
11. Czy istnieją pewne dowody organicznych zmian w centralnym układzie nerwowym?
12. Czy dysleksja może być skutkiem urazu psychicznego?
13. Czy koncepcja "psychodysleksji" jest powszechnie przyjęta? 14. Czy dysleksja może mieć
związek z zaburzeniami hormonalny-mi?
15. Jak wyjaśnić przypadki samoistnego ustąpienia dysleksji? 16. Która z koncepcji etiologicznych
jest prawdziwa?
8
l7.Co znaczy termin "polietiologia"?
VI. Patomechanizm - wtórne prrycryny dysleksji rozwojowej 1. Jaki jest mechanizm powstawania
dysleksji rozwojowej?
2. Jak rozumieć neuropsychologiczny mechanizm czynności czyta-nia i pisania, ich lokalizację w
mózgu?
3. Jakie funkcje leżą u podstaw czynności złożonych, jakimi są czytanie i pisanie?
4. Zaburzenia jakich funkcji są przede wszystkim odpowiedzialne za występowanie specyficznych
trudności w uczeniu się czytania i pisania?
5 Jaka jest sprawność innych funkcji poznawczych?
6. Jakie jest neuropsychologiczne podłoże specyficznych trudno-ści w czytaniu i pisaniu?
7. Jaki jest patomechanizm specyficznych trudności w czytaniu i pisaniu?
8. Co oznacza określenie "obszar zaburzeń" lub "sprzężone zabu-rzenia"?
9. W jakich przypadkach trudności w czytaniu i pisaniu są mniej nasilone?
10. Czy w związku z różnymi patomechanizmami dysleksji rozwojo-wej można mówić o różnych
typach dysleksji?
11. Jak można ustalić istnienie zaburzeń warunkujących dysleksję rozwojową?
VII. Diagnoza
1. Kto jest uprawniony do orzekania o dysleksji rozwojowej? 2. Jaki jest zakres badań psychologa?
3. Jaka rola w diagnozowaniu przypada pedagogowi?
4. Jakie zadania w diagnozie dysleksji należą do psychiatry dziecię-
cego?
5. Jak jest rola logopedy w formulowaniu diagnozy dysleksji? 6. Czy konieczne jest badanie EEG?
Jakie dodatkowe badania mogą być prrydatne w diagnozie dysieksji?
7. Co to jest iloraz inteligecji i jakie jest jego znaczenie w przypadku
badania dzieci dyslektycznych?
8. Co to jest "wskaźnik fragmentarycznego deficytu rozwojowego"? 9. Czy orzeczenia
psychologiczne, wraz z diagnozą innych specja-listów, powinny być przekazywane do szkoiy?
VIII. Symptomatologia - objawy dysleksji rozwojowej
1. Jakie objawy są podstawą rozpoznania dysleksji?
2. Jak zmienia się symptomatologia dysleksji rozwojowej wraz z wiekiem dziecka?
Zgłoś jeśli naruszono regulamin