4.Recenzja.doc

4. Recenzja

Recenzja to forma wypowiedzi zawierająca omówienie i ocenę jakiegoś utworu, zjawiska czy wydarzenia z dziedziny życia kulturalnego lub literackiego. Głównym celem recenzji jest przekazanie informacji o książce, filmie, sztuce teatralnej, koncercie, wystawie, audycji radiowej itp. oraz przedstawienie krytycznej oceny omawianego dzieła czy wydarzenia. Najczęściej recenzje publikuje się w gazetach i czasopismach, ale może się zdarzyć, że są one częścią listu. W zależności od czytelników, dla których są przeznaczone, recenzje mogą być napisane stylem formalnym lub półoficjalnym.

Schemat recenzji

Funkcje i struktura recenzji określają zawartość tego typu wypowiedzi, która niejako z definicji obejmuje część informacyjną i część oceniającą. Część informacyjna podaje istotne fakty na temat recenzowanej pozycji i jej zawartość zależy zasadniczo od tego, czy recenzja dotyczy książki, filmu, sztuki teatralnej, widowiska, audycji radiowej, czy wystawy lub koncertu. Z kolei część oceniająca (termin recenzja pochodzi właśnie od łacińskiego reciensio = ocena) polega na sformułowaniu sądu o wartości dzieła, podkreśleniu jego walorów i ewentualnym wskazaniu słabych stron oraz zachęceniu (lub zniechęceniu) odbiorcy do zapoznania się z danym utworem.

Przykład 1.

Przeczytaj poniższą recenzję, zwracając szczególną uwagę na to, jak autor przedstawia elementy informacyjne, a jak ocenę omawianej książki. Tekst ten to wypracowanie na temat: Napisz recenzję książki, którą ostatnio przeczytałeś.

Komentarz

Musimy Ci zdradzić, że tekst ter został poprawiony przed zamie szczeniem w niniejszym opraco­waniu. Uznaliśmy, że ponieważ recenzja nie jest formą łatwą, wy­korzystamy w tej części podręcz­nika teksty bezbłędne, aby maksy­malnie ułatwić Ci poznanie tego gatunku. Odpowiednia wiedza na temat tego, co musi zawierać re­cenzja, analiza dobrych przykłado­wych recenzji zarówno pod kątem ich zawartości, jak i treści oraz odpowiednie przećwiczenie tej formy tekstu, pozwolą Ci właściwie opanować warsztat autora recen­zji. Może po nabraniu wprawy pokusisz się o zamieszczenie swoich tekstów w jednej z anglo­języcznych witryn internetowych poświęconych recenzjom?

Recenzja musi odpowiednio zaprezentować recenzowaną pozycję. Odbiorca dowiaduje się już we wstępie, czego ona dotyczy. Recenzujący musi też podać pewne informacje na temat omawianego dzieła. W przypadku recenzji powieści Harry Potter i Zakon Feniksa, czytelnik znajdzie w tekście odniesienie do najbardziej istotnych elementów fabuły, nie oznacza to jednak, że pozna tym samym jej przebieg. Przywołanie ciekawszych epizodów ma na celu jedynie zainteresowanie odbiorcy treścią książki i zaostrzenie jego apetytu. Warto przy tej okazji zwrócić uwagę, że czasy gramatyczne, które występują w recenzji, to zazwyczaj czasy Present.

Oprócz tego recenzja musi uwzględniać ocenę omawianego dzieła i właściwą rekomendację dla odbiorcy. Odpowiednio umotywowane zachęcenie (lub zniechęcenie, co ma miejsce w wypadku recenzji negatywnej) odbiorcy do zapoznania się z dziełem również jest ważnym elementem tej formy wypowiedzi.

Ocena treści

W  odniesieniu   do  treści,   proponowane   kryteria  oceny   odzwierciedlają podstawowe wymogi gatunku. Zgodnie z podanymi do wiadomości zasadami oceny, przy przyznawaniu punktów za treść recenzji egzaminatorzy biorą pod uwagę dostosowanie treści do formy wypowiedzi poprzez:

•podanie informacji o recenzowanej pozycji (twórcy, genezie utworu itp.),

•podanie informacji o zawartości treściowej (prezentacja głównych wątków fabuły, bohaterów, zasadniczej problematyki dzieła itp.),

•zamieszczenie  odpowiedniej   oceny  (np.   w  odniesieniu   do  walorów literackich książki, gry aktorów w filmie, prowadzenia orkiestry w czasie koncertu czy sposobu ekspozycji obrazów na wystawie),

• sformułowanie stosownie umotywowanej rekomendacji dla omawianego utworu.

Abiturient zasługuje na 5 punktów za treść recenzji (czyli na maksymalną ocenę w tej kategorii), jeśli napisze wypracowanie zgodne z podanym tematem, poda pełną informację o recenzowanej pozycji, scharakteryzuje krótko jej zawartość treściową, dokona wieloaspektowej oceny dzieła i sformułuje właściwą rekomendację, wskazując na walory lub wady dzieła, wykazując się przy tym -jeśli jest to potrzebne - wiedzą dotyczącą anglojęzycznego obszaru językowego. Podanie tylko częściowych lub zbyt szczegółowych informacji, np. zamieszczenie pełnego streszczenia książki czy filmu, przez co recenzent pozbawia odbiorcę przyjemności odkrywania kolejnych etapów akcji, lub rekomendacja (pozytywna bądź negatywna) nie poparta właściwą argumentacją, powodują automatycznie obniżenie oceny punktowej za treść recenzji.

Ocena kompozycji i poprawności językowej

Ocena kryterialna

Spróbujmy przeanalizować tekst recenzji książki Harry Potter i Zakon Feniksa według kryteriów oceny przewidzianych dla tego typu formy wypowiedzi.

1.              Treść

Autor zawarł w tekście wszystkie potrzebne informacje o powieści, scharaktery­zował krótko jej fabułę i dokonał odpowiedniej oceny dzieła, podkreślając walory godne uwagi czytelnika.

2.              Kompozycja

Tekst jest niewątpliwie spójny i harmonijny, podporządkowany myśli przewodniej, ma właściwy wstę...