SAŁATKI I SURÓWKI.doc

 WANDA PIOTROWIAKOWA

Przyrządzam Surówki i sałatki

 ny), z wyjątkiem szpinaku (który gotuje się w dużej ilości wody), dodaje się odrobinę tłuszczu. Warzywa korzeniowe gotuje się pod przykryciem, a kapustne w naczyniu odkrytym, aby ulotniły się olejki eteryczne o nieprzyjemnym zapachu. Warzywa przeznaczone na sałatki po ugotowaniu i przestudzeniu rozdrabnia się. Sposób rozdrabniania warzyw do sałatek jest sprawą zwyczajową. Najbardziej odporne na zgniecenie w czasie mieszania składników są warzywa pokrojone w kostkę. Sałatki miesza się z sosem lub zaprawą co najmniej na 1/2 godziny przed podaniem, aby smak sosu przeniknął całą masę sałatki. Przechowuje się wówczas sałatkę w lodówce. Do wymieszania składników surówki i sałatki z sosem najwygodniejsze jest użycie dwóch łyżek lub specjalnej łopatki.

Składnikiem większości surówek i sałatek warzywnych są świeże, aromatyczne przyprawy, nadające potrawom określony smak, zapach i wygląd. Zaostrzają one apetyt oraz ułatwiają trawienie i przyswajanie spożywanych posiłków. Do najczęściej stosowanych przypraw zalicza się szczypiorek, koperek, natkę pietruszki, listki mięty lub selera oraz zioła uprawne, jak listki tymianku, rozmarynu, macierzanki. Wzbogaca surówki i sałatki w składniki odżywcze, jednocześnie podnosząc ich smak, użycie cebuli i papryki. Do stałych przypraw należą też sól, cukier, pieprz i mielona papryka.

Surówki i sałatki warzywne przyprawia się sosem lub zaprawą, których podstawowym składnikiem jest tłuszcz. Najlepiej do tego celu nadają się tłuszcze, które nie krzepną w temperaturze pokojowej; należą do nich oleje i śmietana. Najlepsza jest oliwa z oliwek, ale skutecznie zastępują ją oleje: arachidowy, sojowy i słonecznikowy, pod warunkiem że są świeże. Olej dodaje się pod postacią naturalną lub w formie sosów - najczęściej majonezowego (olej wymieszany z żółtkami i odpowiednio doprawiony). Śmietanę można używać wyłącznie pasteryzowaną i świeżą. Dodatek tłuszczu chroni witaminy od zetknięcia z tlenem powietrza, a tym samym przed zniszczeniem, a ponadto tłuszcz ułatwia przełykanie i przesuwanie się warzyw w przewodzie pokarmowym.

Surówki i sałatki zakwasza się sokiem ze świeżych cytryn lub z koncentratu, kwaskiem cytrynowym lub kwasem naturalnym, np. z jabłek, ogórków kwaszonych, soku ogórkowego lub z młodej kwaszonej kapusty. Przyprawianie surówek i sałatek kwasem podnosi i zaostrza ich smak i przeciwdziała rozwojowi bakterii.

Surówki i sałatki podaje się w salaterce lub ułożone na talerzykach,

ozdobnie przybrane posiekaną zieleniną, kawałkami warzyw o żywych
barwach (pomidory, zielona i czerwona papryka, rzodkiewki), gotowa-
nymi jajami oraz innymi jadalnymi elementami.

ZASADY PRZYRZĄDZANIA SURÓWEK I SAŁATEK
Z OWOCÓW

Wszystkie owoce przed spożyciem muszą być umyte - twarde pod
silnym strumieniem wody, a jagodowe na sicie pod słabym prądem
wody, aby nie uszkodzić owoców, i pozostawione do obcieknięcia.

Owoce należy obierać bezpośrednio przed spożyciem lub przygoto-
waniem z nich surówek lub sałatek. Do obierania używa się nożyków ze
stali nierdzewnej. Po obraniu, jeśli owoce trzeba przez chwilę przetrzy-
mać, należy je skropić sokiem z cytryny, co zapobiega ich czernieniu.

Niektóre owoce można obrać ze skórki przez zanurzenie ich na kilka
sekund na cedzaku we wrzącej wodzie. W ten sposób można obrać ze
skórki śliwki, morele i niektóre odmiany jabłek, np. Renetę, Landsberską i
Kronselkę. Jest to oszczędny sposób usuwania skórki.

Z dużych owoców pestkowych należy usunąć pestki, a z jabłek i
gruszek - gniazda nasienne.

Owoce mrożone należy rozmrażać powoli w niskiej temperaturze (na
dolnej półce lodówki), a po odtajeniu wraz z sokiem jak najszybciej
przeznaczyć do spożycia, gdyż wtedy mają największą wartość. Roz-
mrożone owoce szybko się psują.

Typowymi przyprawami do surówek i sałatek owocowych są: cukier
kryształ, cukier puder, cukier waniliowy i cynamon. Najczęściej podaje
się je ze słodką, pasteryzowaną, deserową lub bitą śmietanką.

 SURÓWKI I SAŁATKI Z WARZYW

BAKŁAŻANY

Bakłażan, zwany również gruszką miłosną lub oberżyną, jest warzywem
o oryginalnym smaku i pięknym wyglądzie, jednak u nas mało jeszcze
popularnym. Jest to warzywo niskokaloryczne (100 g bakłażana
dostarcza zaledwie około 30 kalorii). Ponieważ jednak bakłażany jada się
najczęściej z dodatkiem oleju, stają się tuczące. Bakłażany należą do
warzyw ciężko strawnych, powodujących wzdęcia i gazy, dlatego ich
spożywanie nie jest wskazane dla osób z niedomaganiami przewodu
pokarmowego, reumatyków i kobiet ciężarnych. Wartość odżywcza
bakłażanów jest niewielka, zawierają jedynie glukozę, wapń, fosfor i
potas. Są one natomiast dobrym źródłem błonnika i mają zdolność
obniżania poziomu cholesterolu we krwi. Dlatego w krajach śródziem-
nomorskich jada się je najczęściej jako dodatek do tłustych mięs.

Surówka z bakłażanów z olejem

2 młode bakłażany, 1-2 łyżki oleju, sól, pieprz, sok z cytryny, 1 pomidor

Bakłażany umyć, obrać ze skórki, pokroić w talarki, wymieszać z olejem.

 Przyprawić do smaku solą, pieprzem, sokiem z cytryny. Przybrać
cząstkami pomidora. Podawać jako przystawkę.

Surówka z bakłażanów z papryką

2 młode bakłażany, 1 cebula, 1 ostra zielona papryka, 2-3 łyżki oleju, 5-6 łyżek
posiekanych ziół przyprawowych (natka pietruszki, bazylia, estragon, szczypiorek), sok z
cytryny, sól, cukier, pieprz, 1 pomidor, 1 słodka czerwona papryka

Bakłażany umyć, obrać ze skórki, pokroić w talarki. Cebulę obrać,
posiekać. Paprykę ostrą opłukać, wydrążyć, posiekać. Wszystkie skład-
niki wymieszać, połączyć z olejem, dodać zioła przyprawowe. Przypra-
wić do smaku sokiem z cytryny, solą, cukrem i pieprzem. Przybrać
cząstkami pomidora i czerwonej papryki. Podawać do potraw mięsnych
lub jako przystawkę.

Sałatka z bakłażanów z cebulą

2 bakłażany, 1 cebula, 2-3 łyżki oleju, sok z cytryny, 1 ząbek czosnku, sól, pieprz, cukier,
posiekana natka pietruszki

Bakłażany umyć, upiec w piekarniku, ostudzić, obrać ze skórki, pokroić w
talarki. Cebulę obrać, posiekać. Wymieszać bakłażany i cebulę, dodać
olej. Przyprawić do smaku sokiem z cytryny, roztartą z czosnkiem solą,
pieprzem i cukrem. Posypać natka. Podawać do potraw mięsnych.

Sałatka z bakłażanów z zielonym groszkiem

2 bakłażany, olej, 1 cebula, 1/2 puszki zielonego groszku, 1 jabłko, 2 jaja (ugotowane na
twardo), 1 ząbek czosnku, sok z cytryny, sól, cukier, papryka mielona, kilka łyżek majonezu,
1 pomidor, posiekana natka pietruszki

Bakłażany umyć, obrać ze skórki, pokroić w talarki, poddusić na oleju.
Cebulę obrać, posiekać, dodać do bakłażanów, poddusić. Po ostudzeniu
dodać odsączony zielony groszek oraz posiekane jabłko, jaja i czosnek.
Przyprawić do smaku sokiem z cytryny, solą, cukrem, papryką. Polać

 majonezem, przybrać cząstkami pomidora, posypać natką. Podawać do
potraw mięsnych.

BÓB

Bób jest bardzo pożywny, zawiera bowiem dużo białka, soli mineralnych
i witamin z grupy B. Gotowany lub konserwowy bób cieszy się dużą
popularnością. Ponieważ sprzyja powstawaniu gazów, powinny unikać
spożywania bobu osoby starsze oraz o siedzącym trybie życia.

Sałatka z bobu z orzechami

1 puszka bobu konserwowego, 10 dag żółtego sera, 10 dag posiekanych orzechów
włoskich, majonez, sól, pieprz, sok z cytryny

Bób odcedzić, obrać z łupinek. Dodać utarty na tarce lub pokrojony w
drobne słupki ser, orzechy i majonez, wymieszać. Przyprawić do smaku
solą, pieprzem, sokiem z cytryny. Podawać z pieczywem.

Sałatka z bobu z jajami

1 puszka bobu konserwowego, 2 jaja (ugotowane na twardo), 1 mała cebula, 1 pomidor,
sól, pieprz, 1/4 szklanki śmietany, 1 łyżeczka musztardy, posiekany koperek

Bób odcedzić, obrać z łupinek. Posiekać jaja i cebulę, posypać nimi bób.
Pomidor opłukać, pokroić w plasterki, ułożyć wokół bobu, posypać solą i
pieprzem, polać śmietaną wymieszaną z musztardą. Posypać koper-
kiem. Podawać z pieczywem.

BROKUŁY

Brokuły, zwane również kapustą szparagową lub zielonymi kalafiorami,
można przyrządzać zarówno świeże, jak i mrożone. Na działkach zbiera

 się je jeszcze w grudniu, gdyż znoszą temperaturę do kilku stopni poniżej
zera; przemrożone są bardzo smaczne. Róże brokułów ścina się i jada z
długą, mięsistą łodygą i listkami.

Brokuły są niskokaloryczne (100 g brokuło dostarcza 36 kalorii), ale
bardzo bogate w witaminy (A, C, B1, B2, PP) i sole mineralne (wapń,
fosfor, żelazo, siarkę, magnez, potas). Należą do warzyw zasadotwór-
czych.

Surówka z brokuło z cebulą i jabłkiem

30 dag brokuło, sól, 1 cebula, 1 jabłko, 2 łyżki posiekanej zieleniny (koperek, natka
pietruszki), olej, sok z cytryny, pieprz (ziołowy)

Brokuły umyć, namoczyć na kilkanaście minut w osolonej wodzie,
odsączyć, pokroić w poprzek na małe kawałki. Cebulę obrać i posiekać.
Jabłko obrać, zetrzeć na tarce z dużymi otworami. Wymieszać brokuły z
cebulą, jabłkiem i zieleniną, dodać olej. Przyprawić do smaku sokiem z
cytryny, solą, pieprzem. Podawać do potraw mięsnych.

