gesty.pdf

Stowarzyszenie na rzecz Propagowania

Wspomagaj¹cych Sposobów Porozumiewania siê

„Mówiæ bez S³ów”

GESTY

Opracowanie:

Alina Smyczek

Pawe³ Szczawiñski

wspomagaj¹ce sposoby porozumiewania siê

Stowarzyszenie na rzecz Propagowania

Wspomagaj¹cych Sposobów Porozumiewania siê

„Mówiæ bez S³ów”

al. Dygasiñskiego 25

30-820 Kraków

tel.: +48 501 621 607

GESTY

www.aac.org.pl

e-mail: biuro@aac.org.pl

Stowarzyszenie „Mówiæ bez s³ów”

wspomagaj¹ce sposoby porozumiewania siê

WSTÊP

Czy w Waszych szko³ach i oœrodkach s¹ uczniowie nie pos³uguj¹cy siê mow¹? Niektórzy z nich

zapewne s¹ bardzo komunikatywni, potrafi¹ wyraziæ to, czego potrzebuj¹ r uchem, mimik¹,

g³osem. Inni s¹ „czytelni” tylko dla rodziców albo pojedynczych nauczycieli. Zapewne wielu

z nich u¿ywa okreœlonych ruchów r¹k, aby wyraziæ swe proœby, uczucia lub poinformowaæ

o czymœ. Prawdopodobnie mog¹ nauczyæ siê kilku lub wiêcej gestów o usta-lonych znaczeniach,

zrozumia³ych przez wszystkich poinstr uowanych nauczycieli i kolegów.

Gesty s¹ naturalnym, dostêpnym wszystkim sposobem porozumiewania siê. Warto pr zyjrzeæ

siê rozwojowi ma³ego dziecka: zanim zacznie mówiæ ju¿ doskonale pokazuje jakie jest du¿e,

udaje, ¿e leci samolotem albo jedzie autem, ¿e œpi, myje zêby albo telefonuje. Gesty te

odzwierciedlaj¹ wygl¹d przedmiotów lub pr zebieg czynnoœci, przez co s¹ zrozumia³e dla

wszystkich. Nazywane s¹ gestami referencjalnymi.

W nastêpnej kolejnoœci dzieci ucz¹ siê konwencjonalnych gestów, jak p³aciæ, pieni¹dze , czy

przepraszam, moja wina . Funkcjonuj¹ one w okreœlonych grupach spo³ecznych, s¹ wynikiem

pewnej umowy spo³ecznej. Poza tym w wypowiedziach ludzie bez wzglêdu na wiek u¿ywaj¹

gestów ja , ty czy gestu wskazywania.

Wszystkie te prawid³owoœci mo¿na wykorzystaæ do budowania programów wspomagania poro-

zumiewania siê dzieci nie pos³uguj¹cych siê mow¹. Niniejsza ksi¹¿eczka zawiera podstawowy

zestaw prostych gestów, dotycz¹cych codziennych czynnoœci i zajêæ szkolnych. Mog¹ one byæ

wykorzystane pr zez nauczycieli i rodziców. Gestów tych mog¹ u¿ywaæ tak¿e dzieci z fizyczn¹

niepe³nosprawnoœci¹ – ich wykonanie nie wymaga du¿ej precyzji ruchu.

Aby samodzielnie u¿ywaæ gestów, dziecko musi potrafiæ naœladowaæ oraz oznaczaæ, czyli wi¹zaæ

gest z jego umówionym znaczeniem. S¹ dzieci, które nie maj¹ tych umiejêtnoœci. Dla czêœci

z nich gesty mog¹ s³u¿yæ jako sygna³y rozpoczynania i koñczenia czynnoœci. Pozwala im to czuæ

siê bezpieczniej i stwarza mo¿liwoœæ uczenia siê pr zewidywania zdarzeñ.

Jak uczyæ gestów? Zawsze w powi¹zaniu z odpowiedni¹ sytuacj¹, w rzeczywistych aktach

komunikacji. W procesie uczenia mo¿na wyró¿niæ kilka etapów:

• doros³y u¿ywa pojedynczych gestów pokazuje je uczniowi aby zaznaczyæ czynnoœæ, która siê

dzieje lub zajêcia które tr waj¹. Jednoczeœnie z gestem wypowiada zawsze jego znaczenie.

Z czasem doros³y mo¿e zapowiadaæ gestem czynnoœæ która zaraz siê rozpocznie;

• doros³y pokazuje uczniowi gest i nazywa go, po czym wykonuje gest jego rêkami. Niezwykle

wa¿ne jest aby poczekaæ na przyzwolenie ucznia na tê czynnoœæ;

• doros³y pokazuje gest i prosi ucznia o naœladowanie go;

• doros³y aran¿uje sytuacjê i oczekuje od dziecka samodzielnego u¿ycia gestu.

Dla wielu dzieci zamieszczony poni¿ej zestaw gestów mo¿e okazaæ siê wystarczaj¹cy, dla innych

bêdzie wymaga³ poszerzenia. Czêœci uczniów potr zebny bêdzie bogaty system gestów

Makaton lub Coghamo . Niektórzy uczniowie u¿ywaj¹ piktogramów, symboli Blissa lub innych

graficznych sposobów porozumiewania siê. Ich równie¿ war to nauczyæ kilkunastu gestów,

choæby po to, by mogli poprosiæ o osobisty s³ownik lub pomoc w toalecie czy na basenie, gdzie

u¿ycie papierowych pomocy jest niemo¿liwe lub niewygodne.

Powinnoœci¹ nauczycieli jest wskazywanie niemówi¹cym uczniom innych sposobów porozu-

miewania siê. U¿ywanie gestów jest jedn¹ z dróg, prost¹ i naturaln¹.

tak, dobrze

nie, Ÿle

koniec

chcê

jeœæ

piæ

myæ siê

sikaæ

rozbieraæ siê/ubieraæ siê

le¿eæ, odpoczywaæ

jechaæ

przer wa (w szkole), wychodziæ

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: