TYTUL: Inauguracyjny manifest Miedzynarodowego Stowarzyszenia Robotnikow zalozonego 28 wrzesnia 1864 roku na publicznym zebraniu w St. Martin's Hall, Long Acre, w Londynie AUTOR: Karol Marks OPRACOWAL : Cezary Cholewinski (cholewin@dollar.it.com.pl) KOREKTA : Adrian Zandberg (anet@eleet.webmedia.pl) ---------------------------------------------------------------- --------- Towarzysze robotnicy! Jest faktem wielkiej wagi, ze w ciagu czasu, ktory uplynal od roku 1848 do 1864, nedza mas pracujacych nie zmniejszyla sie, chociaz okres ten pod wzgledem rozwoju przemyslu i handlu nie ma sobie rownych. W roku 1850 pewien umiarkowany i jak najlepiej poinformowany organ prasowy burzuazji angielskiej przepowiadal, ze jesli eksport i import Anglii wzrosna o 50%, to obszar angielskiej biedy stopnieje do zera. Niestety! 7 kwietnia 1864 roku kanclerz skarbu uszczesliwil swych sluchaczy w parlamencie stwierdzeniem, ze ogolna suma angielskiego importu i eksportu wzrosla w roku 1863 "do 443955000 funtow! Imponujaca ta suma przewyzsza prawie trzykrotnie sume obrotow handlowych w stosunkowo niedawnej epoce, z 1843 roku". Mimo to mowil wiele o "ubostwie". "Pomyslcie - wolal - o tych, ktorzy znajduja sie na skraju nedzy", o "placach..., ktore nie wzrosly", o "zyciu ludzkim..., ktore w dziewieciu wypadkach na dziesiec jest jedynie walka o byt". Nie mowil o Irlandczykach, stopniowo rugowanych na polnocy przez maszyny, na poludniu przez wagony dla owiec, aczkolwiek nawet liczba owiec maleje w tym nieszczesnym kraju - jednak nie tak szybko jak liczba ludzi. Nie powtorzyl tego, co niedawno w naglym paroksyzmie strachu zdradzili przedstawiciele gornych dziesieciu tysiecy. Gdy panika wywolana przez "Dusicieli" dosiegla szczytu, Izba Lordow postanowila zbadac sprawe deportacji oraz wiezniow skazanych na ciezkie roboty i oglosic sprawozdanie. Opasla Blekitna Ksiega z 1863 r. ujawnila straszliwa prawde, udowadniajac na podstawie oficjalnych liczb i faktow, ze skazani na ciezkie roboty najgorsi przestepcy kryminalni Anglii i Szkocji o wiele mniej pracuja i o wiele lepiej sie odzywiaja niz angielscy i szkoccy robotnicy rolni. Gdy wskutek amerykanskiej wojny domowej robotnicy z Lancashire i Cheshire znalezli sie na bruku, ta sama Izba Lordow wyslala do tych okregow przemyslowych lekarza, polecajac mu by ustalil, jaka minimalna ilosc wegla i azotu, dostarczona w najtanszej i w najprostszej postaci wystarczy do "zapobiezenia chorobom spowodowanym przez glod". Delegowany lekarz, dr Smith, ustalil, ze 1820 gramow wegla i 86,45 gramow azotu tygodniowo to minimum, ktore moze utrzymac przecietnego doroslego czlowieka... scisle na tym poziomie, ponizej ktorego zaczynaja sie choroby spowodowane przez glod; stwierdzil on tez, ze ilosc ta dosc dokladnie odpowiada owej skapej racji, jaka zmuszeni sa wskutek skrajnej nedzy zadowalac sie wlokniarze. Nie trzeba chyba przypominac czytelnikowi, ze wegiel i azot - jezeli pominac wode i pewne substancje nieorganiczne - stanowia podstawowe skladniki ludzkiego pozywienia. Dla odzywiania organizmu ludzkiego te pierwiastki chemiczne musza jednak byc dostarczane w postaci substancji roslinnych lub zwierzecych. Kartofle na