Podtopieniem nazywa się wszystkie przypadki przeżycia po duszeniu się w wyniku zanurzenia w wodzie.
Utonięcie jest to uduszenie będące wynikiem zanurzenia w cieczy, najczęściej w wodzie.
Utonięcie wtórne są to przypadki śmierci, do których dochodzi w krótkim czasie od podtopienia.
Gwałtowna reakcja zanurzeniowa są to przypadki nagłej śmierci będące skutkiem zetknięcia z bardzo zimną wodą. Mechanizm tej reakcji polega najprawdopodobniej na wywołaniu odruchem z nerwu błędnego bradykardii lub zatrzymania krążenia prowadzącego do utraty przytomności. Znaczenie może mieć także wcześniejsze spożycie alkoholu.
Zespół popodtopieniowy może się rozwinąć u ofiar podtopienia w czasie pierwszych 72 godzin po wypadku. Ma on charakter zespołu niewydolności oddechowej dorosłych (ARDS) i jest spowodowane wypłukaniem surfaktantu, przeciekiem powstałym na skutek uszkodzenia ścian kapilar w pęcherzykach płucnych oraz odpowiedzią zapalną w obrębie tkanki płucnej.
Czynniki ryzyka :
· Nieumiejętność pływania,
· Kurcz mięśni,
· Wyczerpanie,
· Uraz kręgosłupa szyjnego,
· Zatrucie alkoholem lub narkotykami,
· Hipotermia,
· Hipoglikemia,
· Napad drgawek,
· Wypadek podczas nurkowania.
1. Wstrzymanie oddechu – na początku poszkodowany broni się przed zalaniem dróg oddechowych wodą poprzez wstrzymanie oddechu, ale gromadzący się w jego organizmie dwutlenek węgla osiąga taki poziom, że powoduje pobudzenie ośrodka oddechowego i wznowienie oddychania już niezależnie od woli poszkodowanego,
2. Rozpoczęcie oddychania – ponieważ woda może zalewać jamę ustną i dalej przedostawać się do dróg oddechowych poszkodowany broni się przed tym i zaczyna ja połykać,
3. Połykanie wody – poszkodowany połyka wodę do czasu całkowitego wypełnienia żołądka; prowadzi to do wymiotów,
4. Przedostawanie się wody do dróg oddechowych – dochodzi do odruchowego kurczu krtani (woda drażni krtań i dochodzi do zamknięcia fałdów głosowych); nie trwa to jednak długo, gdyż pogłębiające się niedotlenienie poszkodowanego (który nie oddycha) doprowadza do utraty świadomości, otwarcia obkurczonej krtani (na skutek zwiotczenia mięśni) i swobodnego przedostawania się wody do płuc,
5. Zalewanie wodą płuc.
Tonięcie w wodzie słodkiej.
Woda słodka w porównaniu do osocza jest hipotoniczna.
Jest więc błyskawicznie wchłaniana do krążenia układowego, w którym powoduje hemolizę krwinek czerwonych, a co za tym idzie hiperkaliemię
i hemoglobinurię. Hiperkaliemia może być przyczyną migotania komór i śmierci poszkodowanego. Dużo poważniejszym problemem jest jednak uszkodzenie płuc będące wynikiem utraty surfaktantu i uszkodzenia błon komórkowych w pęcherzykach płucnych.
Tonięcie w wodzie słonej.
Woda słona jest kilkakrotnie bardziej stężona od osocza, dlatego nie wchłania się do układu krążenia. Powoduje ona napływ do pęcherzyków płucnych wody z naczyń włosowatych krążenia płucnego (na zasadzie wyrównywania ciśnień). Prowadzi to do powstania obrzęku płuc, pogorszenia warunków wymiany gazowej i hipoksemii.
Zanieczyszczenia znajdujące się w wodzie.
Należy pamiętać, że różne związki chemiczne, bakterie i inne zanieczyszczenia znajdujące się w wodzie mogą powodować dodatkowe obrażenia płuc i zmniejszać skuteczność ratowania poszkodowanego.
Postępowanie :
1. należy jak najszybciej i najdelikatniej wyłowić poszkodowanego z wody, zwracając uwagę na własne bezpieczeństwo i możliwość urazu kręgosłupa szyjnego w przypadku skoku do płytkiej wody,
2. w miarę potrzeby stabilizacja odcinka szyjnego kręgosłupa,
3. udrożnienie dróg oddechowych i kontrola podstawowych czynności życiowych poszkodowanego,
4. w przypadku braku oddechu jak najszybciej należy rozpocząć sztuczne oddychanie,
5. w przypadku braku tętna rozpoczynamy również pośredni masaż serca,
6. prowadzenie tlenoterapii pod kontrolą pulsoksymetrii,
7. ewentualna intubacja i prowadzenie oddechu zastępczego,
8. ocena głębokiej temperatury ciała, w przypadku jej obniżenia należy wdrożyć postępowanie jak w hipotermii,
9. hospitalizacja i monitorowanie czynności życiowych,
10. leczenie powikłań w sposób typowy.
kizimizi78