Oparzenia chemiczne
Oparzenia chemiczne są to oparzenia środkami żrącymi, jak np. stężonymi kwasami: siarkowym, solnym, azotowym, karbolowym, octowym, lub zasadami (ługami): sodową i potasową oraz amoniakiem, niegaszonym wapnem. Substancje chemiczne wywołują w tkankach uszkodzenia zależne nie tylko od substancji żrącej, ale także od stężenia, wielkości powierzchni, na którą one działają, a także od czasu działania. Podobnie jak przy uszkodzeniach cieplnych, odróżniamy różne stopnie uszkodzeń chemicznych.
Kwasy powodują ścięcie białek tkankowych - powstają suche strupy. Zasady powodują rany drążące, głębokie, wilgotne, rozpływowe. Działanie kwasów jest bardziej powierzchowne niż zasad.
Ogólną zasadą postępowania przy oparzeniach chemicznych jest rozcieńczenie środków żrących długotrwałym zmywaniem silnym strumieniem wody.
Przy oparzeniach niegaszonym wapnem trzeba najpierw mechanicznie oczyścić z wapna ciało, a dopiero później zmywać oliwą lub dużą ilością wody, w przeciwnym razie, przy dużej ilości wapna, pod wpływem wody nastąpi reakcja chemiczna, wyzwalająca duże ilości ciepła. Spowoduje to nie tylko oparzenie chemiczne, ale i cieplne.
Po obmyciu stosujemy miejscowe antidotum, czyli substancję neutralizującą działanie środka żrącego. Przy kwasach będzie to 2-3% roztwór sody oczyszczonej (wodorowęglan sodowy), a w przypadku braku sody - roztwór mydła lub woda wapienna. Przy zasadzie - 1% roztwór octu. Odtrutkę należy zastosować natychmiast, na całą powierzchnię oparzoną, w celu zneutralizowania znajdującej się na ranie substancji żrącej, a następnie przykładamy okłady - przez kilka godzin - nawilżone odtrutką.
W razie oparzenia chemicznego konieczne jest leczenie szpitalne.
Uwaga: przy oparzeniu fosforanem nie wolno stosować tłuszczowych opatrunków, ponieważ fosfor jako rozpuszczalny w tłuszczach może się wtedy jeszcze bardziej rozprzestrzenić w obrębie rany.
W razie oparzenia jamy ustnej skuteczne jest płukanie jej mocnym naparem herbaty.
be.3