przyklad zawieraja glownie wegiel, natomiast chleb pszenny zawiera w nalezytej proporcji substancje majace w swym skladzie wegiel i azot. Ale co ciekawsze! Tenze uczony doktor zostal pozniej znow powolany przez inspektopra sluzby zdrowia przy Tajnej Radzie do zbadania stanu odzywiana ubozszej czesci klasy robotniczej. Wyniki jego badan znalazly sie w "Szostym sprawozdaniu o stanie zdrowia publicznego" wydanym w roku biezacymm na zlecenie parlamentu. I coz ow doktor stwierdzil? Ze tkaczy jedwabiu, szwaczek, rekawicznikow, ponczosznikow i tak dalej na ogol nie stac nawet na owo nedzne wyzywienie nie zatrudnionych robotnikow przemyslu bawelnianego; nie stac ich nawet na taka ilosc wegla i azotu, jaka "akurat wystarczy do zapobiezenia chorobom spowodowanym przez glod". "Poza tym - czytamy w sprawozdaniu - wyniki badania rodzin nalezacych do ludnosci rolniczej wykazaly, ze wiecej niz jedna piata tych rodzin spozywa mniejsza ilosc zywnosci dostarczajacej wegla, niz wynosi ustalone minimum, ze wiecej niz 1/3 spozywa mniejsza ilosc pozywienia dostarczajacego azotu, niz wynosi ustalone minimum, a w trzech hrabstwach (Berkshire, Oxfordshire i Somersetshire) pozywienie miejscowej ludnosci z reguly zawiera niedostateczna ilosc azotu". "Nalezy uwzglednic - dodaje oficjalne sprawozdanie - ze ludzie z najwiekszymi oporami decyduja sie na znaczne pogorszenie swego pozywienia i z reguly nastepuje to dopiero po wyrzeczeniach wszelkiego innego rodzaju. (...) Nawet utrzymanie czystosci zostaje uznane za rzecz kosztowna i trudna, a jesli poczucie godnosci wlasnej sklania jeszcze kogos do jej przestrzegania, wszelkie podejmowane w tym celu wysilki pociagaja za soba dodatkowe meki glodowe. Sa to bolesne refleksje, szczegolnie jesli sie uwzgledni, ze nedza, o ktorej mowa, nie jest zasluzona nedza prozniakow; jest to zawsze i wszedzie nedza ludnosci pracujacej. W istocie czas pracy, za ktora otrzymuje sie to skape wyzywienie, jest przewaznie niepomiernie przedluzany". Sprawozdanie ujawnia fakt dziwny i raczej nie oczekiwany: "Sposrod wszystkich czesci Zjednoczonego Krolestwa" - Anglii, Walii, Szkocji i Irlandii - "ludnosc rolnicza Anglii" - czesci najbogatszej - "odzywia sie najgorzej"; a jednak nawet robotnicy rolni w Berkshire, Oxfordshire i Somersetshire odzywiaja sie lepiej niz duza liczba wykwalifikowanych chalupnikow wschodniej czesci Londynu. Takie sa oficjalne dane opublikowane na zlecenie parlamentu w roku 1864, w zlotej erze wolnego handlu, w okresie kiedy kanclerz skarbu informuje Izbe Gmin, ze "przecietna sytuacja robotnika brytyjskiego tak dalece sie poprawila, iz nalezy te poprawe uznac za niezwykla i nie spotykana w historii jakiegokolwiek kraju i jakiejkolwiek epoki". Tym oficjalnym dytyrambom jaskrawo przeczy sucha uwaga oficjalnego sprawozdania o zdrowiu publicznym: "Przez zdrowie publiczne kraju rozumie sie zdrowie mas, a masy nie moga byc zdrowe, jezeli nie maja one - az do najnizszych warstw wlacznie - chociazby znosnych warunkow zycia". Olsniony statystyka "postepu narodu" i "wzrostu bogactwa narodowego", ktorej liczby tancza mu przed oczami, kanclerz skarbu wola, nie posiadajac sie z zachwytu: "Od roku 1842 do 1852 podlegajace