Rozdział 18. Konfiguracja intranetu
W tym rozdziale:
· Omówienie intranetu
· Tworzenie zawartości intranetu
· Tworzenie równorzędnego intranetu bez serwera
· Tworzenie równorzędnego intranetu z serwerem
· Tworzenie intranetu klient-serwer
Jest wiele powodów dla których warto dodać do swojej sieci domowej intranet (prywatny Internet). Pozwala on na nabranie praktyki w tworzeniu stron WWW i publikowaniu ich w sieci. Jeżeli nabierzesz odpowiednią praktykę w zarządzaniu swoim intranetem to możesz z czerpać korzyści i przyjemność z korzystania z Internetu.
Wielu z was jest obeznanych z Internetem, wielką siecią w której komunikują się tysiące komputerów. Internet rozciąga się na cały świat wykorzystując wiele specjalizowanych technologii, takich jak TCP/IP, HTTP czy HTML. Pewnie znasz te skróty i wiesz, że są związane z Internetem.
TCP/IP (Transmission Control Protocol/Internet Protocol) jest zestawem protokołów komunikacyjnych wykorzystywanych przez wielu producentów i twórców sprzętu i oprogramowania. Wiele korporacji, uniwersytetów i innych organizacji używa TCP/IP do komunikacji po całym świecie. Ty używasz TCP/IP do komunikacji z Internetem, na przykład z serwerami WWW.
PORADA
Więcej informacji na temat protokołu TCP/IP znajdziesz w dodatku B.
Język HTML (Hypertext Markup Language) służy do formatowania dokumentów publikowanych na serwerach WWW. Określa on styl czcionki, obrazki, kolory, linie i inne elementy strony WWW. HTML pozwala także na używanie odnośników do innych stron. Odnośnik przenosi użytkownika do innej strony po kliknięciu na nim.
Protokół HTTP (Hypertext Transfer Protocol) służy do przesyłania dokumentów z serwera WWW na komputer klienta. Zwykle http (pisane małymi literami) zaczyna adres URL strony oglądanej w przeglądarce WWW.
Technologie Internetowe oraz kilka innych będą nam służyły do stworzenia intranetu w sieci domowej.
Intranet to prywatna sieci w której korzysta się z technologii charakterystycznych dla sieci Internet. W intranecie będziesz używał technologii charakterystycznych dla internetu, takich jak HTTP, HTML, TCP/IP, przeglądarek WWW i innych. Intranet nie musi być podłączony do Internetu.
Internet jest siecią typu klient-serwer. Innymi słowy musisz w nim mieć oprogramowanie serwera i klienta. Oprogramowanie klienta to na przykład przeglądarka WWW. Oprogramowanie serwera z kolei zajmuje się zarządzaniem i udostępnianiem klientom swojej zawartości.
Więc skąd weźmiesz strony do swojego intranetu? Stworzysz je sam. Strony WWW można tworzyć na wiele sposobów. Więcej informacji na temat tworzenia stron WWW znajdziesz dalej w tym rozdziale.
Rysunek 18.1 przedstawia stronę domową domowego intranetu. Strona domowa to domyślna strona serwera WWW. Zwykle na stronie domowej znajdują się odnośniki do innych ważnych stron znajdujących się na serwerze oraz pewien materiał wprowadzający.
Rysunek 18.1. Skomponuj swoją stronę domową według własnego uznania
Możesz używać intranetu do publikowania rozkładu zajęć członków rodziny, historii, zdjęć i innych informacji. Jednak podstawowym celem wdrożenia intranetu do domu jest nabranie doświadczenia w dziedzinie technologii internetowych.
Budowanie własnego intranetu pozwala na eksperymentowanie z technologiami przed przeniesieniem stron do Internetu, gdzie musisz płacić za czas, miejsce na serwerach i swoje błędy. Możesz na przykład umieścić stronę domową rodziny w Internecie, na serwerze swojego dostawcy usług. Najpierw jednak możesz stworzyć i dokładnie przetestować tą stronę w swoim domowym internecie.
