FIRMA I PRAWO z 17 stycznia 12 (nr 11).pdf

Wtorek 17 stycznia 2012, nr 11 (3149) gazetaprawna.pl

FIRMA I PRAWO

prenumerata

NAJNOWSZE W SERWISACH

TEMAT TYGODNIA

KSIEGOWOSC.GAZETAPRAWNA.PL

Faktoring pozwala przedsiębiorcom

uniknąć zatorów płatniczych

C4-5

Firma posiadająca wierzytelność z tytułu niezapłaconych faktur może odsprzedać je

faktorowi. Ten zapłaci za nie od ręki, przejmując na siebie ewentualną niewypłacalność

dłużnika. Przedsiębiorca poniesie jednak koszty takiej usługi. Ich wysokość zależy od

oceny ryzyka. Dokonuje jej instytucja ﬁ nansowa

podatki i cła

Towar otrzymany w formie

darowizny nie jest kosztem

Przychód powstaje w dacie

wystawienia refaktury

Pobierz rozporządzenie z nowym

drukiem ORD-IN i ORD-IN/A

Nowe wzory zaświadczeń CFR-1

i CFR-2

W NUMERZE

Komentarze

Potrzebne zmiany w prawie cywilnym

rachunkowość

Dopuszczalna jest zmiana uchwały

o podziale zysku

Jednostki zainteresowania

publicznego podlegają szczególnym

zasadom rewizji

Kiedy podzielić wynik finansowy

S24 to spółka niebezpieczna dla obrotu prawnego

i gospodarczego

egzaminy zawodowe

Jakie dokumenty złożyć, aby

zakwalifikować się do egzaminu

Czy można zobaczyć pracę

egzaminacyjną

Czy wystarczą tylko zajęcia

z rachunkowości

Ryzykowna wymiana informacji wrażliwych

w transakcjach M&A

Finanse

Korzystający z unijnego doﬁ nansowania musi wybrać

najlepszą ekonomicznie ofertę

sfera budżetowa

Jak księgować amortyzację

KADRY.GAZETAPRAWNA.PL

Dane osobowe

Informacje o klientach nie mogą być dowolnie

przetwarzane przez przedsiębiorcę

prawo pracy

Czy do wszystkich kierowców można

stosować zadaniowy czas pracy

Urlop wypoczynkowy lub zwolnienie

ze świadczenia pracy w czasie

wypowiedzenia

Czy ojciec może skorzystać z urlopu

ojcowskiego, gdy matka przebywa na

macierzyńskim

Prawo handlowe

Zmiana struktury kapitałowej wymaga wpisu do KRS

Nie zawsze zarząd jest uprawniony do reprezentacji spółki C7

ubezpieczenia

W jakim terminie dostarczyć ZUS ZLA,

jeśli ostatni jego dzień wypada w sobotę

Czy opłacać składki od pensji

wypłacanej pracownikowi zwolnionemu

z wykonywania pracy w okresie

wypowiedzenia

Ekspert radzi

Czy wszystkie polecenia wydawane przez wspólników

są wiążące

wynagrodzenia

Czy nauczyciel korzystający z urlopu

dla poratowania zdrowia ma prawo do

trzynastki

bhp

Opuszczenie miejsca pracy wymaga

zawiadomienia przełożonego

Orzecznictwo

Zakres prac musi być dostosowany do potrzeb inwestycji

sfera budżetowa

Czy zróżnicowanie pensji zawsze

stanowi dyskryminację

Producenta i hurtownika obowiązują takie same stawki

Za tydzień Jak założyć spółkę cywilną Czy można zmienić umowę najmu

Dziennik Gazeta Prawna, 17 stycznia 2012 nr 11 (3149)

gazetaprawna.pl

KOMENTARZE

Potrzebne zmiany

w prawie cywilnym

S24 to spółka niebezpieczna

dla obrotu prawnego i gospodarczego

kownika – członka zarządu.

Wydawać by się zatem

mogło, że każdy z członków

zarządu musi mieć e-konto.

Jednocześnie jednak wyraź-

nie dopuszczono podpisa-

nie listy wspólników przez

działającego w ich imieniu

innego użytkownika. Tym

samym rozporządzenie

znowu jest sprzeczne z prze-

pisem kodeksu spółek han-

dlowych wymagającym, by

listę wspólników podpisali

wszyscy członkowie zarządu.

Analogiczna sytuacja dotyczy

oświadczenia o pokry-

ciu kapitału zakładowego,

jeżeli jest ono załączane do

wniosku o wpis S24 do reje-

stru. Także wniosek o wpis

spółki z o.o. do rejestru

muszą podpisać – zgodnie

z k.s.h. – wszyscy członkowie

zarządu. Tymczasem w s24

nie wszyscy oni muszą mieć

status użytkownika. Gdyby

więc żaden nie miał go,

wniosek może złożyć osoba

w ogóle niezaangażowana

w proces tworzenia spółki.

Tym bardziej że to użyt-

kownik, a nie członkowie

zarządu, oświadcza, że działa

w ich imieniu.

Nie ma również żadnej gwa-

rancji, że spółka zostanie

zarejestrowana w ciągu 24

godzin. A w skrajnych przy-

padkach może zostać zareje-

strowana spółka, co do której

nie ma nawet pewności, czy

zostały wniesione wkłady

na jej kapitał zakładowy. Nie

ma też żadnej gwarancji co

do autentyczności podpisów

osób podających się za człon-

ków zarządu. A przecież nie

bez przyczyny w aktach re-

jestrowych prowadzone są

zbiory podpisów osób upraw-

nionych do reprezentacji

spółek, a każdy ma prawo

zapoznać się z ich wzorami.

Rzekomo szybka rejestracja

S24 odbywa się więc kosztem

bezpieczeństwa obrotu.

A wystarczyło w art. 19 ust. 2b

ustawy o Krajowym Rejestrze

Sądowym (Dz.U. t.j. z 2007

r. nr 168, poz. 1186) zawrzeć

postanowienie o możliwości

upoważnienia przez wnio-

skodawcę notariusza do

złożenia wniosku drogą elek-

troniczną. Rejent dołączałby

wówczas do wniosku załącz-

niki w postaci elektronicz-

nej, o której mowa w art. 694 4

par. 3 kodeksu postępowania

cywilnego. Do tego doszłaby

niewielka zmiana w art. 164

i art. 167 kodeksu spółek han-

dlowych oraz art. 23 ustawy

o KRS i mielibyśmy dobrą

regulację. Zresztą postulat

takiej właśnie konstrukcji

nowej spółki z o.o. pojawiał

się w trakcie prac legislacyj-

nych. Nie wiedzieć czemu

przyjęto jednak inne roz-

wiązanie, które nie wyszło

jednak ani prawu, ani stosu-

jącym je na dobre.

Michał

Buczkowski

prawnik w Kancelarii Gide

Loyrette Nouel

prof. dr hab. Tomasz

Siemiątkowski

adwokat w Kancelarii Głuchowski

Siemiątkowski Zwara

D o Sejmu traﬁ ł

S półka z ograniczoną

chomością) i będzie mogła

żądać od przedsiębior-

cy przesyłowego nabycia

własności do nich, chyba

że na podstawie umowy

strony określiły inny tytuł

prawny do korzystania

z nich.

Uregulowany ma zostać

stan prawny budynków

i budowli, które służą wy-

łącznie do korzystania

z urządzeń przesyłowych.

Obiekty te, o ile zostaną

wzniesione przez przed-

siębiorcę przesyłowego na

nieruchomości obciążo-

nej służebnością przesy-

łu, mają stanowić jego

własność. Jeżeli zostaną

wzniesione przez właści-

ciela nieruchomości lub

inną osobę, właściciel nie-

ruchomości będzie mógł

żądać od przedsiębiorcy

nabycia ich na własność za

wynagrodzeniem (z kolei

inna osoba będzie mogła

żądać zwrotu nakładów

od właściciela nierucho-

mości).

Ostatnia z proponowanych

zmian dotyczy kwestii

nabycia służebności prze-

syłu w drodze zasiedzenia.

Przyjęto założenie, zgodnie

z którym możliwe będzie

doliczenie do czasu zasie-

dzenia takiej służebności

okresu posiadania „służeb-

ności o treści odpowiada-

jącej służebności przesyłu”

(okresu posiadania przed

dniem wejścia w życie

nowelizacji kodeksu cy-

wilnego z 2008 roku), nie-

przekraczającego połowy

czasu posiadania, który

jest niezbędny do nabycia

służebności przesyłu przez

zasiedzenie. Czyli w za-

leżności od dobrej lub złej

wiary posiadacza służeb-

ności okres ten wynosić

będzie 10 lub 15 lat.

Warto również nadmie-

nić, iż projekt noweliza-

cji wprowadza możliwość

ustanowienia służebności

gruntowej zarówno przez,

jak i na rzecz użytkowni-

ka wieczystego. Dotych-

czas takie rozwiązanie było

zarezerwowane tylko dla

właścicieli nieruchomo-

ści. Jak zaznaczył w jednej

ze swoich uchwał Sąd Naj-

wyższy (III CZP 98/68),

z charakteru użytkowa-

nia wieczystego wynika,

że należy doń odpowied-

nio stosować przepisy do-

tyczące prawa własności.

Tym samym proponowa-

na zmiana jednoznacznie

przesądzi o tym, iż słu-

żebność gruntowa będzie

mogła zostać ustanowiona

również na użytkowaniu

wieczystym.

łożenia konta, czyli uzyskania

statusu użytkownika po we-

ryﬁ kacji zgodności podstawo-

wych danych personalnych

z danymi zawartymi w zbiorze

PESEL, trudno wszak uznać za

wystarczający i zapewniający

bezpieczeństwo obrotu.

W przypadku kiedy podpisy

pod wzorcem umownym są

składane przez użytkowni-

ka niebędącego wspólnikiem,

pojawia się kolejny kłopot.

Mamy do czynienia z peł-

nomocnictwem, w którym

sam pełnomocnik określa

swój status, oświadczając, że

działa w imieniu określonej

osoby niebędącej użytkowni-

kiem. Sąd w procesie rejestra-

cji będzie się zatem opierał

wyłącznie na oświadczeniu

tego, kto ma login i hasło.

Jednocześnie osobą tworzą-

cą i rejestrującą S24 nie może

być w praktyce pełnomocnik

fachowy, czyli radca prawny

lub adwokat.

Również przy okazji spo-

rządzania listy wspólników

została wprowadzona kon-

strukcja uprawnionego użyt-

projekt noweliza-

cji kodeksu

cywilnego.

Założeniem jego jest

usunięcie wątpliwości

i rozbieżności interpreta-

cyjnych powstałych po

wejściu w życie w 2008

roku nowelizacji kodeksu

cywilnego w zakresie

urządzeń przesyłowych.

Proponowane zmiany

należy ocenić pozytywnie.

W pierwszej kolejności

rozszerzony ma zostać

katalog urządzeń przesyło-

wych (urządzeń służących

do doprowadzania lub

odprowadzania płynów,

pary, gazów, energii

elektrycznej itp.)

o urządzenia infrastruktu-

ry telekomunikacyjnej oraz

o urządzenia przeznaczone

do prowadzenia ruchu

kolejowego, tras tramwajo-

wych, transportu linowego

i linii trolejbusowych.

Urządzenia te mają

wchodzić w skład przedsię-

biorstwa, o ile zostaną

przyłączone do sieci

przedsiębiorcy w sposób

trwały. Proponowane

rozwiązanie usunie wątpli-

wości co do statusu

prawnego zarówno

urządzeń telekomunika-

cyjnych, jak i różnego

rodzaju urządzeń

służących celom

publicznym, które z reguły

zlokalizowane są na

nieruchomościach

niestanowiących własności

przedsiębiorstwa przesyło-

wego.

Projekt nowelizacji

zakłada także, że właści-

cielem urządzeń przesyło-

wych będzie ten podmiot,

który poniósł koszty ich

budowy. Może nim być

zarówno przedsiębiorca

przesyłowy, jak i właści-

ciel nieruchomości lub

inna osoba. W przypad-

ku gdy koszty budowy

poniósł właściciel nieru-

chomości, będzie mógł

on żądać od przedsiębior-

cy przesyłowego nabycia

praw własności do tych

urządzeń za odpowiednim

wynagrodzeniem, chyba,

że na podstawie umowy

strony ustaliły inny tytuł

prawny do korzysta-

nia z tych urządzeń (np.

użytkowanie lub leasing).

Z kolei gdy koszty budowy

urządzeń przesyłowych

poniosła inna niż przed-

siębiorca przesyłowy lub

właściciel nieruchomo-

ści osoba, wówczas to ta

osoba będzie właścicielem

urządzeń (po ich trwałym

połączeniu z cudzą nieru-

odpowiedzialnością

zawiązywana z wyko-

rzystaniem wzorca

umownego dostępnego w

systemie teleinformatycz-

nym, zwana potocznie S24, od

początku budzi poważne

zastrzeżenia. Błąd systemowy

zaczyna się od tego, że

procedurę jej tworzenia

uregulowano przede

wszystkim w rozporządze-

niach. I co gorsza – niektóre

ich przepisy wydają się

niezgodne z kodeksem spółek

handlowych.

Wątpliwości rodzi już sama

konstrukcja podpisu elektro-

nicznego stosowanego przy

zakładaniu nowej spółki. Nie

przewidziano bowiem mecha-

nizmów pozwalających prze-

ciwdziałać sytuacji, w której

dowolny, działający niezgodnie

z prawem dysponent danych

osobowych innej osoby ﬁ zycz-

nej podpisze umowę spółki,

listę wspólników i oświadcze-

nie, że wkłady zostały w całości

wniesione, a następnie złoży

wniosek o wpis. Warunek za-

DNJ

Ryzykowna wymiana informacji

1 ustawy o ochronie kon-

kurencji i konsumentów,

Dz.U. z 2007 r. nr 50, poz.

331). Wymiana informacji

wrażliwych pomiędzy nie-

zależnymi przedsiębiorcami

konkurentami może uła-

twiać wzajemną koordyna-

cję ich zachowań rynkowych,

a w konsekwencji powodo-

wać negatywne skutki dla

danego rynku. W prawie

konkurencji powszech-

nie przyjmuje się, że strony

transakcji, które zawiera-

ne są pomiędzy podmiota-

mi konkurującymi na tym

samym rynku właściwym,

powinny pozostać niezależ-

nymi podmiotami i samo-

dzielnie decydować o swojej

strategii działania na rynku,

dopóki transakcja nie zosta-

nie formalnie skonsumowa-

na (np. w drodze wykreślenia

z rejestru spółki przejmo-

wanej lub jej inkorpora-

cji w strukturę kupującego).

Tym samym pozyskiwanie

informacji wrażliwych przez

konkurentów w okresie

przejściowym, kiedy trans-

akcja nie została formalnie

skonsumowana, może na-

ruszać art. 6 ust. 1 ustawy

o ochronie konkurencji

i konsumentów (zjawisko

tzw. gun jumpingu).

Ocena jakiego rodzaju infor-

macje mogą stwarzać ryzyko

niedozwolonej wymiany,

musi być przeprowadzona

każdorazowo z punktu wi-

dzenia potencjalnych lub

rzeczywistych antykonkuren-

cyjnych skutków tej wymiany

dla rynku właściwego. Co

do zasady, antykonkuren-

cyjne skutki nie powstaną,

jeżeli przedmiotem wymiany

są informacje publicznie

dostępne, przekazywane

w formie zagregowanej (np.

informacje o ogólnych wa-

runkach handlowych lub

spodziewanych zyskach ze

sprzedaży produktów, bez

wskazywania klientów/pro-

duktów, których te dane

dotyczą), konieczne do prze-

prowadzenia danej trans-

akcji (bez ich pozyskania

kupujący nie byłby w stanie

ocenić, na ile dana transakcja

jest dla niego opłacalna).

Jednocześnie wszelkie in-

formacje, których wymiana

mogłaby ułatwić wzajem-

ną koordynację zachowań

przedsiębiorców uczest-

niczących w danej trans-

akcji w sposób sprzeczny

z zasadami wolnej kon-

kurencji (np. szczegółowe

informacje dotyczące poli-

tyki cenowej, sprzedażowej,

wielkości produkcji, klien-

tów etc.), powinny stanowić

tajemnicę handlową każdej

ze stron transakcji do czasu

jej formalnego zamknięcia.

W celu uniknięcia zarzutu

naruszenia prawa konku-

rencji przedsiębiorcy uczest-

niczący w danej transakcji

powinni wypracować odpo-

wiednie mechanizmy, które

ograniczą swobodny prze-

pływ tego rodzaju informa-

cji między nimi w okresie

poprzedzającym zamknięcie

transakcji.

Jarosław

Fidala

Kancelaria Prawna Schampera,

Dubis, Zając i Wspólnicy sp. k.

T ransakcje fuzji

stosowanych w umowach

z konkretnymi klientami,

planów wprowadzenia na

rynek nowych produktów.

Informacje te mają szczegól-

ne znaczenie dla kupującego,

który w oparciu o zdobytą np.

w toku procesu due dilligen-

ce wiedzę na temat strategii

prowadzonej przez kupo-

waną spółkę jest w stanie

oszacować zakres ryzyk biz-

nesowych związanych z daną

transakcją oraz podjąć odpo-

wiednie środki w celu mini-

malizacji tych ryzyk.

