Poród jest to proces wydalenia z jamy macicy płodu wraz z popłodem łożysko, błony płodowe, pępowina/ w okresie donoszenia ciąży. Prawidłowo przebiegająca ciąża trwa około 280 dni tj. 40 tygodni. Za fizjologię przyjmuje się poród między 38 – 42 tyg. ciąży. Poród jest to proces o określonej ciągłości biologicznej jednakże dla celów praktycznych dzieli się go na cztery odrębne okresy.
I okres poroduTrwa od momentu wystąpienia pierwszych regularnych skurczów macicy do momentu całkowitego rozwarcia ujścia zewnętrznego szyjki macicy.Dzieli się na dwie fazy :Pierwsza faza charakteryzuje się stosunkowo słabymi skurczami /występują mniej więcej co 10 min. i trwają około 40 - 50 sek. Najczęściej też na początku tej fazy odchodzi czop śluzowy.Druga faza charakteryzuje się nasileniem częstotliwości występowania akcji skurczowej/występują co 5 – 3 minut i trwają około 70 sek./Podczas porodu macica ulega podziałowi na dwie odrębne części – odcinek górny i dolny. Odcinek górny stanowi aktywną część macicy, jego włókna mięśniowe ulegają skurczą i stają się przez to grubsze, natomiast odcinek dolny stanowi część bierną, jego włókna ulegają scieńczeniu i rozciągają się. Dzięki takiemu podziałowi możliwe jest rozwieranie ujścia zewnętrznego szyjki macicy.Czas trwania pierwszego okresu u pierwiastek wynosi od 9 - 16 godzin, a u wieloródek od 7 – 9 godzin.II okres poroduTrwa od momentu całkowitego rozwarcia ujścia zewnętrznego szyjki macicy do momentu wydalenia płodu z macicy. Drugi okres porodu charakteryzuje się silniejszymi, częściej występującymi i dłużej trwającymi skurczami,/co 2 – 3 minuty trwające od 70 – 90 sekund./ W drugim okresie rozpoczyna się czynna akcja mięśni brzucha, którą określa się mianem parcia sterowanego wolą rodzącej. Skutkiem tego jest zstępowania części przodującej płodu z równoczesną rotacją w kanale rodnym, do całkowitego wydalenia płodu.Czas trwania drugiego okresu u pierwiastek wynosi od 1 – 2 godzin, a u wieloródek 0,5 – 1 godziny.III okres poroduObejmuje czas pomiędzy urodzeniem płodu, a wydaleniem popłodu czyli łożyska i błon płodowych ze sznurem pępowinowym. Występują skurcze, które są rzadko odczuwane przez rodzącą. Następuje zmiana kształtu macicy z kulistej na owaloidalną, a po oddzieleniu się łożyska od ścian macicy i wydaleniu go na zewnątrz z powrotem na kulisty. Okres ten trwa od 15 – 30 minut u pierwiastek, a u wieloródek od 5 – 30 minut. Nie powinien on trwać dłużej niż jedną godzinę.IV okres poroduObejmuje 2 godzinny okres po porodzie. Jest to czas na obserwacje powikłań i obkurczania się macicy.
Mechanizm porodu fizjologicznegoO porodzie fizjologicznym mówimy wtedy gdy następuje on o czasie, płód jest w położeniu podłużnym główkowym, a płaszczyzną miarodajną jest płaszczyzna podpotyliczno - ciemieniowa. Główka płodu jest maksymalnie przygięta.
.......................................................................................................................................................................................
Mechanizm porodu fizjologicznego porodowy w prawidłowym ułożeniu potylicowyms
Główka stanowiąca największą część ciała płodu decydują o przebiegu rodzenia. Proces dostosowywania się pozycji główki do różnych odcinków miednicy jest niezbędny do pomyślnego ukończenia porodu drogami natury.Ustalenie się główki - jest to mochanizm wstawiania się główki do wchodu miednicy, w czasie którego szew strzałkowy główki płodu przebiega poprzecznie do miednicy. Do takiego ustalenia się główki dochodzi najczęściej w ostatnich tygodniach ciąży lub po rozpoczęciu się czynności porodowej, częśćiej u pierwiastek niż u wieloródek. Jeśli główka płodu nie jest ustalona przed rozpoczęciem się porodu i porusza się swobodnie nad wchodem miednicy, to mówi się, że główka balotuje.
Obniżenie - Pierwszym warunkiem porodu noworodka jest jego obniżenie. U wieloródek obniżenie zwykle zaczyna się wraz z ustaleniem.
Przygięcie - Obniżająca się główka napotyka opór szyjki macicy, ściany miednicy lub dna miednicy co powoduje jej przygięcie. Bródka płodu mocno opiera się na jego klatce piersiowej
Obrót wewnętrzny - Obrót ten zawsze występuje wraz z obniżeniem się punktu prowadzącego i często nie jest ukończony, dopóki główka nie znajdzie się na poziomie kolców kulszowych . Ruch ten obejmuje stopniowy obrót potylicy od jej początkowej pozycji ku przodowi, w kierunku do spojenia łonowego.
Odgięcie - Ponieważ otwór sromowy jest skierowany ku górze i przodowi, odgięcie jest konieczne w celu umożliwienia przechodzenia główki. Aby wyjść z kanału rodnego główka musu pokonać zagięcie kanału rodnego. W tym celu zatacza łuk wokół spojenia łonowego wykonując ruch odgięcia z głębokiego przygięcia opisanego wcześniej. Kiedy mocno przygięta główka płodu dochodzi do sromu, wtedy potylica znajduje się w bezpośrednim kontakcie z dolnym brzegiem spojenia. Granica skóry owłosionej karku przemiszcza się w okolicę dolnego brzegu spojenia łonowego stając się punktem podparcia wokół którego dokonuje się odgięcie. Po kroczu kolejno wytaczają się:potylica, ciemiączko, czółko i twarzyczka. Pokazanie się twarzyczki zwróconej w stronę łóżka porodowego zakańcza ruch odgięcia.
Obrót zewnętrzny - Po urodzeniu główki następuje zwrot urodzonej główki do jednego z ud matki w zależności od ustawienia, czemu odpowiada obrót ciała płodu umożliwiający dostosowanie się barków do szpary sromowej.
Wydalenie - Po obrocie zewnętrznym zostaje wyparty przedni bark znajdujący się pod spojeniem i następuje jego poród. Następnie krocze zostaje rozszerzone przez tylny bark. Po wyparciu barków następuje szybkie wyparcie reszty ciała noworodka.
Poród fizjologiczny- postępowanie ratownicze.
Poród dziecka zwykle następuje samoistnie, jeżeli nie pojawią się powikłania. W prawidłowo przebiegającym porodzie rolą ratownika jest zapewnienie rodzącej spokoju, dodanie jej otuchy, udzielenie podstawowej pomocy medycznej w dostępnym zakresie oraz, jeżeli to konieczne, resuscytacja noworodka.Podczas porodu kobieta odczuwa bóle, kiedy macica się kurczy, i ulgę kiedy się kończą. ratownik powinien pomóc rodzącej w regulacji oddechów podczas skurczów macicy oraz okazać jej życzliwość i cierpliwość.Należy przyjąć ogólną zasadę, że najlepiej niezwłocznie przewieźć rodzącą do szpitala, o ile poród nie jest spodziewany w przeciągu kolejnych 15-20 minut. Nie wolno podejmować prób odwlekania porodu, polecając rodzącej zaciskanie ud. takie postępowanie jest zwykle nieskuteczne i może być przyczyną powikłań u płodu.
Zestaw do poroduSkłada się z trzech częściA. Jałowy podkład lub kompresJałowe gaziki Nożyczki do nacięcia kroczaSłuchawka położniczaB. Jałowe gaziki , różnej wielkości Nożyczki do odpępnieniaGruszka gumowa do odśluzowaniaJałowe klemySpirytusJałowy kompresGaza jałowaWyprawka dla noworodka /kocyk + pieluchy /Wkłady jałowe dla położnicyWorek na łożyskoOznaczenie noworodka
Postępowanie z rodzącą i noworodkiem w czasie porodu fizjologicznego w warunkach ratownictwa medycznego.