Jeżeli chcesz otworzyć mały domowy interes, to najpierw wypróbuj w intranecie stronę domową swojej firmy. Stwórz stronę główną, indeks, oraz wszystkie strony wraz z siecią działającymi pomiędzy nimi odnośników.
Możesz również chcieć otworzyć większą firmę działającą w Internecie. Zamiast umieszczać swoją firmę (WWW, e-commerce, czy iMail) bezpośrednio w Internecie możesz ją najpierw wypróbować w sieci intranet.
PORADA BIUROWA
Intranet może być w twojej firmie przydatny do rozprowadzania firmowych informacji, form, listów, powiadomień i innej korespondencji. Użytkownicy mogą przeglądać firmowy intranet pod kątem informacji o firmie i jej klientach.
Wszystkie technologie mają swoje zalety i wady. Zanim będziesz je wykorzystywał musisz rozważyć wszystkie aspekty ich użytkowania. Jeżeli twoim celem jest nauka nowych technologii, powinieneś wypróbować przynajmniej najprostszą wersję intranetu.
Intranet zapewnia szybszy dostęp do dokumentów przechowywanych w sieci. Na dodatek zamiast oglądać dokumenty za pomocą różnych aplikacji, możesz jest wszystkie oglądać przeglądarką internetową. Taką przeglądarką jest na przykład Internet Explorer. Użycie przeglądarki jest lepszym rozwiązaniem, niż użycie specjalizowanej aplikacji. Pozwala ona bowiem na przeglądanie szerszej gamy dokumentów, na przykład animowanej grafiki, filmów i dźwięków.
Wszystkie pliki w sieci intranet są wyświetlane jako dokumenty w przeglądarce. Użytkownicy mogą przewijać tekst, przechodzić do innych dokumentów, drukować strony i wykonywać inne czynności. Zamiast szukać dokumentów w głęboko zagnieżdżonych katalogach użytkownik może dostać się do nich przez intranet.
Rysunek 18.2 przedstawia wejściową stronę do "pokoju" rozmów lokalnego intranetu. Kliknij na przycisku, aby wejść do tego pokoju.
Rysunek 18.2. Używaj odnośników do przechodzenia pomiędzy różnymi stronami w intranecie
Intranety mogą dostarczać mechanizmów do przeszukiwania określonych słów kluczowych i zwrotów. Typowymi przykładami mechanizmów wyszukiwawczych są Yahoo.com i Excite.com. Takie mechanizmy wyszukiwawcze i katalogi pozwalają na szybkie odnajdowanie informacji z różnych kategorii. Pewne oprogramowanie posiada mechanizmy pozwalające na przeszukiwanie dokumentów w poszukiwaniu odpowiednich wyrażeń i zwrotów. Przykładem takiego oprogramowania jest system operacyjny Windows 2000.
Intranety są skalowalne. Oznacza to, że możesz tworzyć dokumenty i umieszczać je w sieci domowej niezależnie od ich ilości. Dzięki temu dość łatwo przenosić dokumenty i wiedzę do sieci Internet, ponieważ obie sieci (intranet i Internet) używają tych samych technologii i narzędzi.
W małych firmach możesz publikować dokumenty firmowe w intranecie, aby ułatwić pracę i uczynić ją bardziej efektywną. Możesz w intranecie publikować prezentacje sprzedaży, sesje treningowe, informacje o klientach, terminy ukończenia projektów, aktualności, listę płac, kontakty, przepisy wewnętrzne, procedury i inne dokumenty.
Największą wadą zajmowania się intranetem jest to, że zajmuje to czas. Możesz dzięki temu nauczyć się nowych technologii, tworzenia zawartości sieci, instalowania i konfigurowania oprogramowania. Twoja rodzina może nauczyć się korzystania z Internetu. Jeżeli nie masz czasu, lub nie chcesz go inwestować w intranet, to się tym nie zajmuj. Jeżeli jednak chcesz sobie znaleźć nowe hobby i nauczyć się nowych technologii, powinieneś założyć intranet.
Ilość pieniędzy które będziesz musiał wydać na intranet zależy do tego, czego od niego wymagasz. Możesz stworzyć intranet w oparciu o już posiadane oprogramowanie i sprzęt. Możesz także zainstalować Windows NT Server, pakiet do udostępniania usług internetowych i odpowiednio mocy sprzęt. Dzięki temu intranet będzie pracował wydajnie i efektywnie. Nie musisz wydawać dodatkowych pieniędzy na intranet, ale na pewno one nie zaszkodzą.
W celu założenia intranetu w firmie będziesz musiał wydać trochę więcej pieniędzy niż na założeniu intranetu w domu. W pewnych sytuacjach może być nawet konieczne dodanie do sieci serwera do jego obsługi. Dodanie serwera oznacza także inwestycje w sprzęt.
To ile włożysz w zakładanie intranetu czasu, wysiłku i środków zależy tylko od Ciebie. Możesz założyć prosty intranet równorzędny używając jedynie sprzętu który już masz. Możesz także stworzyć scentralizowaną strukturę używając serwera. Oto trzy konfiguracje intranetu. Każdą z nich omówiliśmy dalej w osobnym podrozdziale.
Termin serwer WWW może być mieć znaczenie w dziedzinie sprzętu lub oprogramowania. Jako sprzęt jest to silny komputer, mający duże dyski i dużą ilość pamięci RAM, na którym działa oprogramowanie serwera WWW. Oprogramowanie serwera WWW zajmuje się zarządzaniem dokumentami i aplikacjami Internetu i intranetu. Oprogramowanie serwera WWW może przy okazji pełnić rolę serwera Gopher oraz FTP.
Serwer WWW może także wypełniać pewne specjalne zadania. Jest jednak mało prawdopodobne żebyś potrzebował ich w firmowym lub korporacyjnym intranecie. Jedną z tych funkcji jest przetwarzanie danych HTML, dzięki czemu ośrodki WWW mogą zawierać mechanizmu wyszukujące, księgi gości i inne dynamiczne dokumenty. Inną właściwością jest możliwość tworzenia mapy serwisu obrazującej wszystkie jego strony.
Potrzebujesz serwera WWW? Niekoniecznie. Intranet w domu możesz stworzyć bez jego użycia. Jeżeli jednak liczba dokumentów będzie się zwiększać to prosty serwer WWW stanie się koniecznością. W sieci Internet można znaleźć wiele darmowych lub niedrogich serwerów WWW (dostępnych jako freeware lub shareware).
Jeżeli planujesz duży korporacyjny intranet lub chcesz rozszerzyć intranet na Internet to potrzebujesz serwera WWW. Potrzebujesz także sieci klient-serwer, a nie równorzędnej.
UWAGA
Protokół Gopher jest częścią zestawu protokołów TCP/IP. Zapewnia on interfejs oparty na menu dający dostęp do plików w Internecie. Gopher jest starą usługą, ale wciąż jeszcze używaną. Protokół FTP to kolejny z zestawu TCP/IP. Pozwala on na przesyłanie plików przez sieć Internet.
Pierwszą możliwości jest stworzenie intranetu bez serwera. Możesz stworzyć prosty intranet w swojej sieci, który będzie wyświetlał strony WWW każdego z użytkowników. Wszystko czego potrzebujesz to współdzielony folder do którego każdy będzie miał dostęp. Do takiego intranetu nie potrzebujesz serwera WWW.
Drugą możliwością jest używacie serwera WWW w sieci równorzędnej. W takiej konfiguracji użyj jednego z komputerów jako serwera WWW, a jeżeli jeden z komputerów pełni rolę serwera, to zainstaluj serwer WWW na nim.
Trzecią możliwością jest użycie serwera takiego jak Windows NT Server lub NetWare w sieci klient-serwer. W takim przypadku będziesz mógł łatwo połączyć intranet z Internetem.
Zanim będziesz mógł przeglądać dokumenty tworzące intranet musisz jest najpierw stworzyć. Mogłaś już wczytać wiele artykułów na temat formatowania stron i pisania kodu HTML. Możesz tworzyć strony HTML w programie tekstowym (na przykład Notepad lub inny).
Rysunek 18.3 przedstawia kod strony WWW tworzony w edytorze WordPad. Aby stworzyć złożoną stronę powinieneś nauczyć się więcej na temat formatowania stron HTML. Posługiwanie się kodem jest bardzo pomocne, gdy chcesz tworzyć złożone strony WWW, ale nie musisz znać HTML aby tworzyć strony WWW.
Rysunek 18.3. Użycie kodu HTML jest skomplikowane
Wiele programów ma możliwość zapisywania dokumentów w formacie HTML. Dzięki temu możesz stworzyć stronę w dowolnym programie, a następnie zapisać ją jako HTML. Programami których możesz użyć są a przykład Microsoft Publisher, Word, lub Access. Nie musisz wtedy używać oddzielnego programu.
Na dodatek niektóre programy mają kreatory tworzenia stron WWW. Inne programy posiadają w menu opcję Zapisz jako HTML lub Zapisz jak stronę sieci Wab. Sprawdź pomoc dostarczaną z programem.
Niektóre programy są przeznaczone do tworzenia stron WWW, Programami takimi są na przykład Microsoft FrontPage, Macromedia Dreamweaver oraz SoftQuad HoTMetaL. Programy te są trudniejsze w obsłudze, ale warto się ich nauczyć. Sprawdź inne programy do tworzenia stron WWW dostępne w Internecie.
Gdy używasz pakietu Office, edytora Word lub innego tego typu programu, to najprawdopodobniej ma on opcje zapisywania dokumentu jako strony WWW. Sprawdź to w menu programu.
Niektóre programy mają więcej funkcji niż tylko zapisywanie dokumentów w języku HTML. Te dodatkowe funkcje mogą być kreatorami oferującymi gotowe szablony stron z odpowiednim formatem i odnośnikami. Inne programy oferują podgląd i narzędzie do rozwiązywanie problemów ze stronami WWW. Pozwala to na tworzenie atrakcyjnych i efektywnych stron WWW.
Jeżeli planujesz zaprojektować serwis WWW umieszczony w sieci Internet, lub korporacyjnej sieci intranet to powinieneś nauczyć się więcej o tworzeniu takich serwisów. Jeżeli chcesz projektować strony które będą się szybko ładować musisz sięgnąć po specjalne techniki ich tworzenia. Nauka o formatach plików graficznych, fontach które możesz użyć na stronie i projektowaniu dobrych stron może znaczni Ci pomóc podczas ich tworzenia.
Wiele programów oferuje narzędzia do projektowania stron WWW. Programami tymi są PowerPoint, Access, Corel WordPerfect Office 2000, Lotus WordPro, Lotus Approach, Lotus Freelance, Corel Presentations oraz Corel Quattro Pro.
Jeżeli chodzi o tworzenie stron WWW to program Microsoft Publisher ma wiele zalet. Zawiera on kreatora pozwalającego na tworzenie gotowych projektów zawierających odnośniki, strony, adresy poczty elektronicznej i inne elementy. Rysunek 18.4 przedstawia kilka z kreatorów serwisów programu Publisher. Możesz wybierać ich wygląd spośród 35 różnych opcji. Rysunek przedstawia program Publisher w wersji 2000.
Rysunek 18.4. Tworzenie serwisu rozpocznij od kreatora
Kreatory programu Publisher zawierają schematy kolorów, różne tematy stron (na przykład kalendarz, zdarzenie lub historia), dźwięki, animacje i inne elementy. Rysunek 18.5 przedstawia jedną z takich przykładowych stron przed jakimkolwiek zmianami. Możesz zmienić obrazki, dodać animowaną grafikę lub muzykę oraz zmienić tekst, tak aby strona odpowiadała twoim wymaganiom. Możesz także dodawać strony, przyciski nawigacyjne, obrazki, loga, kalendarze, kupony i inne elementy.
Rysunek 18.5. Zmodyfikuj tekst, grafikę i wygląda strony stworzonej przez kreatora
Możesz także stworzyć swój własny dokument HTNL bez użycia kreatora. Możesz także otworzyć już istniejący dokument i w prosty sposób zamienić go na wersję HTML. Wystarczy tylko zapisać go w tym formacie. Z pomocą programu Publisher możesz zapisywać jego dokumenty jako strony WWW, oglądać właściwości tych stron, a nawet wysyłać strony do publikacji w Internecie.
Jeżeli planujesz stworzenie intranetu w swojej sieci biurowej, to do jej tworzenia powinieneś użyć takiego programu jak Publisher lub FrontPage. Pozwalają one na szybkie stworzenie dobrze wyglądającej strony dzięki profesjonalnym kreatorom. Także wiele programów do tworzenia stron WWW zawiera kreatory pozwalające na stworzenie podstaw serwisu.
Wszystkie programy Word od wersji 95 pozwalają na zapisywanie dokumentów w formacie HTML. Możesz tworzyć dokumenty różnego typu, formatować je, dodawać do nich grafikę i zdjęcia, a następnie zapisywać je w formacie HTML. Oczywiście podczas konwersji mogą zostać utracone pewne elementy formatowania, ale wiele powinno pozostać.
Rysunek 18.6 przedstawia okno dialogowe Zapisz jako stronę sieci Web programu Word 2000. Po zapisaniu dokumentu w tym formacie możesz oglądać przez przeglądarkę.
Rysunek 18.6. Zapisuj dokumenty w formacie HTML
Rysunek 18.7 przedstawia dokument programu Word przeglądany przez Internet Explorer. Ponieważ dokument ten nie używa żądnego specjalnego formatowania, więc w wersji HTML wygląda on identycznie jak w oryginale.
Rysunek 18.7. Możesz w intranecie oglądać dokumenty HTML
Program Microsoft FrontPage służy do tworzenia i zarządzania serwisami WWW. Dzięki temu programowi możesz między innymi tworzyć strony i zarządzać odnośnikami.
FrontPage składa się z czterech komponentów pozwalających na tworzenie i zarządzeni serwisami WWW. Są to Personal Web Server, FrontPage Explorer, Editor oraz To Do List. Możesz używać każdego jego składnika oddzielnie, lub korzystać z wszystkich razem.
Personal Web Server pozwala na stworzenie serwera WWW na dowolnym komputerze. Możesz go na przykład używać na komputerze przenośnym podczas podróży. Następnie możesz opracowane na tym komputerze strony przenieść na docelowy serwer WWW.
FrontPage Explorer pozwala na tworzenie, zarządzanie i utrzymywanie serwisu WWW. Możesz tego programu użyć do oglądania plików znajdujących się na serwerze, pracy z formatami lub oglądania graficznej prezentacji strony.
FrontPage Editor jest narzędziem pozwalającym na tworzenie i edycje stron w formacie HTML. Edytor ten jest podobny do edytora tekstu i pozwala na wszystkie możliwe działania związane z formatowaniem strony.
FrontPage To Do List jest narzędziem służącym do organizowania tworzenia i zarządzania stroną.
Podczas projektowania należy przez wszystkim skoncentrować się na jej zawartości, czyli tekście i grafice. Tekst powinien być krótki i interesujący. Aby zwiększyć zainteresowanie stroną dodaj zdjęcia i grafikę (kliparty, animacje i inne). Duże ilości tekstu mogą szybko znudzić, z kolei duże grafiki i zdjęcia mogą się długo ładować, więc staraj się aby były one małe.
Zwykle stronę tworzy się w odpowiednim programie, zapisuje jako HTML i ogląda w przeglądarce WWW. Niektóre elementy mogą w przeglądarce wyglądać inaczej niż programie w którym strona była tworzona. Eksperymentuj i baw się dobrze projektując stronę.
Podczas projektowania dokumentów dla sieci intranet w firmie rozważ użycie określonego szablonu wspólnego dla wszystkich dokumentów. Dzięki temu wszystkie dokumenty będą miały te same kolory, nagłówki, style czcionek i inne elementy. Dzięki temu cały serwis będzie wyglądał spójnie.
Każda strona powinna zawierać niektóre pomocne elementy. Po pierwsze musi ona zawierać odnośniki. W programie Publisher możesz je dodać w prosty sposób. Nie we wszystkich programach jest to jednak takie proste. Odnośnik może mieć postać podkreślonego tekstu lub obrazka. Jeżeli nie umieścisz na stronie odnośników to nie będziesz mógł przechodzić do innych stron. Więcej na temat odnośników znajdziesz w pomocy programu który tworzysz strony.
Pasek nawigacyjny to element zawierający odnośniki to ważnych stron serwisu
Rysunek 18.8. Dodaj do każdej strony pasek nawigacyjny, dzięki czemu poruszanie się po serwisie będzie ułatwione
Upewnij się, że dodałeś przyciski nawigacyjne do każdej strony serwisu. Możesz także dodać przyciski Wstecz, Strona główna i inne. Muzyka to kolejny dobry element wielu stron. Pomyśl także o zamieszczeniu animowanych klipów i wideo. Dodane elementy będą zależeć od programu na którym tworzysz stronę. Dodawanie do strony elementów multimedialnych przeprowadzaj bardzo ostrożnie, ponieważ zajmują one dużo miejsca.
Podczas projektowania serwisu WWW powinieneś wziąć pod uwagę pewne wskazówki. Pozwolą one na stworzenie strony lepiej wyglądającej i łatwiejszej w użytkowaniu. Oto rzeczy które powinieneś rozważyć:
· Bądź zwięzły. Duże paragrafy tekstu są trudne w czytaniu.
· Używaj kilku małych obrazków zamiast jednego dużego.
· Zawartość serwisu często uaktualniaj, tak aby utrzymać zainteresowanie. Pozwól oglądającym na pomoc w tworzeniu zawartości.
· Na górze i dole strony użyj banera, dzięki czemu użytkownik będzie wiedział na jakiej stronie się znajduje.
· Używaj w większości prostych czcionek. Różne rzadkie czcionki mogą być źle wyświetlane na niektórych komputerach. Możesz być zmuszonym do eksperymentowania z różnymi krojami czcionek.
· Nie używaj wszędzie dużych liter. W ten sposób napisane akapity są trudne do odczytania.
· Nie używaj zbyt dużo tekstu sformatowanego jak pogrubiony lub pochylony. Akapity takiego tekstu są trudne do odczytania.
· Nie używaj czcionki Courier. Ją także źle się czyta.
· Możesz do strony dodać tabele, co ułatwi prezentacje informacji.
· Powinieneś używać grafiki w formatach GIF (Graphics Interchange Format) oraz JPEG (Joint Photographic Experts Grup).
Niezależnie od metody którą tworzysz intranet musisz wykonać pewne prace przygotowawcze. Po pierwsze musisz stworzyć i udostępnić folder dla wszystkich dokumentów intranetu. Musisz także umieścić w nim zawartość.
Jeżeli zdecydowałeś się na użycie serwera WWW będziesz także musiał zainstalować i skonfigurować protokół TCP/IP. Jeżeli nie używasz serwera WWW nie będziesz potrzebował TCP/IP.
kwas27