PEDEUTOLOGIA(1).doc

PEDEUTOLOGIA

1.      Problemy badawcze pedeutologii

Pedeutologia (gr. paideutes wychowawca; nauczyciel od paideúein wychowywać; kształcić) – jest to dział pedagogiki zajmujący się nauczycielem. W założeniu miała to być nauka badająca samokształcenie, czy też doskonalenie się nauczycieli.

Dziś jest to jedna z dynamicznie rozwijających się części pedagogiki i obejmuje nie tylko samokształcenie nauczycieli, lecz także zajmuje się:

-        cechami osobowości nauczycieli (wychowawców) i wpływem tych cech na proces kształcenia i wychowania,

-        poziomem i zakresem wykształcenia nauczyciela,

-        rolą społeczną nauczyciela (wychowawcy) – oczekiwaniami społecznymi wobec nauczycieli, trudnością roli społecznej itp.,

-        efektywnością kształcenia jako wynikiem pewnej pracy nauczyciela,

-        warunkami i efektami pracy nauczycieli,

-        doborem kandydatów do zawodu nauczycielskiego i kształcenie,

-        doskonaleniem i samokształceniem, awansem zawodowym,

-        warsztatem pracy nauczyciela,

-        przemianami jakie następują w zawodzie nauczyciela,

-        pozycją i autorytetem zawodu nauczyciela,

-        funkcją społeczną zawodu nauczycielskiego,

-        obowiązkami tego zawodu,

-        prawami nauczyciela wynikającymi z kodeksu pracy i karty nauczyciela

2.      Cele nauczania (sprawdzanie i ocenianie)

Cele zmieniają się wraz z rozwojem cywilizacji, ustroju, rozwojem nauki. Zadania wykonywane przez współczesnego nauczyciela są traktowane jako spełnienie ról, które podlegają różnym zmianom.

W. Okoń mówi, że dostrzega następujące grupy zadań tworzące obraz czynności codziennych nauczycieli w procesie kształcenia. Są to:

1)     transmitowanie wiedzy i doświadczenia, polega na przygotowaniu młodych do życia w społeczeństwie (globalizacja); nauczyciel pełni rolę przekaźnika od nauczyciela animatora,

2)     rozwijanie sił twórczych i zdolności innowacyjnych uczniów, różnorodnych czynników:

-        np. wspomaganie procesów rozwiązywania zadań praktycznych,

-        organizowanie różnorodnych form działalności twórczej, nauczanie przez kształtowanie problemowe,

-        kształtowanie postaw i charakterów uczniów, rozwój moralny, poznawczy, kształtowanie umiejętności tworzenia własnych kryteriów wartości.

3)     organizowanie działalności praktycznej dzieci i młodzieży, stwarzanie odpowiednich warunków wymaga od nauczyciela twórczej innowacji, łączenie teorii z praktyką, inspirowanie do podejmowania działań,

4)     posługiwanie się nowymi środkami kształcenia i wychowania, umiejętność wykorzystania tych środków, jak zastosować, kiedy i jak obsłużyć,

5)     sprawdzanie i ocenianie wyników osiągnięć uczniów.

-        mimo liczebności każdy nauczyciel musi poznać uczniów,

-        zapoznanie się z dokumentacja ucznia,

-        spotkania z rodzicami,

-        gruntowna znajomość uczniów, dokumentacji,

-        znajomość treści programowych,

-        ewaluacja, znajomość narzędzi i pomiaru, standaryzowanych narzędzi i budowanie narzędzi badawczych,

-        umiejętności sprawdzania i oceniania, obiektywizm,

-        takt pedagogiczny, etyka,

-        przygotowanie uczniów do kształcenia równoległego i przez całe życie.

3.      Funkcje nauczyciela (kształcenie interakcyjne w rozumieniu kompetencji zawodowych i społecznych)

Czesław Banach wyróżnia następujące funkcje z obszaru działań nauczyciela we współczesnej szkole:

1)     funkcja kształcąca,

2)     funkcja wychowawcza,

3)     funkcja opiekuńcza,

4)     funkcja środowiskowa,

5)     funkcja orientacyjno – życiowego ukierunkowania młodzieży,

6)     funkcja socjalizacyjna,

7)     funkcja badawcza.

Najczęściej realizowane są dwie pierwsze funkcje, natomiast pozostałem nie w pełni są realizowane.

Coraz bardziej widoczna jest funkcja opiekuńcza, szczególnie w przedszkolu.

Inne funkcje:

1)     funkcja kierownicza (liderska),

2)     funkcja interakcyjna,

3)     organizacyjna funkcja związana z pracą nauczyciela.

Jeszcze inne funkcje:

1)     funkcja koordynacyjna – dot. współpracy z rodzicami i instytucjami,

2)     funkcja diagnostyczna – sprowadza się do badań postępów w nauce, diagnozowanie osobowości ucznia, ale trzeba mieć do tego odpowiednie przygotowanie,

3)     funkcja inspiracyjna – polega na inspirowaniu uczniów do podejmowania samodzielnych zadań, aby uczniowie czuli się odpowiedzialni,,

4)     funkcja innowacyjna – polega na rozwijaniu postaw innowacyjnych, wprowadzaniu innowacji w swoim warsztacie pracy.

Funkcje nauczyciela w rozumieniu kompetencji zawodowych i społecznych.

1)     nauczanie i uczenie się,

2)     wychowanie,

3)     opieka,

4)     diagnozowanie,

5)     ukierunkowywanie młodzieży,

6)     działalność innowacyjna,

7)     organizacja pracy własnej, uczniów i młodzieży,

8)     współpraca ze środowiskiem – nie realizowana mimo doskonałych planów,

9)     samodoskonalenie.

Powyższe funkcje wskazują na trzy potrzeby i tendencje w pracy współczesnego nauczyciela:

1)     indywidualizacja i personalizacja,

2)     przechodzenie od postawy pewności naukowej do poszukiwania lub tworzenia wiedzy,

3)     zastępowanie postawy dominacji postawą dialogu, negocjacji, współdziałanie i otwieranie się na zmiany społeczne, edukacyjne, na potrzeby ludzi.

4.      Potrzeba nowego humanizmu (Okoń, Biała Księga, Raport Delorsa)

Biała Księga

kładzie nacisk na kształcenie, doskonalenie, nauczanie i uczenie się na drodze uczącego się społeczeństwa.

Kształcenie na poziomie wyższym ma na celu kształcenie osobowości nauczyciela

Raport Delorsa

W 1993 roku powstała komisja do spraw edukacji, której przewodniczył Delors. Raport wydany przez tę komisję nosił tytuł „Edukacja. Jest w niej ukryty skarb.” nie dawał on rozwiązań lecz zalecenia. Analizuje zmiany, które pojawiły się po poprzednim raporcie Foora. Postuluje:

-        wspólną edukację,

-        edukacje zmieniającą się tak jak człowiek (globalizm),

-        koniec zimnej wojny(sprzeciw przenikaniu się ideologii),

-        ujednolicenie metod, form („Wioska- globalna”),

-        rosnące znaczenie środków przekazu i komunikowania się,-

-        zalecenia dla krajów, propozycje kierowania systemami edukacji i instytucjami.

Filary edukacyjne w Raporcie Delorsa:

I.       Uczyć się aby żyć wspólnie

II.    Uczyć się aby wiedzieć (podkreśla rolę wykształcenia

III. Uczyć się aby działać (akceptacja cech, autonomiczności, komunikatywności, odporności na stres, kreatywności)

IV. Uczyć się aby być

Zwiększenie roli edukacji do radzenia sobie z problemami.

W społeczeństwie wiedzy podstawowym zasobem ekonomicznym staje się wiedza.

Era społeczeństwa przemysłowego ustępuje erze społeczeństwa informatycznego

Humanizm

wysuwa aspekt społeczny stawiający za cel dążenie na całym świecie w kierunku demokracji, pokoju, dobrobytu.

Pytania o przyszłą edukację:

·         jak realizować proces kształcenia,

·         ja przygotować młode pokolenie do zmian w życiu,

·         jaka jest rola nauczyciele,

Na przestrzeni dziejów szkoła zmieniała się, ale też zmieniały się relacje między nauczyciele a uczniami...