Libertarianizm.pdf

Artykuł pobrano ze strony eioba.pl

LIBERTARIANIZM - Antytotalitaryzm - Historia, Idee, Realizacja Wolności Praw

Libertarianizm jest filozofią, stylem politycznego myślenia dla swobody dysponowania własną osobą i własnością, o ile tylko nie

ogranicza to swobody i własności komuś innemu.

Aby zrozumieć głębiej czym jest libertarianizm i jakie są jego powiązania, musisz stanąć pomiędzy polityczną prawicą

i lewicą , a następnię wznieść się w góre, tak wysoko, aby utworzyć trzeci wierzchołek trójkąta i umysłem swym oraz

spojrzeniem ogarnąć tych z lewa jak i z prawa szczególnie wyraziście postrzegając ich kompromitujące, historyczne

nazi-lewackie błędy oraz wypaczenia. Libertarianizm jest dla człowieka Nowego Tysiąclecia skrojony, dla człowieka,

który nad rasę, naród, religię, kolor skóry, płeć czy kolaborację z obcymi umiłował Wolność i Prawem Wolności żyje

nieskrępowany. Jeśli wybierasz bycie niewolnicą lub niewolnikiem systemu państwa totalitarnego i jego rozmaitych

organów bezpieki czuj się osobą zwolnioną z czytania tego artykułu!

Libertarianizm

Polityczne Prawo Wolności i Swobody

Termin "libertarianizm" wywodzi się od angielskiego słowa "liberty", oznaczającego

"wolność". Został rozpropagowany w XX wieku na zachodzie Europy i w USA przede

wszystkim przez zwolenników klasycznego liberalizmu (leseferyzmu), gdy termin

"liberalizm" został zawłaszczony przez osoby i ideologie z wolnością mające niewiele

wspólnego, a nawet jej zaprzeczające. Korzenie libertarianizmu obejmują jednak nie

tylko dorobek klasycznych liberałów (F. Bastiat, J.B. de Say, G. de Molinari, J.S. Mill, A.

Smith i inni), ale również amerykański, rewolucyjny republikanizm Ojców Założycieli USA

(m.in. T. Jefferson), ruchy antyfederalistyczne, XIX-wieczne ruchy abolicjonistyczne

oraz anarchistów indywidualistycznych (H. Spencer, B. Tucker, L. Spooner).

Współcześnie na rozwój libertarianizmu ogromny wpływ wywarła pisarska i filozoficzna

twórczość Ayn Rand (właściwie Alice Rosenbaum) oraz dorobek przedstawicieli

wolnorynkowych szkół ekonomii: przede wszystkim Szkoły Austriackiej, wirgińskiej

Szkoły Publicznego Wyboru i Szkoły Chicagowskiej (monetarystów). Należy jednak

zaznaczyć, że w rozwijanie doktryny libertariańskiej i jej popularyzację zaangażowani są

ludzie z całego świata, często reprezentujący zawody, profesje i zainteresowania

zupełnie niezwiązane z ekonomią czy naukami społecznymi.

Libertarianizm (zwany także libertaryzm em) jest filozofią oraz stylem politycznego myślenia postulującym nieograniczoną

swobodę dysponowania własną osobą (samoposiadanie) i własnością, o ile tylko postępowanie to nie ogranicza swobody

dysponowania swoją osobą i własnością komuś innemu (wedle zasady: wolność twojej pięści musi być ograniczona bliskością

mojego nosa). Libertarianizm kwestionuje potoczne przekonania i odrzuca przestarzałe idee państwa scentralizowanego,

czym często przyciąga młodych ludzi. Jest poglądem, zgodnie z którym każda osoba ma prawo do takiego sposobu życia, jaki

sama wybrała, o ile szanuje równe prawa innych. Po przeczytaniu tej książki przekonasz się, że ludzie podejmują większość

decyzji dotyczących swojego życia lepiej, niż czynią to ustawodawcy i urzędnicy ustanawiający przepisy. Libertarianizm to ruch

społeczny, który mając cechy ruchu politycznego, zmieni świat w XXI wieku. Libertarianizm jest jedną z nielicznych ideologii, w

imię których nie można mordować ludzi, a już na pewno nie odgórnie. Bo libertarianizm zakłada maksymalne ograniczenie roli

państwa z zasady, że istnieje nierozerwalny konflikt między władzą a wolnością. Dla libertarianina najważniejsza jest wolność -

nawet nie zdrowie ani życie - bo zdrowie wielu ludzi psuje sobie przez niezdrowe odżywianie i w ogóle niezdrowy tryb życia, a

życie niektórzy ludzie postanowili sobie odebrać i odebrali, nie chcąc, by ktoś ich przed tym powstrzymywał. Skoro wolność i

brak odgórnej kontroli jest dla libertarian najważniejszy, to niby jak to mogłoby być niebezpieczne, skoro libertarianie postulują

jak najmniejszą ilość odgórnych rozporządzeń, nakazów i zakazów. Nazizm, czyli socjalizm w wersji narodowej jest

przeciwienstwem libertarianizmu. Faszyzm czy nazizm z założenia jest systemem totalitarnym, zakładającym maksymalną

kontrolę państwa nad obywatelami, i jest statolatrystyczny, co oznacza, że kultywuje państwo jako instytucję, a to wszytski jest

sprzeczne z podstawową zasadą: Wolnością Człowieka. Im silniejsze państwo, im silniejszy centralistyczny rząd tym większa

faszyzacja życia obywateli pozbawianych wszelkich podstawowych wolności w imię totalitarnej ideologii "panstwowości" czyli

nazizmu.

Historia Libertarianizmu

Foto: Albert Jay Nock

Wstępne założenia libertarianizmu w USA opracował Albert Jay Nock (1870-1945).

Utożsamiał on przymus stosowany przez państwo z działalnością przestępczą, argumentując

że państwo jest legalnym monopolistą w zakresie popełniania zbrodni (dokonywanych pod

pozorem wymierzania kary) i kradzieży (pod pozorem nakładania podatków). W okresie

powojennym do popularyzacji myśli libertariańskiej przyczyniła się emigrantka z ZSRR Ayn

Rand (1905-1982), autorka powieści "The Fountainhead" ("Źródło") (1942) i "Atlas Shrugged"

("Atlas zbuntowany") (1953). Stworzyła ona tzw. filozofię obiektywistyczną, zainspirowaną

logiką Arystotelesa oraz antropologią i etyką Nietzschego. Paradoksalnie sama Rand ostro

protestowała przeciwko łączeniu libertarianizmu z jej filozofią obiektywistyczną, ponieważ sama

określała swoje poglądy jako zdecydowanie prawicowe, co kłóciło się z anarchistycznym

nastawieniem do świata wielu libertarian (w szczególności liderów tego ruchu z lat 60-tych i

70-tych XX w. jak: Murray Rothbard, Karl Hess czy Samuel Edward Konkin).

W latach 70-tych i 80-tych XX wieku nastąpił rozwój myśli libertariańskiej, głównie za sprawą

takich instytucji jak: Reason Foundation, Cato Institute, Institute of Humane Studies oraz pism

"The Objectivist", "The Freeman", "Libertarian Studies". Jednym z czołowych myślicieli tego

okresu był Robert Nozick, autor głośnej książki "Anarchia, państwo, utopia" z 1971, powszechnie odebranej jako polemika z

poglądami Johna Rawls'a. Część polityków libertariańskich znalazła swoje miejsce w administracji prezydenta R. Reagana.

Obok politycznego nurtu libertarianizmu rozwijał się także jego radykalny nurt antypolityczny i stricte anarchistyczny związany

głównie z osobami Wandy MacElroy, Carla Watnera (twórców pisma "The Voluntaryist") czy Samuela E. Konkina (twórcy The

Agorist Institute i Movement of Libertarian Left).

Niestety nie istnieje na świecie kraj, który zbliżałby się w pełni do idei libertarianizmu. Kiedyś był taki - średniowieczna Islandia.

Nadal silny jest tam ruch libertariański. USA z początków swojej historii zbliżały się do ideału jednak później zmieniły kierunek

rozwoju ku imperializmowi. Teraz dosyć ciekawym państwem jest Kostaryka, która jest bardzo otwarta i nie posiada armii.

Niczego sobie jest też prolibertariańska Nowa Zelandia. Ale mimo wszystko daleko do tego co byłoby ideałem. Polska jak

dotąd jest wśród państw reżymkowatych, którym daleko do wprowadzenia chociażby podstawowych praw i zasad

wolnościowych. Oczywiście każdy obywatel może nie wiedzieć, że sztandarowy w kraju nad Wisłą ideał "Solidarity" czyli tak

zwanej w Polsce "Solidarności" leży u podstaw amerykańskiej ideologii narodowo- socjalistycznej zwanej nazizmem, a

wyrażonej w dziełach Bellamy'ego. Nie ma to nic wspólnego z Wolnością, dlatego kurs polityczny III RP oddala się

niebezpiecznie nawet od tych nielicznych wolności, które były dostępne w PRL. Jak dotąd nie wprowadzono nawet demokracji

opartej na samorządach lokalnych, a te są przecież podstawą demokracji.

LIBERALIZM KORZENIEM WOLNOŚCIOWOŚCI

Liberalizm (z łac. liberalis – wolnościowy, od łac. liber – wolny) - ideologia, kierunek polityczny głoszący, iż szeroko rozumiana

wolność jest nadrzędną wartością. Najogólniej mówiąc liberalizm odwołuje się do indywidualizmu, stawia wyżej prawa jednostki

niż znaczenie wspólnoty, głosi nieskrępowaną aczkolwiek w ramach obowiązującego prawa działalność poszczególnych

obywateli we wszystkich sferach życia zbiorowego. Liberalizm wywodzi się z okresu Oświecenia. Skupiał on zwolenników tej

epoki i związanych z nią nurtów filozoficznych. Postulował przeprowadzenie szeregu reform społeczno-politycznych, takich jak:

zniesienie ustroju feudalnego, ograniczenie przywilejów szlacheckich, zastąpienie pańszczyzny wolnością gospodarczą,

wprowadzenie równości obywateli wobec prawa, ograniczenie roli Kościoła, zniesienie monarchii i absolutyzmu, wprowadzenie

demokracji opartej na konstytucyjnej zasadzie trójpodziału władzy czy też respektowanie praw człowieka, swobód

obywatelskich i zasad tolerancji. W opozycji do liberalizmu pojawiła się ideologia konserwatywna, broniąca "starego ładu",

odrzucająca indywidualizm, stawiająca wyżej znaczenie wspólnoty niż prawa jednostki, krytykująca demokrację i próby

zniesienia hierarchicznego ustroju społecznego, przywiązana do tradycji oraz religii postrzeganej jako źródło wartości. W 1823

we Francji odbyło się spotkanie grupy liberałów, na którym przyjęto dokument ("Plan liberałów na rzecz wzmocnienia

rewolucji"), w którym to zawarte były postulaty nawiązania intensywnych stosunków pomiędzy liberałami z innych krajów. Na

spotkaniu w Genewie w 1924 powołano do życia Międzynarodowe Porozumienie Partii Radykalnych i Podobnych Partii

Demokratycznych, na czele którego stanął Francuz M.F. Buisson. W kwietniu 1947 w Oksfordzie odbył się kongres

założycielski Międzynarodówki Liberalnej.

Liberalizm ekonomiczny (leseferyzm) postuluje wycofanie się państwa z ingerencji w gospodarkę. Postuluje prywatyzację,

deregulację, obniżenie podatków i barier celnych. Ekonomiczny liberalizm jest przeciwny socjaldemokratycznemu modelowi

państwa nadopiekuńczego. Europejscy liberałowie nie są generalnie przeciwni umiarkowanej ingerencji państwa w służbę

zdrowia, edukację, emerytury, walkę z biedą i bezrobociem. Konserwatywni liberałowie i libertarianie postulują ograniczenie roli

państwa również w tych dziedzinach, proponując całkowitą prywatyzację lub mieszane modele prywatno- państwowe.

