Sposoby oznaczania stali.pdf
(
50 KB
)
Pobierz
0znaczenia
1. OZNACZANIE STALI WEDŁUG NORM EUROPEJSKICH
Zgodnie z Normami Europejskimi obowiązują
dwa systemy
oznaczania stali:
•
znakowy
(według
PN-EN 10027-1:
1994); znak stali składa się z
symboli
literowych
i
cyfr;
•
cyfrowy
(według
PN-EN 10027-2: 1994); numer
stali składa się tylko z
cyfr.
Ka
Ŝ
dy gatunek stali
- ma nadany
znak
i
numer,
jednoznacznie identyfikujące
tylko jeden materiał.
•
symbole w znaku
są tak dobrane, Ŝe wskazują na jej główne cechy (np. na
zastosowanie, własności mechaniczne lub fizyczne, albo skład chemiczny),
co ułatwia przybliŜoną identyfikację gatunku stali;
•
numer stali,
który moŜna podawać zamiast znaku, jest łatwiejszy do
elektronicznego przetwarzania danych, gdyŜ składa się tylko z pięciu cyfr.
Podany system oznacze
ń
stali
- wprowadzono w państwach UE od 1992
r.
1.1. Oznaczanie stali wg PN-EN 10027-1
W
tej
klasyfikacji oznacze
ń
stali
wyróŜnia się
dwie główne grupy znaków:
•
znaki
zawierające
symbole
wskazujące na
skład chemiczny stali;
•
znaki
zawierające
symbole
wskazujące na
zastosowanie
oraz
mechaniczne
lub
fizyczne własno
ś
ci stali.
W obu grupach znaków - po symbolach głównych mogą być podawane
symbole dodatkowe.
•
poniŜej podano jedynie z jakich
symboli głównych
składa się
znak stali;
•
w przypadku
staliwa
- znak gatunku
zawierający
symbole
wskazujące
na
skład chemiczny
poprzedza
litera G
(np. G30MnSi 5-3).
1.1.1. Oznaczanie stali wg składu chemicznego
W znakach stali wg składu chemicznego wyróŜnia się
cztery podgrupy:
• stale niestopowe
(bez stali automatowych)
o
ś
redniej zawarto
ś
ci Mn < 1%.
1
— znak tych stali składa się z następujących symboli głównych,
umieszczonych kolejno po sobie:
litery C
i
liczby
będącej
100-krotn
ą
średnią wymaganą
zawarto
ś
ci
ą
w
ę
gla (np. C35);
stale niestopowe o
ś
redniej zawarto
ś
ci manganu > 1%, niestopowe stale
automatowe i stale stopowe
(bez stali szybkotnących)
o zawarto
ś
ci
ka
Ŝ
dego pierwiastka stopowego < 5%.
¾
znak tych stali składa się z:
liczby
będącej
100-krotn
ą
wymaganą
średnią
zawarto
ś
ci
ą
w
ę
gla, symboli pierwiastków chemicznych
składników stopowych stali w
kolejno
ś
ci malej
ą
cej
zawartości
pierwiastków oraz
liczb oznaczaj
ą
cych zawarto
ś
ci
poszczególnych
pierwiastków stopowych w stali;
¾
kaŜda liczba oznacza odpowiednio ś
redni procent
zawartości
pierwiastka
pomno
Ŝ
ony przez współczynnik
wg
tablicy 3
i
zaokrąglony do najbliŜszej
liczby całkowitej;
¾
liczby
oznaczające
zawarto
ś
ci
poszczególnych pierwiastków
stopowych naleŜy oddzielić
poziom
ą
kresk
ą
;
na przykład
55NiCrMoV6-2-2
jest znakiem stali o średnim składzie: 0,55% C, 1,5% Ni, 0,6% Cr, 0,2% Mo i
poniŜej 0,1% V Gest to stal narzędziowa do pracy na gorąco).
Tablica 3. Współczynnik do ustalania symboli liczbowych pierwiastków
stopowych przy oznaczaniu stali stopowych (bez stali szybkotnących) o
zawartości kaŜdego pierwiastka stopowego <5% (PN-EN 10027-1).
Pierwiastek
Współczynnik
Cr, Co, Mn, Ni, Si, W
4
Al, Be, Cu, Mo, Nb, Pb, Ta, Ti, V, Zr
10
Ce, N, P, S
100
B
1000
2
• stale stopowe
(bez stali szybkotnących)
zawieraj
ą
ce przynajmniej jeden
pierwiastek stopowy w ilo
ś
ci
>
5%.
¾
znak tych stali składa się z:
litery X, liczby
będącej
100-krotn
ą
wymaganą średnią
zawarto
ś
ci
ą
w
ę
gla, symboli chemicznych
pierwiastków stopowych
stali w kolejności
malej
ą
cej zawarto
ś
ci
oraz
liczb
(zaokrąglonych do najbliŜszej liczby całkowitej)
oznaczaj
ą
cych
ś
redni procent
zawartości poszczególnych
pierwiastków;
¾
na przykład
X5CrNiMo 17-12-2
jest znakiem stali o składzie:
maks. 0,07% C, 17,5% Cr, 11,6% Ni, 2,25% Mo.
•
stale szybkotn
ą
ce.
Znak tych stali składa się z następujących symboli
literowych i liczbowych:
liter HS
oraz
liczb oznaczaj
ą
cych procentowe
zawarto
ś
ci
(zaokrąglone do najbliŜszych liczb całkowitych)
pierwiastków
stopowych
w następującej kolejności:
wolfram, molibden, wanad, kobalt;
-
na przykład
HS 2-9-1-8
jest znakiem stali szybkotnącej o średniej
zawartości pierwiastków stopowych: 2% W, 9% Mo, 1% V i 8% Co.
-
zawarto
ść
chromu
w stalach szybkotnących
nie jest podawana,
gdyŜ
jest we wszystkich gatunkach tych stali
taka sama
i wynosi
od
4,0
do
4,5%.
1.1.2. Oznaczanie stali wg zastosowania i własno
ś
ci
Znak stali
- oznaczanych wg ich
zastosowania
i
własno
ś
ci mechanicznych
lub
fizycznych
zawiera następujące główne symbole:
a)
S
- stale konstrukcyjne (np.
S235);
P
- stale pracujące pod ciśnieniem (np.
P460);
L
- stal na rury przewodowe (np.
L360);
E
- stale maszynowe (np.
E295);
za którymi umieszcza się liczbę będącą minimalną granicą plastyczności w
MPa;
3
b)
B
- stale do zbrojenia betonu (np.
B500);
za którym umieszcza się liczbę będącą charakterystyczną granicą plastyczności;
c)
Y
- stale do betonu spręŜonego (np.
Y1770);
R
- stale na szyny lub w postaci szyn (np.
R0900);
za którymi umieszcza się liczbę będącą wymaganą minimalną wytrzymałością
na rozciąganie;
d)
H
- wyroby płaskie walcowane na zimno ze stali o podwyŜszonej
wytrzymałości przeznaczone do kształtowania na zimno,
za którym umieszcza się liczbę będącą wymaganą minimalną granicą
plastyczności , albo jeŜeli jest wymagana tylko wytrzymałość na rozciąganie,
wtedy umieszcza się literę T, za którą podaje się wymaganą minimalną
wytrzymałość na rozciąganie (np.
H420);
e)
D
- wyroby płaskie ze stali miękkich przeznaczonych do
kształtowania na zimno, za którym
umieszcza się jedną z następujących liter:
1)
C
- dla wyrobów walcowanych na zimno,
2)
D
- dla wyrobów walcowanych na gorąco przeznaczonych do
kształtowania na zimno,
3)
X
- dla wyrobów bez charakterystyki walcowania (na zimno lub na
gorąco), oraz dwa symbole cyfrowe lub literowe
charakteryzujące stal (np.
DC03).
e)
T
- wyroby walcowni blachy ocynkowanej,
za którym umieszcza się:
1)
dla wyrobów o jednokrotnie redukowanej grubości - literę H, za którą
podaje się liczbę będącą wymaganą nominalną twardością wg HR 30Tm;
2)
dla wyrobów o dwukrotnie redukowanej grubości - liczbę będącą
wymaganą nominalną granicą piastyczności (np.
TH52, T660);
f)
M
- stale elektrotechniczne,
za którym umieszcza się:
4
1)
liczbę będącą 100-krotną wymaganą maksymalną stratnością
w W
×
kg
-1
;
2)
liczbę będącą 100-krotną nominalną grubością wyrobu w mm;
3) literę oznaczającą rodzaj blachy lub taśmy elektrotechnicznej, tj.:
A, D, E, N, S lub P (np.
M430-50D).
1.2. Oznaczanie stali wg PN-EN 10027-2
Zgodnie z normą
PN-EN 10027-2: 1994
- kaŜdy gatunek stali jest oznaczony
takŜe
numerem,
który moŜna podać zamiast znaku stali.
• numer stali zawiera 5 cyfr:
l.xxnn,
gdzie:
1 - oznacza stal (ogólniej stop Ŝelaza); xx — dwie cyfry
oznaczające grupę stali; nn - dwie cyfry wyróŜniające
konkretny gatunek w grupie.
• np.
1.4301
- oznacza gatunek stali austenitycznej
X10CrNi 18-8.
Grupy stali
- ustalono według składu chemicznego, własności mechanicznych,
fizycznych i technologicznych oraz według zastosowania.
• na przykład:
-
stale niestopowe jakościowe: mają numery grup
01
do
07
i
91
do
97;
-
stale niestopowe specjalne:
10
do 18;
-
stale stopowe odporne na korozję i Ŝaroodporne:
40
do 49;
-
stale stopowe konstrukcyjne, maszynowe i na zbiorniki ciśnieniowe:
50
do 89.
5
Plik z chomika:
Puchaczo_o
Inne pliki z tego folderu:
Sposoby oznaczania stali.pdf
(50 KB)
Mały Poradnik Mechanika t.I.pdf
(230784 KB)
Oznaczanie stali oraz gatunki zestawienie tabelaryczne.pdf
(410 KB)
Inne foldery tego chomika:
Codename Panzers Phase One
Darmowe
Dobór materiałów na poszycie samolotu
Dokumenty
Galeria
Zgłoś jeśli
naruszono regulamin