konwersatorium 1
język – narzędzie służące do komunikowania się, składające się z systemu znaków;
J = (S, G, Ż)
S – słownik;
G – reguły gramatyczne (syntaktyczne);
Ż – reguły znaczeniowe (semantyczne);
znaczenie wyrażeń:
- sens deskryptywny – odniesienie do przedmiotów, ich cech i związków między nimi;
- sens pragmatyczny (emocjonalny) – zawiera oceny przedmiotów, emocje i postawy wobec nich;
„gliniarz”, „policjant”, „stróż prawa”;
- dosłowne – znaczenie jest złożeniem znaczeń wyrazów składowych;
- idiomatyczne – znaczenie nie jest złożeniem wyrazów składowych;
funkcje języka:
1. informacyjna – emocje nie są zamierzone; opis faktów; np. tekst naukowy;
2. ekspresywna – celem jest dawanie wyrazu emocji i wywoływanie podobnych;
3. dyrektywna – powodowanie działania lub zakaz;
4. zobowiązania się – do określonego zachowania;
wyrażenie performatywne – użycie ich w pewnych okolicznościach powoduje zaistnienie stanu opisywanego (ceremonie);
konwersatorium 2 - kategorie wyrażeń w szczególności zdań - (291004)
kategoria syntaktyczna (składniowa) – klasa wyrażeń wzajemnie wymienialnych;
wyrażenia wzajemnie wymienialne – można wymienić i otrzymać ciąg będący wyrażeniem;
np. do tej samej kategorii syntaktycznej należą wyrażenia:
Jan pisze list.
Jan czyta list.
Jan odbiera list.
kategorie syntaktyczne:
1. zdania i nazwy;
2. predykaty i spójniki;
3. słówka modalne i kwantyfikujące;
zdania
zdanie w sensie logicznym – wyrażenie które jest prawdziwe lub fałszywe;
rodzaje zdań:
a. analityczne – prawdziwe na mocy swego znaczenia i swej budowy; nie wymagany jest kontakt poznawczy z rzeczywistością;
Prostokąt ma cztery boki.
b. wewnętrznie sprzeczne (kontradyktoryczne) – fałszywe na mocy swego znaczenia i swej budowy; nie wymagany jest kontakt poznawczy z rzeczywistością;
Trójkąt ma cztery boki.
c. syntetyczne – wartość logiczna nie jest określona przez samo ich znaczenie i budowę; wymagany jest kontakt poznawczy z rzeczywistością;
związki logiczne między zdaniami α i β:
a. równoważność – zdanie „α <=> β” jest analityczne; wykluczone, że jedno z nich jest prawdziwe, a drugie fałszywe;
Warszawa jest stolicą Polski.
Stolicą Polski jest Warszawa.
b. sprzeczność – zdanie „α <=> β” jest wewnętrznie sprzeczne; wykluczona jest współprawdziwość i współfałszywość zdań;
Każdy student uczy się logiki.
Niektórzy studenci nie uczą się logiki.
c. dopełnianie się – zdanie „α lub β” jest zdaniem analitycznym; wykluczona jest współfałszywość zdań;
Niektóre kwiaty są białe.
Niektóre kwiaty nie są białe.
d. wykluczanie się – zdanie „α i β” jest zdaniem wewnętrznie sprzecznym; wykluczona jest współprawdziwośćzdań;
Ten kwiat jest biały.
Ten kwiat jest niebieski.