Liberałowie nie postulują bezpośredniej walki z biedą i bezrobociem. Sposobem rozwiązania tych problemów jest obniżenie

podatków, a tym samym pozostawienie w kieszeni podatnika pieniędzy na inwestycje, które to tworzą miejsca pracy i

powodują obniżenie poziomu bezrobocia.

Liberalizm społeczny jest za zachowaniem i rozszerzeniem praw i wolności obywatelskich, takich jak wolność słowa, wolność

prasy, wolność wyznania itd. Partie liberalne są świeckie, choć niekoniecznie antyklerykalne. Pod tym względem do partii

liberalnych zalicza się też partie lewicowe i centrolewicowe. Europejscy i amerykańscy liberałowie są za równouprawnieniem

niezależnie od płci i rasy, w tym prawom zakazującym dyskryminacji w miejscu pracy. Duża część liberałów jest za prawem do

aborcji, do eutanazji, dekryminalizacją niektórych środków psychoaktywnych i równymi prawami dla homoseksualistów, w tym

za prawnym uznaniem związków partnerskich, choć niekoniecznie nadaniem im tych samych praw, jakie posiadają

małżeństwa. Poglądy te odrzuca konserwatywny liberalizm. Kontrowersje w środowiskach liberalnych budzi podejście do

sprawy narkotyków, które w modelowym kapitalizmie byłyby towarem jak każdy inny, sterowanym tylko kwestią popytu i

podaży, dlatego idea legalizacji posiadania i obrotu wszelkimi środkami odurzającymi budzi sprzeciw części środowisk

liberalnych.

Różnica między Liberałem a Libertarianinem

Wytłumaczenie różnicy między liberałem a libertarianinem nie jest trudne. Zdajemy sobie sprawę, że wiele osób pierwszy raz

styka się z libertarianizmem w tym artykule. Jest to zrozumiałe, gdyż ideologia ta nie jest obecna w ocenzurowanych przez

władzę mediach, chyba że w znaczeniu pejoratywnym. Natomiast liberalizm jest odmieniany przez wszystkie przypadki acz

często Ci, którzy mówią o sobie liberałowie nie mają nic wspólnego z wolnością wypaczając to pojęcie. Wracając do sedna

sprawy rozróżnienia, najpierw przedstawmy różne rodzaje liberalizmu:

* Klasyczny liberalizm - opowiada się za rozszerzeniem zakresu swobód obywatelskich oraz ograniczeniem ingerencji

państwa w rynek.

* Liberalizm amerykański - postuluje zwiększenie roli państwa tak w sferze społecznej jak i w gospodarce. To coś takiego

jak europejska socjaldemokracja.

* Konserwatywny liberalizm – zwany także koliberalizmem, opowiada się za ograniczeniem ingerencji państwa w

gospodarkę, ale jednocześnie za ingerencją w życie osobiste obywateli. Odwołuje się do tradycji i religii chrześcijańskiej.

Liberatarianizm natomiast postuluje brak państwa lub istnienie państwa tak małego, że jego wizerunek pokazują w programie

„Ktokolwiek widział, ktokolwiek wie”, finansowanego ze składek obywateli. Życie społeczne opierać się powinno na

dobrowolnych umowach, a nie na nakazach narzuconych przez państwo. Ważne natomiast jest zachowanie podstawowego

prawa jakim jest 'Moja wolność' jest ograniczona wyłącznie wolnością innych osób. Różnica między liberalizmem klasycznym bo

taki mamy na myśli tutaj, a libertarianizmem opiera się w znacznej mierze na wielkości ingerencji państwa w życie obywateli.

Liberałowie uważają, że państwo powinno istnieć i strategiczne rzeczy regulować oraz kontrolować. Libertarianie twierdzą, że

państwo jest zbędne i w każdym przypadku ogranicza wolność ludzi, zatem należy minimalizować jego rolę, aż do powstania

np. demokracji bezpośredniej.

