Cyklony odpylające.pdf

(486 KB) Pobierz
okl mt 04-2008 pomocnicze.qxd
jak to działa
fabrycznych w zasadzie cieszył: oznaczał, że pra-
ca wre i coś się tam produkuje! Te czasy niestety
minęły. Zakładów przybyło i zaczęło nam brakować
świeżego powietrza.
Troska o świeże powietrze ma już sporą histo-
rię. Pierwszy przepis, dotyczący ochrony czystości
powietrza, został wydany w Anglii w 1273 roku i nie
wynikał z jakichś przemysłowych zagrożeń. Chodziło
o czystość ulic i powietrza, zanieczyszczanego zapa-
chem odchodów końskich i... ludzkich.
Znacznie później, w początkowym okresie,
urządzenia do oczyszczania gazów dotyczyły gazu
świetlnego, który, pozyskiwany metodą suchej desty-
lacji węgla, zawierał mnóstwo domieszek tak stałych,
Cyklony odpylające
Kazimierz Topór
1
powietrze oczyszczone
jak i gazowych. Niektóre z nich
były niebezpieczne i przed
wpuszczeniem gazu do sieci na-
leżało je usunąć. Stąd powstała
cała gama różnych filtrów, osad-
ników, pochłaniaczy itp.
Rozwój przemysłu,
zwłaszcza hutniczego i odlewni-
czego, jak również rozwój tech-
nologii ogrzewania systemami
centralnego ogrzewania, zasila-
nego gorącą wodą z dużych ko-
tłowni, spowodował wzrost za-
interesowania metodami efek-
tywnego oczyszczania spalin
zwłaszcza z domieszek stałych:
popiołów, sadzy itp.
Najpierw więc pojawiły
się tzw. komory osadnikowe,
a więc duże zbiorniki, w których
– zgodnie z prawem Bernoulle-
go następował spadek prędko-
ści zanieczyszczonego powie-
trza i cząstki stałych zanieczysz-
czeń mogły grawitacyjnie opa-
dać na dno. Proces ten nie był
zbyt efektywny: uzyskiwano
stopień oczyszczenia na pozio-
mie 20–25%. Jedyną zaletą tych
komór była prostota konstrukcji,
niska cena i praktycznie zero
kłopotów eksploatacyjnych.
W 1886 roku nastąpił
istotny postęp: Amerykanin
O.M. Merse, pracownik kompa-
nii Knickerboker, uzyskał patent
na pierwszy przemysłowy cy-
rura wylotowa
klon. Urządzenie było proste,
ale był problem z jego projek-
towaniem. Do dziś właściwie
nie istnieje pełna teoria pracy
cyklonu, mimo że zajmowało
się tym zagadnieniem wielu
wybitnych ludzi. I tak w 1901
roku firma MAN z Norymbergii
uzyskała patent na nowy typ
cyklonu, opracowany przez
Ludwika Prandtla, twórcę teo-
rii tzw. warstwy przyściennej,
odgrywającej istotną rolę
w pracy cyklonu. Obecnie za
najbardziej poprawną uważa
się teorię wirów
Helmholtza–Driessena, która
pozwala obliczać cyklony z do-
stateczną dla praktyki przemy-
słowej dokładnością.
Jak działa taki typowy
cyklon? Ogólny jego schemat
ilustruje rysunek . Zanie-
czyszczone gazy, np. spalino-
we, są wprowadzane stycznie,
do cylindrycznej części piono-
wego, sporych rozmiarów
zbiornika. Taki sposób wpro-
wadzenia spalin powoduje ich
zawirowanie wokół osi piono-
wej. Dzięki działaniu sił od-
środkowych, wszystkie cięższe
frakcje, tj. popiół, sadza i inne
cząstki stałe, koncentrują się
na ściankach zbiornika i z wol-
na osuwają się w dół. Stru-
mień gazowy wędruje po torze
wlot
spaliny i frakcje
sta³e
korpus cyklonu
1
sekcja sto¿kowa
32
zanieczyszczenia
D awno, dawno temu widok dymiących kominów
15900573.051.png 15900573.062.png 15900573.073.png 15900573.084.png 15900573.001.png 15900573.002.png 15900573.003.png 15900573.004.png 15900573.005.png 15900573.006.png 15900573.007.png 15900573.008.png 15900573.009.png 15900573.010.png 15900573.011.png 15900573.012.png 15900573.013.png 15900573.014.png 15900573.015.png 15900573.016.png 15900573.017.png 15900573.018.png 15900573.019.png 15900573.020.png 15900573.021.png 15900573.022.png 15900573.023.png 15900573.024.png 15900573.025.png 15900573.026.png 15900573.027.png
śrubowym w kierunku do dołu
cyklonu, a jego ciśnienie, tempe-
ratura i gęstość różnicują się tak,
że w osi pionowej cyklonu nastę-
puje znaczny spadek tych para-
metrów, a na ściankach ich
wzrost. W rezultacie oczyszczone
już gazy – w uproszczeniu mó-
wiąc – napotykają na swej drodze
w dolnej części cyklonu większy
opór poosiowy i następuje ich
zwrot ku górze. Ten skompliko-
wany przebieg strug gazów jest
powodem wspomnianych trudno-
ści w stworzeniu matematyczne-
go modelu pracy cyklonu. Pręd-
kość obwodowa wirowania jest
największa na małych promie-
niach i maleje w kierunku obwo-
du. M.in. z tego powody cyklony
mają dolną część stożkową, co powoduje, że zmniej-
sza się promień wirowania, co daje wzrost prędkości
strugi gazów. Zgodnie z elementarnym wzorem na
wartość siły odśrodkowej działającej na drobinkę
o masie
Im mniejszy promień,
tym – przy stałej prędkości
obwodowej – większa siła od-
działywania na drobinki stałe.
W rezultacie więc zaist-
niała tendencja do budowy
baterii cyklonów o stosunkowo
niewielkich średnicach, co
znacznie poprawia ich efek-
tywność.
Taką typową instalację
odpylania sporego kotła ener-
getycznego przedstawia rys.
. Po wstępnym oczyszczeniu
gazów, w tzw. multicyklonie
(odmiana cyklonów wielokrot-
nych), przechodzą one do ba-
terii cyklonów, skąd odprowa-
dzane są do komina. Łatwo za-
uważyć, że prędkość strugi ga-
zów jest wymuszana przez wentylator wyciągowy.
Jest to – jak już wspominałem – bardzo istotny para-
metr pracy cyklonu.
2
3
Cyklon wg patentu
W. Tuszko
Cyklon klasyczny
m
:
Odkurzacz cyklonowy od odkurzacza
tradycyjnego odróżnia
a) dłuższa rura ssąca
b) brak worka
c) odmienny kształt obudowy
F = m ·V 2
––––
gdzie:
r
– promień wirowania,
V
– prędkość obwodowa,
m
– masa drobinki zanieczyszczenia.
kocio³
Schemat dwustopniowej instalacji odpylania
2
multicyklon MOS
ekonomizer
bateriacyklonów CE
komin
od¿u¿lacz
przenoœnik
œlimakowy
zawory dozuj¹ce
33
wentylator wyci¹gowy spalin
15900573.028.png 15900573.029.png 15900573.030.png 15900573.031.png 15900573.032.png 15900573.033.png 15900573.034.png 15900573.035.png 15900573.036.png 15900573.037.png 15900573.038.png 15900573.039.png 15900573.040.png 15900573.041.png 15900573.042.png 15900573.043.png 15900573.044.png 15900573.045.png 15900573.046.png 15900573.047.png 15900573.048.png 15900573.049.png 15900573.050.png 15900573.052.png 15900573.053.png 15900573.054.png 15900573.055.png 15900573.056.png 15900573.057.png 15900573.058.png 15900573.059.png 15900573.060.png 15900573.061.png 15900573.063.png 15900573.064.png 15900573.065.png 15900573.066.png 15900573.067.png 15900573.068.png 15900573.069.png 15900573.070.png 15900573.071.png 15900573.072.png 15900573.074.png 15900573.075.png 15900573.076.png 15900573.077.png 15900573.078.png 15900573.079.png 15900573.080.png 15900573.081.png 15900573.082.png 15900573.083.png 15900573.085.png 15900573.086.png 15900573.087.png 15900573.088.png
jak to działa
4
Interesującą koncepcją budowy cyklonów – po-
twierdzającą fakt, że do dziś nie ma pełnej teorii ich
działania – jest tzw. „cyklon teleskopowy” opatento-
wany w USA przez Polaka – dr. inż. Włodzimierza
Tuszko, specjalistę od urządzeń odpylających. Ogólny
schemat tego cyklonu przedstawia rys. . Charakter
urządzenia pozostał ten sam: stożkowy zbiornik ze
stycznym wprowadzaniem strugi spalin. Jednakże
„schodkowa” budowa daje szereg korzyści, jeśli idzie
o rozkład prędkości obwodowej i spadek temperatury
wzdłuż osi cyklonu. Wynalazek ten potwierdza fakt,
że w dziedzinie cyklonów nie powiedziano jeszcze
ostatniego słowa.
Efektownym zastosowaniem zasady budowy
cyklonów jest słynny odkurzacz Jamesa Dysona,
(1970 r.) znany jako „bezworkowy”.
Ogólny widok tego odkurzacza przedstawia fot.
. Widać baterię stożkowych cyklonów o małej śred-
nicy, której efektywność – zgodnie z tym, co powie-
dziano wyżej, przewyższa skuteczność jednego, więk-
szego. Nawiasem mówiąc, Dyson przedstawiając hi-
storię swojego odkurzacza – pełną dramatycznych
momentów walki o uznanie wynalazku i uruchomie-
nie produkcji – wspomniał o ponad 5000 prób i ekspe-
rymentów, jakie musiał przeprowadzić, żeby dojść do
obecnych rezultatów. Można to uznać za przyczynek
do prezentowanej w Szkole Wynalazców TRIZ i efektu
działania wektora inercji.
James Dyson przecież nie wymyślił cyklonu;
zrobiono to już ponad 120 lat temu. On jednak pierw-
szy wpadł na pomysł zastosowania zasady działania
potężnego urządzenia przemysłowego do zaprojekto-
wania sprzętu domowego. To też jest godne uwagi
osiągnięcie.
3
4
34
15900573.089.png 15900573.090.png
Zgłoś jeśli naruszono regulamin