O ile pozyskiwanie okre-

ślonego rodzaju informacji

przez kupującego może mieć

swoje ekonomiczne uzasad-

nienie w kontekście danej

transakcji, o tyle wymiana

pewnej kategorii informacji

kwaliﬁ kowanych jako infor-

macje wrażliwe może po-

wodować ryzyka na gruncie

prawa konkurencji.

Zgodnie z przepisami prawa

konkurencji, zakazane są

wszelkie uzgodnienia po-

między przedsiębiorcami,

niezależnie od ich formy,

jeżeli ich celem lub skut-

kiem jest zniekształce-

nie konkurencji na danym

rynku właściwym (art. 6 ust.

i przejęć (M&A)

stanowią dla

przedsiębiorców

znaczne wyzwanie strate-

giczne i ﬁ nansowe. Zarówno

dla sprzedającego, jak

i kupującego ważne jest

odpowiednie przygotowanie

wszystkich elementów danej

transakcji. O tym, jak zostaną

sformułowane warunki

transakcji, decyduje w dużej

mierze jej ocena biznesowa,

której dokonują sprzedający

i kupujący. Ocena ta ma

charakter wieloaspektowy,

a jej podstawowym składni-

kiem jest analiza ryzyk

i korzyści, które wynikają

z zawarcia danej transakcji.

W ramach dokonywa-

nej oceny, strony transakcji

M&A często podejmują próby

wymiany tzw. informacji

wrażliwych, które dotyczą

istotnych, strategicznych ob-

szarów aktywności przed-

siębiorców uczestniczących

w danej transakcji, w szcze-

gólności spółki, której dotyczy

przejęcie. Chodzi tu o infor-

macje na temat np. poli-

tyki cenowej prowadzonej

przez spółkę, szczegółowych

warunków handlowych

FIRMA

I PRAWO

Redaktor prowadzący:

Teresa Siudem

tel. 22 530 41 28

teresa.siudem@infor.pl

prenumerata

Dziennik Gazeta Prawna, 17 stycznia 2012 nr 11 (3149)

gazetaprawna.pl

FINANSE

Firma korzystająca z doﬁ nansowania musi wybrać

najlepszą ekonomicznie ofertę

Przedsiębiorca występujący o wsparcie z Programu Operacyjnego Innowacyjna Gospodarka powinien uważnie

dobierać kontrahentów. Jeśli nie chce stracić doﬁ nansowania, nie może być z nimi powiązany

z nimi powiązane oraz inne

podmioty, jeżeli łącznie za-

chodzą następujące okolicz-

ności:

2011 r.). Zgodnie z ww. art. 6c

ust. 1 – podmiot, który ubie-

ga się o udzielenie wsparcia

przeznaczonego na zakup to-

warów lub usług lub otrzymał

od agencji takie wsparcie i nie

jest zobowiązany do wybo-

ru wykonawcy z zastosowa-

niem przepisów o zamówie-

niach publicznych, dokonuje

wyboru wykonawcy z zacho-

waniem zasad przejrzystości

i uczciwej konkurencji. Pod-

miot taki nie może dokonać

zakupu towarów lub usług

od podmiotów powiązanych

z nim osobowo lub kapitało-

wo. Przez powiązania kapita-

łowe lub osobowe rozumie się

wzajemne powiązania między

tym podmiotem a wykonawcą

polegające na:

1. uczestniczeniu w spółce

jako wspólnik spółki cywilnej

lub spółki osobowej;

2. posiadaniu udziałów lub

co najmniej 5 proc. akcji;

3. pełnieniu funkcji człon-

ka organu nadzorczego lub

zarządzającego, prokurenta,

pełnomocnika;

4. pozostawaniu w takim

stosunku prawnym lub fak-

tycznym, który może budzić

uzasadnione wątpliwości co

do bezstronności w wyborze

wykonawcy, w szczególności

pozostawanie w związku mał-

żeńskim, w stosunku pokre-

wieństwa lub powinowactwa

w linii prostej, pokrewieństwa

lub powinowactwa w linii

bocznej do drugiego stopnia

lub w stosunku przysposobie-

nia, opieki lub kurateli.

Polska Agencja Rozwoju

Przedsiębiorczości (PARP)

stosunkowo szeroko podcho-

dzi do interpretacji powiąza-

nia pomiędzy beneﬁ cjentem

a wykonawcą wskazanego

w pkt 4, opartego na istnie-

niu stosunku prawnego lub

faktycznego budzącego uza-

sadnione wątpliwości co do

bezstronności w wyborze wy-

konawcy. Przykładem owych

wątpliwości co do bezstron-

ności jest sytuacja zlecenia

usługi lub zakupu u dostaw-

cy, z którym beneﬁ cjent po-

zostaje w stałych stosunkach

gospodarczych przy jedno-

czesnym braku aktualnej

w okresie realizacji projek-

tu weryﬁ kacji ofert innych

wykonawców występujących

na rynku i ich porównania

z ofertą stałego dostawcy.

W takich przypadkach be-

neﬁ cjent winien ściśle zasto-

sować się do treści umowy

o doﬁ nansowanie regulującej

sposób wyłaniania wykonaw-

cy usług lub dostawcy towa-

rów w projekcie, w przypadku

gdy nie podlega p.z.p. Zgod-

nie z tą umową w przypadku

realizacji w ramach projek-

tu zakupu jednego asorty-

mentu od jednego dostawcy

towarów lub usług, którego

wartość przekracza wyrażo-

ną w złotych polskich równo-

wartość kwoty 14 000 euro,

beneﬁ cjent dokonuje zakupu

w oparciu o najbardziej ko-

rzystną ekonomicznie ofertę,

z zachowaniem zasady uczci-

wej konkurencji i przejrzysto-

ści. [przykład 1]

KAMILA

GRABOWSKA

prawnik, zajmuje

się obsługą prawną

podmiotów

gospodarczych

i zarządzaniem

projektami

PRZYKŁAD 1

Nieprawidłowy wybór wykonawcy usługi

Spółka A zajmująca się dystrybucją samochodowych części

serwisowych w ramach POIG Działanie 8.2. wdraża projekt

integracji systemu obsługi zamówień z systemami swoich

dostawców. Zaprojektowanie i wdrożenie aktualnie stoso-

wanego przez firmę systemu zamówień zastało z sukcesem

zrealizowane przez zewnętrzną firmę X w 2007 roku, która co

roku dokonuje audytu i aktualizacji stosowanych rozwiązań.

Firmie tej powierzono zatem jako rzetelnemu i profesjonalnemu

wykonawcy usługę zaprojektowania, wykonania i wdrożenia

systemu integrującego system realizacji zamówień dla odbior-

ców z systemami zewnętrznych dostawców, na który to projekt

Spółka A otrzymała dofinansowanie w ramach POIG 8.2. Usługa

powierzona została w oparciu o wieloletnie doświadczenie we

współpracy z kontrahentem X bez przeprowadzania konkursu

ofert.

Postępowania takie należy uznać za nieprawidłowe w świetle

okoliczności, że firm oferujących profesjonalne projektowanie

systemów handlowych i ich integracje z innymi systemami jest

na rynku bardzo wiele. Beneficjent winien ogłosić o prowadzo-

nym postępowaniu i skierować zapytania ofertowe co najmniej

do kilku potencjalnych dostawców. W zapytaniu ofertowym

powinny być dokładnie określone warunki stawiane wyko-

nawcom weryfikujące ich profesjonalizm i doświadczenie.

Na podstawie złożonych ofert wykonawca winien dokonać

wyboru najkorzystniejszej oferty, uwzględniając parametr ceny,

doświadczenia i profesjonalizmu. Powierzenie realizacji projektu

firmie X, z którą beneficjent realizował poprzedni projekt, które

nie zostało poprzedzone analizą rynku usług integracji syste-

mów IT i ofert złożonych przez innych wykonawców, naraża

beneficjenta na zarzut nieprawidłowości przy dokonywaniu

zakupu towarów i usług w projekcie, i w konsekwencji może

doprowadzić do rozwiązania umowy o dofinansowanie.

ponad 50 proc. wartości

udzielanego przez nie za-

mówienia jest ﬁ nansowa-

ne ze środków publicznych

lub przez jednostki sektora

ﬁ nansów publicznych lub

z nimi powiązane,

■

Realizacja projektu współ-

finasowanego z funduszy

unijnych niesie ze sobą wie-

le obowiązków nałożonych

na beneﬁ cjentów. Zawarte są

one w dokumentacji właści-

wego działania oraz w treści

umowy o doﬁ nansowanie.