AGORYZM

Agora - greckie słowo oznaczające "otwarty rynek".

Agoryzm - ideologia zakładająca, że filozofia Libertarianizmu w praktyce objawia się w świecie rzeczywistym jako

Kontrekonomia.

Agorysta - osoba wspierająca lub świadomie praktykująca Kontrekonomię; do starszych nazw wliczają się Lewicowy

Libertarianin i Nowy Libertarianin.

Kontrekonomia - nauka o i/lub praktykowanie wszelkich pokojowych działań zabronionych przez Państwo.

Libertarianin - osoba przeciwna interwencji państwowej, tzn. obrońca Wolności.

Agoryzm to anarchistyczna doktryna polityczna założona przez Samuela Edwarda Konkina III i uważana za filozofię lewicowo-

libertariańską. Głównym celem agorystów jest utworzenie wolnego społeczeństwa, w którym "wszystkie związki międzyludzkie

są dobrowolne". Nazwa "Agoryzm" pochodzi od greckiego słowa "agora," oznaczającego "otwarty rynek". Jako rodzaj

anarchizmu rynkowego, jest zaliczany do anarchokapitalizmu i/lub anarchoindywidualizmu. Charakterystyczną cechą agoryzmu

w porównaniu z innymi odłamami anarchizmu rynowego jest jego nacisk strategiczny na konieczność budowania

alternatywnej, pokojowej instytucji rynkowej - szarej strefy. Tego typu działalność została nazwana przez Samuela Konkina

"Kontrekonomią." Według agorystów, w miarę wzrostu podziemnej gospodarki, powszechna wiara w moralność państwa i

uczestnictwo w jego strukturach będą się systematycznie osłabiały, aż nie będzie ono w stanie dalej utrzymywać swojej

działalności. Agoryści są "miękkimi własnościowcami." To znaczy, że zgadzają się z twierdzeniami anarchokapitalistów, że

własność jest prawem naturalnym, wynikającym z fundamentalnego prawa do posiadania własnej osoby - ale jednocześnie, w

przeciwieństwie do "twardych własnościowców," uważają, że w wolnym społeczeństwie mogą istnieć także kolektywne i

użytkowe formy własności.

Foto: Murray Rothard

Agoryzm ma swoje początki we współpracy Murraya Rothbarda i innych

libertarian z radykalnymi lewicowcami, takimi jak Ronald Radosh, Gabriel Kolko i

William Appleman Williams. Murray Rothbard widział w nich godnych

współpracowników w krytyce Amerykańskiego imperializmu i korporacjonizmu. W

późniejszych latach 70. Rothbard porzucił swoje kontakty z lewicą, lecz niektórzy

libertarianie, w tym i Konkin, chcieli kontynuować sojusz libertariańsko- lewicowy.

Kolejnym bodźcem do ukształtowania się lewicowego odłamu w ruchu

libertariańskim było powstanie Partii Libertariańskiej w 1971 roku. Konkin uważał,

że utworzenie partii stanowiło próbę włączenia libertarianizmu w struktury państwa

i był mu stanowczo przeciwny. W 1979 J. Neil Schulman, współpracownik

Konkina, wydał książkę Alongside Night, w której opisał przebieg fikcyjnej

rewolucji agorystycznej przeciw państwu nazi policyjnemu Stanów

Zjednoczonych. W 1980 pojawił się Manifest Nowego Libertarianizmu, czołowe

dzieło Samuela Konkina. Dziś za agorystów uważani są Roderick Long, Brad

Spangler, Wally Conger, Jeremy Weiland, Sheldon Richman.

Rewolucja Agorystyczna

Agoryzm to rewolucyjny anarchizm rynkowy. W społeczeństwie anarchistyczno-rynkowym, prawo i bezpieczeństwo będą

zapewniane przez instytucje rynkowe, nie polityczne. Agoryści zdają sobie więc sprawę z tego, że te instytucje nie mogą

powstać na drodze reformizmu politycznego. Muszą one wyrosnąć z procesów rynkowych. Jako że rząd jest przestępczym

procederem, kulminacja rewolucji następuje, gdy państwo zostaje wyparte przez rynkowych producentów bezpieczeństwa i

prawa. Popyt rynkowy na te usługi doprowadzi do ich powstania. Rozwój tego popytu będzie spowodowany przez wzrost

gospodarczy w tym sektorze gospodarki, który otwarcie odcina się od współpracy z państwem (i dlatego nie może zwrócić się

do państwa jako monopolistycznego producenta bezpieczeństwa i prawa). Ten sektor gospodarki to kontrekonomia - czarne i

szare rynki.

Poglądy Agorystów

Agoryści uważają się za kontynuatorów pracy Murraya Rothbarda. Dlatego też zgadzają się z aksjomatem nieagresji,

postulującym, że "żaden człowiek nie ma prawa użyć siły wobec innego, niewinnego człowieka." Z tego względu też uznają

prawo własności jako prawo naturalne. Jednocześnie nie odrzucają oni innych form własności, jak własność kolektywna czy

użytkowa. Ich zdaniem różne rodzaje własności mogą ze sobą koegzystować w wolnym społeczeństwie, o ile wszystkie strony

utrzymują ze sobą pokojowe stosunki. Agoryści często wyrażają sympatię dla skonstruowanego przez Murraya Rothbarda

programu konfiskaty mienia państwowego przez jego pracowników lub klientów. Także firmy prywatne, które są winne

współpracy z państwem i otrzymywały z jego strony przywileje miałby spotkać taki los.

Agoryści są podzieleni w kwestii własności intelektualnej. Konkin uważał ją za agresywną ingerencję państwa w rynek mającą

na celu jego monopolizację. Z drugiej strony, J. Neil Schulman uważa własność intelektualną za prawo naturalne. Spór ten

trwa do dziś i doprowadził on do zerwania stosunków pomiędzy Schulmanem a wieloma innymi agorystami. Choć agoryści są

radykalnymi wolnorynkowcami, są podejrzliwi wobec korporacji i tego, co nazywają "korporacyjnym kapitalizmem" bądź

"państwowym kapitalizmem." Uważają, że ograniczona odpowiedzialność jest przywilejem nadawanym korporacjom przez

państwo. Budują też na pracy Murraya Rothbarda, uważając państwo za organ wyzysku klas niższych i średnich przez "elitę

władzy." Agoryści są przeciwnikami głosowania i uczestnictwa w polityce. Niektórzy są przeciwni tym metodom ze względów

moralnych - uważają, że głosowanie legitymizuje władzę i stanowi użycie siły przeciw innym ludziom. Inni uważają głosowanie

za nieefektywną strategię. Jako alternatywę, agoryści proponują edukację oraz akcję bezpośrednią, w szczególności

kontrekonomię i budowanie alternatywnych instytucji pozarządowych.

LIBERTARIANIZM - Ani Prawica Ani Lewica

Daremne są próby klasyfikowania libertarianizmu w łonie nauk politycznych w tradycyjnym jednowymiarowym podziale na

lewicę i na prawicę. Libertariańska myśl polityczna jest wielowymiarowa i jej głównym wyznacznikiem jest stosunek państwo-

jednostka na płaszczyźnie politycznej, ekonomicznej i moralnej. W ten sposób unika się mało precyzyjnych klasyfikacji jako np.

"nurtu prawicowego, sprzeciwiającego się lewicowym tendencjom liberalizmu". Anarchokapitaliści, opowiadający się za

dowolnością moralną, nie mogą być przecież zaliczeni do prawicy w sensie politycznym, a tym bardziej do przeciwników

liberalizmu ekonomicznego. Libertarianizm podobnie jak anarchizm to trzecia siła polityczna, bardziej jak trzeci wierzchołek

trójkąta z prawicą i lewicą, wierzchołek który szuka najlepszych rozwiązań wolnościowych zarówno w myśli prawicowej jak i

lewicowej. Libertarianizm jest ideologią przebiegającą w poprzek tego tradycyjnego podziału na prawo i lewo myślnych.

Na płaszczyźnie politycznej libertarianizm opowiada się za państwem indywidualistycznym, swoistym megastowarzyszeniem

dobrowolnych stowarzyszeń, które formują się w środowisku pozbawionym przymusu. Państwo powinno stać na straży

wolności jednostki. Ujmowanie wolności, która jest ograniczona tylko zakresem wolności innych jednostek, jest zaczerpnięte z

myśli anarchistycznej. W tym przypadku libertarianizm w swoich propozycjach organizacji porządku społecznego jest bliższy

radykalnym odłamom skrajnie lewicowym niż konserwatywnej wizji państwa dobrobytu i zacofania religijnego. Z kolei na

płaszczyźnie ekonomicznej można stwierdzić, że libertarianizm jest skrajnie prawicowy, bowiem zaciekle walczy z mitami

państwa nadopiekuńczego, podatkami i interwencjonizmem rządu. Dyktat ekonomii z jej najlepszymi tradycjami (Szkoła

Austriacka) jest wszechwładny. Stosunki między podmiotami wolnego rynku opierają się na zrozumieniu obustronnych

korzyści, wynikających z dobrowolności zawierania umów. Rynek jest środowiskiem doskonałym, samoregulującym się i

optymalizującym współpracę.

Na płaszczyźnie moralnej libertarianizm jest zróżnicowany. W swojej najbardziej skrajnej postaci biorą górę trendy lewicowe

(tzw. agoryzm). W swojej konserwatywno- chrześcijańskiej wersji filozofia libertarianizmu propaguje kodeks moralny oparty na

prawie naturalnym. Z innej strony można odnieść wrażenie, że niektórzy libertarianie to libertyni, skoro opowiadają się

zdecydowanie przeciwko karze śmierci, a nawet karze pozbawienia wolności, postulują legalizację narkotyków, eutanazji,

prostytucji, czy dobrowolne współżycie nieletnich. Nie jest to jednak przejaw dwuznaczności moralnej, czy etycznego

relatywizmu, lecz walka z powszechną etyką zbiorowości, która pełna uprzedzeń ogranicza wolność jednostki. Można rzec, że

jest to sprzeciw wobec zastępowania sumienia urzędnikiem.

Libertarianizm z nadzieją spogląda na rewolucję informatyczną, na odejście od epoki przemysłowej na rzecz gospodarki

opartej na wiedzy, jak określił to zjawisko w latach 60-tych austriacki ekonomista Fryderyk Machlup. Filozofia libertariańska

staje się coraz bardziej popularna, a jej ekspansja wiąże się z wykorzystaniem nowych mediów elektronicznych jako

alternatywy dla proetatystycznych kanałów tradycyjnych. Za postulatami libertarianizmu przemawia także kryzys gospodarczy,

do którego doszło w wielu państwach nadopiekuńczych o wysokich podatkach, mający swoje źródło w interwencjonizmie i

protekcjonizmie ze strony rządów. Wydaje się, że w pewnych częściach świata naturalne procesy globalizacyjne oraz

integracyjne są sztucznie hamowane przez rządy, współpracujące z nimi korporacje oraz instytucje międzynarodowe. Co

prawda, nowe technologie informacyjne dają poczucie większej wolności wypowiedzi, ale owa wolność jest pozorna i zostaje

sprowadzona wyłącznie do sfery informacji. Rzeczywistość gospodarcza integruje się w sposób sztuczny, a dominującą rolę

odgrywa wciąż polityka.

Libertarianizm a Chrześcijaństwo

Libertarianie usilnie podkreślają, że podstawą dobrego funkcjonowania państwa jest jego rozdział od kościołów i religii.

Powołują się przy tym na chrystusowe przykazanie o oddaniu cesarzowi co cesarskie a Bogu co boskie. Nie wytłuszczają

jednak idei podporządkowania ekonomicznego obywatela władcy a raczej zwracają uwagę na brak kontroli państwa nad jego

życiem duchowym. W filozofii libertariańskiej cieszy przywiązanie się do dosłownej interpretacji Pisma Świętego w taki sposób,

że wolność jednostki jest najważniejsza. Należy jednak pamiętać, że ruch ten został założony w USA- kraju bardziej

protestanckim niż katolickim, gdzie Sola scriptura jest dogmatem. Sam fakt oparcia niektórych tez libertariańskich na Piśmie

Świętym, świadczy o przywiązaniu libertarian do prawa naturalnego. Biorąc pod uwagę gospodarcze założenia libertarian są

oni jak najbardziej pro-chrześcijańscy, ale nie w sensie konserwatywnym czy prawicowym. Często można spotkać się z

poglądem, że libertarianizm jest groźny z powodu przywiązania do nieograniczonej wolności jednostki, która może prowadzić

do odrzucenia norm moralnych. Istotnie, pewne odłamy libertarian opowiadają się za swobodną aborcją czy sobodnym

propagowaniem pornografii. Do takich nurtów można zaliczyć techolibertarianizmu, którego przywódcą jest agnostyczny Max

Moore. Jednak ogólna zasada libertarian mówi, że człowiekowi nie wolno narzucać określonych poglądów przemocą. Jest to

zupełnie inne podejście do praw człowieka niż te lansowane przez lewicę czy prawicę. Lewicowcy walczą o to by dzieci już w

przedszkolu uczyły się „tolerancji” poprzez oglądanie gejowskich filmów czy bajek. Prawica chrześcijańska siłą narzuca

katechezę i piętnuje dzieci, które jej nic chcą. Libertarianie opowiadają się za prywatnym szkolnictwem, gdzie to rodzic

decyduje czy jego dziecko uczy się pokazowo religii czy tolerancji dla pederastów i tyle. Najważniejsza więc zawsze pozostaje

wolna wola człowieka jako indywidualności. Libertarianizm jako taki może być zarówno chrześcijański jak i buddyjski,

agnostyczny czy muzułmański. To jakiego wyznania jest libertarianin nie ma znaczenia gdyż jest to jego prywatna sprawa.

Libertariańskie Reformy w USA według Boaza

David Boaz pisze o wolności, tolerancji, demokracji - nie za dużo wspominając o fundamentalnej dla libertarianizmu koncepcji

prawa własności. David Boaz przypomina, że Stany Zjednoczone wystartowały w oparciu właśnie o ideały libertariańskie, czyli

początkowo ich rząd miał właśnie charakter “minimalny”. W czasach “pionierskich” rząd USA po prostu nie miał prawie żadnej

mocy sprawczej, stąd pojawia się pytanie, dlaczego po dwustu latach z rządu minimum urodził się wydający tryliony dolarów

moloch napastliwego i prowojennego imprium. David Boaz operuje na przykładach, stopniowo wprowadzając koncepcje

libertariańskie, próbując umieścić je zarówno w kontekście historycznym, jak i społecznym i politycznym. Podawane przez

niego przykłady pokazują opresywny charakter państwa, tłumacząc, jak wyrugowanie rządowych ingerencji mogłoby poprawić

sytuację zykłych ludzi. Reformy, które proponuje Boaz idą głęboko, ale nie są ani skrajnie radykalne ani utopijne. Boaz nie

każe naruszać ani zmieniać obowiązującej amerykańskiej konstytucji z 1787 roku. Domaga się tylko powrotu do niej wraz z jej

ideą ograniczenia rządu, przestrzegania jej i interpretowania w libertariańskim duchu. Nie wspomina o radykalnych pomysłach,

żeby sprywatyzować drogi, sądy i stanowienie prawa. Pozostawia rządowi obronę obywateli przed przemocą i chaosem, czyli

właśnie sądy, policję i armię. Reprezentuje wariant libertariański zwany miniarchizmem, czyli utrzymywaniem państwa w jego

wersji minimalnej. Na libertariańskie reformy USA według Boaza składa się wycofanie państwa z wielu dziedzin życia.

Edukacja, szkoły: Boaz postuluje hasło "rozdzielenia szkoły od państwa" na wzór rozdziału kościołów i religii od państwa.

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: