Europejski Kodeks Walki z Rakiem.pdf

(5584 KB) Pobierz
KODEKS - LEKARZE.indb
Europejski kodeks
walki z rakiem
225077035.039.png 225077035.040.png 225077035.041.png 225077035.042.png 225077035.001.png 225077035.002.png 225077035.003.png 225077035.004.png
225077035.005.png 225077035.006.png 225077035.007.png 225077035.008.png 225077035.009.png 225077035.010.png 225077035.011.png 225077035.012.png
Europejski kodeks
walki z rakiem
wersja trzecia (2003)
pod redakcją
prof. dr. hab. n. med. Witolda Zatońskiego
225077035.013.png 225077035.014.png 225077035.015.png 225077035.016.png 225077035.017.png 225077035.018.png 225077035.019.png 225077035.020.png
© Centrum Onkologii – Instytut, Warszawa 2007
Tytuł oryginału
European Code Against Cancer and scientific justification: third version (2003)
Pierwsze polskie wydanie przygotował pod kierunkiem
prof. dr. hab. n. med. Witolda Zatońskiego zespół redakcyjny:
dr n. med. Jolanta Lissowska, dr n. med. Joanna Didkowska, mgr Jolanta Jabłońska
Konsultanci
prof. dr hab. n. med. Janusz Cianciara,
Instytut Chorób Zakaźnych i Pasożytniczych, Warszawa
prof. dr hab. n. med. Wojciech Edward Hanke,
Instytut Medycyny Pracy im. prof. Jerzego Nofera, Łódź
prof. dr hab. n. med. Mirosław Andrzej Jarosz,
Instytut Żywności i Żywienia im. prof. Aleksandra Szczygła, Warszawa
dr n. med. Jacek Moskalewicz,
Instytut Psychiatrii i Neurologii, Warszawa
dr n. med. Zbigniew I. Nowecki,
Centrum Onkologii – Instytut im. Marii Skłodowskiej-Curie, Warszawa
dr hab. n. med. Tadeusz Jan Pieńkowski,
Centrum Onkologii – Instytut im. Marii Skłodowskiej-Curie, Warszawa
prof. dr hab. n. med. Marek Spaczyński,
Polskie Towarzystwo Ginekologiczne
prof. dr hab. n. med. Jarosław Reguła,
Centrum Onkologii – Instytut im. Marii Skłodowskiej-Curie, Warszawa
i Centrum Medycznego Kształcenia Podyplomowego, Warszawa
prof. dr hab. n. med. Jan Steffen,
Centrum Onkologii – Instytut im. Marii Skłodowskiej-Curie, Warszawa
Tłumaczenie
dr n. med. Magdalena Chechlińska
Projekt graficzny
Łukasz Łukasiewicz
DTP
Paweł Żelezniakowicz
Rysunek na okładce i rysunki w tekście
Andrzej Mleczko
ISBN
978-83-7430-124-4
Medycyna Praktyczna
ul. Krakowska 41
31-066 Kraków
tel. (012) 293 40 00
fax (012) 293 40 10
e-mail: listy@mp.pl, http://www.mp.pl
225077035.021.png 225077035.022.png 225077035.023.png 225077035.024.png 225077035.025.png 225077035.026.png 225077035.027.png 225077035.028.png
Spis treści
Wstęp do wydania polskiego. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .7
Wstęp . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .11
Wprowadzenie. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .17
I Prowadząc zdrowy styl życia, można poprawić ogólny stan
zdrowia i zapobiec wielu zgonom z powodu nowotworów
złośliwych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 21
1. Nie pal . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 23
2. Wystrzegaj się otyłości . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 29
3. Bądź codziennie aktywny . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 35
4. Spożywaj więcej warzyw i owoców. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 39
5. Ogranicz spożycie alkoholu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 45
6. Unikaj nadmiernej ekspozycji na słońce . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 51
7. Unikaj substancji rakotwórczych. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 55
8. Zaszczep się przeciwko
wirusowemu zapaleniu wątroby (WZW) typu B . . . . . . . . . . . . . . . . . 65
II Programy ochrony zdrowia publicznego,
mogące zapobiegać rozwojowi nowotworów
lub zwiększać szanse ich wyleczenia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 71
9. Kobiety po 25. roku życia: badania w kierunku raka szyjki macicy . . . 75
10. Kobiety po 50. roku życia: badania w kierunku raka piersi. . . . . . . . 79
11. Kobiety i mężczyźni po 50. roku życia:
badania w kierunku raka jelita grubego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 83
III Inne aspekty nieobjęte zaleceniami . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 87
Piśmiennictwo. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 103
Słownik terminów. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 111
IV Aneks. Epidemiologia nowotworów złośliwych w Polsce –
bilans otwarcia (Witold Zatoński, Joanna Didkowska) . . . 119
Wydano ze środków Narodowego Programu Zwalczania Chorób Nowotworowych:
„Prewencja Pierwotna Nowotworów”
5
225077035.029.png 225077035.030.png 225077035.031.png 225077035.032.png 225077035.033.png 225077035.034.png 225077035.035.png 225077035.036.png 225077035.037.png 225077035.038.png
Zgłoś jeśli naruszono regulamin