Dotyczą one przede wszyst-

kim projektów informatycz-

nych dla przedsiębiorców

niezwiązanych z tą branżą,

a poszukujących innowacyj-

nych rozwiązań wspierają-

cych prowadzenie działalno-

ści gospodarczej.

wartość zamówienia jest

równa lub przekracza kwo-

ty progów unijnych,

■

przedmiotem zamówienia

są roboty budowlane obej-

mujące wykonanie czyn-

ności w zakresie inżynierii

lądowej lub wodnej, budo-

wy szpitali, obiektów spor-

towych, rekreacyjnych lub

wypoczynkowych, budyn-

ków szkolnych, budynków

szkół wyższych lub budyn-

ków wykorzystywanych

przez administrację pu-

bliczną lub usługi związa-

ne z takimi robotami bu-

dowlanymi.

■

Co najmniej trzy oferty

W umowach o doﬁ nansowa-

nie pojawia się zapis, że na

żądanie instytucji zarządza-

jącej, instytucji pośredniczą-

cej lub instytucji wdrażają-

cej lub Komisji Europejskiej

beneficjent jest zobowią-

zany do przedstawienia co

najmniej trzech ofert złożo-

nych przez potencjalnych do-

stawców towarów lub usług

(o ile na rynku istnieje 3 po-

tencjalnych dostawców lub

wykonawców usług) w od-

powiedzi na zapytanie ofer-

towane skierowane do nich

przez beneﬁ cjenta. Zapyta-

nie ofertowe zawierające opis

przedmiotu zakupu, kryteria

oceny ofert oraz termin ich

składania – beneﬁ cjent musi

zamieścić na swojej stronie

internetowej oraz w swojej

siedzibie w miejscu publicz-

nie dostępnym. Jeżeli z usta-

leń beneﬁ cjenta wynika, że

na rynku nie występuje co

najmniej trzech potencjal-

nych dostawców towarów lub

usług, jest on zobowiązany do

złożenia stosownego oświad-

czenia potwierdzającego ten

fakt. [przykład 2]

W przypadku gdy pomimo

wysłania zapytania oferto-

wego do co najmniej trzech

potencjalnych dostawców

towarów lub wykonawców

usług, beneﬁ cjent otrzyma

tylko jedną ofertę uznaje się

zasadę konkurencyjności za

spełnioną, pod warunkiem

udokumentowania przez be-

neﬁ cjenta skierowania do co

najmniej trzech podmiotów

zapytania ofertowego.

Przedstawione powyżej za-

sady skłaniają do wniosku, że

każde postępowanie oferto-

we realizowane w projekcie

współﬁ nansowanym ze środ-

ków unijnych zakończone

zleceniem dostawy lub wyko-

naniem usługi powinno być

przeprowadzone ze szczegól-

na starannością i dbałością

o zapewnienie zachowania

Ograniczenia programu

Program Operacyjny Inno-

wacyjna Gospodarka w dzia-

łaniach 8.1 i 8.2 oferuje be-

neﬁ cjentom sﬁ nansowanie

projektów, których przed-

miotem jest wdrożenie

w przedsiębiorstwie nowo-

czesnych technologii wyko-

rzystujących e-usługę (POIG

działanie 8.1) lub integra-

cję systemu IT beneﬁ cjenta

z systemami jego partnerów

(POIG działanie 8.2). Przedsię-

biorca, dla którego system IT

stanowi narzędzie w prowa-

dzeniu podstawowej działal-

ności, zazwyczaj nie dyspo-

nuje specjalistyczną wiedzą

i zasobami ludzkimi, by we

własnym zakresie opraco-

wać i wdrożyć innowacyjne

rozwiązanie. Realizacja am-

bitnego projektu IT wymaga

zatem od niego sięgnięcia do

zasobów zewnętrznych i po-

wierzenia realizacji poszcze-

gólnych zadań w ramach eta-

pów projektu usługodawcom

i dostawcom wyspecjalizowa-

nym w branży IT.

Zasada uczciwej

konkurencji

Jeżeli beneﬁ cjent nie kwa-

liﬁ kuje się do objęcia p.z.p.

– zgodnie z zasadami określo-

nymi w art. 3 tej ustawy – do

zakupu towarów i usług w ra-

mach projektu zastosowanie

mają zapisy umowy o doﬁ nan-

sowanie. Wówczas beneﬁ cjent

zobowiązuje się do ponoszenia

wszystkich wydatków kwaliﬁ -

kujących się do objęcia wspar-

ciem z zachowaniem zasady

PRZYKŁAD 2

Istnieje tylko jeden oferent

Przedmiotem zakupu w projekcie POIG Działanie 8.2. jest usługa

IT w zakresie audytu systemów partnerów specjalizujących

się w profesjonalnej wysoce specjalistycznej usłudze badaw-

czej. Z informacji uzyskanych od swoich partnerów beneﬁ cjent

dowiedział się, że na rynku polskim istnieje tylko jeden ośrodek

certyﬁ kujący usługi tych partnerów mający doświadczenie także

w audycie informatycznym. Beneﬁ cjent zwrócił się zatem do

tego podmiotu o złożenie oświadczenia potwierdzającego ten

fakt, a po jego otrzymaniu zwrócił się o złożenie oferty na audyt

IT systemów partnerów objętych projektem. Mógł więc odstąpić

od wyboru najkorzystniejszej oferty.

UWAGA Jeżeli na skutek

przeprowadzonej kon-

troli zostaną ujawnione

nieprawidłowości w wydat-

kowaniu środków pocho-

dzących z doﬁ nansowania,

beneﬁ cjent musi się liczyć

z uznaniem wydatków na

te dostawy lub usługi za

wydatki niekwaliﬁ kowalne

zasady konkurencyjności oraz

powinno być bardzo dobrze

udokumentowane.

chodzących z doﬁ nansowania,

w tym także sposobu prze-

prowadzenia postępowania

na wyłonienie dostawcy lub

wykonawcy usług, beneﬁ cjent

musi liczyć się z uznaniem

wydatków na te dostawy lub

usługi za wydatki niekwaliﬁ -

kowalne, a więc nieobjęte do-

ﬁ nansowaniem. W skrajnych

przypadkach zakupu przewa-

żającej części towarów i usług

objętych projektem w sposób

sprzeczny z umową, na doﬁ -

nansowanie może ona zostać

rozwiązana ze skutkiem na-

tychmiastowym.

Surowe konsekwencje

Przypadki niezachowania

przez beneﬁ cjentów zasad do-

konywania zakupów dostaw

i zlecania usług przedstawio-

nych powyżej najczęściej ujaw-

niane są w trakcie postępowa-

nia kontrolnego, które może

być przeprowadzone przez

instytucje: zarządzającą po-

średniczącą, wdrażającą, au-

dytową oraz inne uprawnio-

ne na podstawie odrębnych

przepisów lub upoważnień

instytucje, w okresie trwania

projektu i po jego zakończe-

niu. Jeżeli na skutek przepro-

wadzonej kontroli zostaną

ujawnione nieprawidłowości

w wydatkowaniu środków po-

uczciwej konkurencji, efek-

tywności, jawności i przej-

rzystości. Zobowiązany jest też

dołożyć wszelkich starań, by

uniknąć konﬂ iktu interesów

rozumianego jako brak bez-

stronności i obiektywności

w wypełnianiu funkcji uczest-

nika projektu objętego umową

o doﬁ nansowanie w związku

z jej realizacją.

Dla zdeﬁ niowania pojęcia

konﬂ iktu interesów można

posłużyć się wskazówką za-

wartą w art. 6c ust. 2 ustawy

z 9 listopada 2000 r. o utwo-

rzeniu Polskiej Agencji Roz-

woju Przedsiębiorczości (po

jej nowelizacji z 5 stycznia

Stosowanie zamówień

publicznych

Dokumentacja programowa

projektów realizowanych

w ramach POIG działania

8.1 i 8.2. oraz zapisy umów

o doﬁ nansowanie stanowią,

że beneﬁ cjent jest zobo-

wiązany stosować przepisy

ustawy z 29 stycznia 2004 r.

– Prawo zamówień publicz-

nych (dalej p.z.p.), gdy wymóg

jej stosowania wynika z art.

3 tej ustawy. Zgodnie z p.z.p.

do jej stosowania są zobowią-

zane jednostki sektora ﬁ nan-

sów publicznych i jednostki

Podstawa prawna

Ustawa z 29 stycznia 2004 r. – Prawo

zamówień publicznych (t.j. z 2010 r.,

nr 113, poz. 759 z późn. zm.).

Ustawa z 9 listopada 2000 r. o utwo-

rzeniu Polskiej Agencji Rozwoju

Przedsiębiorczości (t.j. Dz.U. z 2007 r.,

nr 42, poz. 275 z późn. zm.).

PROMOCJA

e-książka Kronika Prawa ‒ grudzień 2011

Prezent dla prenumeratorów ‒ pobierz www.gazetaprawna.pl/kronikaprawa

Dziennik Gazeta Prawna, 17 stycznia 2012 nr 11 (3149)

gazetaprawna.pl

TEMAT TYGODNIA

Faktoring pozwala przedsiębiorcom

uniknąć zatorów płatniczych

Firma posiadająca wierzytelność z tytułu niezapłaconych faktur może odsprzedać je faktorowi. Ten zapłaci za nie

od ręki, przejmując na siebie ewentualną niewypłacalność dłużnika. Przedsiębiorca poniesie jednak koszty takiej

usługi. Ich wysokość zależy od oceny ryzyka. Dokonuje jej instytucja ﬁ nansowa

faktor wypłaca faktoranto-

wi zaliczkę na poczet zaak-

ceptowanej wierzytelności,

w określonej w umowie wy-

sokości (najczęściej do 85

proc. – 90 proc. wartości

faktury) od razu po otrzy-

maniu faktury od fakto-

ranta. Tym samym zaraz

po przekazaniu faktorowi

wierzytelności faktorant

dysponuje środkami pie-

niężnymi, na których otrzy-

manie od odbiorców zwykle

musiałby czekać kilka ty-

godni czy nawet miesięcy,

umów (art. 353 kodeksu cywil-

nego) oraz przepisy o cesji wie-

rzytelności (art. 509 – 518 k.c.).

Powyższe zasady są wspól-

ne dla wszystkich umów fak-

toringu, przy czym warun-

ki, na jakich faktor udziela

ﬁ nansowania faktorantowi,

ustalane są indywidualnie

w każdej odrębnej umowie.

Dodatkowo istnieje wiele ro-

dzajów faktoringu.

na jej poczet zaliczki. Trans-

akcje takie są ubezpieczone od

braku zapłaty ze strony dłuż-

nika. Ta forma faktoringu

jest korzystna dla faktoranta,

ponieważ nie tylko uzyskuje

on wolne środki w wysokości

uzgodnionej w umowie (tu 80

proc. wartości faktury), ale tak-

że przenosi ryzyko niewypła-

calności odbiorcy. To ryzyko,

które w umowie faktoringowej

ustalane jest w formie limitu

dla każdego od-

biorcy, przejmuje

faktor. To do fak-

tora w ramach

takiej umowy

należy egzekwowanie spłaty

należności, od dłużnika. Przed-

siębiorca decydując się na ten

rodzaj faktoringu, może skon-

centrować się na prowadzeniu

swojej działalności, a ewentu-

alne problemy z kontrahenta-

mi, z windykacją nieuregulo-

wanych należności pozostawić

specjalistom z ﬁ rmy faktorin-

gowej. Jednak ponosi większe

koszty dotyczące tego rodza-

ju ﬁ nansowania i związanych

z nim usług dodatkowych. Ich

wysokość zależy od oceny ry-

zyka przez faktora.

skupił od faktoranta wierzy-

telności, z których ﬁ nansuje

tylko faktury bezsporne, wy-

płacając faktorantowi zaliczkę

w wysokości np. 80 proc. ich

wartości brutto. Faktorant, co

pewien czas, np. co tydzień,

wysyła następne faktury do

faktora, który przekazuje do

faktoranta kolejne zaliczki.

W sytuacji gdy faktury bez-

sporne zostaną ostatecznie

zapłacone przez dłużników,

faktor wypłaca

faktorantowi po-

zostały procent

ich wartości (po

potrąceniu swo-

jego wynagrodzenia). Jeżeli

jednak któraś z bezspornych

faktur nie zostanie zapłaco-

na w wymaganym terminie

określonym w umowie fakto-

ringu, wówczas faktorant jest

zobowiązany zwrócić faktoro-

wi otrzymaną na ich poczet

zaliczkę. Zaliczka niespłacona

zostaje skompensowana war-

tością wierzytelności z kolejnej

faktury. Jeżeli więc np. faktor

przekazał faktorantowi zalicz-

kę w wysokości 40 tys. zł (na

poczet faktury o wartości 50

tys. zł), ale faktura ta nie zo-

stała zapłacona przez dłuż-

nika, to zaliczka wypłacana

w związku z następną faktu-

rą faktoranta o wartości 110

tys. zł (zaliczka w wysokości

88 tys. zł) zostanie wypłaco-

na po pomniejszeniu o wcze-

śniej wypłaconą zaliczkę (40

tys. zł). W rezultacie faktorant

cały czas dysponuje środkami

ﬁ nansowymi, jednak jest zo-

bowiązany do samodzielnego

dochodzenia spłaty faktur od

swoich dłużników. Faktor na-

bywa wierzytelności od fakto-

ranta warunkowo, bez prze-

jęcia ryzyka niewypłacalności

dłużników. Faktorant pono-

si odpowiedzialność wobec

faktora, ponieważ obciążają

go skutki niespłacenia kwoty

wierzytelności przez dłużnika

w terminie. Ten rodzaj fakto-

ringu znajduje zastosowanie

przy ﬁ nansowaniu płatności

udzielanych godnym zaufania

odbiorcom.

■

BENITA

WYSOCKA

konsultant w dziale

audytu w Baker

Tilly Poland

W sytuacji gdy wiele ﬁ rm ma

problemy z zapewnieniem

płynności ﬁ nansowej z powodu

wydłużonych terminów zapła-

ty faktur (kredytu kupieckiego)

lub nieterminowej spłaty przez

ich klientów, coraz bardziej po-

pularnym rozwiązaniem staje

się faktoring.

Faktoring pełny

Rodzaj faktoringu pełne-

go, właściwego (bez regresu)

można zobrazować poniższym

przykładem. Przedsiębiorca

zbył faktorowi wierzytelno-

ści, w wyniku czego otrzymał

od faktora zaliczkę w wysoko-

ści 80 proc. ich wartości brut-

to. Nadal sukcesywnie wysyła

następne faktury wystawione

odbiorcom podanym w umo-

wie faktoringowej do faktora,

który ﬁ nansuje go kolejnymi

zaliczkami. Jeżeli pierwsze fak-

tury zostaną ostatecznie zapła-

cone przez dłużnika, to faktor

wypłaca faktorantowi pozosta-

ły procent ich wartości, potrą-

cając swoje wynagrodzenie.

Istotne jest to, że jeżeli któ-

raś z faktur nie zostanie zapła-

cona w umownym terminie,

wówczas ryzyko niewypłacal-

ności dłużnika ponosi faktor,

a faktorant nie jest zobowią-

zany do zwrotu otrzymanej

Zawieranie

umów

odbiorca (dłużnik faktorin-

gowy) reguluje swoje zobo-

wiązanie na konto faktora,

■

Jak to działa

Faktoring jest to zawierana in-

dywidualnie umowa pomiędzy

faktorem (instytucja ﬁ nanso-

wa) i faktorantem (przedsię-

biorstwo), która umożliwia

temu drugiemu natychmia-

stowy dostęp do gotówki, na

którą musiałby normalnie

czekać kilka tygodni czy kil-

ka miesięcy. Funkcjonuje on

na poniższych zasadach:

faktor płaci faktorantowi

pozostałą część wierzytel-

ności (po uwzględnieniu

wpłaconej wcześniej zalicz-

ki), potrącając należne wy-

nagrodzenie za dokonaną

usługę ﬁ nansową ustalone

w umowie faktoringowej.

Co ważne, to przedsiębiorca

decyduje o tym, które z nieza-

płaconych jeszcze faktur prze-

każe do faktora. Pozwala to na

dość elastyczne zarządzanie

płynnością ﬁ nansową i re-

gulowanie strumienia prze-

pływu środków pieniężnych

do przedsiębiorstwa. Umowa

faktoringowa nie jest odrębnie

uregulowana w polskim pra-

wie, a stosuje się do niej prze-

pisy o swobodzie zawierania

■

Faktoring mieszany

(pośredni)

Ten rodzaj faktoringu można

zobrazować następującym

przykładem. Faktorant posia-

da od dłużnika wierzytelno-

ści na łączną kwotę 110 tys. zł.

