Dziecko z wagą urodzeniową < 2.500 g ( wg WHO ) określa się mianem noworodka z niską masą ciała ( LBW ).

Urodzeniowa masa ciała jest czynnikiem decydującym o szansach przeżycia

i prawidłowego rozwoju.

W celu oceny klinicznej noworodków z LBW konieczne jest ustalenie wieku ciążowego. Przyjęto uważać 40 tygodni od daty ostatniej miesiączki za prawidłową długość trwania ciąży.

Poród przedwczesny – to ten, który odbył się przed ukończeniem 37 tygodnia ciąży

Dolna granica dla porodu przedwczesnego ( wg WHO ) to 22 tydzień, o ile płód ważył co najmniej 500 g.

W praktyce klinicznej ocenia się dojrzałość noworodka po urodzeniu. Służy do tego badanie cech somatycznych i badanie neurologiczne. Suma punktów wg Dubovitz’a określa wiek płodowy.

[ FOTO, tabl. 12.1 P I str. 505 ]

[ FOTO tabl. 12.8, str. 506 ]

Poszczególne wymiary ciała – MASA, DŁUGOŚĆ, OBWÓD  GŁOWY, umieszczone na siatkach centylowych kwalifikują dziecko do następujących grup :

I  NOWORODKI  EUTROFICZNE -  odpowiednie do wieku płodowego ( AGA ) –

masa ciała 10 – 90 centyla

II  NOWORODKI  HIPOTROFICZNE -  ( SGA ) – masa ciała < 10 centyla

III  NOWORODKI   HIPERTROFICZNE  (LGA) – za duże do wieku płodowego –

   masa ciała > 90 centyla

NOWORODKI  HIPOTROFICZNE :

-                                                         symetryczne

-                                                         asymetryczne

17

Noworodki hipotroficzne symetryczne – wszystkie 2 wymiary ( masa, długość,

obwód głowy ) mieszczą się poniżej 10 centyla ( długotrwałe niedożywienie

spowodowało równomierne zmniejszenie

Noworodki hipotroficzne asymetryczne – mieszczą się poniżej 10 centyla, ale masa

ciała mieści się w przedziale niższym niż obwód głowy i długość dziecka ( tu

czynnik zadziałał później i zahamował przyrost masy ciała )

1.     Ze strony płodu :

-                                                         nieprawidłowości chromosalne ( np. trisomia 21 )

-                                                         wrodzone błędy metabolizmu ( galaktozemia, fenyloketonuria )

-                                                         wady wrodzone

-                                                         wrodzone infekcje

2.     Ze strony matki :

-                                                         skażenie środowiska zewnętrznego

-                                                         złe warunki socjalne

-                                                         stosowanie leków i używek w ciąży

-                                                         przewlekłe niedotlenienie matki ( niewydolność oddechowa i krążenia )

-                                                         zmiany w naczyniach krwionośnych maciczno – łożyskowych ( EPH, cukrzyca, nadciśnienie )

3.     Ze strony łożyska :

-                                                         niewydolność łożyska

-                                                         zmniejszenie powierzchni wymiany ( zawały, krwiaki, wady naczyń )

-                                                         ciąża mnoga

1.     Zły stan odżywienia ( skąpa tkanka podskórna – brak rezerw energetycznych,

łatwe oziębianie )

2.     Skóra - nadmiernie pofałdowana, skąpy meszek, maź płodowa nieobecna lub

         żółtawa, naskórek zmacerowany, łuszczy się

3.     Ułożenie ciała zgięciowe

4.     Ruchy energiczne

5.     Głośny krzyk

6.     Hipoglikemia – niedobór glikogenu w wątrobie

7.     Hipokalcemia

8.     Wysoki hematokryt

9.     Niedobór odporności – infekcje nabyte

      Infekcje wrodzone – hipotrofia

10. Częste wady wrodzone

11. Częściej – zamartwica, zespół MAS

1.     Skóra – delikatna, z widocznymi naczyniami krwionośnymi, pokryta mazią

         i meszkiem

2.     Napięcie mięśniowe – obniżone

3.     Ruchliwość – niewielka

4.     Krzyk – słaby

5.     Ułożenie – wyprostne

6.     Tkanka podskórna – nieco lepiej rozwinięta niż u hipotrofika, zbyt mało tkanki

tłuszczowej by regulować temperaturę ciała ( hyper lub hipotermia )

i być rezerwą substancji odżywczych

7.     Drożny przewód tętniczy Botalla – zaburzenia w ukrwieniu płuc

8.     Niedojrzały OUN – bezdechy, bradykardia

9.     Niedojrzała tkanka naczyniowa OUN – krwawienie CUN

10. Niedojrzałe nerki – obrzęki, zaburzenia gospodarki wodno – elektrolitowej

11. Obniżona odporność – po 28 tygodniu ciąży przepływ immunoglobulin przez

  łożysko

12. Ciężkie żółtaczki

13. Hipoglikemia

14. Hipokalcemia

15. Brak koordynacji między ssaniem, połykaniem i oddychaniem – aspiracja

pożywienia do dróg oddechowych

16. Retinopatia wcześniaków – częściej

17. Dysplazja oskrzelowo – płucna – częściej

1.     Utrzymanie temperatury ciała w granicach 37 – 37.5’C ( temperatura głęboka )

( inkubator, ciepły materacyk )

2.     Zabezpieczenie przed niedotlenieniem :

-                                                         monitorowanie czynności życiowych ( pulsoksymetr )

-                                                         monitorowanie biochemiczne ( gazometria )

[ Foto str. 510 pI ]

3.     Kontrola glikemii i równowagi kwasowo – zasadowej

4.     Podaż pokarmu :

-                                                         zgłębnik

-                                                         częściowe lub całkowite odżywianie parenteralne

5.     Kontrola poziomu bilirubiny ( ocena stopnia zażółcenia powłok skórnych białkówek gałek ocznych )

Wybrane choroby układu oddechowego w okresie noworodkowym

Rozpoczęcie oddychania jest pierwszą samodzielną czynnością noworodka. Niepodjęcie tej funkcji lub jej niewydolność stanowią główne objawy ZAMARTWICY.

Jest to stan niedotlenienia z kwasicą oddechową lub oddechowo – metaboliczną.

Ocena noworodka wg skali Apgar pozwala obiektywnie określić stan po urodzeniu....