Taktyka w piłce nożnej
O wyniku meczu w dużej mierze decydują piłkarze i ich umiejętności. Osiągają oni pewien poziom po latach ciężkich treningów, dzięki czemu mogą na boisku panować nad piłką i decydować o losach spotkań. Jednakże ostateczne rozstrzygnięcia zależą również od taktyki, czyli zaplanowanego wcześniej sposobu zachowania na boisku całej drużyny i poszczególnych jej graczy. Istotnym elementem jest też ustawienie.
Taktyka często decyduje o przebiegu gry. Wielokrotnie bowiem nie wystarczy być lepszym piłkarsko, aby wygrać. Konieczna jest do tego również taktyczna mądrość.
Nie ma uniwersalnej, idealnej strategii. Jej założenia powinny być dostosowane do możliwości i predyspozycji graczy. Wielokrotnie są one modyfikowane w zależności od boiskowych wydarzeń.
Głównym celem planu gry powinno być maksymalne wykorzystanie największych atutów drużyny i talentów drzemiących w poszczególnych graczach. Jednocześnie taktyka powinna minimalizować zagrożenie wynikające ze słabości zespołu i jego członków.
Nie bez powodu powszechnie stosuje się w dzisiejszych czasach tzw. rozpracowywanie rywali, czyli przed każdym meczem trenerzy obserwują przeciwnika i analizują jego styl. Głównym celem takich działań jest redukowanie silnych stron rywala, przy jednoczesnym wykorzystaniu jego słabości. Taktyka to sposób najlepszego przygotowania swojej drużyny, aby w pełni mogła wykorzystać drzemiący w niej potencjał i cieszyła się z kolejnego zwycięstwa.
Defensywa
Gra obronna to sztuka. Wielu uznaje zasadę, że najlepszą obroną jest atak. Jest w tym sporo prawdy, gdyż zmuszając przeciwnika do gry defensywnej, daje się odpocząć własnej obronie i odsuwa niebezpieczeństwo. Mimo to, najlepsze drużyny buduje się od tyłu. Jeśli odpowiednio zabezpieczy się własną bramkę, można wtedy dbać o skuteczne armaty w ataku.
Cofnięcie na własną połowę
Wielokrotnie drużyna wygrywająca cofa się na własną połowę, aby uszczelnić obronę i poczekać na błąd przeciwnika umożliwiający kontratak i powiększenie przewagi bramkowej. Podobną strategię stosują często teoretycznie słabsze drużyny o mniejszych możliwościach technicznych. Zdarza się, że murują one bramkę, a gole zdobywają po kontrach lub stałych fragmentach gry. Znane powszechnie jest włoskie catenaccio, będące przykładem takiej strategii.
Formacja obronna
Wchodząc krótko w pole ustawienia graczy, ciekawostką jest pozycja ostatniego stopera - libero. Jest to gracz ustawiony najbliżej własnego bramkarza, który ma za zadanie powstrzymywać wszystkich zawodników przedostających się przez obronę, a także przechwytywać wszystkie podania skierowane za pozostałych defensorów. Swego czasu taki zawodnik stanowił podstawę gry w destrukcji. Dziś jednak linię obronną zazwyczaj ustawia się w tzw. linii, a znakomitym sposobem na wyeliminowanie skutecznych prostopadłych podań jest łapanie napastników na spalonym. Jeśli to się nie uda, to bramkarz spełnia rolę ostatniego stopera czyszcząc własne przedpole. Gra w linii jest obecnie absolutnie dominującą taktyką.
Krycie
Dawniej każdy zawodnik miał pod opieką konkretnego przeciwnika. Jednak strategia ta ustąpiła miejsca kryciu strefowemu. W takim sposobie gracze obrony odpowiadają za swoją strefę boiska, a niezwykle ważne jest odpowiednie przesuwanie się całych formacji w kierunku piłki, tak aby między zawodnikami były mniej więcej stałe odległości i nie powstawały luki umożliwiające prostopadłe zagrania.
Pressing
Dobrym sposobem szybkiego odbioru piłki i utrudnienia rywalowi wydostania jej z jego strefy obronnej jest pressing. Polega on na wysokim podejściu do każdego gracza drugiej drużyny, aby nawet obrońcy odczuwali presję przy wyprowadzaniu piłki. Taktyka ta kosztuje jednak sporo sił, więc mimo swojej skuteczności, niemal niemożliwe jest, aby była stosowana zbyt często.
Zabezpieczenie dostępu do własnej bramki nie jest sprawa łatwą. Nie da się wygrać nie strzelając bramki, jednakże należy pamiętać, że obrona jest bardzo ważna. Dlatego tez powszechnym jest, że broni cały zespół, a nie tylko gracze defensywni. Należy też pamiętać, że skuteczna destrukcja to nie tylko udane akcje w obronie. To przede wszystkim efektywna współpraca całej drużyny.
Ofensywa
W ataku wyróżnia się szereg strategii, których oczywistym celem jest sforsowanie defensywy drużyny przeciwnej. Poprzez lata wykrystalizowały się przeróżne schematy umożliwiające jego osiągnięcie. Wiele z nich jest charakterystycznych dla poszczególnych krajów, lig, jednym słowem piłkarskich kultur.
Podstawowym podziałem jest rozróżnienie ataku pozycyjnego i kontrataku.
Atak pozycyjny
Sposób ten zakłada przygotowanie akcji w sytuacji, gdy przeciwnik jest na to przygotowany. Wiele drużyn o znakomitym przygotowaniu technicznym utrzymuje się długo przy piłce wymieniając przy tym dziesiątki podań i zmuszając przeciwnika do biegania za nią. W ataku pozycyjnym skutecznym elementem są strzały z dystansu, zwłaszcza przy śliskiej, mokrej murawie. Próby takie wyciągają z przedpola bramki środkowych obrońców przeciwnika, którzy chcą zablokować uderzenie. Rozrywa to defensywę, dzięki czemu zwiększa prawdopodobieństwo skutecznego zakończenia akcji.
Kontratak
W przypadku przechwytu piłki stosuje się jednak najczęściej szybki atak, który czerpie korzyść z braku odpowiedniego ustawienia graczy obrony przeciwnika. W wielu takich przypadkach dochodzi do przewagi liczebnej zawodników ofensywnych, a to już krótka droga do strzelenia bramki. Bardzo wiele drużyn nastawia się głównie na szybkie akcje.
Dośrodkowania
Jest wiele sposobów stworzenia sobie okazji podbramkowej. Podstawowym jest wrzucenie piłki w pole karne przeciwnika, zazwyczaj z bocznego sektora boiska. Takie rozwiązanie stosowane jest przez drużyny dysponujące graczami obdarzonymi precyzyjnym dośrodkowaniem, a przede wszystkim zawodnikami wysokimi, silnymi lub po prostu skocznymi, umiejącymi się odnaleźć w polu karnym i celnie uderzyć głową.
Zagrania prostopadłe
Innym sposobem są tzw. prostopadłe piłki, czyli zagrania skierowane prostopadle do bramki przeciwnika pomiędzy zawodnikami linii obronnej. Jest to metoda bardzo skuteczna, aczkolwiek wymagająca od graczy podających niezwykłego kunsztu technicznego, wyczucia, fantazji, a niekiedy nawet geniuszu.
Oszukanie obrony
Wszystkie zagrania mogą być wykonywane dołem lub górą. Gdy drużyna posiada szybkich zawodników, umiejących uwolnić się spod opieki obrońców unikając przy tym spalonego, często stosowane są wstrzelenia piłki za linię obrony przeciwnika. Innym sposobem są szybkie podania z pierwszej piłki w grze kombinacyjnej pozwalające wymanewrować przeciwną defensywę.
Długie podania
Są jednak i takie zespoły, które po przejęciu piłki nie próbują zbyt długo jej rozegrać. Szybko kierują ją długim podaniem do wysuniętego napastnika, który powinien być wysoki i silny. Mając takie predyspozycje potrafi on wygrać walkę o górną piłkę z obrońcami i zgrać ją kolegom. Innym sposobem jest zastawienie się takiego zawodnika i gra tyłem do bramki. Przytrzymując w ten oto sposób futbolówkę zawodnik ten czeka, aż dołączą do niego partnerzy. Długie podanie jest znakomitym sposobem na szybkie przeniesienie ciężaru gry z obrony do ataku.
Szybkie przejście do ataku
Nieco odmienny styl prezentują drużyny o dobrym przygotowaniu fizycznym. Stosują one kilka podań przy szybkim przemieszczeniu się zawodników w kierunku bramki przeciwnika, dzięki czemu w krótkim czasie są w stanie stworzyć zagrożenie.
Oczywiście stosowanie różnych zagrań, stylów i rozwiązań zależy od wielu czynników. Każdy zespół podczas meczu podejmuje wiele różnorodnych prób rozegrania akcji. Prawdą też jest, że gra się tak jak przeciwnik pozwala. Najważniejsze jednak, aby przeciwstawić mu swoje największe atuty i wykorzystać jego słabości.
http://aktywni.pl
http://top54-2000.futbolowo.pl/news,867462,ogolne-informacje-na-temat-taktyki-w-grze-w-pilke-nozna.html
mrozek2002