Kazusy z prawa cywilnego.
Ćwiczenia z dnia 24.10.2009 r.
17 - letni Jacek K., na miesiąc przed swoimi 18-stymi urodzinami wygrał w popularnym teleturnieju kwotę 125 tysięcy złotych. Tydzień przed urodzinami postanowił zrobić sobie prezent i zawarł pisemną umowę sprzedaży na mocy której prowadząca salon samochodowy spółka X sp. z o.o. zobowiązywała się w dniu jego urodzin przenieść na niego własność samochodu marki Y, Jacek zobowiązywał się zaś tego właśnie dnia odebrać samochód i zapłacić kwotę 100 tysięcy złotych. Rankiem w dzień 18-tych urodzin Jacek udał się do salonu spółki X sp. z o.o., zapłacił cenę sprzedaży i odjechał nowiutkim samochodem. Rodzice Jacka mieli jednakże inne plany co do wykorzystania wygranych pieniędzy - chcieli z pomocą uzyskanych pieniędzy zaciągnąć kredyt hipoteczny i kupić synowi mieszkanie. Ojciec Jacka - po rozmowie z synem - tego samego dnia zwrócił samochód do salonu i zażądał zwrotu kwoty zapłaconej przez syna tytułem ceny sprzedaży, argumentując, iż umowa zawarta przez osobę ograniczoną w zdolności do czynności prawnych jest nieważna bez zgody przedstawiciela ustawowego takiej osoby, umowa sprzedaży została zaś zawarta przez syna przed ukończeniem 18 roku życia. Prezes zarządu spółki X sp. z o.o. odparł zaś, iż skoro Jacek K. zapłacił za samochód i odebrał go, to umowy nie da się już podważyć.
Kto ma rację? Czy umowa jest ważna? Zwięźle uzasadnij stanowisko.
Zgodnie z art. 18 § 2 – umowa jest ważna.
Umowa sprzedaży jest umową dwustronną.
Powiązane artykuły kodeksu cywilnego:
Art. 10 – Osoba pełnoletnia
Art. 15 – Ograniczona zdolność do czynności prawnych.
Art. 17 – Zgoda przedstawiciela ustawowego.
Art. 18 § 1 i 2 – Potwierdzenie umowy.
Bezskuteczność zawieszona – do czasu uzyskania pełnoletniości.
Zenon D., znany miłośnik życia nocnego, podczas dobrze zapowiadającego się wieczoru spotkał w lokalu gastronomicznym Jerzego K. - najbliższego przyjaciela z czasów szkoły średniej. Podczas spotkania obaj mężczyźni dynamicznie „odświeżali" swoją przyjaźń alkoholem. Około piątej nad ranem, gdy znajdowali się już na etapie wynurzeń osobistych, Jerzy wyznał Zenonowi, iż jego była żona przy rozwodzie pozbawiła go całego majątku, zabierając mu nawet ukochany samochód. Zamroczony Zenon D. tak mocno wzruszył się historią przyjaciela, iż ni stąd ni zowąd postanowił podarować mu swój samochód. Umowę darowizny mężczyźni spisali na serwetce. Zenon B. wydał Jerzemu K. kluczyki do samochodu i dokumenty (dowód rejestracyjny i polisę OC). Następnego dnia późnym popołudniem Zenon D. ocknął się w mieszkaniu, pamiętając jedynie, iż „zacałował" z Jerzym K. Następnie spostrzegł, iż przed domem nie ma samochodu. Zaniepokojony zadzwonił do Jerzego K., który podziękował mu za darowiznę (wspominając o umowie na serwetce) i oświadczył, że pojazd sprawuje się świetnie i właśnie rejestruje go na własne nazwisko. Zenon 0. zdębiał i naprędce zadzwonił do swojego adwokata, który nieraz już wyciągał go z różnych opresji. Ów adwokat poinformował Zenona D., iż umowa darowizny winna zostać sporządzona w formie aktu notarialnego, a brak zachowania formy szczególnej skutkuje nieważnością sporządzonej umowy.
Czy adwokat ma rację? Czy umowa jest ważna? Jakie przyczyny nieważności mogą wchodzić w grę w . opisanym przypadku i czy któraś z nich przesadza o nieważności zawartej umowy? Uzasadnij stanowisko.
Darowizna – forma umowy jednostronnej.
Dwóch pijanych kolegów. Jeden daruje samochód drugiemu koledze. Samochód zostaje odebrany przez obdarowanego – więc umowa zastała spełniona. Czy można obalić darowiznę? MOŻNA! Ale ten pijany musiałby z pomocą świadków, nagrań video, nagrań z monitoringu, badań wykazać – że mu ten alkohol „dolewano”, że nie był świadomy tego, że Az tyle alkoholu i w tak dużych dawkach pił.
Wykazać musi ten, który żąda zwrotu samochodu.
Art. 890 – Forma umowy darowizny.
