METODY DYDAKTYCZNE (WOS itp.)
ANALIZA SWOT
Jest to metoda, dzięki której możemy kształcić umiejętność analizy i oceny zjawisk i problemów. Metoda ta może być wykorzystana zarówno w pracy z całą klasą, jak i pracy w grupach. Można ją stosować zarówno przy wprowadzeniu nowego materiału, jak i przy utrwaleniu wiadomości.
Efektem pracy jest ustalenie wspólnego stanowiska (jeżeli istnieje możliwość osiągnięcia kompromisu).
POMOCE: Arkusz analizy SWOT
CZYNNOŚCI NAUCZYCIELA
CZYNNOŚCI UCZNIÓW
Nauczyciel prezentuje problem i sprawuje nadzór nad pracą uczniów.
Uczniowie podczas swojej pracy określają mocne strony i wynikające z tego szanse oraz słabe strony i związane z tym zagrożenia rozwiązywanego problemu. Wnioski z przeprowadzonej analizy wpisują na arkuszach.
BIOGRAFICZNA
Jest to metoda polegająca na wykorzystaniu przez uczniów biografii postaci historycznej, dzięki której opanowują pewien zakres materiału nauczania.
Metoda ta pozwala na kształtowanie u ucznia następujących umiejętności:
- prezentacji,
- rozwiązywania problemów,
- wykorzystywania informacji z różnych źródeł,
- współpracy w grupie.
Nauczyciel wybiera postać, której życiorys będzie podstawą pracy. Kieruje pracą uczniów przy przygotowaniu scenariusza prezentacji i opracowaniu zadań dla poszczególnych uczniów i grup.
Po zakończonej prezentacji dokonuje jej analizy zwracając uwagę na najistotniejsze wiadomości, które są potrzebne do zrozumienia procesów historycznych. Końcowym etapem pracy jest ocena pracy i poziomu zaangażowania poszczególnych uczniów i grup.
Uczniowie pod kierunkiem nauczyciela zbierają przez określony czas potrzebne informacje, ustalają odpowiedzi na postawione zagadnienia, które będą wykorzystane podczas prezentacji.
Efektem pracy uczniów jest odegranie roli wybranej osoby.
DRAMA
Jest to najbardziej aktywizująca metoda w procesie nauczania. Należy pamiętać, że drama nie jest inscenizacją, w której uczniowie otrzymali wcześniej role i nauczyli się ich, ale jest działaniem opartym na improwizacji.
Podczas omawiania pracy uczniów należy zwrócić uwagę na cel zajęć.
- współpracy w grupie,
- twórczego rozwiązywania problemów.
Ponadto rozwija sprawności umysłowe i przygotowuje do publicznych wystąpień.
Nauczyciel formułuje temat oraz dobiera odpowiednią technikę: rozmowę, wywiad, muzeum, rzeźbę, pantomimę, improwizację, żywy obraz, służącą do jego realizacji.
Po zakończeniu dramy nauczyciel omawia pracę uczniów.
Czynności uczniów uzależnione są od techniki dramy:
ROZMOWA: w zespołach dwuosobowych przeprowadzany jest dialog na podany temat,
WYWIAD: jeden z uczniów wciela się w postać historyczną i odpowiada na pytania innych,
MUZEUM: klasa przedstawia wystawę na określony temat,
RZEŹBA: dwoje uczniów (jeden jest rzeźbiarzem, a drugi rzeźbą) przedstawia postać historyczną,
PANTOMIMA: uczniowie poprzez język ciała prezentują określoną sytuację związaną z tematem lekcji,
IMPROWIZACJA: uczniowie rozpoczynają dramę znając tylko sytuację wyjściową, przebieg i jej zakończenie jest ich wytworem,
ŻYWY OBRAZ: tworzone są obrazy przy wykorzystaniu własnego ciała przedstawiające zdarzenia, które zatrzymujemy w najbardziej dramatycznym momencie.
DRZEWO DECYZYJNE
Jest to metoda polegająca na graficznym zapisie procesu podejmowania decyzji.
Metodę tą można wykorzystać do pracy z całą klasą, wtedy wypełniamy schemat na tablicy, ale lepsze efekty przynosi praca w kilkuosobowych grupach.
Podczas pracy tą metodą uczniowie:
- znajdują różne rozwiązania,
- dostrzegają związki pomiędzy możliwymi rozwiązaniami,
- dostrzegają konsekwencje decyzji jakie podejmują.
Metoda ta pozwala kształtować u uczniów umiejętność:
- prezentacji własnego punktu widzenia,
- występowania na forum klasy,
- poprawnego posługiwania się językiem ojczystym,
- rozwiązywania problemów w sposób twórczy.
POMOCE: Schemat drzewka decyzyjnego (
Nauczyciel dokładnie precyzuje problem, aby uczniowie widzieli konieczność dokonania wyboru.
Problem wpisuje w pień drzewa.
Następnie określa cele i wartości, które wpisuje na górze drzewa. Nauczyciel określa czas wykonania ćwiczenia, a po jego wykonaniu komentuje wyniki.
Uczniowie szukają rozwiązań problemu. W wyniku tych poszukiwań powstaje zbiór pozytywnych i negatywnych skutków każdej z możliwości rozwiązania (proponowanych rozwiązań problemu). Wyniki swojej pracy wpisują na przygotowane arkusze drzewa decyzyjnego. Po skończonej pracy prezentują jej wyniki.
do góry
DYSKUSJA:
BURZA MÓZGÓW
Polega na prezentacji pomysłów na rozwiązanie problemu. Pomysły zgłaszane przez uczniów zapisywane są na tablicy lub planszy. Ważne jest przestrzeganie kilku zasad: zgłaszać jak najwięcej pomysłów, i to możliwie oryginalnych; nie krytykować pomysłów w trakcie ich zgłaszania, ustalić czas zgłaszania pomysłów.
Dzięki stosowaniu tej metody uczniowie doskonalą umiejętności:
- słuchania innych,
- wypowiadania się,
- argumentowania,
- występowania na forum klasy.
Nauczyciel podaje problem do rozwiązania i zasady pracy.
Wspólnie z uczniami analizuje zgłoszone propozycje.
Zgłaszają propozycje rozwiązania problemu i wspólnie z nauczycielem analizują je.
TECHNIKA NAUCZANIA „635”
Jest to metoda zmodyfikowanej burzy mózgów. Cyfra 6 – oznacza liczbę uczniów lub grup biorących udział w rozwiązywaniu problemu, cyfra 3 – to liczba rozwiązań, cyfra 5 – to liczba powtórzeń.
Metoda ta pozwala kształtować u uczniów umiejętność pracy w grupie.
Nauczyciel zapisuje zadanie na tablicy, dzieli uczniów na 6-osobowe grupy, rozdaje każdej z nich kartkę z trzema propozycjami rozwiązania zadania. Na koniec ocenia pracę wybierając z uczniami najlepsze rozwiązanie.
Uczniowie z poszczególnych grup dopisują na otrzymanych kartkach 3 swoje rozwiązania i podają je dalej zgodnie z ruchem wskazówek zegara. Po przejściu przez wszystkie grupy na kartach powinno się znaleźć 18 pomysłów rozwiązania zadania. Wspólnie z nauczycielem wybierają najlepsze rozwiązanie.
DEBATA „ZA I PRZECIW”
Metoda ta polega na analizie problemu z dwóch odmiennych punktów widzenia.
Dzięki tej metodzie uczeń doskonali umiejętność prezentacji swoich poglądów, argumentowania swojego stanowiska oraz twórczego rozwiązywania problemów.
Nauczyciel określa przedmiot debaty, dzieli losowo klasę na dwie grupy, udziela głosu przedstawicielom poszczególnych grup, dokonuje oceny wartości stosowanych argumentów.
Zadaniem uczniów jest znalezienie takich argumentów, które przekonałyby mających odmienne zdanie.
Głos zabierają na przemian przedstawiciele dwóch grup. Na tablicy dwóch uczniów zapisuje argumenty za i przeciw, które padły podczas debaty.
Na koniec uczniowie głosują za jednym z prezentowanych poglądów.
DYSKUSJA OKRĄGŁEGO STOŁU
Jest to metoda polegająca na swobodnej wymianie poglądów między uczniami a nauczycielem, jak również między samymi uczniami. Udział w wymianie poglądów na określony temat bierze cała klasa. Poglądy muszą być przez uczniów uzasadniane, a nauczyciel powinien je korygować tak, aby odpowiadały założonemu tematowi dyskusji.
Metoda ta pozwala kształtować u uczniów umiejętności:
- argumentacji,
Bierze udział w dyskusji, udziela głosu, koryguje i uzupełnia wyjaśnienia (argumentację) uczniów...
aqnee