Umowa z faktorem przewiduje

przejęcie ryzyka wypłacalno-

ści tego dłużnika przez faktora

do kwoty 50 tys. zł W praktyce

oznacza to, że jeżeli faktorant

przedstawi faktorowi do wy-

kupu pełną kwotę (110 tys. zł),

to faktor ze swej strony obej-

mie ochroną niewypłacalności

tego dłużnika wierzytelności

do kwoty 50 tys. zł. Pozostałe

faktorant przekazuje fakto-

rowi, pełniącemu rolę po-

średnika, faktury za towary

lub usługi sprzedane od-

biorcom, zbywając na rzecz

faktora swoje wierzytelno-

ści handlowe,

■

Faktoring niepełny

Z faktoringiem niepełnym,

niewłaściwym (z regresem)

mamy do czynienia w nastę-

pującym przypadku. Faktor

faktor nabywa od faktoranta

wierzytelności, które speł-

niają warunki określone

w umowie faktoringowej,

■

EKSPERT RADZI

Wierzyciel nie musi powiadamiać dłużnika o dokonanym przelewie

Swoboda umów nie oznacza,

że strony umów faktoringu

w sposób swobodny usta-

lają sobie wzajemne prawa

i obowiązki w zakresie świad-

czenia usług

F aktoring jest stosunkiem

nia jej z którąkolwiek z tych

umów. Faktor w ramach

umowy często zobowiązuje

się do wykonania czynno-

ści dodatkowych, niezwiąza-

nych już bezpośrednio

z samą cesją. Swoboda umów

nie oznacza bynajmniej, że

strony umów faktoringu

w sposób swobodny ustalają

sobie wzajemne prawa i obo-

wiązki w zakresie świadcze-

nia usług faktoringu i usług

pobocznych. W praktyce fak-

torzy dysponują gotowymi

wzorami umów we wszyst-

kich wariantach, w których

oferują usługę, a możliwość

negocjacji umów w szcze-

gólności pod względem

prawnym jest poważnie

ograniczona.

Mimo występowania

w umowie faktoringu trzech

podmiotów jest to w rzeczy-

wistości umowa dwustronna

łącząca faktora z faktoran-

tem. Dla dłużnika będące-

go tym trzecim podmiotem

obojętne będzie, czy zapłaci

za swoje zobowiązanie fak-

torowi, czy faktorantowi

(stronie, z którą jest zwią-

zany umową, np. dostawy

czy sprzedaży). Wynika

to z podstawowych zasad

ochrony dłużnika przeciwko

cesjonariuszowi zawartych

sługuje względem zbywcy,

chociażby stała się wyma-

galna dopiero po otrzymaniu

przez dłużnika zawiadomie-

nia o przelewie.

Kodeks cywilny zresztą nie

przewiduje w odniesieniu

do cesji obowiązku powia-

domienia dłużnika o doko-

nanym przelewie. Strony

w umowie faktoringu usta-

lają, kto, kiedy i w jakim za-

kresie poinformuje dłużnika

o dokonanej cesji wierzytel-

ności będącej częścią umowy

faktoringu. Przepisy chronią

jednak dłużnika i jego dobrą

wiarę, umożliwiając mu do-

konanie zapłaty na rzecz do-

tychczasowego wierzyciela

w sytuacji gdy nie został on

o cesji powiadomiony (art.

512 k.c.). Stąd też głównie

w interesie faktorów jest

umieszczanie w umowach

faktoringu odpowiednich

zapisów odnośnie do infor-

macji dla dłużnika.

Równie istotna jest kwestia

klauzul – umów pomiędzy

faktorantem a jego dłużni-

kiem, które dotyczą zakazu

zbywania wierzytelności.

Takie ograniczenia powo-

dują, że dana umowa nie

będzie mogła być przenie-

siona na faktora w umowie

faktoringu, jeśli nie uda się

wynegocjować z dłużnikiem

jej zmiany w zakresie zgody

na cesję.

Treść umowy faktorin-

gu obejmuje z reguły dwie

części. Część pierwsza, pod-

stawowa, obejmuje postano-

wienia składające się niejako

na ogólne warunki takich

umów. Część druga – obej-

muje postanowienia szcze-

gółowe.

Do podstawowych warun-

ków umów faktoringu za-

liczymy postanowienia

dotyczące: po pierwsze

– uzgodnienia średnie-

go terminu płatności dla

wszystkich wierzytelności

(z ang. average due date). Po

drugie – prowizji, prowi-

zji dodatkowych, wynika-

jących z zakresu czynności

dodatkowych, których ma

podjąć się faktor, oraz prowi-

zji podwyższonej stosowanej

przy faktoringu właściwym

(pełnym). Po trzecie – posta-

nowień co do obowiązku pła-

cenia odsetek za korzystanie

z cudzego kapitału oraz

odsetek za opóźnienie.

Do postanowień szczegóło-

wych zaliczyć można: po-

stanowienia poszerzające

zakres świadczeń faktora na

rzecz faktoranta; dokład-

ny opis świadczeń dodat-

kowych; zakres uprawnień

faktora; zakres obowiązków

sprzedawcy (dostawcy) lub

usługodawcy.

Względy rynku i dążenie do

wyróżnienia ofert danego

faktora powoduje, że umowy

te zawierają często elemen-

ty umów niezwiązanych

bezpośrednio z samą istotą

faktoringu. Stąd spotyka się

w nich często zapisy doty-

czące:

■

prawnym, w którym

uczestniczą co najmniej

trzy podmioty: faktor,

przedsiębiorca (faktorant),

który w ramach prowadzonej

przez siebie działalności

gospodarczej zbywa towary

lub świadczy usługi za

odroczonym terminem

płatności, oraz klienci

faktoranta (dłużnicy). Faktor

nabywa w drodze cesji

wierzytelności, czyli umowy

cywilnoprawnej, która

przenosi pomiędzy stronami

prawo do wierzytelności od

faktoranta roszczenie

o zapłatę należności z różnych

tytułów, zwłaszcza sprzedaży.

Umowę faktoringu zali-

czać należy do tzw. umów

nienazwanych. Dopusz-

czalność zawierania umów

faktoringowych wynika

z zasady swobody umów

(art. 353 1 kodeksu cywilnego).

Łączy ona elementy różnych

umów, np. cesji wierzytelno-

ści i umowy-zlecenia, jednak

bez całkowitego utożsamie-

P IOTR KWIATKOWSKI

radca prawny w TGC Corporate

Lawyers

działalności reklamowej

i marketingowej na rzecz

faktoranta;

w art. 513 kodeksu cywil-

nego. Przepis ten stanowi,

że dłużnikowi przysługują

przeciwko nabywcy wierzy-

telności wszelkie zarzuty,

które miał przeciwko zbywcy

w chwili powzięcia wia-

domości o przelewie. Są to

zarzuty dotyczące wszyst-

kich elementów zobowią-

zania, które było źródłem

długu, tj. terminów i sposo-

bów spłaty zadłużenia, roz-

łożenia na raty itd. Chodzi

tu w szczególności o możli-

wość sądowej obrony przed

nowym wierzycielem w taki

sposób, w jaki dłużnik mógł

się bronić przed poprzed-

nim wierzycielem. Ponadto

dłużnik może z przelanej

wierzytelności potrącić wie-

rzytelność, która mu przy-

kojarzenia dostawców i od-

biorców;

■

wyboru agentów handlo-

wych;

■

doradztwa prawnego i eko-

nomicznego;

■

prowadzenia postępowań

spornych;

■

inkaso należności, windy-

kacji należności;

■

zlecenia faktorowi prowa-

dzenia ksiąg handlowych

i rachunkowych.

Należy jednak zaznaczyć,

że rynek ewoluuje jednak

w kierunku ograniczenia

umów do ich celu głów-

nego, czyli ﬁ nansowania

działalności faktoranta bez

oferowania zbyt szerokiego

wachlarza usług dodatko-

wych.

■

DNJ

Dziennik Gazeta Prawna, 17 stycznia 2012 nr 11 (3149)

gazetaprawna.pl

TEMAT TYGODNIA

siębiorcy decydującego się na

faktoring.

Z faktoringu mogą korzy-

stać w zasadzie wszystkie ﬁ r-

my. Ze względu na to, że duże

przedsiębiorstwa zwykle mają

możliwość negocjowania ko-

rzystnych warunków kredy-

tów bankowych, po faktoring

opłaca się sięgać ﬁ rmom ma-

łym i średnim, które nie mają

tak dobrej pozycji przetargo-

wej w bankach. Jest to szcze-

gólnie przydatne narzędzie

dla ﬁ rm, które prowadzą dzia-

łalność charakteryzującą się

sezonowością sprzedaży lub

mają nierównomiernie rozło-

żone w czasie, w stosunku do

przychodów, zapotrzebowanie

na środki pieniężne. Faktoring

sprawdza się również w przy-

padku przedsiębiorców działa-

jących w branżach, w których

długie okresy oczekiwania na

zapłatę wymuszane są przez

silnych kontrahentów lub też

nieposiadającym znacznego

majątku, który mógłby sta-

nowić zabezpieczenie spłaty

kredytu bankowego.