konwersatorium 3 – nazwy – (261104)
nazwy
nazwa – wyrażenie służące do oznaczania przedmiotów;
desygnat nazwy – przedmiot, którego nazwa jest znakiem;
zakres nazwy – klasa wszystkich desygnatów danej nazwy;
podział nazw:
1. ze względu na liczbę wyrazów składowych:
· proste – jeden wyraz (skrypt);
· złożone – więcej niż jeden wyraz (student I. roku pedagogiki);
2. ze względu na charakter tego, do czego się odnoszą:
· konkretne – znaki rzeczy, osób, wyobrażeń (miasto nad Wisłą);
· abstrakcyjne – znaki określają cechy wspólne, relacje, własności zdarzeń, uczuć, liczb i figur (długie przemówienie, egzamin z logiki);
3. ze względu na sposób wskazywania desygnatów:
· generalne – określają przedmioty ze względu na cechy, które im przysługują (krzesło, budynek, student prawa);
· indywidualne – oznaczają konkretne przedmioty, osoby niezależnie od cech;
4. ze względu na liczbę desygnatów
· ogólne – więcej niż jeden desygnat (hałas);
· puste – brak desygnatów (najwyższa liczba parzysta);
· jednostkowe – jeden desygnat (najwyższy człowiek w Polsce);
5. ze względu na ostrość zakresu:
· ostre – jednoznaczny zakres (medalista olimpijski);
· nieostre – nie istnieje obiektywna granica oddzielająca przedmioty będące ich desygnatami od tych które nie są ich desygnatami (dobry samochód);
stosunki między zakresami nazw:
1) zamienność zakresów (równoważność) – zakresy nazw A i B są sobie równe;
A: Warszawa – B: obecna stolica Polski
2) podrzędność nazwy A względem nazwy B – każdy desygnat nazwy A jest desygnatem B, ale nie każdy desygnat nazwy B jest desygnatem A;
A: Polska – B: kraj europejski;
3) nadrzędność nazwy A względem nazwy B; każdy desygnat nazwy B jest desygnatem A, ale nie każdy desygnat nazwy A jest desygnatem B;
A: stolica – B: Warszawa
4) krzyżowanie się zakresów – istnieją A które są B; istnieją A które nie są B; istnieją B które nie są A;
A: sportowiec – B: nie piłkarz
5) wykluczanie się zakresów - istnieją A które nie są B; istnieją B które nie są A; nie istnieją desygnaty oznaczające obie nazwy;
A: ziemniak – B: nie warzywo
konwersatorium 4 – predykaty, spójniki, słówka modalne i kwantyfikujące – (101204)
predykaty
predykat n-argumentowy – wyrażenie które łączy wyrazy w zdanie;
Kot je.
Basia jest chudsza niż Kasia.
predykat równości – dwuargumentowy „jest”
predykaty mają desygnaty:
· jednoargumentowy – ze względu na cechy, wymagana jest prawdziwość:
Ogórek jest zielony.
· dwu- i więcejargumentowy – odnosi się do relacji
Basia jest żoną Bartka.
para uporządkowana (x,y) – ważna jest kolejność:
relacja bycia żoną
x R y
relacja dwuczłonowa – klasa uporządkowana dwuelementowa;
pole relacji – zbiór przedmiotów, na którym relacja jest określona, czyli tych i tylko tych przedmiotów, które mogą pozostawać w danej relacji;
konwers relacji – relacja odwrotna
relacja bycia rodzicem (R) – relacja bycia dzieckiem (R-1);
xRy <=> y R-1x
klasy relacji
1. relacja zwrotna – każdy element pola jest w relacji sam ze sobą;
xRx
każdy człowiek jest tego samego wzrostu co on sam
2. relacja symetryczna
jeżeli xRy to yRx
jeżeli Ewa jest moją siostrą to ja jestem siostrą Ewy.
3. relacja przechodnia
jeżeli xRy i yRz to xRy
jeżeli Jarek jest wyższy niż Marek i Marek jest wyższy niż Darek, to Jarek jest wyższy niż Darek.
4. relacja równoważności
gdy trzy powyższe zachodzą;
5. relacja antysymetryczna
jeżeli xRy to nieprawda że yRx
jeżeli Kasia jest matką Basi, to nieprawda że Basia jest matką Kasi.
funkcja – relacja jednoznaczna, czyli takie przyporządkowanie poszczególnych elementów jednego zbioru dokładnie 1 elementu innego zbioru;
przyporządkowanie studentowi numeru indeksu;
funkcja wzajemnie jednoznaczna – dwuczłonowa relacja taka, że ona i jej konwers są jednoznaczne
bycie żoną – bycie mężem;
spójniki
spójnik – każde i tylko takie wyrażenie, które łącznie ze zdaniem bądź zdaniami tworzy zdania;
spójnik jednoargumentowy – Nieprawda, że Kasia jest mężczyzną.
spójnik dwuargumentowy – Kasia studiuje lub pracuje w sklepie.
podział:
· prawdziwościowe – wartość logiczna zdania złożonego, zbudowanego za pomocą tego spójnika jest wyznaczona przez wartości logiczne jego zdań argumentów;
· ...
karola2012