Surówka z brokuło z jabłkiem i jajem

30 dag brokuło, sól, kilka rzodkiewek lub 2 czerwone papryki, 1 jabłko, 1 jajo (ugotowane
na twardo), 2 łyżki posiekanej zieleniny (koperek, szczypiorek), 1 /2 szklanki majonezu, sok
z cytryny, cukier, pieprz

Brokuły umyć, namoczyć na kilkanaście minut w osolonej wodzie,
odsączyć, pokroić w poprzek na małe kawałki. Rzodkiewki umyć, odciąć
listki i korzonki, pokroić w talarki (paprykę umyć, wydrążyć, pokroić w
paseczki). Jabłko obrać, pokroić na małe kawałki. Jajo obrać, posiekać.
Wszystkie składniki wymieszać, dodać zieleninę i majonez. Przyprawić
do smaku sokiem z cytryny, solą, cukrem, pieprzem. Podawać do potraw
mięsnych.

Sałatka z brokuło z pomidorami

30 dag brokuło, sól, 2 ogórki, 2-3 pomidory, 2 jaja (ugotowane na twardo), cukier, sok z
cytryny, 1 /2 szklanki majonezu lub śmietany, 2 łyżki posiekanego szczypiorku    •

 Brokuły umyć, namoczyć na kilkanaście minut w osolonej wodzie,
włożyć do wrzącej, osolonej wody, ugotować, odcedzić, ostudzić,
podzielić na drobne cząstki. Ogórki umyć, obrać, zetrzeć na tarce.
Pomidory umyć, pokroić na kawałki. Jaja obrać, pokroić na cząstki.
Wszystkie składniki wymieszać. Przyprawić do smaku solą, cukrem,
sokiem z cytryny. Polać majonezem lub śmietaną, posypać szczypior-
kiem. Podawać jako samodzielne danie, np. na kolację.

Sałatka z brokuło z papryką

30 dag brokuło, sól, 2 czerwone papryki, 1 jabłko, 1 cebula, 2 jaja (ugotowane na twardo),
2 łyżki posiekanej zieleniny (koperek, natka pietruszki), 1 ząbek czosnku, 1/2 szklanki
majonezu, 1 łyżka musztardy, cukier, sok z cytryny, 1 pomidor

Brokuły umyć, namoczyć na kilkanaście minut w osolonej wodzie.
Paprykę umyć, wydrążyć. Włożyć brokuły razem z papryką do wrzącej,
osolonej wody. Paprykę gotować około 5 minut, a brokuły aż zmiękną.
Odcedzić, ostudzić. Brokuły podzielić na małe cząstki, paprykę obrać ze
skórki, pokroić w paseczki. Jabłko obrać, pokroić na małe kawałki.
Cebulę obrać, posiekać. Jaja obrać, posiekać. Wszystkie składniki
wymieszać, dodając zieleninę i ewentualnie drobno posiekany czosnek.
Wymieszać z majonezem z dodatkiem musztardy. Przyprawić do smaku
solą, cukrem, sokiem z cytryny. Przybrać cząstkami pomidora. Podawać
jako samodzielne danie.

BRUKIEW

Brukiew w kuchni polskiej nie zrobiła większej kariery. Jedynie w czasie 1
i II wojny światowej była powszechnie jadana jako najtańsza i czasem
jedyna dostępna jarzyna. 100 g brukwi dostarcza około 40 kalorii.
Zawiera około 26 mg witaminy C, niewielkie ilości witaminy A oraz takie
mikroelementy, jak arsen i siarka. Jada się brukiew surową, obraną oraz
brukiew duszoną (stanowi wówczas dodatek do potraw). Surówki są
mało popularne.

 Surówka z brukwi z jabłkiem

1 brukiew, sól, 2 jabłka, 1 /3 szklanki śmietany, cukier, sok z cytryny, 1 łyżka posiekanego
koperku, (chrzan)

Brukiew umyć, obrać, zetrzeć na tarce z małymi otworami, osolić i
pozostawić na 1 godzinę. Jabłka umyć, obrać, zetrzeć na tarce,
wymieszać z brukwią i ze śmietaną. Przyprawić do smaku cukrem i
sokiem z cytryny. Posypać koperkiem, uprzednio opłukanym i osaczo-
nym. Surówkę można przyprawić do smaku utartym chrzanem. Poda-
wać do potraw mięsnych.

BRUKSELKA

Brukselkę świeżą jada się jesienią i w zimie, mrożoną - przez cały rok.
Brukselka dostarcza soli mineralnych, jak potas, fosfor, magnez, siarka,
wapń, żelazo, oraz witaminy A, C i z grupy B. Należy do nielicznych
warzyw kwasotwórczych. Na ogół jada się ją po ugotowaniu, jednak z
uwagi na znaczną zawartość witaminy C, zalecane jest jej spożywanie
na surowo, jako dodatek do surówek i sałatek jarzynowych.

Surówka z brukselki

30 dag brukselki, 1 cebula, i jabłko, kilka śliwek (mrożonych, z kompotu lub suszonych),
1/2 szklanki śmietany, 1 łyżka musztardy, sól, cukier, pieprz, marynowane dynia lub
papryka

Brukselki oczyścić ze zwiędłych listków, umyć, osaczyć z wody, pokroić
na kawałki. Cebulę obrać, posiekać. Jabłko obrać, pokroić w paseczki.
Śliwki wypestkować i również pokroić w paseczki (śliwki suszone
namoczyć najpierw w gotowanej wodzie). Śmietanę wymieszać z
musztardą, przyprawić do smaku solą, cukrem, pieprzem. Wszystkie
składniki wymieszać. Przybrać kawałkami dyni lub papryki. Podawać do
mięs, klusek, makaronów.

 Sałatka jarzynowa z brukselką

1 /5 gtówki włoskiej kapusty, 10-15 dużych brukselek, 1 marchew, 1 ogórek kwaszony,

2 jaja (ugotowane na twardo), sok z cytryny, 2 łyżki oleju, sól, cukier, pieprz

Kapustę oczyścić, opłukać, ugotować (może być z rosołu), drobno
pokroić. Brukselki oczyścić ze zwiędłych listków, umyć, osaczyć z wody,
pokroić na kawałki. Marchew umyć, obrać, opłukać, zetrzeć na tarce z
dużymi otworami. Ogórek obrać i również zetrzeć na tarce. Jaja obrać,
posiekać. Wszystkie składniki wymieszać. Przyprawić do smaku sokiem
z cytryny, olejem, solą, cukrem, pieprzem. Podawać do potraw mącz-
nych, np. do leniwych pierogów, krokietów ziemniaczanych.

BULWY

Bulwy są warzywem mało w Polsce znanym. Można jednak spotkać w
przydomowych ogródkach i na działkach wysokie, żółto kwitnące
rośliny, przypominające małe słoneczniki. Podziemne bulwy tych roślin
są jadalne. Przypominają ziemniaki, ale w przeciwieństwie do nich nie są
gładkie; mają gruzełkowatą powierzchnię i są słodkawe. Skórka bulw
jest trudna do usunięcia, dlatego obiera się je dopiero po ugotowaniu,
przy czym trzeba uważać, aby bulwy się nie rozgotowały. Do celów
jadalnych nadają się jedynie bulwy świeże, stare mają bowiem nieprzy-
jemny zapach. Wartość odżywcza bulw jest podobna do wartości
odżywczej ziemniaków. Z uwagi na zawartość insuliny, bulwy są
zalecane diabetykom zamiast ziemniaków.

Sałatka z bulw

50 dag bulw, sól, pieprz, 3 łyżki oleju, sok z cytryny, 2 łyżki posiekanej natki pietruszki,
1 ząbek czosnku

Bulwy dokładnie umyć, ugotować w osolonej wodzie (gotować około 10
minut, gdyż powinny być twardawe), odcedzić. Po ostudzeniu obrać ze
skórki, pokroić w plasterki. Przyprawić do smaku solą, pieprzem, polać

 olejem wymieszanym z sokiem z cytryny. Posypać natką i drobniutko
posiekanym czosnkiem. Sałatkę przykryć i odstawić do lodówki, aby się
przemacerowała. Podawać do potraw mięsnych.

Sałatka z bulw z jajem

50 dag bulw, sól, 2 jaja (ugotowane na twardo), kawałek selera, 1 por, 1 cebula, 2 łyżki
posiekanego szczypiorku, cukier, pieprz, 1/2 szklanki śmietany, 1 łyżka musztardy

Bulwy dokładnie umyć, ugotować w osolonej wodzie (gotować około 10
minut, gdyż powinny być twardawe), odcedzić. Po ostudzeniu obrać ze
skórki i pokroić w kostki. Jaja obrać, posiekać. Seler obrać, ugotować w
osolonej wodzie, odcedzić, pokroić w paseczki. Por umyć, pokroić w
wąskie paski. Cebulę obrać, posiekać. Wszystkie składniki wymieszać,
dodać szczypiorek. Przyprawić do smaku solą, cukrem, pieprzem. Polać
śmietaną wymieszaną z musztardą. Podawać jako przystawkę.

Sałatka z bulw z ogórkiem

50 dag bulw, sól, 1 cebula, 1 ogórek konserwowy, 2 łyżki posiekanej zieleniny (natka
pietruszki, koperek, szczypiorek), pieprz, 3 łyżki oleju, 1 łyżeczka musztardy, sok z
cytryny

Bulwy dokładnie umyć, ugotować w osolonej wodzie (gotować około 10
minut, gdyż powinny być twardawe), odcedzić. Po ostudzeniu obrać ze
skórki i pokroić w plasterki. Cebulę obrać, posiekać. Ogórek drobno
pokroić. Wszystkie składniki wymieszać, dodać zieleninę. Przyprawić do
smaku solą, pieprzem. Polać olejem wymieszanym z musztardą i sokiem
z cytryny. Podawać do potraw mięsnych i rybnych smażonych.

BURAKI

Buraki są najbardziej popularnym warzywem w Polsce. Zawierają
znaczne ilości cukru, trochę białka oraz dużo makro- i mikroelementów,
tj. wapnia, potasu, żelaza, magnezu. Są zasadotwórcze, czyli działają

 odkwaszająco na organizm ludzki. Buraki podaje się do dań mięsnych
oraz potraw mącznych, na które działają odkwaszająco. Według ostat-
nio głoszonych teorii, antocyjany (barwnik czerwonofioletowy), w które
są bogate buraki, mają działanie przeciwrakowe. Buraki mające na
przekroju białe smugi, co świadczy o dużej zawartości błonnika, są ciężej
strawne, dlatego powinny być spożywane w niewielkiej ilości, zwłasz-
cza przez osoby cierpiące na nadkwasotę. Na surówki najlepsze są
buraki o kształcie walcowatym, bardzo słodkie, zawierające duże ilości
antocyjanów i prawie całkowicie pozbawione błonnika.

Surówka z buraków z chrzanem

3-4 średniej wielkości buraki (ok. 30 dag), 2 jabłka, 3-4 łyżki chrzanu, 1/4 szklanki
śmietany, sól, cukier

Buraki dokładnie umyć, obrać, opłukać, zetrzeć na tarce z małymi
otworami. Jabłka umyć obrać, zetrzeć na tarce z dużymi otworami.
Wymieszać buraki i jabłka z chrzanem, śmietaną. Przyprawić do smaku
solą cukrem. Podawać do mięs.

Surówka z buraków z jabłkiem i ogórkiem

3-4 średniej wielkości buraki (ok. 30 dag), 1 jabłko, 1 ogórek kwaszony, 1 cebula, 2 łyżki
posiekanej zieleniny (natka pietruszki, szczypiorek), 2 łyżki oleju, sól, cukier, pieprz, sok z
cytryny (sok z kwaszonych ogórków, ocet winny)

Buraki dokładnie umyć, obrać, opłukać, zetrzeć na tarce z małymi
otworami. Jabłko i ogórek umyć, zetrzeć na tarce z dużymi otworami.
Cebulę obrać, posiekać. Wszystkie składniki wymieszać dodając ziele
ninę i olej. Przyprawić do smaku solą, cukrem, pieprzem, sokiem z
cytryny (sokiem z kwaszonych ogórków octem winnym). Podawać na
listkach sałaty lub cykorii do potraw mięsnych.

Sałatka z buraków z jajem

3-4 średniej wielkości buraki (ok. 30 dag), 1 łyżka octu winnego (ocet owocowy, sok z

 cytryny), 2 jaja (ugotowane na twardo), 2 łyżki oleju, 1 łyżeczka musztardy, sól, pieprz,
posiekana natka pietruszki

Buraki umyć, upiec w piekarniku, obrać ze skórki, pokroić w cieniutkie
plasterki, skropić octem lub sokiem z cytryny. Jaja obrać, odłączyć
żółtka od białek. Białka posiekać, żółtka przetrzeć przez sito, rozetrzeć z
olejem, zakwasić, dodać musztardę. Przyprawić do smaku solą, pie-
przem. Otrzymanym sosem polać buraki i posypać posiekanymi biał-
kami jaj. Można również zaprawić buraczki sosem vinaigrette (ocet, olej,
sól, pieprz), posypać natką. Podawać do potraw mięsnych, wędlin.

Sałatka z buraków z fasolą

2-3 średniej wielkości buraki (ok 30 dag), 1 duże jabłko, 1 szklanka ugotowanej białej,
drobnej fasoli, sól, 2-3 ząbki czosnku, 2 łyżki oleju, sok z cytryny (kwasek cytrynowy, ocet
owocowy, ocet winny), pieprz

Buraki umyć, ugotować, obrać ze skórki, zetrzeć na tarce z dużymi
otworami. Jabłko umyć, również zetrzeć na tarce z dużymi otworami.
Wymieszać buraki z jabłkiem, dodać fasolę, utarty z solą czosnek oraz
olej. Przyprawić do smaku sokiem z cytryny (kwaskiem cytrynowym,
octem owocowym, octem winnym), solą, pieprzem, wymieszać. Poda-
wać jako samodzielne, pełnowartościowe danie na kolację.

Sałatka z buraków z winem

3-4 średniej wielkości buraki (ok 30 dag), sok z cytryny (lub kwas buraczany), sól, pieprz,
cukier, olej, kilka łyżek czerwonego wina

Buraki umyć, ugotować, obrać ze skórki, pokroić w cienkie paseczki,
skropić sokiem z cytryny. Przyprawić do smaku solą, pieprzem, cukrem.
Polać olejem i pozostawić na pół godziny, po czym polać czerwonym
winem. Podawać do mięs, zwłaszcza pieczonych.

Ćwikła z chrzanem

3-4 średniej wielkości buraki (ok. 30 dag), 5 dag chrzanu, sól, cukier, sok z cytryny lub
kwasek cytrynowy

 Buraki umyć, ugotować, obrać ze skórki, pokroić w ćwierćkrążki lub
zetrzeć na tarce z dużymi otworami, wymieszać z chrzanem. Przyprawić
do smaku solą, cukrem, sokiem z cytryny lub kwaskiem cytrynowym.
...