Ecclesia in Asia.pdf

(283 KB) Pobierz
20089222 UNPDF
Jan Paweł II,
Posynodalna Adhortacja Apostolska Ecclesia in Asia
Słowo wstępne
Adhortacja apostolska Jana Pawła II Ecclesia in Asia stanowi papieskie podsumowanie obrad specjalnego
Synodu Biskupów poświęconego Azji, który odbył się w dniach 18 IV - 14 V 1998 r. W dokumencie tym
papież przypomina, że Chrystus i Kościół stanowi nierozerwalną część złożonego kontekstu azjatyckiego.
Bóg w Jezusie Chrystusie stał się Azjatą. Kościół założony przez Jezusa już od pierwszych dziesięcioleci
rozwijał się w Azji Mniejszej, w Azji Środkowej szerzej od IV i V w., w Indiach już po 52 r., a w Chinach
już od V w. I chociaż dzisiaj katolicy stanowią zaledwie 3% ludności tego kontynentu, na którym mieszka aż
85% całej światowej populacji niechrześcijan, to jednak Azja jest kontynentem przyszłości dla
chrześcijaństwa. W ostatnich słowach Jan Paweł II napisał m.in.: „W Manilii miałem przed oczyma całą
Azję. Ilu chrześcijan i ileż milionów ludzi, którzy na tym kontynencie nie znają jeszcze Chrystusa! Ogromną
nadzieję wiążę z dynamicznym Kościołem na filipinach i w Korei. Azja: oto nasze wspólne zadanie na
trzecie tysiąclecie!”.
W ostatnich kilkudziesięciu latach, a zwłaszcza w latach po Soborze Watykańskim II, w Kościołach Azji
dokonały się wielkie przemiany. Przede wszystkim Kościoły te stały się same podmiotami działalności
misyjnej. Pojawiły się w nich nowe teologie misji, teologie religii i teologie kontekstualne. Powstało obecnie
wiele ważnych fakultetów teologicznych, seminariów, ośrodków duszpasterskich, liturgicznych i
formacyjnych, zarówno dla duchowych, jak i świeckich (zwłaszcza w Indiach, Indonezji, na Filipinach i w
Korei Południowej). Poczyniono znaczny postęp. W Kościołach Azji pojawiły się liczne rodzime
zgromadzenia zakonne męskie i żeńskie, instytuty dla osób świeckich, towarzystwa misyjne i ruchy dla
świeckich.
W Ecclesia in Asia Jan Paweł II wskazuje na potrzebę głoszenia na tym kontynencie Chrystusa, jedynego
Zbawiciela. To właśnie Jezus Zbawiciel jest największym darem, jaki Kościół ma do zaoferowania Azji.
Jezus jest darem i zarazem wyzwaniem dla kultur azjatyckich, które niejednokrotnie spychają na margines
społeczności, tak umiłowanych przez Jezusa ubogich, „nieczystych”, dzieci czy zmarłych. Do dzisiaj Jezus
jest prawdziwym „skandalem” dla kultury zdominowanej przez system kastowy, przez strach przed śmiercią,
przez pogoń za „sukcesem”. Osoba Chrystusa budzi też kontrowersje przez ukazywanie prawdy, iż przez
niego człowiek może w pełni zjednoczyć się z osobowym Bogiem - dobrym Ojcem. Podczas obrad Synodu
Biskupów poświęconego Azji zwracano często uwagę na różnice kulturowe między Wschodem a Zachodem,
które są źródłem wielu nieporozumień i braku akceptacji chrześcijaństwa w Azji. Stąd też w adhortacji
posynodalnej Jan Paweł II zwrócił szczególną uwagę na problem inkulturacji Ewangelii w Azji. Papież
przypomniał iż poszukiwania inkulturacyjne nie mają się zwracać tylko ku przeszłości (posługiwać się
znakami dawnych tradycji), ale winny być otwarte na aktualną sytuację i potrzeby poszczególnych narodów
azjatyckich (nr 22).mówiąc o inkulturacji w teologii papież przypomniał, że ojcowie Synodu zasugerowali
nowe tytuły chrystologiczne, wiele znaczące dla mentalności azjatyckiej i pozostające w ścisłej łączności z
tradycją biblijną (Jezus jako „Mistrz Mądrości”, „Uzdrowiciel”, „Wyzwoliciel”, „Przewodnik Duchowy”,
„Oświecony”, „Współczujący”). Te tytuły wyrażają poszukiwanie „azjatyckiego oblicza Jezusa” i odwołują
się do uniwersalnego wymiaru zbawienia, przyniesionego przez Jezusa.
Azja, jak wielokrotnie podkreśla adhortacja, jest kontynentem wielu podziałów społecznych. Ta
rzeczywistość domaga się podjęcia przez Kościół różnych wymiarów solidarności, począwszy od
solidarności pomiędzy poszczególnymi Kościołami, po pomoc młodym Kościołom oraz Kościołom
cierpiącym i prześladowanym (nr 28). Bezpośrednio papież wspomina Kościół w Chinach Ludowych.
Wymienia też Kościół Korei Północnej (aby Północ i Południe pojednały się) oraz Kościół jerozolimski (aby
zapewniał „pokój i integralność” miasta). Zachęca także do działalności na polu społecznym, gdyż kryzys
ekonomiczny, kultura śmierci i zjawisko marginalizacji pomnażają ilość biednych ludzi, dzieci
wykorzystywanych do pracy, zniewolonych kobiet, migrantów, itp. Troska o przestrzeganie praw ludzkich w
takim kontekście jest wielkim wyzwaniem, którego Kościół „nie może odrzucić lub uniknąć” (nr 33).
W ostatnim rozdziale adhortacji, zatytułowanym „Świadkowie Ewangelii”, kierując zaproszenie di
zgromadzeń i instytutów misyjnych oraz diecezji, Jan Paweł II zachęca do wzmożenia wysiłku misyjnego na
rzecz Azji. Papież podkreśla wielką rolę świeckich - zwłaszcza młodych - w dziele misyjnym (nr 46). Wśród
ważnych narzędzi ewangelizacji papież wymienia m.in. środki społecznego przekazu. Jednak ponad
wszystkimi środkami wspomina „wielką liczbę świadków wiary”, męczenników którzy są „nowym
posiewem w każdym zakątku kontynentu” (nr 49).
W niniejszej publikacji po raz pierwszy został zaprezentowany polskojęzyczny tekst adhortacji Ecclesia In
Asia. Tuż po nim przedstawiono główne idee teologiczne adhortacji, umieszczone w kontekście
miejscowego Kościoła. Następnie przedstawiono wybrane aspekty życia Kościoła w Chinach i Azji
Środkowej, zaangażowanie polskich misjonarzy w Azji oraz wietnamską wspólnotę katolicką w Polsce.
Kolejny blok tematyczny obejmuje problemy związane z dialogiem międzyreligijnym w Azji. Ostatnia część
omawia przeszłość i współczesność sytuacji religijnej w Japonii.
Publikacja ta została przygotowana na sympozjum Ecclesia in Asia. Wybrane problemy Kościoła w Azji w
świetle posynodalnej adhortacji apostolskiej Jana Pawła II”, organizowane 17 XI 2004r. przez Sekcję
Misjologii (Wydział Teologiczny UKSW) oraz Papieskie Dzieła Misyjne w Polsce. Sympozjum to wpisuje
się w coroczny, jesienny cykl sympozjów poświęconych sytuacji Kościoła na poszczególnych kontynentach.
Jest też ono jubileuszowym, 25. sympozjum misjologicznym, zorganizowanym przez Sekcję Misjologii
ATK/UKSW, od początku jej istnienia, to znaczy od 1969 r.
ks. dr hab. Jarosław Różański OMI (red.), Ecclesia in Asia, Wybrane problemy Kościoła w Azji w świetle
posynodalnej adhortacji Jana Pawła II, Misio - Polonia. Warszawa 2004
Posynodalna Adhortacja Apostolska Ecclesia in Asia Ojca świętego Jana Pawła II
Do biskupów
Do kapłanów i diakonów
Do zakonników i zakonnic
Oraz do wszystkich wiernych świeckich
O Jezusie Chrystusie Zbawicielu
oraz Jego misji miłości i służby w Azji
„...aby mieli życie i mieli je w obfitości” (J 10, 10)
Wprowadzenie
Cud Bożego planu w Azji
1. Kościół w Azji wznosi pieśń chwały do Boga, który jest „naszym zbawieniem” (PS 68, 20), za wybranie
ziemi azjatyckiej, aby na niej rozpocząć swój plan zbawienia, przez mężczyzn i kobiety tego kontynentu. To
właśnie w Azji Bóg od początku objawiał i wypełniał swój zbawczy zamiar. Prowadził patriarchów (por. Rdz
12) i wezwał Mojżesza, aby wywiódł Jego lud na wolność (por. Wj 3, 10). Mówił do narodu wybranego
przez wielu proroków, sędziów, królów i kobiet głębokiej wiary. Gdy „nadeszła pełnia czasu” (Ga 4, 4),
posłał swego Jednorodzonego Syna, Jezusa Chrystusa Zbawiciela, który stał się człowiekiem jako Azjata.
Kościół w Azji, radując się z dobrodziejstwa ludów, kultur i żywotności religijnej kontynentu, a z drugiej
strony będąc świadomy niepowtarzalnego daru wiary, który otrzymał dla dobra wszystkich, nie może
przestać wołać: „Dziękujcie Panu, bo jest dobry, bo łaska Jego trwa na wieki” (PS 118, 1).
Ponieważ Jezus urodził się, żył, umarł i zmartwychwstał w Ziemi Świętej, ta cząstka Azji Zachodniej stała
się ziemią obietnicy i nadziei dla całej ludzkości. Jezus znał i kochał tę ziemię. Historię, cierpienia i nadzieje
jej ludzkości przyjął jako swoje. Ukochał ten lud, przejmując jego żydowskie tradycje i dziedzictwo. Bóg
faktycznie wybrał ten naród od dawna i objawiał mu się, przygotowując go na przyjęcie Zbawiciela.
Również z tej ziemi wyruszył Kościół, by głosząc Ewangelię w mocy Ducha Świętego czynić „uczniami
wszystkie narody” (Mt 28, 19). Wraz z Kościołem na całym świecie, kościół w Azji przekroczy próg
trzeciego tysiąclecia chrześcijaństwa, podziwiając to wszystko, co Bóg uczynił od tamtych początków aż po
dzień dzisiejszy, z mocnym przekonaniem, że „podobnie jak w pierwszym tysiącleciu krzyż wrósł w ziemię
europejską, a drugim w amerykańską i afrykańską, możemy się modlić, by w tzrcim tysiącleciu
chrześcijaństwa wielkie żniwo wiary zostało zebrane na tym rozległym i żywotnym kontynencie”
Przygotowanie zgromadzenia specjalnego
2. W Liście apostolskim Tertio millennio adveniente wyznaczyłem program dla Kościoła, z którym ma on
wejść w trzecie tysiąclecie chrześcijaństwa. Plan ten koncentruje się na wyzwaniach nowej ewangelizacji.
Ważnym jedo punktem było zwołanie synodów kontynentalnych, aby biskupi mogli wypowiedzieć się na
temat ewangelizacji zgodnie ze specyficzną sytuacją i potrzebami każdego kontynentu. Ta seria synodów,
których tematem łączącym była nowa ewangelizacja, okazała się ważną częścią przygotowań Kościoła do
Wielkiego Jubileuszu Roku 2000.
W tym samym liście, odnosząc się do Specjalnego Zgromadzenia Synodu Biskupów poświęconego Azji,
zauważyłem, że w tej części świata „w szczególny sposób uwydatnia się problem spotkania chrześcijaństwa
z prastarymi kulturami i religiami lokalnymi. Jest to wielkie wyzwanie dla ewangelizacji, jako, że systemy
religijne takie jak buddyzm czy hinduizm mają wyraźny charakter soteriologiczny”. Jest doprawdy
tajemnicą, dlaczego Zbawiciel świata, narodzony w Azji, do tej pory w zdecydowanej większości pozostaje
nieznany ludności tego kontynentu. Synod miał stanowić opatrznościową okazję dla Kościoła w Azji, aby
dokonać refleksji nad tą tajemnicą i odnowić zaangażowanie na rzecz misji, by wszyscy lepiej poznali Jezusa
Chrystusa. Dwa miesiące po publikacji Tertio millennio adveniente, przemawiając do VI Zgromadzenia
Plenarnego Federacji Konferencji Episkopatów Azji w Manili na Filipinach, podczas pamiętnych obchodów
X Światowego Dnia Młodzieży, przypomniałem biskupom: „Jeśli Kościół w Azji ma zrealizować swój
opatrznościowy cel, jego absolutnym priorytetem musi być ewangelizacja, czyli radosne, cierpliwe i
skuteczne głoszenie zbawczej śmierci i zmartwychwstania Jezusa Chrystusa”.
Pozytywny oddźwięk biskupów i Kościołów partykularnych na projekt zwołania Specjalnego Zgromadzenia
Synodu Biskupów poświeconego Azji był widoczny już w fazie przygotowawczej. Biskupi wyrażali swoje
życzenia i opinie na każdym etapie z otwartością o głęboką wiedzą o kontynencie. Czynili to z pełną
świadomością więzów komunii łączących ich z Kościołem powszechnym. Idąc po linii pierwotnej myśli
Tertio millennio adveniente oraz pochylając się do propozycji Komisji Przedsynodalnej, która podsumowała
głosy biskupów i Kościołów partykularnych kontynentu azjatyckiego, jako temat Synodu wybrałem słowa:
Jezus Chrystus Zbawiciel oraz Jego misja miłości i służby w Azji: „Aby mieli życie i mieli je w obfitości” (J
10, 10). Poprzez takie sformułowanie tematu miałem nadzieję, że Synod będzie mógł „ukazać jasno i
głęboko prawdę o Chrystusie jako o jedynym pośredniku między Bogiem a ludźmi i jedynym Odkupicielu
świata, odróżniając Go wyraźnie od założycieli innych wielkich religii”. W miarę jak zbliżamy się do
trzeciego tysiąclecia, Kościół w Azji musi być zdolny głosić z nową mocą: Ecce natus est nobis Salvator
mundi, „Oto narodził się nam Zbawiciel świata”, narodził się w Azji!
Celebracja Zgromadzenia Specjalnego
3. Za łaską Bożą, Specjalne Zgromadzenie Synodu Biskupów poświęcone Azji odbyło się w Watykanie w
dniach 18 IV - 14 V 1998 r. Zostało zwołane po Zgromadzeniach Specjalnych dla Afryki (1994 r.) i Ameryki
(1997 r.), a poprzedziło obradujące pod koniec roku Zgromadzenie Specjalne poświęcone Oceanii (1998 r.).
przez niemal miesiąc Ojcowie synodalni i inni uczestnicy, zgromadzeni wokół Następcy Piotra, dzieląc dar
hierarchicznej komunii, stali się wyrazicielami i konkretnym głosem Kościoła w Azji. Był to doprawdy czas
szczególnej łaski!. Do przygotowania Synodu oraz powstania atmosfery głębokiej kościelnej i braterskiej
komunii przyczyniły się wcześniejsze spotkania biskupów azjatyckich. Szczególnie cenne znaczenie w tym
względzie miały zgromadzenia plenarne i seminaria organizowane przez federację Konferencji Episkopatów
Azji oraz jej urzędy, które okresowo gromadziły dużą liczbę biskupów azjatyckich, umacniając osobiste i
ministerialne więzy między nimi. Dane mi było uczestniczyć w niektórych z tych spotkań i przewodniczyć
uroczystym celebracjom eucharystycznym na ich rozpoczęcie bądź zakończenie. Przy tych okazjach mogłem
bezpośrednio obserwować spotkanie w dialogu Kościołów partykularnych, również Kościołów Wschodnich,
w osobach ich pasterzy. Te i inne zgromadzenia regionalne biskupów Azji służyły opatrznościowo jako
dalsze przygotowanie Zgromadzenia Synodalnego.
Właściwa celebracja samego Synodu potwierdziła wagę dialogu jako charakterystycznego sposobu życia
Kościoła w Azji. Szczerze i uczciwe dzielenie się doświadczeniami, ideami i propozycjami okazało się drogą
do prawdziwego spotkania w duchu, do komunii umysłów i serc, która w perspektywie miłości, szanuje i
przekracza różnice. Szczególnie poruszające było spotkanie Kościołów nowych ze starożytnymi, których
początki sięgają apostołów. Przeżyliśmy niezrównaną radość, widząc biskupów Kościołów partykularnych
Myanmaru, Wietnamu, Laosu, Kambodży, Mongolii, Syberii i nowych republik środkowej Azji siedzących
obok współbraci, którzy przez długi okres czasu pragnęli doświadczyć spotkania i dialogu z nimi. Jednakże
smutkiem napawał fakt, iż nie mogli być obecni biskupi z Chin kontynentalnych. Ich nieobecność była
stałym przypomnieniem heroicznych ofiar i cierpień, które Kościół nadal ponosi w wielu częściach Azji.
Spotkanie w dialogu biskupów i Następcy Piotra, który otrzymał zadanie utwierdzenia braci (por. Łk 22, 32),
było rzeczywiście umocnieniem w wierze i misji. Dzień po dniu aula synodalna i sale spotkań były
wypełnione świadectwami głębokiej wiary, pełnej poświęcenia miłości, niewzruszonej nadziei,
zaangażowania wymagającego długotrwałych cierpień, wytrwałej odwagi i miłosiernego przebaczenia, z
których wszystkie wyraźnie objawiały prawdę słów Jezusa: „Ja jestem z wami po wszystkie dni” (Mt 28,
20). Synod był czasem łaski. Ponieważ stanowił spotkanie ze Zbawicielem, który niezmiennie jest obecny w
swoim Kościele przez moc Ducha Świętego w braterskim dialogu życia, komunii i misji.
Owoce Zgromadzenia Specjalnego
4. W niniejszej posynodalnej adhortacji apostolskiej pragnę podzielić się z Kościołem w Azji i na całym
świecie owocami Zgromadzenia Specjalnego. Dokument ten ma na celu przekazanie bogactwa owego
wielkiego duchowego doświadczenia komunii i kolegialności biskupów. Synod był celebracją pamięci o
azjatyckich korzeniach chrześcijaństwa. Ojcowie synodalni wspominali pierwszą wspólnotę chrześcijańską,
pierwszy Kościół - małą trzódkę Jezusa na tym olbrzymim kontynencie (por. Łk 12, 32). Ogarnęli pamięcią
to, co Kościół otrzymał i usłyszał od początku (por. Ap 3, 3) i wspomniawszy, celebrowali „wielką dobroć”
Boga (PS 145, 7), która nigdy nie zawodzi. Synod był również okazją do uznania starożytnych tradycji i
cywilizacji religijnych oraz głębi filozofii i mądrości, które ukształtowały dzisiejsze oblicze Azji. Nade
wszystko pamiętano o samych narodach azjatyckich jako o prawdziwym skarbie i nadziei na przyszłość tego
kontynentu. Jako uczestnicy Synodu, byliśmy świadkami nadzwyczaj owocnego spotkania między starymi i
nowymi kulturami oraz cywilizacjami Azji, tak cudownie prezentującymi się w swojej różnorodności i
zbliżeniu, zwłaszcza podczas rozpoczynającej i kończącej liturgii eucharystycznej, kiedy to symbole, pieśni,
tańce i kolory harmonijnie połączyły się wokół jednego Stołu Pańskiego.
Motywem tej celebracji nie była duma z ludzkich osiągnięć, lecz świadomość tego, co Wszechmocny
uczynił dla Kościoła w Azji (por. Łk 1, 49). Synod przypominając skromną pozycję wspólnoty katolickiej,
jak również słabości jej członków, stanowił także wezwanie do nawrócenia, aby Kościół w Azji mógł stawać
coraz bardziej godny łask nieustannie ofiarowywanych mu przez Boga.
Synod był nie tylko wspomnieniem i celebracją, lecz również żarliwym potwierdzeniem wiary w Jezusa
Chrystusa Zbawiciela. Ojcowie synodalni wdzięczni za dar wiary, nie znaleźli lepszego sposobu
celebrowania tego daru jak potwierdzenie wiary w jej integralności oraz rozważanie jej w relacji do
kontekstu, w jakim powinna być głoszona i wyznawana we współczesnej Azji. Często podkreślali, że na
kontynencie azjatyckim wiara jest już ogłaszana z nadzieja i odwagą, nawet pośród wielkich trudności. W
imieniu tak wielu milionów mieszkańców Azji, którzy swoją ufność pokładają jedynie w Panu, Ojcowie
Zgłoś jeśli naruszono regulamin