Art. 898 – Odwołanie darowizny wykonanej.
Art. 6 – Ciężar dowodu.
W odpisie KKS spółki A sp. z o.o. - prowadzącej hutę stali widnieje zapis, iż oświadczenia woli w jej imieniu może składać dwóch członków zarządu lub członek łącznie z prokurentem. Ponadto w rubryce „prokurent" odpisu z KRS wpisany był Józef K. z adnotacją, iż jest to prokura samoistna. Józef K., działając w imieniu spółki X sp. z o.o. zakupił dla niej 500 ton węgla niskopokładowego od spółki Y sp. z o.o., z którą X pozostawała w stałych stosunkach gospodarczych (Y sp. z o.o. była jednym z dostawców węgla dla spółki X sp. z o.o.). Reprezentantem spółki X był w tych stosunkach zawsze Józef K. Strony uzgodniły termin wykonania umowy odległy o 6 miesięcy od dnia }e) zawarcia. Zanim doszło do wykonania umowy (termin dostawy) ceny węgła znacznie spadły - tak że zakup węgla po zakontraktowanej cenie byłby nieopłacalny. W międzyczasie okazało się również, że dzień przed zawarciem ww. umowy jeden z członków zarządu spółki X sp. z o.o. odwołał prokurę dla Józefa K. a kolejne powołanie go na stanowisko prokurenta nastąpiło dopiero po dwóch tygodniach. Prezes zarządu spółki X sp. z o.o. (upoważniony do jednoosobowej reprezentacji spółki) uznał, iż jest to doskonały powód do podważenia niekorzystnej już z gospodarczego punktu widzenia umowy i wysłał do spółki Y sp. z o.o. pismo, w którym poinformował o działaniu Józefa K. bez umocowania i odmówił potwierdzenia zawartej przez niego umowy.
Czy umowa jest ważna? Zwięźle uzasadnij stanowisko.
Art. 1091§1 – Przedstawiciel ustawowy.
Art. 415 – Zasada winy.
Jeremiasz B. i Andrzej Z. byli sąsiadami. Icb ogrody graniczyły ze sobą, a gałęzie jabłoni rosnącej w ogrodzie Jeremiasza B. zwieszały się na teren ogrodu Andrzeja Z.
Czyją własnością były jabłka rosnące na tych gałęziach, a także jabłka, które z tej jabłoni spadły na grunt Andrzeja Z.? Zwięźle uzasadnij stanowisko.
Art. 148 – Owoce
Art. 149 – Usunięcie gałęzi, owoców.
Zenobi R. zawarł z Archibaldem C. umowę przedwstępną sprzedaży nieruchomości w formie aktu notarialnego - z zobowiązaniem do zawarcia umowy sprzedaży nieruchomości do dnia 31.12.2007 r. W terminie tym Archibald C. kilkakrotnie wymigiwał się od zawarcia umowy finalnej różnymi powodami (choroba, wyjazd itp.). Po upływie tego terminu Zenobi R. wezwał Archibalda C. do dobrowolnego zawarcia umowy grożąc oddaniem sprawy do sądu. Ów odparł mu jednak, iż na to jest już za późno, gdyż upłynął termin określony w umowie, a on zobowiązał się do zawarcia umowy w 2007 roku, podczas, gdy jest już rok 2008.
Kto ma rację w sporze? Czy i jakich roszczeń może dochodzić Zenobi K ? Czy gdyby zawarto umowę przestępną w zwykłej formie pisemnej sytuacja przedstawiałby się tak samo?
Art. 390 § 1 i 2 – Uchylanie się od zawarcia umowy przedwstępnej.
Jan Z. zawarł z Markiem K. umowę sprzedaży przedsiębiorstwa pod nazwą Warsztat Szklarska „Tafla". Przedsiębiorstwo to obejmowało m.in. nazw& prawa wynikające z dzierżawy lokalu użytkowego przeznaczonego pod zakład, materiały, narzędzia, wyposażenie, tajemnice (adresy najtańszych dostawców, listę stałych klientów) itp. Umowę zawarto w formie pisemnej z podpisami notarialnie poświadczonymi. Gdy nadszedł termin płatności drugiej raty ceny sprzedaży, Marek K, oświadczył, iż nie zapłaci, dopóki umowa me zostanie zawarta w formie aktu notarialnego, gdyż skoro przedsiębiorstwo obejmuje prawo do nieruchomości, to należy zadośćuczynić wymogom formalnym właściwym dla nieruchomości.
Czy Marek K. miał rację? Zwięźle uzasadnij stanowisko.
Art. 698 – Poddzierżawa, bezpłatne używanie.
Art. 751§1 – Zbycie lub wydzierżawienie przedsiębiorstwa.
Zbycie przedsiębiorstwa musi mieć formę pisemną z podpisami poświadczonymi przez notariusza.
wsb_k17