1. Szybka ocena stanu rodzącej- stan ogólny- stan psychicznyNawiązanie kontaktu z pacjentkąWywiad położniczy- która ciąża- który poród- termin porodu, data ostatniej miesiączki- częstotliwość występowania akcji skurczowej- stan pęcherza płodowego- występowanie krwawienia - przebieg obecnej ciąży- poprzednie ciąże i porody- choroby współistniejące z ciążą- wady wrodzone lub nabyte- kontrola karty przebiegu ciąży i badańBadanie położnicze- kontrola tętna płodu- położenie i ustawienie płodu- badanie stopnia rozwarcia ujścia zewnętrznego szyjki macicyUdzielenie pomocy w II okresie poroduA. przygotowanie rodzącej- ułożenie w odpowiedniej pozycji (horyzontalnej)- kontrola tętna płodu po każdym skurczuB. ochrona krocza lub boczne nacięcie kroczanacięcia dokonuje się nożyczkami położniczymi. Najczęstszym sposobem nacięcia jest jego wykonanie boczne. Nacięcie rozpoczyna się od przedsionka pochwy w kierunku jednego z ud rodzącej, w miejscu odpowiadającym położeniu godziny 5 lub 7 na hipotetycznej tarczy zegara, odpowiadającej rozwartemu ujściu kanału rodnego. Nacięcia dokonujemy podczas największego napięcia krocza. Wskazania do nacięcia krocza: niepodatność krocza, niewspółmierność porodowa, wypadnięcie pępowiny w II okresie porodu /znieczulenie krocza /, poród przedwczesny i niewczesny, poród w ułożeniu pośladkowym,C. pomoc w urodzeniu główki- delikatne uciskanie główki ku dołowiD. pomoc w urodzeniu barkówE. zaopatrzenie noworodka- odśluzowanie gumową gruszką z jamy ustnej- ocena stanu noworodka według skali Apgar - oceny dokonujemy w 1,5 i 10 minucie życia- odpępnienie noworodka wykonujemy pomiędzy 2 – 5 minutą życia po ustaniu tętnienia pępowiny. Na pępowinę zakładamy dwa zaciski, jeden w odległości ok. 2 cm. od pierścienia skórnego pępowiny, drugi w odległości 2–3 cm. od pierwszego. Następnie przecinamy pępowinę w odległości ok. 1 cm. za pierwszym klemem. Przy konflikcie serologicznym odpępnienia dokonujemy zaraz po porodzie, aby zapobiec przechodzeniu krwi matki do krążenia płodu. Po przecięciu pępowiny przemywamy kikut pępowinowy spirytusem 70%i i zakładamy jałowy opatrunek.- osuszenie noworodka- ocena stanu ogólnego i stopnia dojrzałości biologicznej (masa ciała, długość, wykluczenie nieprawidłowości w budowie anatomicznej, uszkodzenia okołoporodowe- oznaczenie noworodka (nazwisko matki , płeć dziecka , imię matki, data i godzina porodu, np. Kowalski „S” Iwony, ur. 01. 01. 2000 r. godz. 0.10)- zabieg Crediego – celem jest zapobieganie rzeżączkowemu zapaleniu spojówek polega na wkropleniu 1 kropliF. zabezpieczenie do transportuPomoc w urodzeniu łożyskaObjawy odklejonego łożyska- pępowina wiotczeje i wysuwa się o kilka centymetrów z krocza- pępowina nie cofa się podczas zabiegu Kustnera- pojawienie się okresowo większego krwawienia / 100 – 150 ml- rodząca ponownie odczuwa parcie- macica ponownie przybiera kształt kulistyMechanizmy rodzenia łożyska- mechanizm Shultza – powierzchnią płodową / 80% porodów /- mechanizm Duncana – powierzchnią matczyną Ocena łożyska i błon płodowych- ubytki tkanki łożyskowej- ubytki błon płodowych- braki w ciągłości naczyń wskazujące na istnienie dodatkowego płata
Jałowe zaopatrzenie kroczaZabezpieczenie położnicy do transportu
Skala Apgar
Ocena
0
1
2
Akcja serca
Brak
Wolna < 100/min
> 100/min
Oddech
Nieregularny okresowe bezdechy
Regularny ok. 40/min.
Napięcie mięśniowe
Wiotkie
Obniżone napięcie
Prawidłowe
Odruch na cewnik
Grymas
Krzyk, kichnięcie
Zabarwienie skóry
Sinica uogólniona
Sinica obwodowa
różowa
10 - 8 pkt - stan dobry8 - 6 pkt - stan średni6 - 4 pkt - zamartwica lekka4 - 0 pkt - zamartwica ciężka
Najczęściej występujące powikłania ciąży i porodu
Powikłania związane z przebiegiem ciąży- Przedwczesne odejście wód płodowych- Wypadnięcie pępowiny- Krwawienia- Odklejenie się łożyska- Łożysko przodujące- Poród przedwczesny- Ciąża obumarła- Gestozy- RzucawkiPowikłania związane z przebiegiem porodu- Nieprawidłowe położenia, ustawienia i ułożenia płodu- Nieprawidłowe ułożenia i ustawienia główki płodu- Krwotoki- Wypadnięcie pępowiny w II okresie porodu- Niedowład macicy- Uszkodzenia urazowe pochwy, krocza i szyjki macicy- Zatrzymanie resztek popłodu
Florencja2013