opodatkowaniu doichody w kraju wzrosly o 6%; w ciagu 8 lat, od roku 1853 do 1861, wzrosly, jesli przyjac za podstawe rok 1853, o 20%! Jest to fakt tak zdumiewajacy, ze wprost niewiarygodny!... Ten oszalamiajacy wzrost bogactwa i potegi - dodaje p. Gladstone - ogranicza sie wylacznie do klas posiadajacych!" Jesli chcecie wiedziec, w jak rujnujacych dla zdrowia, demoralizujacych i wyniszczajacych umysl warunkach klasy pracujace wytwarzaly i wytwarzaja ow "oszalamiajacy wzrost bogactwa i potegi, ograniczajacy sie wylacznie do klas posiadajacych" - spojrzcie na zawarty w ostatnim "Sprawozdaniu o stanie zdrowia publicznego" opis warsztatow, w ktorych pracuja krawcy, drukarze i szwaczki, wezcie pod uwage "Sprawozdanie komisji w sprawie pracy dzieci" z roku 1863, ktore stwierdza na przyklad, ze "garncarze, zarowno mezczyzni, jak i kobiety, stanowia pod wzgledem fizycznym i umyslowym bardzo zdegenerowana grupe ludnosci", ze "chorowite dzieci staja sie z kolei chorowitymi rodzicami", ze "postepujace pogarszanie sie rasy jest nieuniknione", ze "degeneracja ludnosci Staffordshire bylaby jeszcze wieksza, gdyby nie staly doplyw ludnosci z okolic sasiednich i malzenstwa ze zdrowszymi rasami". Zajrzyjcie do Blekitnej Ksiegi p. Tremenheere'a w sprawie "Skarg czeladnikow piekarskich"! A ktoz sie nie wzdrygnie czytajac paradoksalne oswiadczenie inspektorow fabrycznych, potwierdzone prze dane Urzedu Ewidencji Ludnosci, ze stan zdrowia robotnikow w Lancashire, ktorzy stracili czasowo prace w fabrykach przemyslu bawelnianego wskutek braku bawelny i tym samym skazani zostali na glodowy wikt, mimo to sie poprawil, a smiertelnosc dzieci zmniejszyla sie w owym okrwsie, poniewaz ich matki mialy wreszcie moznosc karmic je wlasna piersia, a nie godfreyowska mikstura opiumowa. I znow odwrotna strona medalu! Z przedstawionych Izbie Gmin 20 lipca 1864 roku sprawozdan o podatku dochodowym i majatkowym wynika, ze liczba osob o dochodzie rocznym wynoszacym 50000 funtow szterlingow i wiecej powiekszyla sie w okresie od 5 kwietnia 1862 r. do 5 kwietnia 1863 r. o 13, to jest w ciagu tego jednego roku wzrosla z 67 do 80. Te same sprawozdania ujawniaja fakt, ze okolo 3000 osob dzieli miedzy siebie dochod roczny w wysokosci okolo 25 milionow funtow szterlingow, to znaczy kwote zapewne przewyzszajaca globalny dochod roczny przypadajacy wszystkim robotnikom rolnym Anglii i Walii. Zajrzyjcie do spisu ludnosci z 1861 r., a zobaczycie, ze liczba mezczyzn-wlascicieli ziemi w Anglii i Walii spadla z 16934 w 1851 roku do 15066 w roku 1861, a wiec koncentracja wlasnosci ziemskiej wzrosla o 11% w ciagu 10 lat. Jezeli koncentracja gruntow w Anglii w rekach niewielu ludzi postepowac bedzie w takim samym tempie, uprosci to niezmiernie kwestie rolna, podobnie jak to mialo miejsce w Imperium Rzymskim, kiedy to Neron usmiechnal sie zlowrogo na wiadomosc, ze polowa prowincji Afryki nalezy do szesciu panow. Zatrzymalismy sie dluzej nad tymi "faktami tak zdumiewajacymi, ze wprost trudno w nie uwierzyc", poniewaz Anglia przoduje w Europie w dziedzinie przemyslu i handlu i faktycznie reprezentuje Europe na rynku swiatowym. Przypomnijcie sobie, ze kilka miesiec...
Torentos.pl