Depresja młodzieńcza.pdf

W ostatnich latach znacznie wzrosło zainteresowanie badaczy i klinicystów zjawiskiem depresji u

młodzieży. Pomijając trudności, jakie niesie z sobą identyfikacja objawów klinicznych, a także

pozycja nozologiczna depresji młodzieńczej, nietrudno zauważyć, że bodaj największy wkład nad

rozumieniem jej fenomenu wnieśli przedstawiciele podejścia dynamicznego, łączący w swym

myśleniu znaczenie objawów psychopatologicznych z wnikliwą oceną rozwoju psychiczno-

społecznego adolescenta oraz stawianymi przed nim wymaganiami w okresie dojrzewania.

Poszukując przyczyn depresji młodzieńczej autorzy wspomnianego podejścia skupiają się na

problematyce dojrzewania, zarówno w jej obszarze biologicznym jak i psychologicznym, upatrując

jej źródła w przemianach rozwojowych, stanowiących istotę dorastania. Przemiany te przebiegają w

tym okresie w sposób bardzo gwałtowny. Rozpoczynają się w obszarze biologicznym –

dojrzewanie fizyczne, następnie obejmują sferę emocji i uczuć – separacja emocjonalna od

rodziców, ustalanie stosunku emocjonalnego do siebie samego, aby na koniec rozciągnąć się na

obszar funkcjonowania społecznego – podejmowanie nowych ról społecznych, innych jakościowo

związków z rówieśnikami. To nasilenie zmian sprawia, że musi dojść do załamania

dotychczasowych sposobów radzenia sobie, a więc do kryzysu, który jest prawdopodobnie swoistą

normą tego okresu.

Budowany dopiero obraz samego siebie jest w tym czasie u młodego człowieka mało stabilny,

podlega stałym wahaniom w wyniku sukcesów i niepowodzeń w realizacji zadań rozwojowych jak i

z powodu ogólnego przestrojenia układu wewnątrzwydzielniczego W konsekwencji występowania

powyższych czynników u młodych ludzi pojawiają się bez wyraźnej przyczyny uczucia smutku lub

radości, które z łatwością przechodzą od skrajnej rozpaczy po euforię. Ponadto istniejąca duża

rozbieżność między idealistycznym (oczekiwanym), a aktualnym obrazem siebie powoduje

niestabilność akceptacji samego siebie u adolescenta, co wiąże się z niską samooceną oraz

zmiennym stosunkiem uczuciowym do samego siebie. Kolejnym ważnym i bardzo trudnym

zadaniem okresu adolescencji jest proces oddzielania się emocjonalnego od rodziców i konieczność

poradzenia sobie z powstającym z tej przyczyny poczuciem winy i/lub krzywdy. Jak się wydaje,

zarysowany powyżej konflikt jest punktem węzłowym dla powstania depresji młodzieńczej i może

prowadzić do manifestacji następujących objawów:

1. Zaburzenia nastroju - przejawiają się one w różnego stopnia obniżonym nastoju, smutku,

niestabilności emocjonalnej.

2. Podwyższony poziom lęku - charakterystyczne dla młodych ludzi jest występowanie lęku

przed przyszłością.

3. Zaburzenia sfery poznawczej, obejmujące:

a. trudności w obszarze nauki szkolnej (trudności w uczeniu się, niepowodzenia

szkolne, trudności w skupieniu uwagi, brak wytrwałości w nauce),

b. poczucie małej wartości,

c. przekonanie o nieskuteczności własnych działań i nieuchronnym niepowodzeniu,

d. uczucie nudy i niemożność znalezienia przyjemności.

4. Zaburzenia aktywności, które mogą być przejawiane przez:

a. wybuchy gniewu, agresji,

b. trudności w rozpoczęciu działania i łatwe męczenie się,

c. zaburzenie systemów dobowych objawiające się trudnościami w rannym wstawaniu,

późnym kładzeniu się spać, lepszym funkcjonowaniu w godzinach wieczornych,

d) zaniedbany wygląd i brak dbałości o higienę osobistą,

5. Zaburzenia zachowania, które obejmują:

a. niepodejmowanie czynności oczekiwanych od adolescenta (chodzenia do szkoły,

podejmowania obowiązków szkolnych, domowych i społecznych),

b. zachowania łamiące normy i zakazy społeczne (eksperymentowanie ze środkami

psychoaktywnymi, chaotyczna i przypadkowa aktywność seksualna),

c. zachowania autodestrukcyjne, w tym zachowania samobójcze, samookaleczenia.

6. Dolegliwości somatyczne polegające na skupieniu się na funkcjonowaniu ciała, zgłaszaniu

różnorodnych objawów nie mających potwierdzenia w badaniu lekarskim, spadku

sprawności i złym samopoczuciu.

Leczenie depresji młodzieńczej

Podstawową metodą leczenia depresji młodzieńczej jest psychoterapia, tak indywidualna jak i

grupowa. Głównym zadaniem stojącym przed terapeutą prowadzącym psychoterapię indywidualną

jest pomoc w odsłonięciu przyczyn zaistniałych rozbieżności pomiędzy ja idealnym adolescenta, a

jego aktualnym obrazem siebie, co ma na celu urealnienie stosunku pacjenta do samego siebie, a

tym samym zaakceptowanie siebie. Terapeuta powinien też wzmocnić realne możliwości pacjenta,

zaś często stawiane sobie przez adolescentów nieadekwatne cele powinny, przy akceptującej i

cierpliwej postawie terapeuty, zostać zastąpione przez cele możliwe do osiągnięcia. Bardzo

przydatna w leczeniu pacjentów młodzieżowych jest też psychoterapia grupowa, pozwalająca na

uzyskiwanie wielu pozytywnych informacji zwrotnych bezpośrednio od rówieśników, jak i

stwarzająca adolescentowi sposobność do pomocy innym, a tym samym dostarczająca wzmocnienia

poczucia własnych kompetencji

Przy niepowodzeniach w terapii należy zwrócić sie po pomoc do lekarza psychiatry dzieci i

młodzieży w celu rozważenia konieczności zastosowania leczenia farmakologicznego. Warto

nadmienić, że depresja może maskować występowanie innych chorób psychicznych lub

somatycznych, dlatego ważne jest przeprowadzenie dokładnego procesu diagnostycznego w celu

wdrożenia odpowiednich oddziaływań terapeutycznych.

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: