NBP
§ Jest bankiem centralnym Rzeczypospolitej Polskiej.
§ NBP posiada osobowość prawną i prawo używania pieczęci z godłem państwowym.
§ NBP nie podlega wpisowi do rejestru przedsiębiorstw państwowych.
§ Działalność NBP jest prowadzona na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej.
§ Siedzibą NBP jest Warszawa.
§ NBP przysługuje wyłączne prawo emitowania znaków pieniężnych Rzeczypospolitej
§ Polskiej.
Zadania NBP:
Podstawowym celem działalności NBP jest utrzymanie stabilnego poziomu cen,
przy jednoczesnym wspieraniu polityki gospodarczej Rządu, o ile nie ogranicza
to podstawowego celu NBP.
A ponadto:
1) organizowanie rozliczeń pieniężnych;
2) prowadzenie gospodarki rezerwami dewizowymi;
3) prowadzenie działalności dewizowej w granicach określonych ustawami;
4) prowadzenie bankowej obsługi budżetu państwa;
5) regulowanie płynności banków oraz ich refinansowanie;
6) kształtowanie warunków niezbędnych dla rozwoju systemu bankowego;
7) opracowywanie statystyki pieniężnej i bankowej, bilansu płatniczego oraz
międzynarodowej pozycji inwestycyjnej;
8) wykonywanie innych zadań określonych ustawami.
9) NBP realizuje politykę walutową ustaloną przez Radę Ministrów w porozumieniu
z Radą.
Zasady ustalania kursu złotego w stosunku do walut obcych ustala Rada Ministrów
w porozumieniu z Radą.
NBP ogłasza bieżące kursy walut obcych oraz kursy innych wartości dewizowych
Organizacja NBP
Organami NBP są:
1) Prezes NBP
2) Rada Polityki Pieniężnej
3) Zarząd NBP
Prezes NBP
Prezes NBP jest powoływany i odwoływany przez Sejm na wniosek Prezydenta
Kadencja Prezesa NBP wynosi 6 lat. Ta sama osoba nie może być Prezesem
NBP dłużej niż przez dwie kolejne kadencje.
Prezes NBP jest przełożonym wszystkich pracowników NBP.
Prezes NBP może uczestniczyć w posiedzeniach Sejmu.
Kadencja Prezesa NBP wygasa:
1) po upływie okresu sześcioletniego;
2) w razie śmierci;
3) w razie złożenia rezygnacji;
4) w razie odwołania.
Odwołanie Prezesa NBP może nastąpić, gdy:
§ nie wypełnia on swych obowiązków na skutek długotrwałej choroby;
§ został skazany prawomocnym wyrokiem sądu za popełnione przestępstwo;
§ Trybunał Stanu orzekł wobec niego zakaz zajmowania kierowniczych stanowisk
lub pełnienia funkcji związanych ze szczególną odpowiedzialnością
w organach państwowych.
Prezesa NBP w czasie jego nieobecności zastępuje wiceprezes NBP – pierwszy
zastępca Prezesa NBP.
Wiceprezesi NBP kierują wyznaczonymi przez Prezesa NBP działami pracy
NBP.
Prezes NBP przewodniczy Radzie Polityki Pieniężnej, Zarządowi NBP, Komisji
Nadzoru Bankowego oraz reprezentuje NBP na zewnątrz.
Rada Polityki Pieniężnej
Rada Polityki Pieniężnej ustala corocznie założenia polityki pieniężnej i przedkłada je do wiadomości Sejmowi równocześnie z przedłożeniem przez Radę Ministrów projektu ustawy budżetowej.
Rada składa Sejmowi sprawozdanie z wykonania założeń polityki pieniężnej w ciągu 5 miesięcy od zakończenia roku budżetowego.
Kierując się założeniami polityki pieniężnej Rada w szczególności:
1) ustala wysokość stóp procentowych NBP;
2) ustala stopy rezerwy obowiązkowej banków i wysokość jej oprocentowania;
3) określa górne granice zobowiązań wynikających z zaciągania przez NBP
pożyczek i kredytów w zagranicznych instytucjach bankowych i finansowych;
4) zatwierdza plan finansowy NBP oraz sprawozdanie z działalności NBP;
5) przyjmuje roczne sprawozdanie finansowe NBP;
6) ustala zasady operacji otwartego rynku.
Rada dokonuje ocen działalności Zarządu NBP w zakresie realizacji założeń polityki
pieniężnej.
Skład Rady:
· Przewodniczący Rady, którym jest Prezes NBP;
· 9 członków powoływanych w równej liczbie przez Prezydenta Rzeczypospolitej
Polskiej (3), Sejm(3) i Senat(3), spośród specjalistów z zakresu finansów.
Kadencja członka Rady wynosi 6 lat. Funkcję członka Rady można pełnić tylko
jedną kadencję.
Powołanie nowych członków Rady powinno nastąpić najpóźniej do dnia wygaśnięcia
kadencji poprzednich.
W okresie kadencji członek Rady nie może zajmować żadnych innych stanowisk
i podejmować działalności zarobkowej lub publicznej poza pracą naukową, dydaktyczną
lub twórczością autorską, a za zgodą Rady wyrażoną w drodze
uchwały (bez udziału zainteresowanego) – dopuszczalna jest działalność w organizacjach
międzynarodowych.
Członek Rady będący członkiem partii politycznej lub związku zawodowego
obowiązany jest na okres kadencji w Radzie zawiesić działalność w tej partii lub
w tym związku, pod rygorem odwołania z Rady.
Członkom Rady przysługuje wynagrodzenie w wysokości równej wynagrodzeniu
wiceprezesów NBP
W posiedzeniach Rady uczestniczą wiceprezesi NBP bez prawa udziału w głosowaniu.
Posiedzenia Rady zwołuje Przewodniczący co najmniej raz w miesiącu. Posiedzenie
Rady może być zwołane również na pisemny wniosek co najmniej 3 członków Rady.
Ustalenia Rady podejmowane są w formie uchwał większością głosów przy
obecności co najmniej 5 członków, w tym Przewodniczącego Rady. W przypadku
równej liczby głosów rozstrzyga głos Przewodniczącego Rady.
Prezes NBP w imieniu Rady:
1) przedstawia Sejmowi i Radzie Ministrów:
a) kwartalne informacje o bilansie płatniczym,
b) roczne zestawienie międzynarodowej pozycji inwestycyjnej;
2) przekazuje Radzie Ministrów i Ministrowi Finansów projekty założeń polityki
pieniężnej, opinie w sprawie projektu ustawy budżetowej, prognozy bilansu
płatniczego oraz ustalenia Rady;
3) opracowuje okresowe informacje o wpłatach (wypłatach) z zysku.
Zarząd NBP
Działalnością NBP kieruje Zarząd.
Skład Zarządu NBP
· Prezes NBP – jako przewodniczący
· 6–8 członków Zarządu, w tym 2 wiceprezesów NBP
Członków Zarządu NBP powołuje i odwołuje Prezydent na wniosek Prezesa NBP.
Kadencja Członków Zarządu NBP wynosi 6 lat
Zarząd NBP:
1) realizuje uchwały Rady;
2) podejmuje uchwały w sprawach niezastrzeżonych w ustawie do wyłącznej
kompetencji innych organów NBP.
Do zakresu działania Zarządu NBP należy w szczególności:
§ realizowanie zadań z zakresu polityki kursowej;
§ okresowa ocena obiegu pieniężnego i rozliczeń pieniężnych oraz obrotu dewizowego;
§ nadzorowanie operacji otwartego rynku;
§ ocena funkcjonowania systemu bankowego;
§ uchwalanie planu działalności i planu finansowego NBP;
§ uchwalanie prowizji i opłat bankowych stosowanych przez NBP oraz ustalanie
§ ich wysokości;
§ określanie zasad gospodarowania funduszami NBP;
§ określanie zasad organizacji i podziału zadań w NBP;
§ określanie zasad polityki kadrowej i płacowej w NBP;
§ uchwalanie rocznego sprawozdania z działalności NBP;
§ sporządzanie rocznego sprawozdania finansowego NBP;
§ opracowywanie bilansów obrotów płatniczych państwa z zagranicą;
§ przygotowywanie i rozpatrywanie projektów uchwał i innych materiałów
§ kierowanych do Rady.
Członek Zarządu NBP nie może zajmować żadnych innych stanowisk i podejmować
działalności zarobkowej lub publicznej poza pracą naukową, dydaktyczną lub twórczością
autorską. Przepis art. 14 ust. 2 stosuje się odpowiednio.
