Srodki przymusu.doc

(171 KB) Pobierz

Rozdz. VI : Środki przymusu

1. Środki przymusu w procesie karnym – zagadnienia wprowadzające

Środki przymusu

·         to przewidziane przez prawo sposoby  oddziaływania organów procesowych na innych uczestników postępowania;

·         ich celem jest wymuszenie pożądanego (oczekiwanego) zachowania z punktu widzenia prowadzonego postępowania karnego lub stworzenie odpowiednich warunków do wykonania czynności procesowych;

·         określa się je jako bodźce prawne

·         mogą mieć dwojaką postać:

o        mogą być reakcją na określone zachowanie, które jest sprzeczne z prawem (np. niestawiennictwo świadka na wezwanie organu procesowego naruszenie obowiązku o którym mowa w art 177§ 1 k.p.k.)

o        mogą też zmierzać do urzeczywistnienia pożądanego stanu faktycznego niezależnie od woli lub zachowania danej osoby (np zapewnienia prawidłowego przebiegu procesu karnego)

o        stanowią ingerencję w sferę wolności i praw osoby wobec której są stosowane np.:

§         w wolność osobistą poprzez przymusowe doprowadzenie, zatrzymanie, tymczasowe aresztowanie, umieszczenie w zakładzie leczniczym, aresztowanie jako karę porządkową;

§         w nietykalność osobistą poprzez przymusowe pobranie krwi;

§         w prawo własności poprzez zajęcie przedmiotów jako dowodów rzeczowych czy zabezpieczenie majątkowe

§         w nienaruszalność mieszkania poprzez jego przeszukanie

§         w tajemnicę korespondencji poprzez jej zajecie czy założenie podsłuchu

 

Charakter tych środków powoduje ze powinny być stosowane przy zachowaniu zasady proporcjonalności Oznacza to, że zastosowany środek przymusu musi być odpowiedni (właściwy) - tzn. taki, aby za jego pomocą było możliwe osiągnięcie pożądanego celu. Środek przymusu nie jest odpowiedni, jeżeli za jego pomocą osiągnięcie danego celu nie jest możliwe lub też można go osiągnąć za pomocą innego, łagodniejszego środka. Ponadto zastosowany środek przymusu nie może powodować szkód, które są nieproporcjonalne do zamierzonego celu.

 

Zastosowanie danego środka przymusu jest zgodne z prawem (legalne), jeżeli decyzję w tym zakresie podejmuje właściwy organ w trybie określonym przez prawo procesowe po ustaleniu, że istnieją do tego podstawy (przesłanki). Naruszenie przepisów regulujących stosowanie środków przymusu może

prowadzić do uchylenia tych środków lub ich zmiany.

 

Środki przymusu stosowane są przede wszystkim:

·         przy poszukiwaniu, uzyskiwaniu i zabezpieczaniu dowodów (np. przeszukanie, odebranie przedmiotów, zatrzymanie korespondencji i przesyłek);

·         jako sposób zabezpieczenia osoby oskarżonego dla potrzeb procesu karnego (zatrzymanie, zastosowanie środków zapobiegawczych)

·         dla umożliwienia wykonania (egzekucji) grożącej oskarżonemu kary grzywny, przepadku przedmiotów lub zabezpieczenia roszczeń powoda cywilnego (tymczasowe zajęcie mienia ruchomego, zabezpieczenie

·         majątkowe)

·         dla zapewnienia stawiennictwa osób wezwanych i wypełnienia przez nie obowiązków procesowych (np. przymusowe doprowadzenie, kary porządkowe stosowane wobec świadka, biegłego, tłumacza)

 

Kodeks postępowania karnego z 1997 r. reguluje problematykę środków przymusu w dziale VI („Środki przymusu"), który obejmuje:

·         zatrzymanie (rozdział 27),

·         środki zapobiegawcze (rozdział 28),

·         poszukiwanie oskarżonego i list gończy (rozdział 29),

·         list żelazny (rozdział 30),

·         kary porządkowe (rozdział 31);

·         zabezpieczenie majątkowe (rozdział 32).

 

 

W doktrynie wyróżnia się następujące grupy środków przymusu:

·         zatrzymanie

·         środki zapobiegawcze stosowane wobec oskarżonego (podejrzanego) w celu zapewniania prawidłowego toku postępowania (np. uniemożliwienia  mu ucieczki czy nakłaniania świadków do składania fałszywych

·         zeznań),

·         środki wymuszające spełnienie obowiązków procesowych przez innych uczestników postępowania niż oskarżony (podejrzany), np. stawienia się na wezwanie organu procesowego lub złożenia zeznań (np. przymusowe doprowadzenie świadka, kary porządkowe),

·         środki wymuszające zachowanie porządku podczas rozprawy stosowane w celu zlikwidowania zakłóceń w przebiegu postępowania (np. upomnienie lub wydalenie publiczności z sali rozpraw),

·         zabezpieczenie majątkowe polegające na zabezpieczeniu mienia oskarżonego (podejrzanego), wykonania orzeczenia w przedmiocie kar i środków o charakterze majątkowym i/lub roszczeń o naprawienie szkody

 

2. Zatrzymanie

Zatrzymanie jest środkiem przymusu polegającym na krótkotrwałym pozbawieniu wolności danej osoby. Oznacza to odebranie tej osobie prawa do swobodnego poruszania się i porozumiewania się z innymi osobami. Ponadto zakazuje się jej przyjmowania i przekazywania bez zezwolenia uprawnionego organu jakichkolwiek przedmiotów. Osoba pozbawiona wolności zobowiązana jest do podporządkowania się poleceniom tego organu

 

Zatrzymanie:

·         procesowe - istota zatrzymania procesowego polega na zabezpieczeniu osoby domniemanego sprawcy przestępstwa dla potrzeb procesu karnego oraz uniemożliwieniu mu podjęcia skutecznej ucieczki lub ukrycia się a także zatarcia śladów przestępstwa

·         pozaprocesowe – nie jest dokonywane na potrzeby procesu karnego lecz w celu ochrony bezpieczeństwa i porządku publicznego:

o        art 15 ust.1 pkt 3 ustawy o Policji funkcjonariusze policji mają prawo zatrzymać osobę stwarzającą w sposób oczywisty i bezpośredni zagrożenie dla życia lub zdrowia ludzkiego, a także dla mienia – tzw. zatrzymanie porządkowe (prewencyjne)

o        art 15 ust. 1 pkt 2a ustawy o Policji przewiduje prawną możliwość zatrzymania osoby pozbawionej wolności która na podstawie zezwolenia opuściła areszt śledczy lub zakład karny i w wyznaczonym terminie do niego nie powróciła- jest to zatrzymanie penitencjarne.

o        zatrzymanie administracyjne -art. 40 ust. 1 ust. z dn. 26 października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi - zgodnie z tym przepisem można zatrzymać osobę, która swoim zachowaniem daje powód do zgorszenia w miejscu publicznym lub w zakładzie pracy znajduje się w okolicznościach zagrażających jej życiu lub zdrowiu albo zagrażających życiu lub zdrowiu innych osób. Zatrzymanie to stosowane jest „do wytrzeźwienia” i nie może przekroczyć 24 godzin.

 

Kodeks postępowania karnego zna pięć rodzajów zatrzymania jako środka przymusu:

·         tzw. ujęcie obywatelskie (art. 243 k.p.k.),

·         zatrzymanie właściwe osoby podejrzanej, podejrzanego, oskarżonego (art. 244-246 k.p.k.),

·         zatrzymanie osoby podejrzanej na zarządzenie prokuratora (art. 247 k.p.k.),

·         zatrzymanie podejrzanego lub oskarżonego „w razie nieusprawiedliwionego niestawiennictwa" (art. 75 § k.p.k., art. 382 k.p.k.) oraz oskarżonego, który opuścił salę rozprawy bez zezwolenia przewodniczącego lub „nie stawił się na rozprawę odroczoną lub przerwana bez usprawiedliwienia” (art. 376 § 1 k.p.k.)

·         zatrzymanie świadka, biegłego, tłumacza lub specjalisty na podstawie art. 285 § 2 k.p.k. (kara porządkowa).

2.1 Ujęcie obywatelskie

 

Art. 243. § 1. Każdy ma prawo ująć osobę na gorącym uczynku przestępstwa lub w pościgu podjętym bezpośrednio po popełnieniu przestępstwa, jeżeli zachodzi obawa ukrycia się tej osoby lub nie można ustalić jej tożsamości.

Tym samym tzw. ujęcie obywatelskie możliwe jest w razie oczywistości przestępstwa, a więc w sytuacji, gdy

stopień podejrzenia jego popełnienia graniczy z pewnością.

 

Ujęcie na gorącym uczynku:

Ujęcie na gorącym uczynku popełnienia przestępstwa to ujęcie domniemanego sprawy w czasie popełniania przestępstwa (np. w trakcie kradzieży) lub po jego popełnieniu, jeżeli pozostaje on jeszcze w miejscu popełnienia przestępstwa.

W przypadku, gdy sprawca nie został ujęty na gorącym uczynku popełnieniu przestępstwa, można go ująć na podstawie tego przepisu jedynie w pościgu podjętym bezpośrednio po popełnieniu przestępstwa.

„Pościg” musi być rozpoczęty natychmiast po popełnieniu przestępstwa i mieć charakter ciągły (nieprzerwany) Osobę ujęta należy niezwłocznie oddać w ręce Policji (art 243 § 2 kpk)

 

Aby ujęcie obywatelskie było dopuszczalne musi zachodzić uzasadniona obawa ukrycia się tej osoby lub też niemożność ustalenia jej tożsamości. Obawę ukrycia się uzasadnia np. podjęta przez sprawcę próba ucieczki. Natomiast brak możliwości ustalenia tożsamości sprawcy to stan, w którym osoba decydująca się na ujęcie nie posiada informacji na temat personaliów sprawcy.

2.2 Zatrzymanie właściwe

Zatrzymanie osoby podejrzanej - tzw. zatrzymanie właściwe jest dopuszczalne, jeżeli istnieje uzasadnione przypuszczenie, że popełniła ona przestępstwo, a jednocześnie zachodzi obawa ucieczki lub ukrycia się tej osoby albo zatarcia śladów przestępstwa, bądź nie można ustalić jej tożsamości albo istnienie przesłanki do przeprowadzenia przeciwko tej osobie postępowania w trybie przyśpieszonym (art. 244 § l kpk.). Przepis ten znajduje również zastosowanie do zatrzymania podejrzanego (art. 71 §1 kpk) i oskarżonego (71 § 2 kpk.)

Zatrzymanie właściwe jest czynnością realną w związku z tym nie jest poprzedzone wydaniem formalnej decyzji w tym zakresie

 

Zatrzymanie osoby na podstawie art 244 § 1 kpk możliwe jest jedynie wtedy, gdy istnieje co najmniej uzasadnione przypuszczenia ze popełniła ona przestępstwo.

„Uzasadnione przypuszczenie” zachodzi wówczas, gdy istnieją dowody, które uprawdopodabniają tezę, iż dana osoba popełniła przestępstwo (np zeznania świadków zdarzenia)

 

Oprócz uzasadnionego przypuszczenia, że dana osoba popełniła przestępstwo, warunkiem niezbędnym do dokonania zatrzymania właściwego jest stwierdzenie, iż występuje jedna z następujących przesłanek:

·         obawa ucieczki, np uzyskano informację w trakcie kontroli operacyjnej rozmów, iż sprawca planuje wyjazd za granicę z obawy przed grożącą mu odpowiedzialnością karną

·         obawa ukrycia się danej osoby, np sprawca podjął próbę ucieczki

·         obawa zatarcia śladów przestępstwa, np. sprawca podjął próbę ukrycia przedmiotów służących do popełnienia przestępstwa

·         brak możliwości ustalenia tożsamości osoby

·         istnienie przesłanek do przeprowadzenia przeciwko tej osobie postępowania w trybie przyśpieszonym.

 

Nawet, jeżeli zaistnieje uzasadnione przypuszczenie, że dana osoba popełniła przestępstwo, bez wystąpienia tych przesłanek dokonanie zatrzymania właściwego jest niedopuszczalne.

 

W celu zatrzymania osoby podejrzanej można dokonać przeszukania pomieszczeń i innych miejsc, a także przeszukania osobistego (art. 219 k.p.k.).

W stosunku do podejrzanego i oskarżonego pozostającego na wolności przeszukanie pomieszczeń, innych miejsc oraz osoby dopuszczalne jest jedynie w przypadku zarządzenia poszukiwania (art. 278 kpk).

Zatrzymanego należy natychmiast poinformować o przyczynach zatrzymania i o przysługujących mu prawach oraz wysłuchać go (art. 244 § 2 kpk}.

Powyższe unormowanie jest konsekwencją wymogu konstytucyjnego, wedle którego każdy zatrzymany powinien być niezwłocznie i w sposób zrozumiały dla niego poinformowany o przyczynach zatrzymania (art. 41 ust. 4 Konstytucji)

 

Pouczenie o prawach powinno obejmować informację o możliwości:

·         skontaktowania się z adwokatem (art. 245 § 1 k.p.k.),

·         żądania powiadomienia osób najbliższych lub zakładu pracy o zatrzymaniu (art. 245 § 2 k.p.k w zw. z art 261 § I i 3 k.p.k}

·         oraz wystąpienia do sądu z zażaleniem na zatrzymanie(art. 246 § 1 k.p.k.).

 

Z zatrzymania sporządza się protokół, w którym należy podać imię, nazwisko i funkcję dokonującego tej czynności a także imię i nazwisko osoby zatrzymanej. W razie niemożności ustalenia tożsamości osoby należy podać jej rysopis oraz dzień, godzinę, miejsce, przyczynę zatrzymania ze wskazaniem o jakie przestępstwo się ją podejrzewa. Należy także zawrzeć w protokole złożone przez zatrzymanego oświadczenia oraz odnotować udzielenie mu informacji o przysługujących prawach Odpis protokołu doręcza się zatrzymanemu (art 243 § 3 kpk ) Protokół zatrzymania podlega podpisaniu na zasadach ogólnych (art 150 § 1 kpk)

W razie zatrzymania obywatela państwa obcego należy zatrzymanemu umożliwić na jego prośbę nawiązanie w dostępnej formie kontaktu z właściwym urzędem konsularnym lub przedstawicielstwem dyplomatycznym (art 612 § 2 kpk )

 

Zatrzymany będący osobą podejrzaną może być poddany oględzinom zewnętrznym ciała oraz innym badaniom nie połączonym z naruszeniem integralności ciała. Można tez pobrać od niego odciski, fotografować oraz okazać innym osobom w celach rozpoznawczych (art 74 § 3 w zw. z § 2 pkt 1 kpk)

Wolno również pobrać od niego krew, włosy, wymaz ze śluzówki, policzków lub inne wydzieliny organizmu (art 74§ 3 kpk in fine) Można także dokonać przeszukania jego odzieży i podręcznych przedmiotów (np torby podróżnej), jeżeli takie posiadał w chwili zatrzymania (art 219 § 2 kpk).

Niezwłocznie po zatrzymaniu należy przystąpić do zebrania niezbędnych danych, a także zawiadomić o zatrzymaniu prokuratora .

2.3 Zatrzymanie osoby podejrzanej na zarządzenie prokuratora

Art. 247. § 1. Prokurator może zarządzić zatrzymanie i przymusowe doprowadzenie osoby podejrzanej, jeżeli zachodzi uzasadniona obawa, że nie stawi się ona na wezwanie w celu przeprowadzenia czynności procesowej albo jeżeli zachodzi potrzeba niezwłocznego zastosowania środka zapobiegawczego. W tym celu wolno zarządzić przeszukanie. Przepisy art. 220-222 i 224 stosuje się odpowiednio.

 

W praktyce art 247 § 1 kpk znajduje zastosowanie przede wszystkim wówczas, gdy dana osoba nie stawia się bez usprawiedliwienia na wezwania prokuratora (np na przesłuchanie). W takiej sytuacji zatrzymanie danej osoby znajduje pełne uzasadnienie

2.4 Zatrzymanie podejrzanego lub oskarżonego w razie nieusprawiedliwionego niestawiennictwa do organu procesowego

Zgodnie z art 75 § 2 kpk W razie nieusprawiedliwionego niestawiennictwa oskarżonego, którego obecność jest obowiązkowa, przewodniczący zarządza jego natychmiastowe zatrzymanie i doprowadzenie lub przerywa w tym celu rozprawę albo też sąd ją odracza. Na postanowienie przysługuje zażalenie do innego równorzędnego składu tego sądu.. (art. 382 kpk) Jeżeli oskarżony, który złożył już wyjaśnienia, opuścił salę rozprawy bez zezwolenia przewodniczącego sąd zarządza jego zatrzymanie i przymusowe doprowadzenie, jeżeli uznaje

jego obecność za niezbędną (art. 376 § 1 zdanie drugie k.p.k.). We wskazanych przypadkach przeszukanie pomieszczeń i innych miejsc, a także przeszukanie osobiste jest niedopuszczalne, chyba ze wydano zarządzenie o poszukiwaniu (art. 278 kpk).

2.5. Czas zatrzymania

Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r stanowi, iż każdy zatrzymany powinien być przekazany do dyspozycji sądu w ciągu 48 godzin od chwili zatrzymania (art. 41 ust. 3 zdanie drugie). Zatrzymanego należy zwolnić, jeżeli w ciągu 24 godzin od przekazania do dyspozycji sądu nie zostanie mu doręczone postanowienie sądu o tymczasowym aresztowaniu wraz z przedstawionymi zarzutami. Łączny czas zatrzymania może trwać maksymalnie 72 godziny.

 

Kodeks postępowania karnego przewiduje, iż zatrzymanego należy natychmiast zwolnić, gdy ustanie przyczyna zatrzymania, a także jeżeli w ciągu 48 godzin od chwili zatrzymania przez uprawniony organ nie zostanie on przekazany do dyspozycji sądu wraz z wnioskiem o zastosowanie tymczasowego aresztowania lub z wnioskiem o rozpoznanie w postępowaniu przyśpieszonym (art. 517b § 9 kpk). Należy go także zwolnić na polecenie sądu lub prokuratora (art. 248 §l kpk). Zatrzymanego należy zwolnić, jeżeli w ciągu 24 godzin od

przekazania go do dyspozycji sądu nie doręczono mu postanowienia o zastosowaniu wobec niego tymczasowego aresztowania (art. 248 § 2 k.p.k.).

 

2.6 Zażalenie na zatrzymanie

Każdy pozbawiony wolności na innej podstawie niż wyrok sądowy ma prawo odwołania się do sądu w celu niezwłocznego ustalenia legalności tego pozbawienia (art. 41 ust. 2 zdanie pierwsze Konstytucji).

Kpk stanowi, iż zażalenie przysługuje zarówno na zatrzymanie właściwe jak tez na zatrzymanie i doprowadzenie (sprowadzenie) zarządzone postanowieniem sadu przewodniczącego składu orzekającego oraz prokuratora (art. 246 § 1 k.p.k, art 247 § 1 kpk, art 75 § 3 kpk, art 376 § l zdanie trzecie kpk, art 382 zdanie trzecie kpk)

Zażalenie nie przysługuje w stosunku do ujęcia obywatelskiego ( art 243 § 1 kpk.) Jeżeli jednak osoba ujęta, po jej przekazaniu Policji, nie zostanie zwolniona, zażalenie przysługuje, gdyż od tego momentu rozpocznie się zatrzymanie właściwe. Będzie to więc zażalenie na zatrzymanie właściwe, a nie ujęcie obywatelskie

 

(Art. 246 ) Zatrzymanemu przysługuje zażalenie do sądu. W zażaleniu zatrzymany może się domagać zbadania zasadności, legalności oraz prawidłowości jego zatrzymania. Zażalenie przekazuje się niezwłocznie sądowi rejonowemu miejsca zatrzymania lub prowadzenia postępowania, który również niezwłocznie je rozpoznaje. W razie uznania bezzasadności lub nielegalności zatrzymania sąd zarządza natychmiastowe zwolnienie zatrzymanego. W wypadku stwierdzenia bezzasadności, nielegalności lub nieprawidłowości zatrzymania sąd zawiadamia o tym prokuratora i organ przełożony nad organem, który dokonał zatrzymania.

 

„Legalność zatrzymania” oznacza jego zgodność z prawem

„Prawidłowość” to sposób przeprowadzenia samej czynności

Natomiast termin „zasadność” odwołuje się do istnienia wystarczających podstaw dowodowych uzasadniających przypuszczenia popełnienia przez daną osobę przestępstwa, a także uzasadniających  okoliczności warunkujące celowość stosowania tego środka przymusu.

 

Zażalenie na postanowienie przewodniczącego składu orzekającego:

zarządzające zatrzymanie i doprowadzeniu oskarżonego na rozprawę (art. 382 kpk.) rozpoznaje inny równorzędny skład tego sądu (art. 382 w zw z art. 376 § 1 zdanie trzecie kpk). Sąd składu rozpoznający zażalenie na postanowienie orzeka o jego utrzymaniu w mocy lub o uchyleniu (art. 437 § l kpk). Postanowienie sądu odwoławczego jest niezaskarżalne (art. 426§ 1 k.p.k).

Do zażalenia na zatrzymanie w trybie art. 75 § 2 kpk stosuje się odpowiednio art. 246 kpk. Zażalenie na postanowienie sądu rozpoznaje ten sam sąd w składzie trzech sędziów (art. 75 § 3 k.p.k.). Oznacza to, że w przypadku, sadu gdy postanowienie o zatrzymaniu i sprowadzeniu oskarżonego (podejrzanego) wydał prokurator, zażalenie składa się do sądu rejonowego miejsca zatrzymania lub prowadzenia postępowania. Odpowiednie stosowanie art. 246 k.p.k. oznacza również, że w razie stwierdzenia bezzasadności lub nielegalności zatrzymania i sprowadzenia oskarżonego (podejrzanego) właściwy sąd zarządza jego natychmiastowe zwolnienie (art. 75 §3 k.p.k. w zw z art 246 § 3 kpk), uchylając odpowiednie postanowienia (art. 437 § 1 kpk). Jeżeli zatrzymanie i sprowadzenie oskarżonego (podejrzanego) było legalne i zasadne, postanowienie zostanie utrzymane w mocy (art. 437 §1 kpk.). Na postanowienie sądu w przedmiocie zażalenia na zatrzymanie i doprowadzenie do organu procesowego zażalenie nie przysługuje (art. 426 § 1 kpk).

Jeżeli zatrzymania oskarżonego dokonuje sąd w trybie art. 376 § 1 kpk, zażalenie przysługuje do innego równorzędnego składu tego sądu (art. 376 § l zdanie trzecie k.p.k.).

2.7. Odszkodowanie za „niewątpliwie niesłuszne zatrzymanie"

Osobie niewątpliwie niesłusznie zatrzymanej przysługuje od Skarbu Państwa odszkodowanie za poniesioną szkodę i zadośćuczynienie za doznaną krzywdę, która nastąpiła na skutek wykonania wobec niej zatrzymania (art. 552 § 4 kpk)

3. Środki zapobiegawcze

3.1. Pojęcie i podział środków zapobiegawczych

Środki zapobiegawcze  - środki przymusu mające na celu zapewnienie prawidłowego toku postępowania przez zapobieżenie uchylaniu się oskarżonego od wymiaru sprawiedliwości (np. z powodu ukrywania się) oraz bezprawnemu utrudnianiu postępowania (np. z powodu niszczenia dowodów przestępstwa). Wyjątkowo środki zapobiegawcze można również stosować „w celu zapobiegnięcia popełnienia przez oskarżonego nowego, ciężkiego przestępstwa" (art. 249 § 1 k.p.k.). Jest to możliwe, gdy zachodzi uzasadniona obawa, że oskarżony któremu zarzucono popełnienie zbrodni lub umyślnego występku, popełni przestępstwo przeciwko życiu, zdrowiu lub bezpieczeństwu powszechnemu, a zwłaszcza gdy popełnieniem takiego przestępstwa groził (art. 258 § 3 kpk).

Środki zapobiegawcze mogą być stosowane tylko wobec podejrzanego í oskarżonego. Zastosowanie środków zapobiegawczych wobec osoby podejrzanej jest niedopuszczalne (art. 249 § 2 k.p.k).

Zawieszenie postępowanie nie stoi na przeszkodzie orzekania co do środków zapobiegawczych (art. 255 k.p.k.).

 

Środki zapobiegawcze mogą być stosowane aż do chwili rozpoczęcia wykonania kary. Przepis niniejszy stosuje się do tymczasowego aresztowania tylko w razie orzeczenia kary pozbawienia wolności (art. 249 § 4 kpk).

Nadzór nad prawidłowością zatrzymania i wykonania środków zapobiegawczych sprawuje sąd, a w postępowaniu przygotowawczym - także prokurator.

 

Kodeks postępowania karnego przewiduje następujące środki zapobiegawcze:

·         tymczasowe aresztowanie,

·         poręczenie:

o        majątkowe,

o        społeczne,

o        osoby godnej zaufania,

·         dozór Policji lub przełożonego wojskowego,

·         zawieszenie w czynnościach służbowych lub w wykonywaniu zawodu,

·         nakaz powstrzymania się od prowadzenia określonej działalności,

·         nakaz powstrzymania się od prowadzenia określonego rodzaju pojazdów

·         zakaz opuszczania kraju

 

W doktrynie środki zapobiegawcze dzieli się na:

- izolacyjne (tymczasowe aresztowanie),

- nieizolacyjne, polegające na ograniczeniu praw lub swobody oskarżonego (podejrzanego), przy jednoczesnym pozostawienia go na wolności.

 

Zgodnie z zasadą minimalizacji i proporcjonalności środków zapobiegawczych, powinny one być wykorzystywane przez organ procesowy w sposób adekwatny do istniejącego zagrożenia dla prawidłowego toku procesu.

3.2 Funkcje środków zapobiegawczych

 

Funkcja zabezpieczająca:

Środki zapobiegawcze można stosować w celu zabezpieczenia prawidłowego toku postępowania (art 249 § 1 kpk) jest to tzw. funkcja zabezpieczająca (prewencyjna), która jest funkcją zasadniczą stosowania środków zapobiegawczych. W wyniku jej realizacji zabezpiecza się osobę podejrzanego, a następnie oskarżonego dla celów po...

Zgłoś jeśli naruszono regulamin