Orientacyjne dane klasyfikacyjne psychiatrii.
Wiadomości wstępne.
Dopóki zaburzeń psychicznych nie traktowano jak choroby, nie było potrzeby dokonywania ich klasyfikacji. Każdego ekstremalnie zachowującego się chorego poddawano egzorcyzmom, izolowano lub zabijano- w zależności od stopnia humanitarności danej epoki i bez oglądania się na szczegóły. Potrzeba zorientowania się w klinice chorób psychicznych zrodziła się dopiero wtedy, gdy problemy psychiatryczne przeszły z „kompetencji Kościoła” w ręce lekarzy (w Europie mniej więcej od XVI wieku). Pierwsze klasyfikacje opierały się głownie na obrazie klinicznym, mogącym dać wskazówki orientacyjne, co do zasad izolacji chorych w zakładzie.
Za moment narodzin współczesnej psychiatrii uważa się zdjęcie w roku 1793 więzów z chorych, izolowanych w szpitalu Salpetriere w Paryżu przez dyrektora szpitala Filipa Pinela, a zwłaszcza rozpoczęcie przez jego ucznia J. Esquirola żmudnego procesu analizy obrazów klinicznych pacjentów i wyprowadzenie klasyfikacji chorób psychicznych (w początkach XIX wieku). Esquirol tworzył podstawy współczesnej nomenklatury psychiatrycznej i zapoczątkował historię psychiatrii opisowej, w której klasyfikacja zaburzeń psychicznych polega wyłącznie na analizie i łączeniu w łańcuch podobieństw poszczególnych objawów chorobowych, obserwowanych, na co dzień w praktyce lekarskiej.
Dopiero począwszy od lat dwudziestych XX wieku postępy medycyny, biologii, psychologii i socjologii pomogły psychiatrii sięgnąć po czynnik etiologiczny i patogenetyczny, jako współtworzący klasyfikację chorób psychicznych.
Nowoczesna klasyfikacja psychiatryczna jest ciągle in statu nascendi. Przedstawiając jej stan obecny uważamy, że stan obecny uważamy, że opis przypadku i opis grup chorobowych długo jeszcze pozostanie podstawowym składnikiem, nozografii, podobnie jak w całej medycynie. Dlatego dobra znajomość symptomatologii i syndromatologii psychopatologicznej pozostaje fundamentem wiedzy psychiatryczne. Jest to tym istotniejsze, że póki, co- leczenie zaburzeń również opiera się głównie na lekach i metodykach symptomo- i syndromolitycznych, a nie nozolitycznych.
Podstawowe dane o klasyfikacji zaburzeń psychicznych.
Zaburzenia psychiczne dzieli się na:
1. Procesy chorobowe
ü psychozy
ü nerwice
ü toksykomania
2. Trwałe anomalie psychiki
ü niedorozwoje umysłowe
ü trwałe defekty po przebytych chorobach psychicznych
ü trwałe anomalie w zakresie sfery popędowo- emocjonalnej.
Psychiatria zajmuje się:
1. trwałymi anomaliami psychiki, których dają się prześledzić od wczesnego dzieciństwa do końca życia, lub od momentu przebycia procesu chorobowego, który po ustąpieniu pozostawił trwały defekt psychiczny
2. procesami chorobowymi, za których początek określa się ten moment życia, do którego dana osoba, uważana jest za zdrową.
Do pierwszej grupy zalicza się różne formy niedorozwoju (upośledzenia) umysłowego, anomalie osobowości w zakresie życia popędowo- emocjonalnego, określane niekiedy pod wspólną nazwą psychopatii lub zaburzeń osobowości oraz rozmaite defekty psychiczne, będące pozostałością chorób psychicznych, neurologicznych lub innych i doprowadzającego trwałych uszkodzeń o.u.n.
Przez niedorozwój umysłowy rozumie się trwałą wadę osobowości, polegającą na zahamowaniu od wczesnego dzieciństwa przede wszystkim rozwoju intelektualnego. Psychopatie to upośledzenia prawidłowego rozwoju sfery uczuciowo- wolicjonalnej, które mimo właściwego poziomu intelektualnego powodują trudności w dostosowywaniu się do życia w społeczeństwie. Zarówno niedorozwój, jak po przebytych urazach, infekcjach, intoksykacjach i innych chorobach o.u.n. przyjmuje różne obrazy kliniczne, zwykle zawiera jednak również obrazy kliniczne, zwykle zawiera jednak elementy upośledzenia czynności intelektualnych, albo uczuciowych.
Procesy chorobowe w odróżnieniu od trwałych wad (anomalii, kalectw) psychicznych charakteryzują się tym, że w historii choroby pacjenta można prześledzić dokładnie ich początek, przebieg a często i zejście. W tej grupie zaburzeń psychicznych rozróżnia się:
ü nerwice oraz ich szczególną postać, jaką są choroby psychiczne
ü psychozy, czyli tak zwane prawdziwe choroby psychiczne
ü toksykomanie, czyli zaburzenia psychiczne, będące skutkiem nadużywania leków lub środków oszałamiających.
Choroby psychosomatyczne są wynikiem niewłaściwego przetworzenia psychicznego emocji, takich jak agresywność lub lęk. Emocje te zamiast wyładować się w naturalny sposób lub przekształcić w pozytywne dynamizmy psychiczne (praca, twórczość, pozytywne działanie społeczne) przekształcają się w negatywne bodźce, uszkadzając niektóre narządy organizmu. W ten sposób dochodzi do nadciśnienia tętniczego, niedotlenienia mięśnia sercowego z zagrożeniem zawałem, owrzodzenia żołądka, dwunastnicy, jelit, łysienia, egzem, napadów duszności. Choroby psychosomatyczne są to nerwice w przebiegu, których reakcje na uraz psychiczny demonstrowane są przez choroby ciała. W psychozach dochodzi do pojawienia się bardzo poważnych zaburzeń psychicznych, powodujących zerwanie więzi społecznych na cały czas trwania choroby. W odróżnieniu od nerwic występują tu objawy nieistniejące u zdrowych ludzi, takiej jak urojenia i omamy. Pacjent traci poczucie realności świata i przeżywania zjawisk, bywa niebezpieczny dla siebie lub otoczenia. Dlatego właśnie w odczuciu powszechnym psychozy traktowane są, jako „prawdziwe” choroby psychiczne. Toksykomanie pociągają za sobą stopniowo narastającą psychopatyzację osobowości pod wpływem długotrwałego przyjmowania rozmaitych używek (np. alkohol), narkotyki (np. pochodne opium, kokaina), oraz innych środków chemicznych o zaskakującym pochodzeniu (np. wąchanie syntetycznych klejów, wstrzykiwanie majonezu, picie rozcieńczonej pasty do zębów) niezależnie od wywołania niekorzystnych zmian osobowości toksykomanie wikłane są często egzogennymi psychozami.
avakalec