Zaletą faktoringu jest uni-

wersalność – mogą z niego

korzystać zarówno podmioty

mające ugruntowaną pozycję

na rynku, jak również nowo

powstałe, podejmujące ryzyko

inwestycji. Bez względu na hi-

storię działalności ﬁ rmy, jest

odpowiednia dla tych w do-

brej kondycji ﬁ nansowej, jak

i wykazujących stratę. Oczywi-

ście ocena kondycji faktoran-

ta i wiarygodności odbiorców

mają wpływ na koszty związa-

ne z faktoringiem, jednak nie

wykluczają dostępu do tych

usług żadnym podmiotom.

WZÓR

Kto korzysta z usług

Faktoring w Polsce rozwija się bardzo szybko i zyskuje

coraz większą popularność. Według danych Polskiego

Związków Faktorów w roku 2010 łączna wartość transak-

cji faktoringowych wyniosła 64 195 mln zł i obejmowała

ponad 3100 tys. faktur przekazanych przez 3210 faktoran-

tów. Dla porównania z usług faktoringowych korzystały

w 2009 roku 1702 ﬁ rmy, a w 2008 2031 ﬁ rm. Po faktoring

sięgają wciąż te same branże: dystrybucji stali, FMCG (są to

dobra szybko zbywalne, m.in. artykuły spożywcze, kosme-

tyki), hutnicza, meblarska i produktów z drewna, budow-

nicza, akcesoriów i części samochodowych, chemiczna,

przemysł elektroniczny, AGD i RTV. Przedstawiciele innych

sektorów zwłaszcza z sektora małych i średnich przedsię-

biorstw rzadko korzystają z usług faktoringu.

Umowa faktoringu pełnego

nr 15/18/2012

5. W sytuacji, o której mowa w ust. 5, Faktorant

zobowiązuje się do przekazania na rachunek

Faktora kwotę odpowiadającą wartości Wierzy-

telności brutto finansowanej wcześniej przez

Faktora w ciągu dwóch dni roboczych od daty

wymagalności tej Wierzytelności

6. Niewywiązanie się przez Faktora z obo-

wiązku, o którym mowa w ust. 5, powoduje

powstaniem zadłużenia przeterminowanego.

zawarta 4 stycznia 2012 r. Krakowie

pomiędzy:

Bankiem XYZ S.A. z siedzibą w Krakowie,

ul. Rynek 80, 00-134 Kraków, KRS 15182329233,

NIP 845-33-32-390 zwanym dalej Faktorem,

reprezentowanym przez działających na pod-

stawie pełnomocnictw:

1. Jarosława Chrapka – dyrektora Oddziału,

2. Adama Maćkowiak – zastępcę dyrektora

Oddziału.

Par. 5

1. Faktor nabywa na zasadach określonych

w niniejszej umowie i Regulaminie Wierzy-

telności, które mają być uregulowane przez

Odbiorców wymienionych w załączniku nr

1 do Umowy i w przypadku których faktury

zostały opatrzone przez Faktoranta klauzulą

o następującej treści: „Zgodnie z umową

usługi faktoringu nr 15/18/2012 zawartą

4 stycznia 2012 r. w Krakowie oraz naszym

zawiadomieniem z ……………. uprawnionym

do otrzymania zapłaty jest Bankiem XYZ S.A.

z siedzibą w Krakowie, ul. Rynek 80, 00-134

Kraków, KRS 15182329233. Zapłatę należy prze-

kazać na rachunek Banku XYZ S.A z siedzibą

w Krakowie nr 23-0000-3332-3335-5858-

4949-5789”.

2. Za datę dokonania płatności, o której mowa

w ust. 2, uznaje się dzień wpływu środków pie-

niężnych na wyżej wskazany rachunek Banku.

3. Faktorant zobowiązuje się do zawiadomienia

każdego podmiotu wymienionego w załączni-

ku, o którym mowa w ust. 1 o zawarciu niniej-

szej Umowy, na wzorze stanowiącym załącznik

nr 3 do Umowy.

60 tys. zł faktor nabywa, wy-

płaca uzgodnioną w umowie

zaliczkę, jednak nie przejmuje

od faktoranta ryzyka niewy-

płacalności dłużnika. Jest to

połączenie faktoringu pełne-

go i niepełnego.

Faktor przejmuje ryzyko

odpowiedzialności dłużnika

wyłącznie do pewnej kwoty

(przyznanego indywidualnie

limitu). Rozwiązanie to jest

rozłożeniem odpowiedzialno-

ści między faktora i faktoranta.

ności operacyjnej przy mi-

nimalizowaniu obsady ad-

ministracyjnej (i obniżeniu

związanych z tym kosztów),

Zielony Sp. z o.o. z siedzibą w Nowym Targu,

ul. Bystra 12, 04-234 Nowy Targ, KRS

34884303359, NIP 20-290-235-51

zwanym dalej Faktorantem, reprezentowanym

przez:

1. Sławomira Nowaka, prezesa Zarządu,

2. Marcin Wiktorowski, członka Zarządu.

ograniczenie ryzyka nie-

wypłacalności nowych

kontrahentów, którzy

podlegają weryﬁ kacji wia-

rygodności przez faktora,

■

Par. 1

poprawa ściągalności wie-

rzytelności – nawet tych

niespłacanych w terminie;

instytucja faktoringowa ze

względu na silniejszą pozy-

cję i doświadczenie jest bar-

dziej skuteczna i może za-

angażować więcej zasobów

w proces odzyskiwania nie-

spłaconych wierzytelności,

■

Użyte w umowie określenia oznaczają:

1) Faktor – Bank XYZ S.A. z siedzibą w Krakowie

2) Faktorant – Zielony Sp. z o.o. uprawnio-

ny do otrzymania świadczenia pieniężnego

z tytułu sprzedaży towarów lub usług na rzecz

Odbiorcy,

3) Odbiorca – przedsiębiorca w rozumieniu

ustawy z 2 lipca 2004 r. o swobodzie działal-

ności gospodarczej (Dz.U. z 2010 r., nr 220

poz. 1447 z późn.nzm.), który jest zobowiąza-

ny do zapłaty Faktorantowi określonej sumy

pieniężnej za sprzedane przez niego towary

lub usługi,

4) Regulamin – Regulamin Świadczenia Usług

Faktoringu Pełnego stanowiący integralną

część niniejszej umowy,

5) Wierzytelność – udokumentowana kopią

faktury VAT należność pieniężna przysługująca

Faktorantowi od Odbiorcy z tytułu sprzedaży

towarów lub usług.

Inne odmiany umów

W praktyce spotykamy rów-

nież faktoring odwrotny,

polegający na ﬁ nansowaniu

zobowiązań. W przypadku

takiej umowy faktor płaci za

dostawy dokonane do fakto-

ranta przez jego dostawców

w terminie wynikającym

z umów z tymi dostawcami.

Faktor (w określonych przy-

padkach) za swoje dostawy

zapłaci nie dostawcom, a fak-

torantowi, w terminie nawet

o 60 dni dłuższym od termi-

nu wskazanego na fakturze

dostawy z uwzględnieniem

wynagrodzenia dla faktora.

Z kolei faktoring ekspor-

towy/importowy dotyczy

transakcji z kontrahentami

zagranicznymi, które są ubez-

pieczone, więc ryzyko braku

zapłaty należności ponosi fak-

tor. Przed zawarciem umowy

instytucja faktoringowa doko-

nuje sprawdzenia kontrahen-

tów, badając ryzyko zawiera-

nia z nimi transakcji.

regularny monitoring wie-

rzytelności prowadzony

przez faktora podnosi dys-

cyplinę płatniczą odbiorców

oraz zapobiega poważniej-

szym problemom, które są

konsekwencją zbyt późne-

go reagowania na bieżące

opóźnienia w płatnościach.

■

Par. 6

1. Z tytułu wykonywania czynności określonych

w Umowie, Faktor będzie pobierał wynagro-

dzenie w postaci:

1) jednorazowej prowizji za przygotowania

i zawarcie Umowy w wysokości …............…….

(słownie ……..............................................…………) zł ;

2) prowizji za finansowanie pojedynczej

Wierzytelności w wysokości …….. proc. części

Wierzytelności finansowanej przez Faktora

3) odsetek naliczanych zgodnie z zasadami

określonymi w Regulaminie w oparciu o stawkę

bazową powiększoną o marżę w wysokości

…….. proc.;

2. Wynagrodzenie Faktora określone w ust. 1

podlega powiększeniu o kwotę należnego

podatku VAT wg stawki zgodnej z obowiązują-

cymi przepisami prawa.

3. Pobrane przez Faktora prowizje i opłaty nie

podlegają zwrotowi.

