1
MIĘŚNIE
Ø Komórka mięśniowa tworzy włókno mięśniowe i jest podstawą budowy układu mięśniowego
Ø Mięśnie stanowią około połowy całkowitego ciężaru ciała
Cechy charakterystyczne:
Ø Pobudliwość – zdolność przyjmowania bodźców i reagowania na nie
Ø Kurczliwość – zdolność do skracania i wytwarzania siły umożliwiającej wykonanie pracy
Ø Rozciągliwość – zdolność do powracania do poprzedniego kształtu
Typy mięśni:
Ø Mięsień sercowy – pośrednio między mm. poprzecznie prążkowanymi a gładkimi (wstawki oddzielające jądro od włókna mięśnia); skurcz szybki, ale niezależny od woli, nie męczy się; posiada układ bodźcowo-przewodzący
Ø Mięśnie poprzecznie prążkowane:
· tzw. szkieletowe, działają pod wpływem układu nerwowego somatycznego
· czynny narząd ruchu
· przyczepiają się do kości, chrząstek, więzadeł, powięzi i skóry
· podział włókien:
o czerwone – zawierają dużo mioglobiny, kurczą się wolno, duża wytrzymałość na zmęczenie
o białe i pośrednie – niewiele mioglobiny, szybko się kurczą i szybko ulegają zmęczeniu
· połączone z miejscem przyczepu:
o bezpośrednio
o poprzez ścięgna i rozcięgna
· budowa:
o przynajmniej dwa punkty przyczepu: początkowy i końcowy
o część środkowa – brzusiec
· mięśnie przyczepiające się do narządów – mięśnie trzewne
· narządy pomocnicze mięśni:
o powięzie łącznotkankowe błony włókniste
§ miejsce przyczepu włókien mięśniowych
§ tworzą torebkę mięśnia zabezpieczając go przed urazami
§ tkanka tłuszczowa z torebek chroni przed utratą ciepła
§ ułatwiają przesuwanie się mięśni względem siebie
§ biorą udział w tworzeniu pochewek włóknistych ścięgien
§ stanowią drogę nerwów i naczyń do mięśni
o kaletki maziowe
o pochewki ścięgien i trzeszczki (drobne kostki zmieniające kierunek przebiegu ścięgien)
o bloczki mięśni – tworzą je wystające części kości lub chrząstek
Ø Mięśnie gładkie
· włókna kurczą i rozkurczają się powoli; działają pod wpływem układu nerwowego autonomicznego
MIĘŚNIE GRZBIETU
Ø grzbiet: część tylna szyi i tułowia
Ø ku górze: do guzowatości potylicznej zewnętrznej
Ø po bokach: do wyrostków barkowych łopatek i linii pachowych tylnich
Ø ku dołowi: do grzebieni biodrowych, brzegów bocznych kości krzyżowej i kości guzicznej
Ø do powięzi grzbietu należą:
· powięź powierzchowna grzbietu – pokrywa mięsień czworoboczny i najszerszy grzbietu
· powięź piersiowo-grzbietowa – obejmuje mięśnie głębokie grzbietu
Podział:
Ø powierzchowne
· kolcowo-żebrowe (pomiędzy kręgosłupem a żebrami)
o mm. zębate tylne górne (parzyste) – wdechowe, podnoszące żebra
o mm. zębate tylne dolne (parzyste) – wydechowe, opuszczające żebra
o unerwienie: gałęzie nerwów międzyżebrowych
· kolcowo-ramienne (miedzy kręgosłupem a kośćmi kończyny górnej)
o mm. najszersze grzbietu (parzyste)
§ unerwienie: nerw piersiowo-grzbietowy
§ prostuje, przywodzi i nawraca ramię
o czworoboczne
§ unerwienie: gałęzie splotu szyjnego i nerw dodatkowy – XI para nn. czaszkowych
§ część górna: dźwiga obręcz barkową
§ część środkowa; zbliża łopatkę do kręgosłupa
§ część dolna: obniża obręcz barkową
§ prostują kręgosłup i głowę
o równoległoboczne i dźwigacze łopatek
§ pociągają łopatkę ku gurze i przyciskają ją do KLP
o pomocnicze mięśnie wdechowe
Ø głębokie
· właściwa mięśniówka grzbietu
· pomiędzy częściami kręgosłupa lub kręgosłupem a żebrami
· unerwienie: gałęzie grzbietowe nerwów rdzeniowych
· mm. długie:
o kolcowo-poprzeczne (obracają kręgosłup w swoja stronę – prawe w prawo)
o krzyżowo-grzbietowy
o poprzeczno-kolcowe (obracają kręgosłup w przeciwną stronę – prawe w lewo)
o wielodzielny
o skręcające
o działanie jednostronne: zginają kręgosłup i głowę bocznie
o działanie obustronne: zginają kręgosłup i głowę ku tyłowi
· mm. krótkie:
o międzykolcowe
o międzypoprzeczne
o dźwigacze żeber
o krzyżowo-guziczne
o są prostownikami grzbietu
· potyliczne
o parzyste
o krótkie, położone w obrębie karku
o po miedzy kością potyliczną a dwoma górnymi kręgami szyjnymi
o skośny górny głowy
o skośny dolny głowy
o prosty tylny większy głowy
o prosty tylny mniejszy głowy
o prosty boczny głowy
Trójkąt potyliczny:
Ø m. skośny górny głowy
Ø m. skośny głowy
Ø m. prosty tylny większy głowy
Ø zawartość: tętnica kręgowa, nerw potyliczny
MIĘŚNIE KLATKI PIERSIOWEJ
Ograniczenia:
Ø od góry; pierwszy krąg piersiowy, linia łącząca go z wyrostkami barkowymi łopatek, obojczyka oraz górny brzeg rękojeści mostka
Ø od dołu: wyrostek mieczykowaty mostka, łuki żebrowe, końce przednie XI żeber, brzegi dolne XII żeber i XII kręgiem piersiowym
Powięzie:
Ø piersiowa: mięsień piersiowy większy
Ø obojczykowo-piersiowa: mięsień podobojczykowy i mięsień piersiowy mniejszy
Ø wewnątrzpiersiowa: powierzchnie wewnętrzne żeber i mm. międzyżebrowe
Ø przeponowo-opłucnowa: pokrywa przeponę, utworzona z powięzi wewnątrzpiersiowej
· piersiowy większy
o unerwienie: nn. piersiowe przednie
o zgina, przywodzi i nawraca ramię w stawie ramiennym
o pomocniczy mięsień wdechowy
· piersiowy mniejszy
o obniża i wysuwa bark
· podobojczykowy
o unerwienie: nerw podobojczykowy
o pociąga obojczyk ku dołowi i do przodu
· zębaty przedni
o unerwienie: nerw piersiowy długi
o wysuwa i obniża bark
o obraca łopatkę panewką ku górze
o przyciska łopatkę do KLP
Ø głębokie (właściwe)
· unerwienie: nerwy międzyżebrowe
· międzyżebrowe zewnętrzne (należące do mięśni wdechowych)
· międzyżebrowe wewnętrzne
o międzyżebrowe pośrednie
o międzyżebrowe najgłębsze (wydechowe)
· szczątkowe mięśnie podżebrowe i poprzeczne KLP
Ø przepona (diaphragma)
· oddziela jamę KLP od jamy brzusznej
· uwypukla się kopulasto ku górze w stronę KLP
· podczas skurczu spłaszcza się i obniża zwiększając objętość KLP
· unerwienie: nerw przeponowy
·...
dzium_dzius