Finanse lokalne wykład 4 1.04.2012r.
Temat:
Finanse lokalne i regionalne Unii Europejskiej.
1. Zadania zarządu terytorialnego.
Podstawy prawne:
a) Art. 167 ust. 1, Art. 163 i 166 – Konstytucja RP (zadania własne i zlecone)
b) Art. 6.1, 7.1 – ustawy o samorządzie gminnym
c) Art. 4 – ustawy o samorządzie powiatowym
d) Art. 14 – ustawy o samorządzie województwa.
Ustawy branżowe:
a) ustawa o gospodarce nieruchomościami z 1997 roku
b) ustawa o systemie oświaty z 1991 roku
c) ustawa o drogach publicznych z 1985 roku
d) ustawa o pomocy społecznej z 2004 roku
e) prawo ochrony środowiska z 2001 roku itp.
Klauzula domniemanych kompetencji – Art. 167.1 Konstytucji RP.
Jednostkom samorządu terytorialnego zapewnia się udział w dochodach publicznych odpowiednio do przypadających im zadaniom.
Nowe zadania i ich szacowane skutki finansowe (przykładowe):
- od 2000 roku samorządom przybyło 60 nowych zadań bez odpowiednich rekompensat finansowych
- wniosek jednostek samorządu terytorialnego do trybunału konstytucyjnego lista nowych zadań z ostatnich lat + zbiorcze symulacje dotyczące ich skumulowania negatywnych konsekwencji dla budżetów jednostek samorządów terytorialnych
- według analiz przygotowanych przez Związek Miast Polski zmiany w systemach finansowych w latach 2007 – 2011 spowodowały uszczuplenie kasy samorządów wszystkich szczebli o kwotę 8 miliardów złotych rocznie.
2. Zadania Jednostek Samorządu Terytorialnego.
Zadania własne:
a) obligatoryjne
b) fakultatywne
np.
- finansowanie z własnych środków i na własną odpowiedzialność
- Źródła finansowania: dochody własne, subwencja ogólne w niektórych przypadkach dotacje na dofinansowanie zadań własnych
Zadania zlecone:
a) ustawowo
b) w drodze porozumienia
- finansowanie – środki obce,
- Źródła finansowania: dotacja celowa a w przypadku zadań powierzonych źródła finansowania określone w drodze porozumienia
Finansowanie ze środków gminy (przykłady):
- ochrona porządku publicznego
- zagospodarowanie przestrzenne gminy
- ochrona środowiska naturalnego
Podział zadań własnych wg. Z. Niewiadomskiego:
a) infrastruktura społeczna (lokalna - gmina, ponad lokalna - powiat, regionalna - województwo)
b) infrastruktura techniczna
c) porządek i bezpieczeństwo publiczne
d) ład przestrzenny i ekologiczny
3. Problematyka działalności gospodarczej samorządu terytorialnego – dylematy:
a) JST jako przedsiębiorca nastawiony na zysk?
b) Wielka Brytania – zakaz prowadzenia działalności gospodarczej samorządu wykraczającej poza sferę nieużyteczności publicznej
c) Austria – pełna swoboda samorządu w podejmowaniu tej działalności
4. Działalność gospodarcza gminy w Polsce:
a) sfera użyteczności publicznej (zadania użyteczności publicznej) – są to zadania własne gminy, których celem jest bieżące i nieprzerwane zaspokajanie potrzeb zbiorowych ludności w drodze świadczenia usług powszechnie dostępnych
b) poza sferą użyteczności – działalność zarobkowa gmin (tak), ale są ograniczenia wynikające z ustawy z dnia 20.12 1996 roku o gospodarce komunalnej
5. Formy prowadzenia działalności przez JST:
a) sfera użyteczności publicznej – zakład budżetowy (nie posiada osobowości prawnej, jest tzw. ułomną osobą prawną – prowadzi działalność gospodarczą jedynie w granicach pełnomocnictwa udzielonego przez gminę
b) poza sferą użyteczności publicznej – spółki kapitałowe (posiadają określoną osobowość prawną, sp. z o. o.)
6. Kiedy gmina może tworzyć spółki prawa handlowego i przystąpić do nich poza sferę użyteczności?
a) istnieją niezaspokojone potrzeby wspólnoty samorządowej na rynku lokalnym
b) występuje w gminie bezrobocie w znacznym stopniu co wpływa ujemnie na poziom życia wspólnoty samorządowej
c) jeżeli dotyczy to tworzenia i przystępowania gminy do spółek, zajmujących się czynnościami bankowymi, ubezpieczeniowymi oraz działalnością doradczą, promocyjną, edukacyjną, wydawniczą na rzecz JST, a także innych spółek ważnych dla rozwoju gminy
Powiat nie może prowadzić działalności gospodarczej wykraczającej poza sferę użyteczności publicznej. Województwo może tylko prowadzić czynności promocyjne, edukacyjne i wydawnicze służące rozwojowi województwa.
7. Definicja i istota Partnerstwa Publiczno – Prawnego
Jest to współpraca podmiotów sektora prywatnego z sektorem publicznym w zakresie realizacji zadań tradycyjnie wykonywanych przez sektor publiczny, podnosząca korzyści obu sektorom, zarówno komercyjne jak i społeczne oraz rozdzielające zadania i ryzyko.
8. PPP – podstawy prawne
- ustawa z dnia 19.12.2008 o partnerstwie publiczno prawnym
- ustawa z dnia 9.01.2009 o koncesji na roboty budowlane.
psotka88