Karto.doc

1.      Wskaźniki położenia stropu w skałach osadowych i magmowych.

Wskaźniki położenia stropu

2.      Style tektoniczne i ich charakterystyka

Styl tektoniczny- czyli charakter deformacji skał jest zależny od dwóch głównych czynników

- litologii warstw

- warunków deformacji

Typy stylów tektonicznych

· Płytowy – zespół warstw zalegających poziomo. Nic się nie dzieje.

· Warstwy pionowe- płyta pozioma uległa rotacji o 90”, związana z budową fałdową, obszary regionalne

· Monoklinalny- zespół warstw nachylonych pod pewnym katem na stosunkowo dużym obszarze (np. Mon. Śląsko- Krakowska)..

· Fałdowy- deformacja warstw polegająca na tworzeniu się fałdów w obecności sił kompresji.

· Płaszczowinowy- związany z płaszczowinami

· Uskokowy- deformacje nieciągłe przy reżimie ekstensywnym (rozciąganie)

· Brekcjowy- mielenie materiału (skały) w obszarze pomiędzy uskokami (blisko pow. Ziemi)

· Tektoniki solnej- sól wykazuje tendencję do halokinezy (płynięcia). Jeżeli sól znajduje się pod dużym nakładem (min. 300m) zaczyna ona płyną. Wysady solne, lodowce solne, lakolit solny, maczuga solna.

· Intruzyjny- różnego rodzaju formy tektoniczne poprzecinane są różnymi intruzjami. Wchodzą one w płytę, mogą przecina żebra fałdowe, monoklinalne…

· Metamorficzny- zaburzenia na granicy skał (magmowych) otaczających zjawiska foliacji

· Uderzeniowy (impastowy)- np. ries- struktura kulista (o średnicy kilkunastu km)- jest to pozostałoś po uderzeniu meteorytu.

3.      Pojęcie piętra strukturalnego, piętra tektonicznego i jednostki strukturalnej (tektonicznej).

Piętro strukturalne- kompleks skał oddzielony w spągu i stropie od kompleksów przyległych powierzchniami regionalnych niezgodności strukturalnych o znacznej wartości kątowej (mający zatem własny styl tektoniczny), zwykle wykazujący odrębnośc zespołów skalnych magmatyzmu i metamorfizmu.

Piętro tektoniczne- kompleks skał w pewnym przedziale głębokości poddany deformacjom tektonicznym. Jednocześnie z kompleksami przyległymi od dołu i od góry, ale z powodu odrębnych własności skał i/lub odmiennych warunków deformacji wykazujący odrębny styl tektoniczny.

Jednostka tektoniczna (strukturalna)- złożona struktura tektoniczna lub zbiór struktur wyodrębniona spośród obszarów otaczających pewnymi cechami budowy i/lub genezy i w związku z tym stanowiący pewna całość tektoniczną.

4.      Neotektonika- definicja, granica wieku, pojecie fazy i orogenezy tektonicznej.

Neotektonika- to ruchy tektoniczne i ich strukturalne przejawy powstałe w wyniku działania aktualnego pola naprężeń lub przy aktualnej konfiguracji płyt na danym terenie.

Granica wieku- moment ukształtowania obecnego pola naprężeń lub obecnej konfiguracji płyt- początek pliocenu, tj. ok. 5 mln lat temu lub plejstocenu, tj. ok. 2 mln lat temu.

Faza tektoniczna- okres wzmożonej aktywności tektonicznej na danym obszarze rozciągnięty w czasie nawet do 1 mln lat.

Orogeneza tektoniczna-

5.      Pośrednie i bezpośrednie metody badań młodych ruchów tektonicznych

Metody pośrednie

·         Metody geologiczne

- pozycja wysokościowa osadów (np. strop iłów plioceńskich)

- miąższośc osadów (np. rów nowotarski)- osady czwartorzędu

- rozmiary denudacji

- ułożenie i ciągłąśc warstw

- zmiany miąższości i facji

- charakter profilów

·         Metody geomorfologiczne

- powierzchnie zrównania i ich deformacji

- systemy tarasów rzecznych

- profile podłużne akumulacyjne tarasów rzecznych

- profile podłużne koryt rzecznych i skalnych cokołów tarasowych

- tarasy morskie i ich deformacje

- charakter brzegów morskich

- systemy jaskiniowe i ich zaburzenia

- rowy grzbietowe

- zaburzenia młodych form akumulacyjnych

- skarpy uskokowe

- góry blokowe

·         Metody kartometryczne

·         Metody geofizyczne- badania grawimetryczne

·         Metody geochemiczne i mineralogiczne- badania izotopów

·         Metody teledetekcyjne- analiza zdjęc satelitarnych

Metody bezpośrednie

·         Metody geodezyjne- siec reperów geodezyjnych; monitorowanie

·         Metody geofizyczne

·         Metody hydrogeologiczne- gwałtowne ruchy poziomu wód gruntowych

·         Metody geochemiczne- np. związane z ruchami neotektonicznymi radonu w uskokach

6.      Klasyfikacja uskoków

1.      Kryterium- kąt upadu powierzchni uskokowej :

·         Uskok pionowy a=900

·         Uskok nachylony 00<a<900

·         Uskok stromy 450<a<900

·         Uskok połogi 00<a<450

·         Uskok poziomy a=900

Uskoki listryczne dzielą się na:

- uskoki nawieszone- kąt upadu powierzchni uskokowej zwiększa się od powierzchni

- uskoki szuflowe- kąt upadu powierzchni uskokowej zmniejsza się od powierzchni

2. Kryterium- stosunek kierunku ruchu względem punktów przyuskokowych do orientacji powierzchni uskokowej

·         Uskok zrzutowy

- uskok normalny- powierzchnia uskokowa zapada w kierunku skrzydła zrzuconego

- uskok odwrócony (inwersyjny)- powierzchnia uskokowa zapada w kierunku skrzydła wiszącego

- uskok progowy- powierzchnia uskokowa jest pionowa

·         Uskok przesuwczy

- uskok lewoprzesuwczy

- uskok prawoprzesuwczy

·         Uskoki zrzutowo- przesuwcze- najczęściej występujące

- uskok normalno- przesuwaczy

- uskok inwersyjno- przesuwaczy

- uskok progowo- przesuwaczy

3. Kryterium- tor ruchu względnego punktów przyuskokowych:

·         Uskok translacyjny- tor prostoliniowy lub linia łamana

·         Uskok rotacyjny- tor jest łukiem

- uskok zawiasowy

- uskok nożycowy

4. Kryterium- stosunek zwrotu ruchu uskokowego do nachylenia warstw

·         Uskoki antytetyczne- oddziaływanie uskoków zmniejsza hipsometryczny efekt nachylenia warstw

·         Uskoki homotetyczne- oddziaływanie uskoków zwiększa hipsometryczny efekt nachylenia warstw

5. Kryterium- stosunek biegu powierzchni uskokowej do generalnego kierunku strukturalnego

·         Uskok podłużny

·         Uskok poprzeczny

·         Uskok skośny

6.      Kryterium- stosunek biegu powierzchni uskokowej do lokalnego kierunku strukturalnego:

·         Uskok wzdłuż biegu

·         Uskok wzdłuż upadu

·         Uskok diagonalny

7.      Kryterium- stosunek nachylenia powierzchni uskokowej do pozornego nachylenia warstw:

·         Uskok konsekwentne

·         Uskok asekwentny

·         Uskok ławicowy- powierzchnia uskokowa równoległa do stropu i spągu danej struktury

7.      Uskoki transformujące

Uskoki transformujące- odgrywają ważną role na dnie oceanicznym. Dno oceanów jest pocięte wielkimi uskokami transformującym, wzdłuż których następują ogromne przesunięcia poziome skorupy ziemskiej. Nie są to jednak zwykłe uskoki przesuwcze. Uskoki te przecinają zarówno grzbiety śródoceaniczne, jak i leżące po obu ich stronach partie dna oceanicznego.  Są one w przybliżeniu prostopadłe do osi grzbietu.

              W uskoku transformującym na ruch przesuwaczy dwóch fragmentów skorupy ziemskiej nakłada się rozbieżny ruch związany ze strefa akrecji.

8.      Struktury kwiatowe, ich charakterystyka i geneza.

Struktury kwiatowe

- struktury tulipanowe- powstają w warunkach transtensji czyli przemieszczania i rozciągania (uskoki listryczne i typu szuflowego)

- struktury palmowe- powstają w warunkach transgresji czyli przesuwania i ściskania

9.      Klasyfikacja fałdów.

Klasyfikacja fałdów

Klasyfikacja kinematyczna

1.      Kryterium-...