WIRUSY KRWIOPOCHODNE; DROGI PRZENOSZENIA: Droga bezpośredniego kontakt, Droga oddechowa, Droga pokarmowa, Droga krwiopochodna.
DROGA KRWIOPOCHODNA; Wirusy zapalenia wątroby WZW B ,WZW C; HIV
WIRUSY ZAPALENIA WĄTROBY; - droga fekalno-oralna ; HAV, HEV ; - droga parenteralna; HBV,HCV,HDV,HGV,TTV,SEN-V
WIRUS ZAPALENIA WĄTROBY TYPU A ( HAV )
-Rodzina Picornaviridae; -enterowirus 72
Przebieg kliniczny; -okres wylęgania 2tyg.-2mc.; -łagodny przebieg; -brak nosicielstwa; -brak przewlekłego zapalenia wątroby.
Zapobieganie ; -higiena rąk, -jakość wody ,-zabezpieczenie żywności, -ścieki i odpady, -uodpornienie -szczepienie- surowica odpornościowa ludzkiej immunoglobuliny.
WIRUS ZAPALENIA WĄTROBY TYPU B ( HBV )
-rodzina Hepadnaviridae,
-droga parenteralna; -krew, -narkotyki, -kontakty seksualne,
-droga wertykalna –kobiety ciężarnej na płód
Przebieg kliniczny; -okres wylęgania 1-2 mc( do 6mc)
-postać ; ostra, podostra, piorunująca, przewlekła, -stan nosicielstwa, -marskość wątroby, -rak pierwotny wątroby.
Zapobieganie; -sprzęt jednorazowy, -sterylizacja narzędzi medycznych, -badanie dawców krwi/narządów, -uodpornienie –szczepienie, -surowica HBIG.
Szczepienie; -szczepionka –0-1-6mc, (0-7-21 dni-12mc.), -oznaczenie miana przeciwciał, -miano ochronne> 10JU/L, -dawki przypominające.
WIRUS ZAPALENIA WĄTROBY TYPU D ( HDV )
-droga parenteralna -Włochy ,Hiszpania, Egipt, -narkomani, -konfekcja, superinfekcja,
-stan nosicielstwa
Zapobieganie; -sprzęt jednorazowy, -sterylizacja narzędzi medycznych, -badania dawców krwi/narzędzi, -szczepienie przeciw HBV.
WIRUS ZAPALENIA WĄTROBY TYPU C ( HCV )
-rodzina flaviviridae
-droga parenteralna- krew, -narkotyki, -dializy, -kontakty seksualne, -droga wertykalna -z szpitalne
Przebieg kliniczny; -okres wylęgania 1-5mc, -bezobjawowy przebieg, -stan nosicielstwa-(170mln),-marskość wątroby, -rak pierwotny wątroby, -cukrzyca?, -ostra choroba retrowirusowa, -PGL, -zespół wyniszczenia, cytopenie, -zakażenia oportunistyczne ( CD4>200ul), -AIDS
Zapobieganie; -sprzęt jednorazowy, -sterylizacja narzędzi medycznych, -badanie dawców krwi/narządów, -profilaktyka poekspozycyjna, *brak szczepionki,
-pacjent—pracownik medyczny- (ryzyko 0,3-0,6%)
-pracownik medyczny –pacjent –(ryzyko końcowo niskie)
Postępowanie po ekspozycji parenteralnej; -nie tamować krwawienia, -rutynowe odkażenie rany,
-ocena stopnia i źródła ekspozycji, -serologia, -profilaktyka poekspozycyjna (PEP), -bezpieczne zachowanie.
WIRUS TTV –przenoszony przez transfuzję krwi
WIRUS SEN-V- dawców krwi –transfuzja, -narkomani
Zapobieganie; -nie zakładać osłonki na igłę, -nie zginać igieł, -sztywne pojemniki na igły, -mycie rąk, -zakładanie rękawiczek ochronnych, -zakładanie fartuchów ochronnych, -osłona oczu i buzi, -usuwanie odpadów med. i skażonej bielizny, -szczepienia ochronne, -profilaktyka poekspozycyjna, -szkolenie personelu.
PRIONY są cząsteczkami białka o bardzo dużej odporności na warunki środowiskowe, co utrudnia skuteczną dekontaminację. Patologiczne białko.
WŁAŚCIWOŚCI OGÓLNE; -brak kwasu nukleinowego, -zakaźne białko, -unikalny sposób replikacji
PATOGENEZA; -okres wylęgania-lata/dekady, -USŚ nerwy obwodowe OUN, -encefalopatię gąbczaste, -astrocytoza, -brak odczynu zapalnego, -złogi amyloidu (włókna towarzyszące serapie)
EPIDEMIOLOGIA; -zachorowania sporadyczne, -genetycznie uwarunkowane,
-zakażenie *droga pokarmowa, bezpośredni kontakt, okołoporodowo, eksperymentalnie, jatrogennie
Zakażenia-choroby wywoływane przez priony występują u ludzi i zwierząt. Charakteryzują się gąbczastymi zmianami degenerującymi w obrębie ośrodkowego układu nerwowego.
CHOROBY ZWIERZĄT; SCRAPIE (trzęsawka) -owce, kozy, -ataksja, -zmiana zachowania, -świąd skóry
GĄBCZASTA ENCEFALOPATIA BYDŁA (BSE); -choroba szalonych krów, -zakażenie- droga pokarmowa(pasze 1981-1982), -zaburzenia zachowania, -zaburzenia motoryczne
CHOROBY LUDZI
KURU; -„śmiejąca się śmierć”, -występuje u mieszkańców górskich rejonów Papui Nowej Gwinei,
-kanibalizm (zjadany mózg współplemieńców), -ataksja, otępienie, -zakażenie –bezpośredni kontakt
-droga pokarmowa
CHOROBA CREUTZFELDTA-JAKOBA (CJD)-klasyczna postać ->60r.ż. czynnik genetyczny,
-otępienie, ataksja, -napady padaczkowe, -charakterystyczne zmiany w EEG, -zgon w ciągu 3-4 mc.
PROFILAKTYKA ; -neurochirurgia, -okulistyka,-stomatologia,-laryngologia,-przetaczanie krwi
-instrumenty medyczne, sprzęt, narzędzia jednorazowego użytku,(1N NaOH przez jedną godzinę ,autoklawy w temp. 134’C przy 2-3 atm. przez 1godz.), -badanie dawców krwi/narządów, -ubój chorych zwierząt,-zakaz spożywania skażonego mięsa,-zakaz stosowania wołowiny do pasz-badanie mięsa
Bakterie i wirusy jako broń biologiczna zostały podzielone na kategorie; CDC kategoria A (wysoka zakażalność i śmiertelność) -Bacillus anthracis (wąglik), -variola maior (Ospa prawdziwa), -yerisnis pestis (dżuma), -francisella tularensis (tularemia), -wirusy gorączek krwotocznych (Ebola, Marbury, Lassa), -toksyna jadu kiełbasianego. CDC katgoriaB (średnia zakażalność i chorobotwórczość, niska śmiertelność) -brucella ssp. (bruceloza), -coxiella burnetii (gorączka Q), -Burkholderia maleli, (nosacizna), -Rickettsia prowazekii, -wirus zachodniego Nilu (WNU), -wirusy zapalenia mózgu (VEF, EEE, WEE, JE). CDC kategoriaC (nowe patogeny, najmniejsze zagrożenie) -wirusy kleszczowego zapalenia mózgu, -Mycobakterium tuberkulosis (MDR)-gruźlica, -wirusy gorączek krwotocznych (żółta gorączka, CCHF), -bantawirusy
PATOGENY ROŚLINNE; zboża, -trzcina cukrowa, -ziemniaki
PATOGENY ZWIERZĄT; -pryszczyca.
MOŻLIWOŚĆ SKAŻENIA; -powietrze, -żywność,-ujęcia wody (Rzym 2002)
WĄGLIK; -Bacillus anthracis, -rezerwuar- zwierzęta, -wydaliny, wydzieliny, -skóra, wełna, mięso,
-Afryka, Ameryka Płd. Azja),-postać skórna, -postać płucna, -postać żołądkowo-jelitowa, -postać ustno-gardłowa, -izolacja-pacjenta nie jest konieczna
OSPA PRAWDZIWA; -pokswirus, -eradykacja (1980), -wariola maior (typowe epidemie z dużą śmiertelnością), -wariola minor (Ospa łagodna – śmiertelność około 1%),-izolacja pacjenta konieczna
OBJAWY KLINICZNE; -wysypka, -jednoczesne pojawienie się zmian, -charakter odśrodkowy,
-trwale blizny
BROŃ BIOLOGICZNA; -niska dawka zakażenia, -transmisja człowiek-człowiek, -szczepionka,
-brak skutecznej terapii, -możliwość zmian genetycznych
BOTULIZM; -clostridium botulinum, -przetrwalniki występują naturalnie w glebie, -zatrucie toksynami ( 7 typów antygenowych A, B, C, D, E, F, G,), -groźne zatrucie pokarmowe (botulizm pokarmowy), -botulizm przyranny, -botulizm niemowlęcy, -botulizm inhalacyjny-BB
OBJAWY KLINICZNE; -podwójne widzenie, -nierówność źrenic, -trudności w połykaniu,-zaparcia
-osłabienie mięśni
BROŃ BIOLOGICZNA; -najsilniejsza znana toksyna, -aerozol, -woda, żywność, -Irak (1990) 10000l,
-sekta „Najwyższa prawda”
LECZENIE I ZAPOBIEGANIE; -antytoksyna bolulinowa poliwalentna, -kontrola produkcji żywności i ujęć wody, -szczepienie, -toxoid, -szczepionka rekombinowana
WIRUS GORĄCZKI KRWOTOCZNE; -niska dawka zakaźna, -krótki okres wylęgania,
-transmisja człowiek-człowiek, -wysoka śmiertelność, -ścisła izolacja!!,- zakażenia szpitalne !!!
-potrójnie opakowane próbki, -hodowla i identyfikacja (BSL-3, BSL-4),-szczepionki, -nadzór zdrowotny (3tyg.),-zwalczenie nosicieli.
DŻUMA; -Yersinia pestis-pandemie, -ogniska enzootyczne, -postać dymienicza, posocznicza, płucna-sepsa, -zakażenia szpitalne, -izolacja(>4 dni), -nadzór lekarski( 6 dni), -odzież i sprzęt ochronny, -hodowla i identyfikacja ( BSL-3), -szczepionka podjednostkowa.
TURALEMIA; -francisella tularensis, -myśliwi, leśnicy, weterynarze, -droga zakażenia( pokarmowa, bezpośredni kontakt, ukąszenie-stawonogi), -postać-węzłowa, skórna, trzewna płucna,
-śmiertelność –10-30%, -diagnostyka-hodowla i identyfikacja(BSL-3)
ZAPOBIEGANIE; -unikanie kontaktu z zakażonymi zwierzętami, -odzież i sprzęt ochronny,
-doksycyklina, cyproflaksacyna (14 dni), -izolacja pacjenta nie jest wymagana
GORĄCZKA Q -coxiella burnetii, -rezerwuar-bydło, owce kozy, -droga zakażenia –oddechowa, pokarmowa, -zapalenie płuc-wsierdzia, -hodowla i identyfikacja (BSL-3),
-szczepionka –grupy wysokiego ryzyka
NOSACIZNA -Burkholderia maleli, -konie, osły, muły, -Azja południowo-wschodnia, -zmiany skórne, -postać płucna –sepsa
NOWE PATOGENY -wirus SARS, -wirusy grypy/ptasiej grypy, -wirus Menangle, -hantawirusy
-priony
WAŻNE -wczesne wykrywanie, -ograniczenie ogniska, -wczesne wdrożenie leczenia, -przepływ informacji
POWIADOMIENIE; -lekarz/policja/straż pożarna, -Powiatowy Inspektor Sanitarny, -Wojewódzki Inspektor Sanitarny, -Główny Inspektor Sanitarny, -Centrum Zarządzania Kryzysowego
-Minister Zdrowia
HIV(ang.human immunodeficiency virus) wywołuje zespół nabytego upośledzenia odporności-AIDS. Znane są 2 typy tego wirusa; HIV-1, HIV-2
EPIDEMIOLOGIA; -do zakażenia dochodzi przez kontakty seksualne z zakażonym partnerem, gdyż wirus jest obecny w wydzielinie dróg rodnych i nasieniu, -może do zakażenia dochodzić drogą krwi, -materiały zakaźne ( krew, sperma, wydzieliny z pochwy, szyjki macicy, mleko kobiety, PMP, płyny: opłucnowy, otrzewnowy, osierdziowy, owodniowy), - HIV nie szerzy się drogą pokarmową, drogą oddechową, przez owady ani drogą bezpośredniego kontaktu
OBJAWY KLINICZNE HIV; -okres wylęgania 2-3 tyg. -ostra choroba retrowirusowa, -okres bezobjawowy, -PGL postępująca -zespół wyniszczenia , cytopenie, zakażenie oportunistyczne(zakażenie wywołane przez drobnoustroje które nie są zagrożeniem dla osób o zdrowym układzie immunologicznym ),-CD4od 200-400/ul
AIDS -Zespół nabytego niedoboru (rzadziej upośledzenia) odporności, (ang. Acquired Immunodeficiency Syndrome lub Acquired Immune Deficiency Syndrome) – termin ten określa końcowe stadium zakażenia HIV charakteryzujące się bardzo niskim poziomem limfocytów CD4, a więc wyniszczeniem układu immunologicznego (odpornościowego), co skutkuje zapadalnością na tzw. choroby wskaźnikowe (niektóre formy nowotworów, grzybic, nietypowe zapalenia płuc) mogące spowodować śmierć pacjenta.
OBRAZ KLINICZNY; -półpasiec, -mięśniak Kaposziego, -zakażenie drożdżakowe jamy ustnej,
-zapalenia płuc
ZAPOBIEGANIE...
sylvia112