Uchwały Zarządu NBP zapadają większością bezwzględną głosów, a w przypadku
równej liczby głosów rozstrzyga głos Prezesa NBP.
Szczegółowy tryb działania Zarządu NBP określa regulamin uchwalony przez Zarząd.
Komisja Nadzoru Bankowego
Decyzje i określone przez Komisję zadania wykonuje i koordynuje
wydzielony organizacyjnie w strukturze NBP – Generalny Inspektorat
Nadzoru Bankowego.
Generalny Inspektorat Nadzoru Bankowego jest organem wykonawczym Komisji.
Szczegółowy tryb działania Inspektoratu określa regulamin uchwalony przez
Komisję większością głosów w obecności wszystkich członków Komisji.
Generalnego Inspektora Nadzoru Bankowego powołuje i odwołuje Prezes NBP
w uzgodnieniu z Ministrem Finansów.
Do zadań Komisji należy w szczególności:
§ określanie zasad działania banków zapewniających bezpieczeństwo środków
§ pieniężnych zgromadzonych przez klientów w bankach;
§ nadzorowanie banków w zakresie przestrzegania ustaw, statutu i innych
przepisów prawa oraz obowiązujących je norm finansowych;
§ dokonywanie okresowych ocen stanu ekonomicznego banków i przedstawianie
§ ich Radzie oraz wpływu polityki pieniężnej, podatkowej i nadzorczej
na ich rozwój;
§ opiniowanie zasad organizacji nadzoru bankowego i ustalanie trybu jego
wykonywania.
Skład Komisji:
· Przewodniczący Komisji – Prezes NBP;
· zastępca Przewodniczącego Komisji – Minister Finansów lub delegowany
przez niego sekretarz lub podsekretarz stanu w Ministerstwie Finansów;
· przedstawiciel Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej;
· Prezes Zarządu Bankowego Funduszu Gwarancyjnego;
· Przewodniczący Komisji Papierów Wartościowych i Giełd lub jego zastępca;
· przedstawiciel Ministra Finansów;
· Generalny Inspektor Nadzoru Bankowego.
W posiedzeniach Komisji uczestniczy z głosem doradczym przedstawiciel
Związku Banków Polskich w sprawach dotyczących regulacji nadzoru bankowego.
Komisja podejmuje decyzje w zakresie swoich kompetencji większością głosów
przy obecności co najmniej połowy składu Komisji. Przy równej liczbie głosów
rozstrzyga głos Przewodniczącego Komisji.
W razie nieobecności Przewodniczącego posiedzeniom Komisji przewodniczy
zastępca Przewodniczącego.
Komisja może upoważnić Przewodniczącego Komisji do podejmowania działań
w określonych przez nią sprawach, które wymagają załatwienia w okresie między
posiedzeniami Komisji, z wyjątkiem:
§ zezwolenia na utworzenie banku;
§ zawieszenia działalności banku i wnioskowania o jego upadłość;
§ nakładania kar przewidzianych w ustawie
Prezes NBP informuje Komisję na najbliższym jej posiedzeniu o podjętych decyzjach
Komisja podejmuje decyzje w formie uchwał, które podpisuje Przewodniczący
Komisji.
Szczegółowy tryb działania Komisji określa regulamin uchwalony przez nią
zwykłą większością głosów przy obecności wszystkich członków Komisji
Znaki pieniężne – znajduja się na nich sumy jednostek pieniężnych
Znakami pieniężnymi Rzeczypospolitej Polskiej są banknoty i monety opiewające na
złote i grosze.
Znaki pieniężne emitowane przez NBP są prawnymi środkami płatniczymi na obszarze
Rzeczypospolitej Polskiej.
1. Wzory i wartość nominalną banknotów oraz wzory, wartość nominalną, stop,
próbę i masę monet oraz wielkość emisji znaków pieniężnych, jak również terminy
wprowadzenia ich do obiegu ustala Prezes NBP w drodze zarządzenia.
Rezerwa obowiązkowa
W celu kształtowania podaży pieniądza i działalności kredytowej NBP gromadzi
rezerwy obowiązkowe banków.
Rezerwę obowiązkową banków stanowi wyrażona w złotych część środków pieniężnych
w złotych i walutach obcych zgromadzonych na rachunkach bankowych,
...
prawozaoczne