Szczur potrafi się przystosować do każdego klimatu na ziemi, z wyjątkiem regionów polarnych. Tylko mysz domowa występuje na jeszcze rozleglejszych obszarach. Szczury występują we wszystkich typach środowiska i coraz liczniej pojawiają się w bezpośredniej bliskości siedlisk rolniczych, na wysypiskach miejskich lub w systemach kanalizacyjnych pod miastami. Jeśli mają możliwość, osiedlają się w pobliżu wody, ponieważ są bardzo zręcznymi pływakami. W miejscach gęsto porośniętych roślinnością szczur wygrzebuje sobie liczne, połączone ze sobą tunele, często w brzegach rowów lub w podobnych miejscach. Szczury wędrowne żyją w klimatach rodzinnych. Choć kolonia taka jest niewielka, jej członkowie nie tolerują szczurów z innego klanu i zaciekle odganiają, a nawet uśmiercają każdego intruza. Wewnątrz kolonii panuje ścisła hierarchia, to znaczy, że wyżej postawione szczury tolerują obok siebie wyłącznie sobie równych. Członkowie klanu poznają się po zapachu. Jeśli nie brak pożywienia, pojedyncze klany zajmują najczęściej niewielkie terytoria, o średnicy zaledwie kilku metrów.
Szczur wędrowny jest rzeczywiście wszystkożerny. Wychodzi na żer głównie w nocy, ale można go ujrzeć już o zmroku. Nie ma wprawdzie najlepszego wzroku, ale rekompensuje sobie ten brak znakomitym węchem, który zawsze pomaga mu znaleźć coś do zjedzenia.
Szczury chętnie jedzą różne zboża, składowane w workach w spichlerzach lub na polach. Zjadają też dużo pokarmów zwierzęcych. Polują na inne małe gryzonie i urozmaicają sobie czasem jadłospis, wyprawiając się do kurników, gdzie atakują kury lub młode kaczki. Jeśli są głodne, odważają się nawet atakować zwierzęta wielkości królika. Podobnie jak inne gryzonie cały czas wszystko ogryzają, ponieważ muszą sobie ścierać stale rosnące siekacze.
· Jedna para szczurów wędrownych może w ciągu roku mieć ponad 40 potomków.
· Zwierzęta doświadczalne, znane jako białe szczury laboratoryjne, to właśnie szczury wędrowne.
· Wraz ze szczurami przywieziono do Europy przenoszącą bakterie dżumy pchłę szczurzą, która w XIV w. Według niektórych źródeł spowodowała śmierć aż 25 milionów ludzi (inne źródła podają niższą liczbę). W związku z ówczesnym niskim poziomem higieny, pchła z łatwością przesiedliła się na ludzi, a wraz z nią również i dżuma. Chorobę tę nazywano wówczas ,,zarazą morową’’. Epidemia dżumy w Europie na długie dziesięciolecie wyludniła wówczas wielkie obszary. Dżumę szczury przenosiły i później. Jeszcze na początku XX wieku w Indiach dżuma była bardzo poważnym problemem.
legenda1