Wysokość kosztów

Koszty faktoringu zależą od

wielu czynników, takich jak:

okres pomiędzy przyjęciem

wierzytelności przez faktora

a otrzymaniem pieniędzy od

odbiorcy faktoranta, średnia

wartości brutto przejmowa-

nych przez faktora wierzy-

telności, wielkość sprzeda-

ży, termin płatności, rodzaj

faktoringu, ryzyko związane

z niewypłacalnością dłużni-

ków, czynności dodatkowych

wykonywanych przez faktora,

a ponadto odsetki i prowizja.

Za każdym razem są one usta-

lane indywidulanie.

Należy jednak liczyć się

z tym, że koszt pozyskania

ﬁ nansowania z faktoringu

jest najczęściej wyższy niż

koszt pozyskania ﬁ nanso-

wania z innych źródeł.

Faktoring zamiast

kredytu

Faktoring jest alternatywą

dla innych form ﬁ nansowa-

nia, m.in. dla kredytu banko-

wego, ponieważ nie jest obar-

czony takim obostrzeniami,

jakie występują przy kredycie

bankowym. Zwykle wymaga-

nia stawiane przez faktorów

są mniej restrykcyjne niż przy

kredycie obrotowym. W przy-

padku faktoringu nie wystę-

puje również konieczność

posiadania dobrej historii kre-

dytowej ani nie są wymaga-

ne zabezpieczenia na majątku

przedsiębiorstwa, gdyż same

wierzytelności będące jego

przedmiotem stanowią pod-

stawowe zabezpieczenie dla

faktora. Bardzo istotne jest, że

faktoring w przeciwieństwie

do kredytu nie zwiększa za-

dłużenia ﬁ rmy. Większa do-

stępność jest jednak obarczona

wyższym kosztem.

Bezpieczeństwo faktoranta

zależy od wynegocjowanych

warunków umowy, jednym

z ważnych elementów fak-

toringu jest prawo odstąpie-

nia przez faktora od umowy.

Faktoranci powinni dążyć

w negocjacjach do wyraźne-

go określenia przypadków od-

stąpienia faktora od umowy

i związanej z tym konieczno-

ści uregulowania niespłaco-

nej części wierzytelności, od

których zostały już przekaza-

ne zaliczki. Chodzi o zabez-

pieczenie przed rezygnacją

ze współpracy przez faktora

w sposób, który zagrażałby

przedsiębiorstwom gwałtow-

ną utratą lub pogorszeniem

płynności ﬁ nansowej. Wów-

czas faktoring będzie dla nich

bezpieczny.

Par. 2

1. Umowy określa zasad świadczenia usług

faktoringu, przez które rozumie się w szczegól-

ności nabywanie przez Faktora, bezspornych,

niewymagalnych należności z tytułu sprzedaży

przez Faktoranta towarów lub usług.

2. Świadczenie usług, o którym mowa w ust. 1

obejmuje w szczególności finansowanie oraz

przejęcie ryzyka braku wypłacalności Odbiorcy.

Par. 3

Par. 7

1. Przedmiotem Umowy mogą być wyłącznie

wierzytelności:

1) niesporne co do zasady i wysokości,

2) zbywalne bez ograniczeń, z zastrzeżeniem

ust. 2,

3) nieprzeterminowane,

4) niebędące przedmiotem innego przelewu,

5) niebędące przedmiotem roszczeń osób

trzecich, zastawów lub zajęć przez organy

egzekucyjne.

2. Faktor może nabyć Wierzytelność, któ-

rej zbycie jest ograniczone zastrzeżeniami

umownymi, pod warunkiem uzyskania pisemnej

zgody Odbiorcy na dokonanie przelewu Wie-

rzytelności, na wzorze stanowiącym załącznik

nr 2 do Umowy .

3. Faktor ma prawo do dokonania przelewu

nabytych przez siebie Wierzytelności na osoby

trzecie.

1. W sprawach nieuregulowanych w umowie

stosuje się Regulamin Świadczenia Usług Fak-

toringu Pełnego.

2. Faktorant oświadcza, że otrzymał Regulamin,

o którym mowa w ust.1, i zobowiązuje się do

jego przestrzegania.

Firma na tym korzysta

Dzięki faktoringowi ﬁ rma

uzyskuje płynność ﬁ nanso-

wą – na skutek wypłaconej

przez faktora zaliczki (nieza-

leżnie od terminu płatności

faktury przez odbiorcę, który

może być bardzo długi). Ma

natychmiast dostęp do wol-

nych środków ﬁ nansowych,

które może przeznaczyć na

ﬁ nansowanie bieżącej dzia-

łalności. Dodatkowo, w przy-

padku faktoringu zupełnego

(właściwego) przenosi na fak-

tora ryzyko niewypłacalności

dłużnika, oczywiście za wy-

nagrodzeniem dla faktora.

Z faktoringu płyną nastę-

pujące korzyści:

Par. 8

1. Każda ze stron może rozwiązać Umowę

z zachowaniem 30-dniowego okresu wypowie-

dzenia w wyniku pisemnego oświadczenia woli

jednej ze stron.

2. Pozostałe przypadki rozwiązania Umowy

określa Regulamin.

3. Wszelkie zmiany Umowy wymagają formy

pisemnej pod rygorem nieważności.

Kiedy to się opłaca

Faktoring jest dobrym roz-

wiązaniem, w przypadku

gdy ﬁ rma nie posiada wy-

starczającej zdolności kredy-

towej i nie może wypracować

optymalnej płynności ﬁ nan-

sowej. Sprawdza się także

w sytuacjach, gdy przedsię-

biorca ma problemy z zarzą-

dzaniem należnościami, po-

nieważ kontrahenci spóźniają

się z płatnościami i trzeba ich

często monitować. Ewentual-

nie gdy brak mu wiedzy, jak

skutecznie domagać się spła-

ty należności. Istotne jest, że

przy umowie faktoringu usta-

lane są ryzyko nieściągalno-

ści należności (indywidualnie

w stosunku do odbiorcy) oraz

jego wiarygodność. Przy fak-

toringu mieszanym ustala-

ny jest limit – także indywi-

dualnie dla poszczególnych

odbiorców. W związku z tym

rozwiązanie to jest skutecz-

ne tylko w odniesieniu do

odbiorców, którzy regularnie

dokonują zakupów u przed-

Par. 9

Par. 4

Wszelkie spory wynikłe z Umowy rozstrzy-

ga sąd powszechny miejscowo właściwy dla

siedziby Faktora.

1. Faktor nabywa Wierzytelności w ramach fak-

toringu pełnego, a więc bez możliwości regresu

w stosunku do Faktoranta z tytułu niewypła-

calności Odbiorcy.

2. Nabycie Wierzytelności przez Faktora jest

równoznaczne z nabyciem wszelkich praw

związanych z Wierzytelnością.

3. Niniejsza Umowa nie wyłącza jednak od-

powiedzialności Faktoranta wobec Odbiorcy

z tytułu zawartej z nim umowy sprzedaży

towarów lub usług. Faktor w szczególności nie

ponosi odpowiedzialności z tytułu gwarancji

i rękojmi za sprzedane przez Faktoranta towary

lub usługi.

4. Faktorant jest obowiązany do poinformowa-

nia Faktora w terminie dwóch dni roboczych od

powzięcia wiedzy o fakcie skorzystania przez

Odbiorcę z przysługującego mu prawa rękojmi

lub gwarancji i związanej z tym możliwości

odstąpienia przez Odbiorcę od spłaty Wierzy-

telności w terminie płatności.

ﬁ rma korzystająca z faktorin-

gu ma możliwość oferowania

swoim odbiorcom wydłużo-

nych terminów płatności,

przez co poprawia swoją po-

zycję konkurencyjną,

■

Par. 10

Umowę sporządzono w dwóch jednobrzmią-

cych egzemplarzach, po jednym dla każdej ze

Stron.

ﬁ rma dysponuje środkami

na ﬁ nansowanie bieżącej

działalności i inwestycji,

■

Podpisy

1. Sławomir Nowak, prezesa Zarządu

............................................................….………

2. Marcin Wiktorowski, członek Zarządu

............................................................….………

ma możliwości regulowa-

nia na bieżąco swoich zo-

bowiązań, co często wiąże

się z uzyskaniem u dostaw-

ców specjalnych rabatów

czy bardziej dogodnych

warunków dostaw,

■

..........................................................….………

Jarosław Chrapek – dyrektor Oddziału

..........................................................….………

Adam Maćkowiak – zastępcę dyrektora Oddziału

Podstawa prawna

Ustawa z 23 kwietnia 1964 r.

– Kodeks cywilny (Dz.U. nr 16, poz.

93 ze zm.).

ﬁ rmy korzystające z usług

faktoringowych są w stanie

koncentrować się na działal-

■

Wzór opracował Łukasz Sobiech, radca prawny

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: