WYKLADY

NAUKA O ORGANIZACJI I KIEROWNICTWA (ZARZĄDZANIA)

System twierdzeń dotyczących zależności między sytuacjami i sposobami zachowania się ludzi w pracy a jej wynikami. Obejmuje ona również zalecenia mające zapewnić jak największą sprawność pracy indywidualnej i zespołowej.

Nauka o zarządzaniu powstała na przełomie XIX i XX w. i rozwija się na pograniczu nauk o człowieku pracującym, fizjologii, psychologii, socjologii i dydaktyki pracy oraz ekonomii. Do nauk wspomagających n.o.i k. należy również zaliczyć: ergonomię, psychometrię, matematyczne techniki optymalizacji decyzji(programowanie liniowe, PERT).

Największy wpływ na rozwój toik wywarły prace: F. Taylora, H. Fayola, La Chateliera, Adamieckiego, Mayo, Kotarbińskiego, Zieleniewskiego.

Teoria naukowa

Dostatecznie udokumentowane odzwierciedlenie określonego fragmentu rzeczywistości.

Z formalnego punktu widzenia jest to system twierdzeń wzajemnie powiązanych i wewnętrznie spójnych.

Organizacja

Grifin: Organizacja to:  „Grupa ludzi, którzy współpracują ze sobą w sposób uporządkowany i skoordynowany, aby osiągnąć  pewien zestaw celów:

Encyklopedia:

Wyodrębniona względnie z otoczenia całość ludzkiego działania posiadająca określoną strukturę i pozwalająca na osiągnięcie danego celu lub grupy celów.

Podstawowymi celami organizacji są:

-         celowość

-         - złożoność (o składa się ze wzajemnie powiązanych części)

-         odrębność celów w stosunku do otoczenia a jednocześnie z nim powiązanych.

Organizacje w procesie osiągania celów  wykorzystują kombinacje zasobów

. Są to:

-   zasoby ludzkie

-         zasoby finansowe

-         zasoby rzeczowe

-         zasoby informacyjne    (przykłady.........)

Podstawy Teorii systemów

Pojęcie systemu

-         modne i często nadużywane

-         System od greckiego „systema”  - zestawienie, połączenie

Encyklopedia: systemem jest wszelki skoordynowany wewnątrz i wykazujący określoną strukturę układ elementów. Układ taki rozpatrywany od  zewnątrz  jest całością, od  wewnątrz zbiorem, do którego przynależność warunkują związki wzajemnej zależności między wszystkimi elementami.

Ogół elementów systemu  nazywa się  składem lub zbiorem, ogół związków (relacji) między jego elementami – strukturą.

Przykłady: system planetarny, rakieta, samochód, gospodarka, organizacja.

Duże zastosowanie w analizowaniu i klasyfikacji systemów  ma ogólna teoria systemów – Bertalanfy, General Systems Theory.

Na bazie teorii systemów  -- podejście systemowe.

Cechy podejścia systemowego:

-         rozpatrywanie zachowania przedmiotu badania poprzez całość (przez „pryzmat” całości”,

-         analiza z punktu widzenia z punktu widzenia celu (celów) systemu,

-         uwzględnianie powiązania z otoczeniem,

-         elementy systemu są częściami większej całości – kompleksowość badania,

-         uwzględnianie , iż wewnątrz systemu mamy do czynienia z  hierarchicznym, często bardzo skomplikowanym układem powiązań.

Pierwsze prace na temat podejścia systemowego odnosiły się do świata przyrody (człowiek,  środowisko naturalne).  Powstanie cybernetyki -  Wiener , Cybernetyka jako nauka o sterowaniu w człowieku i maszynie ..

Modelowanie

Modelowanie wg Pelikana, Zieleniewskiego – jest to postępowanie, w którym jeden system  zwany oryginałem  jest przedstawiany za pomocą innego systemy zwanego modelem.

Upraszczanie, abstrahowanie

Podczas  modelowania powinny być zachowane:

Stosunki  izomorfii i homomorfii

Problem adekwatności modelu

Konstrukcja modelu zależy, do jakiego celu on służy

Przykłady:

Model Kaleckiego jako jeden z najprostszych

Technika -makieta samolotu -  tunel aerodynamiczny- symulacja.

5 sposobów odwzorowania systemu

-         mikroskopowe

-          

-         makroskopowe         (duże agregaty  - „czarna skrzynka” - symulacja

-         funkcjonalne

-   procesualne

-         hierarchiczne

Ze względu na  charakter informacji wyróżniamy:

-         modele deterministyczne

-         probabilistyczne

-         statystyczne

-         strategiczne (elementy gier – teoria gier)

-         sytuacyjne (opisy sytuacji)

Złożoność modeli gospodarczych

..........................................................................

.........................................................................

Gospodarka jako złożony system.

>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>

Cechy systemu:

-         efekty synergizmu,

-         niejednoznaczność skutków (efekt zależy od stanu systemu, to samo działanie może spowodować zupełnie różne skutki w zależności  od kontekstu.)  Powoływanie się na analogie jest więc często  nieuprawnione,

-         każdy system ma słabe ogniwa i mocne strony, które możemy wykryć stosując podejście systemowe. Dotyczy to zwłaszcza  skomplikowanych systemów (drobiazg może spowodować katastrofę i na odwrót – niewielki wysiłek może przynieść  wielkie efekty.

Przykłady: atak na WTC, zwycięstwa   Corteza i Pizarro, majątki uzyskane  przez niektórych biznesmenów  w latach 90 tych.

ISTOTA ZARZĄDZANIA

Gryfin: Zarządzanie jest to dokładne poznanie tego, czego się oczekuje od ludzi a następnie dopilnowanie tego, aby wykonali to w najtańszy i najlepszy sposób.

              Schemat zarządzania

                                      Planowanie i

Zasoby                      podejmowanie decyzji            organizowanie

-         

CEL

-         



ludzkie

-         

finansowe

-         



fizyczne

-          informacyjne

                                                                                                           Cele
                                Kontrolowanie                   Przewodzenie

                        Rys. 1.  Fazy zarządzania

Zarządzanie to zestaw działań obejmujący planowanie i podejmowanie decyzji organizowanie, przewodzenie tj. kierowanie ludźmi i kontrolowanie skierowanych na zasoby w organizacji i wykonywanych z zamiarem osiągnięcia celów organizacji w sposób sprawny i skuteczny.

Pojęcia:

Sprawny  - wykorzystujący zasoby  mądrze i bez zbędnego marnotrawstwa

Skuteczny   -   działający z powodzeniem

Menedżer  - osoba realizująca proces zarządzania

Planowanie

Tu:  wytyczanie celów organizacji i określanie sposobu ich najlepszej realizacji

Podejmowanie decyzji........ część procesu planowania obejmująca wybór trybu działania  spośród zestawu dostępnych możliwości.

Definicja Lecha Smolagi

Planowanie to proces rozwiązywania antycypowanych problemów praktycznych polegający na poszukiwaniu sposobów działania i doborze środków zapewniających osiągnięcie określonych celów ( społecznych, ekonomicznych innych)

Organizowanie -  koordynacja działań i zasobów

Procesem organizowania jest  określenie  sposobu grupowania działań i zasobów. Innymi słowy  organizowanie jest to  logiczne grupowanie działań i zasobów. Sposób, droga realizacji.

Przewodzenie – kierowanie ludźmi

Zespół procesów wykorzystywanych  w celu sprawienia, by członkowie organizacji  współpracowali ze sobą w  interesie organizacji.

Jest to najważniejszy i zarazem najbardziej ambitny  rodzaj działalności kierowniczej.

Kontrolowanie – obserwacja i ocena działań

Kontrolowanie   jest to obserwowanie postępów organizacji w realizowaniu jej celów.

Jest to w zasadzie końcowa faza procesu kierowania. Proces ciągły. Korekty.

Rodzaje menedżerów

Różne klasyfikacje. Np. wg:

szczebla i

obszarów zarządzania

Menedżerowie

...