NOWE PRAWO z 1 czerwca 10 (nr 105).pdf

nr 105 (2736) 1 czerwca 2010

przepis PRAKTYKA

nowe prawo

PRZEPISY

SPIS TREŚCI

OBYWATEL PROCEDURY Używanie odbiorników radiofonicznych i telewizyjnych

Ustalono wysokość opłat abonamentowych na 2011 rok

Dostawca internetu przekaże

dane przedsiębiorcy

» strona D2

Wiadomo już, jakie będą opłaty abo-

namentowe w 2011 roku. Za używa-

nie odbiornika radiofonicznego bę-

dzie to 5,35 zł, a za używanie odbior-

nika telewizyjnego albo telewizyjne-

go i radiofonicznego – 17,15 zł za

jeden miesiąc.

W Dzienniku Ustaw opublikowano

rozporządzenie Krajowej Rady Radio-

fonii i Telewizji w sprawie wysokości

opłat abonamentowych za używanie

odbiorników radiofonicznych i telewi-

zyjnych oraz zniżek za ich uiszczenie

z góry za okres dłuższy niż jeden mie-

siąc w 2011 roku.

W rozporządzeniu ustalono opłaty

abonamentowe za używanie odbiorni-

ków radiofonicznych i telewizyjnych

w roku kalendarzowym 2011 w nastę-

pującej wysokości:

■

Wysokość opłat za używanie odbiorników RTV

telewizyjny

Więcej inspektorów

będzie mogło przeprowadzać audyt

2008, 2009 i 2010 rok

radiofoniczny

lub telewizyjny

i radiofoniczny

» strona D2

za jeden miesiąc

5,30 zł

17,00 zł

za dwa miesiące

10,40 zł

33,20 zł

Doradca zatrudniony w urzędzie

będzie inspektorem

za trzy miesiące

15,40 zł

49,30 zł

» strona D2

za sześć miesięcy

30,40 zł

97,50 zł

za rok

58,20 zł

186,70 zł

Organ kontroli skarbowej zażąda

danych wydając postanowienie

Źródło: Krajowa Rada Radiofonii i Telewizji (www.krrit.gov.pl)

» strona D2

8,5 proc. miesięcznej opłaty za uisz-

czenie opłaty za rok kalendarzowy

z góry.

Z kolei za używanie odbiornika tele-

wizyjnego albo telewizyjnego i radiofo-

nicznego ustalono następujące zniżki:

■

za używanie odbiornika telewizyjne-

go albo telewizyjnego i radiofoniczne-

go: 33,45 zł za dwa miesiące, 49,65 zł

za trzy miesiące, 98,25 zł za sześć mie-

sięcy, 188,30 zł za rok kalendarzowy.

Opłaty wnoszone na poczet 2011 roku

mogą być przyjmowane w 2010 roku

według stawek obowiązujących od

1 stycznia 2011 r. Rozporządzenie wcho-

dzi w życie 4 czerwca 2010 r.

Dokumenty do ZUS

przez internet

Ekspert GP » strona D3

za używanie odbiornika radiofonicz-

nego – 5,35 zł za jeden miesiąc;

za używanie odbiornika telewizyjne-

go albo telewizyjnego i radiofoniczne-

go – 17,15 zł za jeden miesiąc.

Określono również zniżki za uiszcze-

nie opłat abonamentowych za używa-

nie odbiorników radiofonicznych i tele-

wizyjnych z góry za okres dłuższy niż

jeden miesiąc w roku kalendarzowym

2011.

Za używanie odbiornika radiofonicz-

nego będą one wynosić:

■

2,5 proc. miesięcznej opłaty za uisz-

czenie opłaty za dwa miesiące z góry,

■ 3,5 proc. miesięcznej opłaty za uisz-

czenie opłaty za trzy miesiące z góry,

■ 4,5 proc. miesięcznej opłaty za uiszcze-

nie opłaty za sześć miesięcy z góry,

Urząd skarbowy oszacuje

wartość transakcji,

dochodu i majątku

Ekspert GP » strony D4–D5

Krzysztof Tomaszewski

8,5 proc. miesięcznej opłaty za uisz-

czenie opłaty za rok kalendarzowy

z góry.

Wysokość opłat abonamentowych za

używanie odbiorników radiofonicznych

i telewizyjnych w roku kalendarzowym

2011, po uwzględnieniu wspomnianych

zniżek, wyniesie:

■ za używanie odbiornika radiofo-

nicznego: 10,45 zł za dwa miesiące,

15,50 zł za trzy miesiące, 30,65 zł za

sześć miesięcy, 58,75 zł za rok ka-

lendarzowy;

Bezpieczne instalacje

gazowe

Ekspert GP » strona D6

2,5 proc. miesięcznej opłaty za uisz-

czenie opłaty za dwa miesiące z gó-

ry,

■ 3,5 proc. miesięcznej opłaty za uisz-

czenie opłaty za trzy miesiące z góry,

■ 4,5 proc. miesięcznej opłaty za uisz-

czenie opłaty za sześć miesięcy z gó-

ry,

Podstawa prawna

Ustawa z 21 kwietnia 2005 r. o opłatach abona-

mentowych (Dz.U. nr 85, poz. 728 z późn. zm.).

Rozporządzenie Krajowej Rady Radiofonii

i Telewizji z 6 maja 2010 r. w sprawie wysoko-

ści opłat abonamentowych za używanie od-

biorników radiofonicznych i telewizyjnych

oraz zniżek za ich uiszczenie z góry za okres

dłuższy niż jeden miesiąc w 2011 r. (Dz.U. nr

86, poz. 558).

Armia sfinansuje przekwalifikowanie

odchodzących żołnierzy

» strona D7

Prawo – strona D8

Urzędnicy będą współpracować

z policją

» strona D7

OBYWATEL NIERUCHOMOŚCI Zagospodarowanie przestrzenne

Gminy będą mogły szybciej uchwalać miejscowe plany

Płatne dni wolne na naukę

» strona D7

Opłaty za postępowanie związane

z przyjęciem na studia

» strona D7

Organy administracji będą miały

maksymalnie 30 dni na wydanie opi-

nii do projektu planu zagospodaro-

wania. Maksymalnie na dziewięć

miesięcy gmina będzie mogła zawie-

sić postępowanie w sprawie wydania

warunków zabudowy.

Okres uchwalania miejscowych planów

zagospodarowania przestrzennego

skróci się o około trzy miesiące. To sku-

tek nowelizacji ustawy o planowaniu

i zagospodarowaniu przestrzennym,

którą przyjął Sejm.

Przy uchwalaniu miejscowego planu

rada gminy będzie od razu rozstrzyga-

ła o sposobie rozpatrzenia zgłoszonych

przez mieszkańców uwag do projektu

planu miejscowego oraz realizacji zapi-

sanych w planie inwestycji z zakresu in-

frastruktury technicznej, które należą

do zadań własnych gminy, oraz zasa-

dach ich finansowania. Kwestie te nie

będą więc rozstrzygane w odrębnym

trybie, jak jest obecnie. Nowe przepisy

wprowadzają także krótsze terminy dla

organów, z którymi plan jest uzgadnia-

ny, np. w zakresie oddziaływania na śro-

dowisko czy wpływu na nieruchomości

zabytkowe. Po wejściu w życie nowych

rozwiązań na wydanie swojej opinii bę-

dą one miały termin nie krótszy niż 14

dni i nie dłuży niż 30 dni od dnia udo-

stępnienia im przez wójta, burmistrza

lub prezydenta miasta projektu stu-

dium uwarunkowań i kierunków zago-

spodarowania przestrzennego lub pro-

jektu planu miejscowego. Jeżeli w tym

terminie nie wydadzą one swojej opinii,

to będzie uznawane, że była ona pozy-

tywna. Organ gminy uchwalający plan

nie będzie więc musiał miesiącami cze-

kać na wydanie opinii do projektu pla-

nu, jak się często zdarza obecnie.

Na szybkość uchwalania planów wpły-

nie także krótszy dopuszczalności za-

wieszenia postępowania w zakresie

ustalenia warunków zabudowy. Obec-

nie, jeżeli działka nie jest objęta miej-

scowym planem zagospodarowania

przestrzennego, a inwestor wystąpi

o wydanie dla niej decyzji o warunkach

zabudowy, to gmina może zawiesić po-

stępowanie do czasu uchwalenia dla tej

nieruchomości miejscowego planu.

Termin ten obecnie nie może być dłuż-

szy niż 12 miesięcy. Po wejściu w życie

nowych rozwiązań termin ten nie bę-

dzie mógł przekroczyć dziewięciu mie-

sięcy. Jeżeli gmina będzie chciała przy-

stąpić do uchwalenia planu zagospoda-

rowania, to będzie więc musiała ukoń-

czyć swoje pracy w terminie o trzy

miesiące krótszym.

Ustawa została przyjęta przez Sejm

i trafiła do prac w Senacie. Ma ona

wejść w życie po upływie trzech miesię-

cy od jej ogłoszenia w Dzienniku Ustaw.

Dopuszczenie akcji do obrotu

po spełnieniu warunków

» strona D8

Przedsiębiorca nie musi

dostarczać oryginałów dokumentów

» strona D8

Arkadiusz Jaraszek

Nowe przepisy dotyczące

informacji o dłużnikach

» strona D8

Podstawa prawna

Art. 1 pkt 6, 9 i 12 ustawy z 20 maja 2010 r.

o zmianie ustawy o planowaniu i zagospodaro-

waniu przestrzennym oraz niektórych innych

ustaw. Ustawa została przyjęta przez Sejm

i trafiła do Senatu.

Lokalni śledczy powinni prowadzić

własny biuletyn informacji publicznej » strona D8

Prawo – strona D8

■

D 2

Nowe prawo – Przepisy

1 czerwca 2010 nr 105 (2736) www.gazetaprawna.pl

Podatki

FIRMA KONTROLA SKARBOWA Uprawnienia inspektorów

Dostawca internetu przekaże

dane przedsiębiorcy

PRACOWNIK KONTROLA SKARBOWA Powoływanie na stanowiska

Doradca zatrudniony w urzędzie będzie inspektorem

Osoby wpisane na listę dorad-

ców podatkowych, które są za-

trudnione w jednostkach organi-

zacyjnych kontroli skarbowej lub

administracji podatkowej, będą

mogły przystąpić do konkursu

na dyrektora urzędu kontroli

skarbowej.

Jedną ze zmian, które wprowadza

nowelizacja ustawy o kontroli skar-

bowej uchwalona przez Sejm 20

maja, jest poszerzenie kadry in-

spektorskiej o osoby posiadające

uprawnienia doradców podatko-

wych oraz umożliwienie tym oso-

bom awansu na stanowisko dyrek-

tora urzędu kontroli skarbowej.

prawniczym, ekonomicznym lub

innym wyższym o specjalności

przydatnej do kontroli skarbowej.

Ważne

Osoba wpisana na listę dorad-

ców podatkowych będzie mogła

być powołana na stanowisko in-

spektora kontroli skarbowej, je-

żeli posiada odpowiedni staż

w jednostkach organizacyjnych

kontroli skarbowej lub admini-

stracji podatkowej i celnej. Bę-

dzie mogła też przystąpić do

konkursu na dyrektora urzędu

kontroli skarbowej

Inspektorzy będą mogli pozyskiwać

informacje o firmach niezgłoszo-

nych do opodatkowania od nadaw-

ców programów radiowych i telewi-

zyjnych i dostawców internetu.

Inspektorzy kontroli skarbowej uzy-

skają więcej uprawnień pozwalają-

cych na zwiększenie skuteczności kon-

troli nielegalnego e-handlu. Jeżeli or-

gan kontroli skarbowej będzie miał in-

formacje o ogłoszeniach i reklamach

zamieszczanych w internecie wskazu-

jących na prowadzenie działalności

przez reklamodawcę, będzie mógł żą-

dać od usługodawców świadczących

usługi drogą elektroniczną udzielenia

posiadanych informacji o firmie i ad-

resie przedsiębiorców lub imionach,

nazwiskach i adresach osób fizycz-

nych zamieszczających ogłoszenia

i reklamy, pozwalających na ich iden-

tyfikację. Przepis ten wprowadza no-

welizacja ustawy o kontroli skarbowej

uchwalona przez Sejm 20 maja 2010 r.

Będzie on miał zastosowanie przede

wszystkim w sytuacjach prowadzenia

przez reklamodawców niezgłoszonej

do opodatkowania działalności gospo-

darczej wykonywanej za pośrednic-

twem internetu.

Obowiązek udzielania informacji,

który uregulowano w dodanym art.

7d ustawy o kontroli skarbowej, zosta-

nie także nałożony na nadawców pro-

gramów radiowych i telewizyjnych.

Zakres przekazywanych informacji

będzie obejmował tylko te dane iden-

tyfikacyjne, które podmiot zobowią-

zany do ich ujawnienia (tj. redaktor,

wydawca czy też usługodawca świad-

czący usługi drogą elektroniczną) bę-

dzie posiadał w związku z zamieszczo-

nym ogłoszeniem lub reklamą, nie bę-

dzie natomiast dotyczył innych da-

nych, które zobowiązany zgromadził

w związku ze swoją działalnością.

Żądanie informacji przez organy

kontroli skarbowej będzie mogło na-

stąpić wyłącznie ze względu na ko-

nieczność realizacji kontroli skarbo-

wej w zakresie, o którym mowa w art.

2 ust. 1 pkt 1–3 ustawy o kontroli skar-

bowej, a zatem m.in. kontroli niezgło-

szonej do opodatkowania działalno-

ści gospodarczej czy też źródeł po-

chodzenia majątku oraz przychodów

nieznajdujących pokrycia w ujawnio-

nych źródłach lub pochodzących ze

źródeł nieujawnionych.

Zgodnie z obowiązującym przepisem

art. 35 ustawy o kontroli skarbowej

obowiązek udzielania na żądanie orga-

nu kontroli skarbowej posiadanych in-

formacji o nazwach i adresach przed-

siębiorców lub nazwiskach i adresach

osób fizycznych zamieszczających od-

płatne ogłoszenia i reklamy w spra-

wach działalności gospodarczej mają

tylko wydawcy i redaktorzy dzienni-

ków lub czasopism. Zatem obecne

przepisy odnoszą się wyłącznie do pra-

sy i nie uwzględniają m.in. informacji

umieszczanych w formie elektronicz-

nej, np. na stronach internetowych.

Wymagania formalne

W przepisach regulujących zasady

powoływania dyrektorów urzędów

kontroli skarbowej wskazano rów-

nież, że osoba, której generalny in-

spektor kontroli skarbowej powie-

rzy pełnienie obowiązków dyrekto-

ra urzędu kontroli skarbowej na

czas rozstrzygnięcia konkursu lub

powoła z powodu nierozstrzygnię-

cia konkursu, musi spełniać wyma-

gania formalne przewidziane dla

kandydatów ubiegających się o sta-

nowisko dyrektora urzędu kontro-

li skarbowej.

Dodawany ust. 1a w art. 39 ustawy

umożliwi powołanie na stanowisko

inspektora kontroli skarbowej oso-

bę, która została wpisana na listę

doradców podatkowych. Również

w tym przypadku niezbędny będzie

odpowiedni staż pracy w jednost-

kach organizacyjnych kontroli

skarbowej lub jednostkach organi-

zacyjnych administracji podatko-

wej i celnej.

trudnienie na stanowisku inspekto-

ra kontroli skarbowej, a także moż-

liwość awansu na najwyższe stano-

wiska, tj. na dyrektorów urzędów

kontroli skarbowej.

Ma to zachęcić fachową kadrę

urzędników kontroli skarbowej do

pozostania w jej strukturze organi-

zacyjnej.

Brak takich rozwiązań – zdaniem

autorów projektu – może spowodo-

wać odpływ takich osób do sektora

prywatnego.

Udział w konkursie

Dzięki zmianie w art. 8 ust. 4 usta-

wy o kontroli skarbowej prawo do

przystąpienia do konkursu na dy-

rektora urzędu kontroli skarbowej

uzyskają osoby zatrudnione w jed-

nostkach organizacyjnych kontroli

skarbowej, administracji podatko-

wej i celnej, które są wpisane na li-

stę doradców podatkowych.

Ubiegający się o stanowisko kan-

dydaci będą musieli też spełnić kil-

ka warunków. Są to m.in.: staż pra-

cy w organach administracji skar-

bowej (co najmniej 5-letni staż

w organach administracji podatko-

wej albo 3-letnia praktyka w jed-

nostkach organizacyjnych kontro-

li skarbowej) oraz legitymowanie

się wykształceniem wyższym

Magdalena Majkowska

Przygotowanie merytoryczne

Celem zmian zaproponowanych

przez rząd jest przyciągnięcie do

urzędów kontroli skarbowej osób

posiadających odpowiednie przy-

gotowanie merytoryczne. W za-

mian mają oni uzyskać stabilne za-

Podstawa prawna

Art. 1 pkt 10, pkt 52 ustawy o zmianie

ustawy o kontroli skarbowej oraz

niektórych innych ustaw. Uchwalona

przez Sejm 20 maja 2010 r. Przekazana

do Senatu.

Magdalena Majkowska

Podstawa prawna

Art. 1 pkt 9 ustawy o zmianie ustawy o kon-

troli skarbowej oraz niektórych innych

ustaw. Uchwalona przez Sejm 20 maja

2010 r. Przekazana do Senatu.

OBYWATEL KONTROLA SKARBOWA Przetwarzanie informacji

Organ kontroli skarbowej zażąda danych

wydając postanowienie

URZĄD KONTROLA SKARBOWA Środki pochodzące z UE

Więcej inspektorów będzie

mogło przeprowadzać audyt

Dane osobowe będą udostępnia-

ne organom kontroli skarbowej

na podstawie postanowienia, na

które będzie przysługiwało zaża-

lenie do generalnego inspektora

kontroli skarbowej.

W ustawie o kontroli skarbowej zo-

staną na nowo uregulowane zasa-

dy pozyskiwania i przetwarzania

informacji (w tym danych osobo-

wych) przez organy kontroli skar-

bowej. Było to konieczne ze wzglę-

du na wyrok Trybunału Konstytu-

cyjnego z 17 czerwca 2008 r. (sygn.

akt K 8/04), który uznał za niezgo-

dy z konstytucją przepis art. 7b

ustawy o kontroli skarbowej regu-

lujący uprawnienie do zbierania

i wykorzystywania danych osobo-

wych oraz ich przetwarzania, tak-

że bez wiedzy i zgody osoby, której

te dane dotyczą.

kresie wprowadza nowelizacja

ustawy o kontroli skarbowej

uchwalona przez Sejm 20 maja

2010 r.

Na podstawie dodawanego art. 7c

organy kontroli skarbowej w celu

realizacji ustawowych zadań (w za-

kresie, o którym mowa w art. 2 ust.

1 pkt 1–3) będą mogły zbierać i wy-

korzystywać informacje, w tym da-

ne osobowe, od osób prawnych, jed-

nostek organizacyjnych niemają-

cych osobowości prawnej oraz osób

fizycznych prowadzących działal-

ność gospodarczą. Mają to być in-

formacje o zdarzeniach mających

bezpośredni wpływ na powstanie

lub wysokość zobowiązania podat-

kowego. Organy kontroli skarbowej

będą mogły te dane przetwarzać

w rozumieniu przepisów o ochro-

nie danych osobowych także bez

wiedzy i zgody osoby, której dane

te dotyczą.

Nowością będzie konieczność wy-

dania przez organ kontroli skarbo-

wej postanowienia, którego treścią

będzie żądanie udostępnienia infor-

macji do określonego terminu.

W piśmie zostanie też wskazana

forma, w jakiej dane mają być prze-

kazane. Postanowienie będzie mu-

siało oczywiście spełnić wszystkie

wymagania określone w art. 217

par. 1 i 2 Ordynacji podatkowej,

m.in. zawierać szczegółowe uzasad-

nienie faktyczne i prawne.

W uzasadnieniu dokumentu fi-

skus będzie musiał również wska-

zać okoliczności, z których wynika

konieczność pozyskania żądanych

informacji, tj. związek informacji

z konkretnie oznaczonym zada-

niem.

Zadania związane z audytem środ-

ków pochodzących z Unii Europej-

skiej będą wykonywane również

przez właściwy miejscowo urząd

kontroli skarbowej.

Przepisy ustawy o kontroli skarbowej

zostaną dostosowane do regulacji

wspólnotowych w zakresie kontroli

gospodarowania środkami pocho-

dzącymi z budżetu UE. Celem zmian,

które zostały zawarte w nowelizacji

ustawy o kontroli skarbowej uchwa-

lonej przez Sejm 20 maja 2010 r., jest

uproszczenie i uelastycznienie proce-

su audytu środków pochodzących

z UE. Do wykonywania zadań zwią-

zanych z audytem zaangażowana zo-

stanie większa liczba pracowników

urzędów kontroli skarbowej.

Zgodnie ze znowelizowanym art. 3a

ustawy grono osób uprawnionych do

przeprowadzania czynności audytu

zostało rozszerzone o inspektorów

i pracowników urzędów kontroli

skarbowej. Będą je wykonywać na

podstawie upoważnienia wydanego

przez generalnego inspektora kon-

troli skarbowej lub przez upoważnio-

nego do tego dyrektora urzędu kon-

troli skarbowej. Na podstawie obo-

wiązujących przepisów czynności

w zakresie audytu wykonują obecnie

wyłącznie inspektorzy kontroli skar-

bowej i pracownicy zatrudnieni

w wyodrębnionej komórce organiza-

cyjnej znajdującej się w strukturze

urzędu obsługującego ministra fi-

nansów. Osoby te działają na podsta-

wie upoważnienia wydanego przez

generalnego inspektora kontroli

skarbowej.

Ponadto po nowelizacji uprawnio-

nym do wydania sprawozdania lub

opinii, w tym między innymi certyfi-

katu i deklaracji zamknięcia, będzie

teraz również dyrektor urzędu kon-

troli skarbowej, a nie tylko generalny

inspektor kontroli skarbowej.

Prawo do złożenia zażalenia

Podmiot, do którego zostanie skie-

rowane żądanie udostępnienia in-

formacji, będzie miał prawo do

złożenia zażalenia do generalnego

inspektora kontroli skarbowej na

postanowienie, w celu przeprowa-

dzenia oceny zasadności żądania

udostępnienia informacji. Osta-

teczne postanowienie generalne-

go inspektora kontroli skarbowej

będzie podlegać kontroli sądowo-

-administracyjnej.

Administrator danych

Zgodnie z tym przepisem admini-

strator danych był zobowiązany

udostępnić dane osobowe na pod-

stawie imiennego upoważnienia or-

ganu kontroli skarbowej okazane-

go przez inspektora lub pracowni-

ka wraz z legitymacją służbową

(przepis utracił moc 26 czerwca

2008 r.). Nowe regulacje w tym za-

Magdalena Majkowska

Podstawa prawna

Art. 1 pkt 4 ustawy o zmianie ustawy o kon-

troli skarbowej oraz niektórych innych

ustaw. Uchwalona przez Sejm 20 maja

2010 r. Przekazana do Senatu.

Podstawa prawna

Art. 1 pkt 9 ustawy o zmianie ustawy

o kontroli skarbowej oraz niektórych in-

nych ustaw. Uchwalona przez Sejm 20

maja 2010 r. Przekazana do Senatu.

Tygodnik Prawa

Administracyjnego

■ Na ocenę wykonania zeszłorocznego budżetu radni mają czas do końca czerwca

■

Środa

2 czerwca 2010 r.

Rejestracji samochodu dokonuje starosta na wniosek właściciela

1 czerwca 2010 nr 105 (2736) www.gazetaprawna.pl

Nowe prawo – Przepisy

D 3

Ekspert GP

PRACODAWCA UBEZPIECZENIA SPOŁECZNE Rozliczanie składek

Dokumenty do ZUS przez internet

„DGP” ODPOWIADA

Ponad 83 proc. płatników składek już przekazuje dokumenty drogą

elektroniczną. Osoby przekazujące do ZUS informacje w ten sposób korzystają

z podpisu kwalifikowanego.

Czy elektroniczny przekaz

dokumentów jest obowiązkowy

kumentów do ZUS jest

chroniony.

nicznymi przez Zakład. Do

Kompleksowego Systemu In-

formatycznego ZUS trafiają

tylko dokumenty elektronicz-

ne po pozytywnym zweryfi-

kowaniu podpisów (certyfi-

katów kwalifikowanych) osób

odpowiedzialnych za ich

przekazanie. Średnio raz

w miesiącu prowadzone jest

postępowanie wyjaśniające,

którego elementem jest

sprawdzenie, kto podpisał

przekazane za określonego

płatnika dokumenty. Dotych-

czas wyjaśniane problemy

powstawały z powodu nie-

właściwego obiegu informa-

cji po stronie płatnika (np. do-

kumenty wysyłały dwie róż-

ne osoby).

chwili może wejść do we-

wnętrznego systemu i z ła-

twością odszukać dokumen-

ty oraz sprawdzić np. wyso-

kość podstawy, od której za-

płacono składki do ZUS.

Właściciel małej firmy do tej pory przekazuje do ZUS do-

kumenty rozliczeniowe w formie papierowej. Czy zatrud-

nienie dziesięciu pracowników spowoduje, że będzie

musiał przekazywać dokumenty drogą elektroniczną?

Bożena Wiktorowska

bozena.wiktorowska@infor.pl

Ochrona informacji

Jednym ze sposobów ochro-

ny informacji przekazywa-

nych do ZUS jest obowiązek

korzystania przez płatników

składek z podpisu kwalifiko-

wanego. Obowiązek ten doty-

czy wyłącznie dokumentów

przesyłanych drogą elektro-

niczną. Bezpieczny podpis

jest przyporządkowany wy-

łącznie do osoby składającej

ten podpis. Kwalifikowany

podpis jest sporządzany za

pomocą, podlegających wy-

łącznej kontroli osoby skła-

dającej podpis elektroniczny,

bezpiecznych urządzeń słu-

żących do składania podpisu

elektronicznego i danych słu-

żących do składania podpisu

elektronicznego. W rzeczywi-

stości jest to zaszyfrowana

Płatnicy składek na ubez-

pieczenia społeczne oraz

ubezpieczenie zdrowotne,

którzy mają obowiązek

przekazywania do ZUS do-

kumentów ubezpieczenio-

wych oraz ich korekt w po-

staci elektronicznej, muszą

je opatrzyć podpisem elek-

tronicznym. Mimo wcze-

śniejszych zapowiedzi zasa-

dy te nie uległy zmianie

w przypadku firm.

TAK Płatnicy składek rozliczający składki za więcej niż

5 osób mają obowiązek przekazywania dokumentów poprzez

transmisję danych w formie dokumentu elektronicznego. Mu-

szą w tym celu korzystać z oprogramowania, którego zgod-

ność z wymaganiami określonymi przez ZUS na podstawie

ustawy z 17 lutego 2005 r. o informatyzacji działalności pod-

miotów realizujących zadania publiczne (Dz.U. nr 64, poz. 565

z późn. zm.), została potwierdzona w sposób określony w tej

ustawie. Dokumenty elektroniczne opatruje się bezpiecznym

podpisem elektronicznym weryfikowanym za pomocą waż-

nego kwalifikowanego certyfikatu osoby odpowiedzialnej za

przekazanie tych dokumentów. Tylko w uzasadnionych przy-

padkach płatnicy ci mogą uzyskać od ZUS upoważnienie do

przekazywania dokumentów ubezpieczeniowych w formie

dokumentu pisemnego, wydruku lub na informatycznych no-

śnikach danych, z oprogramowania, zgodnego z wymagania-

mi określonymi przez ZUS.

Podstawa prawna

Art. 47a ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń spo-

łecznych (j.t. Dz.U. z 2009 r. nr 205, poz. 1585 z późn. zm.).

Ustawa z 17 lutego 2005 r. o informatyzacji działalności podmiotów

realizujących zadania publiczne (Dz.U. nr 64, poz. 565 z późn. zm.).

Będzie profil zaufany

Ułatwieniu kontaktów oby-

wateli z administracją ma

służyć tzw. zaufany profil.

Wprowadzenie nowych roz-

wiązań umożliwi nowelizacja

ustawy o informatyzacji dzia-

łalności podmiotów realizują-

cych zadania publiczne, któ-

ra wejdzie w życie 17 czerw-

ca tego roku. Już wkrótce

zatem zaufany profil umożli-

wi m.in. osobom fizycznym

kontaktowanie się z ZUS bez

konieczności ponoszenia wy-

datków związanych z używa-

niem bezpiecznego e-podp-

isu. Zaufany profil będzie

działał z wykorzystaniem

mechanizmów stosowanych

przez bankowość elektro-

niczną. Będzie dostępny dla

wszystkich polskich obywa-

teli, którzy założą konto na

portalu ePUAP, a następnie

udadzą się do wskazane-

go punktu w celu potwier-

dzenia danych zapisanych

w profilu.

Od chwili potwierdzenia da-

nych na ePUAP-ie urzędy ad-

ministracji będą zakładać, że

z takiego profilu zawsze bę-

dzie korzystać jedna i ta sa-

ma osoba. W zdecydowanej

większości spraw załatwia-

nych przez obywateli w urzę-

dach zaufany profil będzie

wystarczającym sposobem

potwierdzenia tożsamości.

Profil ten będzie można po-

twierdzić również m.in. w od-

dziale ZUS.

Pliki bez błędów

Dokumenty przekazywane

drogą elektroniczną muszą

spełniać określone warunki.

W przypadku przesłania

prawidłowych danych pra-

cowników płatnik składek

otrzymuje potwierdzenie

odbioru pliku zawierające-

go jeden lub bądź więcej do-

kumentów ubezpieczenio-

wych w formie elektronicz-

nej przekazywanych w jed-

nym procesie transmisji

danych. Potrzebny jest pod-

pis zgodnie z przepisami

ustawy z 13 października

1998 r. o systemie ubezpie-

czeń społecznych (t.j. Dz.U.

z 2009 r. nr 205, poz. 1585

z późn. zm.).

Płatnik składek otrzyma

w komunikacie dane osobowe

ubezpieczonych. Warto jed-

nak pamiętać o tym, że taki

komunikat można odebrać

w ciągu 30 dni, licząc od dnia

przekazania do Zakładu ze-

stawu dokumentów ubezpie-

czeniowych w formie elektro-

nicznej.

Jednak najważniejszą spra-

wą, o jakiej trzeba pamiętać,

jest to, że zestaw dokumentów

ubezpieczeniowych w formie

elektronicznej zawierający co

najmniej jeden błąd krytycz-

ny jest traktowany jako nie-

przekazany. W takiej sytuacji

płatnik składek otrzymuje in-

formacje o konieczności zwe-

ryfikowania danych osób.

Dzieje się tak wówczas, kiedy

niezbędne jest usunięcie roz-

bieżności pomiędzy danymi

w systemie teleinformatycz-

nym płatnika składek i w re-

jestrach prowadzonych przez

ZUS.

Należy podkreślić także, iż

cały proces przesyłania do-

Szybkość przekazu

Dokument elektroniczny

podpisany za pomocą certy-

fikatu kwalifikowanego jest

Ważne Dokument elektroniczny podpisany za pomocą certyfikatu kwa-

lifikowanego jest równoważny pod względem skutków prawnych

z dokumentem podpisanym własnoręcznie, a jednocześnie może

być przesłany do adresata w znacznie krótszym czasie niż doku-

ment papierowy

Czy ZUS powiadomi płatnika

o wykrytych błędach

Płatnik składek przekazuje do ZUS dokumenty ubez-

pieczeniowe drogą elektroniczną. Ostatnio otrzymał in-

formację o błędach wykrytych przez ZUS. Czy taki ze-

staw dokumentów jest przekazany płatnikowi składek?

w specjalny sposób informa-

cja o osobie przesyłającej da-

ne możliwa dla odczytania

przez inną osobę przy użyciu

narzędzia deszyfrującego.

równoważny pod względem

skutków prawnych z doku-

mentem podpisanym własno-

ręcznie, a jednocześnie może

być przesłany do adresata

w znacznie krótszym czasie

niż dokument papierowy.

W praktyce jest też od niego

znacznie bardziej bezpieczny.

Oprócz przyspieszenia obie-

gu informacji i obniżenia

kosztów prowadzenia kore-

spondencji, stosowanie pod-

pisu elektronicznego może

przynieść firmie także korzy-

ści organizacyjne. Dokumen-

ty cyfrowe są łatwiejsze do

przechowywania. Można je

katalogować przy użyciu pro-

stych narzędzi i bardzo szyb-

ko wyszukiwać zapisane

w nich informacje. Bez pro-

blemu można dotrzeć do

wszystkich dokumentów do-

tyczących danego zagadnie-

nia bez potrzeby przeszuki-

wania dziesiątek segregato-

rów czy teczek. W przypad-

ku przekazywania do ZUS

dokumentów drogą elektro-

niczną ograniczona zostaje

do minimum liczba papiero-

wych dokumentów przecho-

wywanych w firmie. Dodat-

kowo pracodawca w każdej

TAK Płatnik składek ma obowiązek przekazania dokumen-

tów ubezpieczeniowych w formie elektronicznej z wykorzy-

staniem ogólnodostępnej sieci teleinformatycznej i oprogra-

mowania interfejsowego, określonego w art. 3 pkt 11 ustawy

z 17 lutego 2005 r. o informatyzacji działalności podmiotów

realizujących zadania publiczne (Dz.U. nr 64, poz. 565 z późn.

zm.). Oprogramowanie to musi być zgodne z wymaganiami

określonymi przez ZUS. W takim przypadku przedsiębior-

ca, przekazując drogą elektroniczną do ZUS dokumenty,

otrzymuje potwierdzenie ich odbioru. Potwierdzenie to jest

także przekazywane w formie elektronicznej. Otrzymanie

jednak takiego potwierdzenia zależy od tego, czy zestaw prze-

słanych do ZUS dokumentów ubezpieczeniowych nie zawie-

ra tzw. błędów krytycznych. Przez to pojęcie należy rozumieć

błąd w dokumentach ubezpieczeniowych przekazanych przez

płatnika składek poprzez transmisję danych. Błędy te unie-

możliwiają przetworzenie dokumentów przez ZUS. Jednak

dobrym rozwiązaniem jest to, że w przypadku ich wystąpie-

nia płatnik składek otrzyma informacje o nieprawidłowo-

ściach, jakie zostały wykryte w przekazanym zestawie doku-

mentów. Czasami bywa konieczna weryfikacja i usunięcie

rozbieżności pomiędzy danymi w systemie teleinformatycz-

nym płatnika składek i w rejestrach ZUS.

Podstawa prawna

Rozporządzenie ministra pracy i polityki społecznej z 1 kwietnia 2010 r.

w sprawie wymagań, jakie muszą spełniać płatnicy składek przekazu-

jący dokumenty ubezpieczeniowe w formie dokumentu elektroniczne-

go poprzez transmisję danych (Dz. U. nr 75, poz. 479).

Podpis tylko jednej osoby

Bezpieczne e-podpisy są wy-

dawane wyłącznie osobom fi-

zycznym. W praktyce ozna-

cza to, że w konkretnej firmie

prawo do składania podpisu

pod dokumentami przekazy-

wanymi drogą elektroniczną

do ZUS ma wyłącznie pra-

cownik, który otrzymał taki

certyfikat. Jeśli jest taka po-

trzeba, to w firmie kilka osób

musi posiadać takie certy-

fikaty.

Jak wyjaśnia Centra-la ZUS,

organ rentowy nie ma proble-

mów z identyfikacją osób,

które podpisały przekazywa-

ne do Zakładu przesyłki za-

wierające dokumenty ubez-

pieczeniowe w formie elek-

tronicznej. Certyfikaty tych

osób są weryfikowane pod-

czas składania podpisów

w programie Płatnik oraz

w podsystemie Elektronicz-

nej Wymiany Danych w pro-

cesie przyjmowania przesy-

łek z dokumentami elektro-

Podstawa prawna

Art. 47a ust. 7 ustawy z 13 paździer-

nika 1998 r. o systemie ubezpieczeń

społecznych (t.j. Dz.U. z 2009 r.

nr 205, poz. 1585 z późn. zm.).

Ustawa z 17 lutego 2005 r. o infor-

matyzacji działalności podmiotów

realizujących zadania publiczne

(Dz.U. nr 64, poz. 565 z późn. zm.).

Ustawa z 18 września 2001 r.

o podpisie elektronicznym (Dz.U.

nr 130, poz. 1450 z późn. zm.).

Ustawa z 12 lutego 2010 r.

o zmianie ustawy o informatyza-

cji działalności podmiotów reali-

zujących zadania publiczne oraz

niektórych innych ustaw (Dz.U.

nr 40, poz. 230).

Bożena Wiktorowska , ekspert „Dziennika Gazety Prawnej”

D 4

Nowe prawo – Przepisy

1 czerwca 2010 nr 105 (2736) www.gazetaprawna.pl

Ekspert GP

PODATKI ROZLICZENIA Obowiązki podatników i uprawnienia organów podatkowych

Urząd skarbowy oszacuje wartość

„DGP” ODPOWIADA

Zastosowanie szacowania przez organy podatkowe możliwe jest w wielu

przypadkach. Pozwalają na nie m.in. przepisy ustaw o PIT, CIT, VAT.

Fiskus może też oszacować wartość darowanego lub odziedziczonego majątku

czy zawieranych transakcji cywilnoprawnych.

Czy fiskus powoła biegłego

przy umowach

Podatnicy zawarli umowę zamiany nieruchomości.

Określając ceny zamienianych mieszkań, nie wzięli pod

uwagę cen rynkowych. Czy urząd skarbowy może powo-

łać biegłego do prawidłowego określenia wartości za-

mienianych nieruchomości?

Ewa Matyszewska

ewa.matyszewska@infor.pl

ści można mówić wówczas,

gdy nie można – kierując się

treścią ksiąg – podjąć usta-

leń co do wartości niezbęd-

nych do określenia podstawy

opodatkowania (przychody,

koszty).

Organ podatkowy odstąpi

od określenia podstawy opo-

datkowania w drodze oszaco-

wania, jeżeli dane wynikające

z ksiąg podatkowych uzupeł-

nione dowodami uzyskanymi

w toku postępowania pozwa-

lają na określenie podstawy

opodatkowania.

Podstawę opodatkowania

określa się w drodze oszaco-

wania, stosując następujące

metody:

■

tod. Wtedy fiskus może w in-

ny sposób oszacować podsta-

wę opodatkowania.

Trzeba tu dodać, że jeżeli

podstawa opodatkowania zo-

stała określona w drodze

oszacowania, a podatnik jest

zobowiązany do wpłaty zali-

czek na podatek, to organ po-

datkowy określa wysokość

zaliczek – za okres, za który

podstawa opodatkowania zo-

stała oszacowana – propor-

cjonalnie do wysokości zobo-

wiązania podatkowego za ca-

ły rok podatkowy lub inny

okres rozliczeniowy.

Wojewódzki Sąd Admini-

stracyjny w Olsztynie w wy-

roku z 2 grudnia 2009 r.

(sygn. akt I SA/Ol 46/09)

podkreślił, że szacunek powi-

nien być traktowany jako „zło

konieczne” i stosowany w sy-

tuacjach, gdy organ podatko-

wy nie ma żadnych innych

dróg ustalenia podstawy opo-

datkowania.

Co istotne, organ podatkowy

– w drodze decyzji – określa

także wysokość straty ponie-

sionej przez podatnika, jeżeli

w postępowaniu podatko-

wym organ ten stwierdzi, że

określenie dochodu na pod-

stawie tych ksiąg nie jest

możliwe, dochód określa się

w drodze oszacowania, z za-

stosowaniem wskaźnika do-

chodu w stosunku do przy-

chodu w wysokości:

■

Przy prowadzeniu działal-

ności gospodarczej, zawiera-

niu czynności cywilnopraw-

nych, sprowadzaniu samo-

chodu z zagranicy czy otrzy-

maniu w spadku lub darowiź-

nie majątku, kluczową spra-

wą jest właściwe określenie

podstawy opodatkowania. Od

niej bowiem zależy wysokość

należnego fiskusowi podatku.

Gdy podatnik pomyli się lub

celowo niewłaściwie określi

wartość transakcji, dochodu

czy majątku, organ podatko-

wy będzie miał prawo doko-

nać oszacowania właściwych

wartości. W niektórych sytu-

acjach urzędnicy skarbowi

będą też mogli powołać bie-

głego, który pomoże im w wy-

liczeniach. Jeśli wykaże on

znaczne błędy podatnika to

w niektórych sytuacjach, po-

datnik będzie musiał ponieść

koszty pracy biegłego.

TAK Wartość rynkową przedmiotu czynności cywilno-

prawnych określa się na podstawie przeciętnych cen stoso-

wanych w obrocie rzeczami tego samego rodzaju i gatun-

ku, z uwzględnieniem ich miejsca położenia, stanu i stopnia

zużycia, oraz w obrocie prawami majątkowymi tego same-

go rodzaju, z dnia dokonania tej czynności, bez odliczania

długów i ciężarów. Jeżeli podatnik nie określił wartości

przedmiotu czynności cywilnoprawnej lub wartość okre-

ślona przez niego nie odpowiada, według oceny organu po-

datkowego, wartości rynkowej, organ ten wezwie podatni-

ka do jej określenia, podwyższenia lub obniżenia, w termi-

nie nie krótszym niż 14 dni od dnia doręczenia wezwania,

podając jednocześnie wartość według własnej, wstępnej

oceny. Jeżeli podatnik, pomimo wezwania, nie określił war-

tości lub podał wartość nieodpowiadającą wartości rynko-

wej, organ podatkowy dokona jej określenia z uwzględnie-

niem opinii biegłego lub przedłożonej przez podatnika wy-

ceny rzeczoznawcy. Jeżeli organ podatkowy powoła biegłe-

go, a wartość określona z uwzględnieniem jego opinii różni

się o więcej niż 33 proc. od wartości podanej przez podat-

nika, koszty opinii ponosi podatnik.

5 proc. – z działalności w za-

kresie handlu hurtowego

lub detalicznego;

■ 10 proc. – z działalności bu-

dowlanej lub montażowej

albo w zakresie usług

transportowych;

■

60 proc. – z działalności

w zakresie pośrednictwa,

jeżeli wynagrodzenie jest

określone w formie prowi-

zji;

80 proc. – z działalności

w zakresie usług adwokac-

kich lub rzeczoznawstwa;

■ 20 proc. – z pozostałych

źródeł przychodów.

Przez działalność w zakre-

sie handlu hurtowego lub de-

talicznego wykonywaną na

terytorium Polski przez

osoby niebędące podatnika-

mi, o których mowa w art.

3 ust. 1 i 3 ustawy o PIT (rezy-

denci podatkowi i członkowie

przedstawicielstw dyploma-

tycznych i urzędów konsular-

nych oraz inne osoby korzy-

stające z przywilejów i immu-

nitetów dyplomatycznych lub

konsularnych), rozumie się

odpłatne zbycie towarów pol-

skim odbiorcom bez względu

na miejsce zawarcia umowy.

Opisanych zasad szacowa-

nia nie stosuje się, jeżeli umo-

wa w sprawie zapobieżenia

podwójnemu opodatkowaniu,

której Polska jest stroną, za-

warta z krajem, na teryto-

rium którego podatnik ma

siedzibę lub miejsce zamiesz-

kania, stanowi inaczej.

porównawczą wewnętrzną

– polegającą na porównaniu

wysokości obrotów w tym

samym przedsiębiorstwie

za poprzednie okresy,

w których znana jest wyso-

kość obrotu;

Podstawa prawna

Art. 6 ustawy z 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilno-

prawnych (t.j. Dz.U. z 2007 r. nr 68, poz. 450 z późn. zm.).

■

porównawczą zewnętrzną

– polegającą na porównaniu

wysokości obrotów w in-

nych przedsiębiorstwach

prowadzących działalność

o podobnym zakresie

i w podobnych warunkach;

Czy ważna jest dokładna wartość

sprowadzonego samochodu

Procedura podatkowa

Omówienie zasad szacowania

przez organy podatkowe za-

cznijmy od przepisów zawar-

tych w Ordynacji podatkowej.

Wynika z nich, że organ podat-

kowy określa podstawę opo-

datkowania w drodze oszaco-

wania, jeżeli:

1) brak jest ksiąg podatko-

wych lub innych danych nie-

zbędnych do jej określenia

lub

2) dane wynikające z ksiąg

podatkowych nie pozwalają

na określenie podstawy opo-

datkowania

3) podatnik naruszył warun-

ki uprawniające do korzysta-

nia ze zryczałtowanej formy

opodatkowania.

Ustalenie podstawy opodat-

kowania na podstawie Ordy-

nacji podatkowej jest możliwe

wtedy, gdy za pomocą dowo-

dów uzupełniających możli-

we jest ustalenie rzeczywistej

podstawy opodatkowania –

wyjaśnił WSA w Kielcach

w wyroku z 22 grudnia 2009 r.

(sygn. akt I SA/Ke 482/09).

Z kolei WSA w Warszawie

w wyroku z 17 grudnia 2009 r.

(sygn. akt II FSK 1215/08)

wskazał, że konieczność sza-

cowania podstawy opodatko-

wania uzależniona jest od

stwierdzenia faktu, że dane

wynikające z ksiąg podatko-

wych nie pozwalają na okre-

ślenie podstawy opodatkowa-

nia. O braku takiej możliwo-

Ważne Szacowanie powinno być oparte na w miarę realnych założe-

niach i powinno być dokonywane przy uwzględnieniu logicznych

metod rozumowania – stwierdził WSA w Bydgoszczy w wyroku

z 9 grudnia 2009 r. (sygn. akt I SA/Bd 803/09)

Miesiąc temu podatniczka sprowadziła do Polski z Nie-

miec dwa samochody: audi i opla. Składając w urzędzie

celnym deklarację AKC-U, określiła wartość pojazdów

orientacyjnie. Czy dla opodatkowania tych aut ważna

jest ich dokładna wartość?

■

remanentową – polegają-

cą na porównaniu wartości

majątku przedsiębiorstwa

na początku i na końcu

okresu, z uwzględnieniem

wskaźnika szybkości obro-

tu;

podatnik nie złożył deklaracji,

nie wykazał w deklaracji stra-

ty lub wysokość poniesionej

straty różni się od wysokości

wykazanej w deklaracji, a po-

niesienie straty zgodnie

z przepisami uprawnia do

skorzystania z ulg podatko-

wych.

TAK Jeżeli wysokość podstawy opodatkowania bez uza-

sadnionej przyczyny znacznie odbiega od średniej wartości

rynkowej tego samochodu osobowego, organ podatkowy lub

organ kontroli skarbowej wzywa podatnika do zmiany wy-

sokości podstawy opodatkowania lub wskazania przyczyn

uzasadniających podanie jej wysokości w kwocie znacznie

odbiegającej od średniej wartości rynkowej samochodu oso-

bowego. W razie nieudzielenia odpowiedzi, niedokonania

zmiany wysokości podstawy opodatkowania lub niewska-

zania przyczyn, które uzasadniają podanie jej wysokości

znacznie odbiegającej od średniej wartości rynkowej samo-

chodu osobowego, organ podatkowy lub organ kontroli skar-

bowej określi wysokość podstawy opodatkowania. Jeżeli

wysokość podstawy opodatkowania ustalona z uwzględnie-

niem opinii biegłego odbiega co najmniej o 33 proc. od za-

deklarowanej podstawy opodatkowania, koszty opinii bie-

głego lub biegłych ponosi podatnik. Średnią wartością ryn-

kową samochodu osobowego jest wartość ustalana na pod-

stawie notowanej na rynku krajowym, w dniu powstania

obowiązku podatkowego, średniej ceny zarejestrowanego

na terytorium kraju samochodu osobowego tej samej mar-

ki, tego samego modelu, rocznika oraz – jeżeli jest to moż-

liwe do ustalenia – z tym samym wyposażeniem i o przybli-

żonym stanie technicznym, co nabyty na terytorium kraju

lub nabyty wewnątrzwspólnotowo samochód osobowy.

produkcyjną – polegającą

na ustaleniu zdolności pro-

dukcyjnej przedsiębior-

stwa;

■ kosztową – polegającą na

ustaleniu wysokości obrotu

na podstawie wysokości

kosztów poniesionych

przez przedsiębiorstwo,

z uwzględnieniem wskaźni-

ka udziałów tych kosztów

w obrocie;

Obowiązki PIT

Teraz przejdźmy do sytuacji

szacowania na podstawie

przepisów o podatku dochodo-

wym od osób fizycznych. Z re-

gulacji tych wynika, że jeżeli

ustalenie dochodu (straty) nie

jest możliwe, wartości te usta-

la się w drodze oszacowania.

W przypadku osób niebędą-

cych podatnikami, o których

mowa w art. 3 ust. 1 i 3 ustawy

o PIT (rezydenci podatkowi

i członkowie przedstawi-

cielstw dyplomatycznych

i urzędów konsularnych oraz

inne osoby korzystające

z przywilejów i immunitetów

dyplomatycznych lub konsu-

larnych), zobowiązanych do

prowadzenia ksiąg: rachun-

kowych lub podatkowych

przychodów i rozchodów, gdy

Podmioty powiązane

Pewne zasady szacowania,

które mogą stosować organy

podatkowe, dotyczą także

przedsiębiorstw powiązanych.

Z przepisów ustawy o PIT wy-

nika, że jeżeli:

1) podatnik podatku docho-

dowego mający siedzibę (za-

rząd) lub miejsce zamieszka-

nia na terytorium Polski

(zwany podmiotem krajo-

wym), bierze udział bezpo-

średnio lub pośrednio w za-

rządzaniu przedsiębior-

stwem położonym za granicą

lub w jego kontroli albo posia-

da udział w kapitale tego

przedsiębiorstwa, albo

2) osoba fizyczna lub praw-

na mająca miejsce zamiesz-

kania albo siedzibę (zarząd)

udziału dochodu w obrocie

– polegającą na ustaleniu

wysokości dochodów ze

sprzedaży określonych to-

warów i wykonywania

określonych usług

z uwzględnieniem wysoko-

ści udziału tej sprzedaży

(wykonanych usług) w ca-

łym obrocie.

W praktyce mogą się też

zdarzyć sytuacje, że organ

podatkowy nie będzie mógł

zastosować wskazanych me-

Podstawa prawna

Art. 104 ustawy z z 6 grudnia 2008 r. o podatku akcyzowym (Dz.U.

z 2009 r. nr 3, poz. 11 z późn. zm.).

Ewa Matyszewska , ekspert Dziennika Gazety Prawnej

■

1 czerwca 2010 nr 105 (2736) www.gazetaprawna.pl

Nowe prawo – Przepisy

D 5

transakcji, dochodu i majątku

Szacowanie u podatników VAT

miotami krajowymi lub w ich

kontroli albo posiadają udział

w kapitale tych podmiotów.

Dotyczy to także firm, które

mają powiązania o charakte-

rze rodzinnym lub wynikają

ze stosunku pracy albo po-

wiązań majątkowych pomię-

dzy podmiotami krajowymi

lub osobami pełniącymi

w tych podmiotach funkcje

zarządzające lub kontrolne

albo nadzorcze oraz jeżeli

którakolwiek osoba łączy

funkcje zarządzające lub kon-

trolne albo nadzorcze w tych

podmiotach.

Posiadanie udziału w kapi-

tale innego podmiotu oznacza

sytuację, w której dany pod-

miot bezpośrednio lub po-

średnio posiada w kapitale in-

nego podmiotu udział nie

mniejszy niż 5 proc. Określa-

jąc wielkość udziału pośred-

niego, jaki podmiot posiada

w kapitale innego podmiotu,

przyjmuje się zasadę, że jeże-

li jedna firma posiada w kapi-

tale drugiej określony udział,

a ta druga firma posiada taki

sam udział w kapitale innego

(trzeciego) podmiotu, to

pierwszy podmiot posiada

udział pośredni w kapitale te-

go innego podmiotu w tej sa-

mej wysokości; jeżeli warto-

ści te są różne, za wysokość

udziału pośredniego przyj-

muje się wartość niższą.

Natomiast przez pojęcie po-

wiązań rodzinnych rozumie

się małżeństwo oraz pokre-

wieństwo lub powinowactwo

do drugiego stopnia.

W wyroku z 17 września

2009 r. (sygn. akt I SA/Ke

202/09) WSA w Kielcach

stwierdził, że szacowanie cen

stosowanych w transakcji po-

winno odbyć się przy jedno-

czesnej ocenie porównywal-

ności warunków transakcji

zawartej wyłącznie pomiędzy

podmiotami niezależnymi.

Na inny aspekt zwrócił

uwagę NSA w wyroku z 26

czerwca 2009 r. (sygn. akt II

FSK 367/08). Sąd podkreślił,

że w przypadku stwierdze-

nia istnienia powiązań pole-

gających na tym, że te same

osoby prawne lub fizyczne

równocześnie bezpośrednio

lub pośrednio biorą udział

w zarządzaniu podmiotami

krajowymi lub w ich kontroli

albo posiadają udział w kapi-

tale tych podmiotów, jeżeli

w wyniku takich powiązań

zostaną ustalone lub narzu-

cone warunki różniące się od

tych, które między sobą

ustaliłyby niezależne pod-

mioty, i w wyniku tego pod-

miot nie wykazuje dochodów

kosztów wymienionych w art.

23 ustawy o PIT.

Tłumacząc tę definicję,

kosztami uzyskania przycho-

du są wszelkie racjonalne

i gospodarczo uzasadnione

wydatki związane z uzyska-

nymi przychodami. Z oceny

związku z uzyskanym przy-

chodem powinno wynikać, że

poniesiony wydatek obiek-

tywnie mógł się przyczynić

do osiągnięcia przychodów

z danego źródła. A zatem, by

wydatek mógł być uznany za

koszt uzyskania przychodu,

powinien spełniać łącznie na-

stępujące warunki:

■ pozostawać w związku

przyczynowym z przycho-

dem lub źródłem przycho-

Dobrym przykładem podję-

cia przez organy podatkowe

decyzji o szacowaniu kosztów

u przedsiębiorcy jest fakt wy-

stawienia faktur przez pod-

mioty gospodarcze, które

w rzeczywistości nie są stro-

nami transakcji opisanych na

tych fakturach, a ponadto nie

są uprawnione do wystawia-

nia tych faktur. Na podstawie

takich dokumentów nie moż-

na bowiem poniesionych wy-

datków zaliczać do kosztów

uzyskania przychodów. Po-

twierdził to WSA w Poznaniu

w wyroku z 27 października

2009 r. (sygn. akt I SA/Po

694/09), w którym sąd pod-

kreślił, że szacowanie docho-

dów będzie możliwe w szcze-

gólności, gdy księgi podatko-

we zostaną odrzucone jako

dowód w postępowaniu po-

datkowym. Jest to warunek

konieczny, choć niewystar-

czający dla możliwości usta-

lenia dochodu w drodze osza-

cowania. Możliwa jest bo-

wiem sytuacja, że nawet nie-

rzetelna księga może dostar-

czyć stosownych danych, któ-

re uzupełnione innymi dowo-

dami pozwolą na ustalenie

podstawy opodatkowania.

Według WSA w Poznaniu or-

gany podatkowe mają prawo

do wyrzucenia z kosztów uzy-

skania przychodu wszystkich

faktur niedokumentujących

rzeczywistego obrotu. Szaco-

wanie dochodów w takim

przypadku stanowiłoby zale-

galizowanie nielegalnych dzia-

łań podatnika.

Podatnicy zwolnieni

z VAT na podstawie art.

113 ust. 1 i 9 ustawy o po-

datku od towarów i usług

(Dz.U. z2004 r. nr 54,

poz. 535 z późn. zm.) są

zobowiązani prowadzić

ewidencję sprzedaży za

dany dzień, nie później

jednak niż przed dokona-

niem sprzedaży w dniu

następnym.

W przypadku stwierdzenia,

że podatnik nie prowadzi

takiej ewidencji albo pro-

wadzi ją w sposób nierze-

telny, a na podstawie doku-

mentacji nie jest możliwe

ustalenie wartości sprze-

daży, naczelnik urzędu

skarbowego lub organ kon-

troli skarbowej określi

w drodze oszacowania

wartość sprzedaży opo-

datkowanej, a także ustali

od niej kwotę podatku na-

leżnego.

Jeżeli nie można określić

przedmiotu opodatkowa-

nia, to kwotę podatku usta-

la się przy zastosowaniu

stawki 22-proc.

za granicą (zwana podmio-

tem zagranicznym) bierze

udział bezpośrednio lub po-

średnio w zarządzaniu pod-

miotem krajowym lub w jego

kontroli albo posiada udział

w kapitale tego podmiotu kra-

jowego, albo

3) te same osoby prawne lub

fizyczne równocześnie bezpo-

średnio lub pośrednio biorą

udział w zarządzaniu pod-

miotem krajowym i podmio-

tem zagranicznym lub w ich

kontroli albo posiadają udział

w kapitale tych podmiotów

– i jeżeli w wyniku takich po-

wiązań zostaną ustalone lub

narzucone warunki różnią-

ce się od tych, które ustali-

łyby między sobą niezależ-

ne podmioty, i w wyniku te-

go podmiot nie wykazuje

dochodów albo wykazuje

dochody niższe od tych, ja-

kich należałoby oczekiwać,

gdyby wymienione powią-

zania nie istniały – dochody

danego podmiotu oraz na-

leżny podatek określa się

bez uwzględnienia warun-

ków wynikających z tych

powiązań.

Dochody podmiotów powią-

zanych określa się w drodze

oszacowania, stosując nastę-

pujące metody:

■

porównywalnej ceny nie-

kontrolowanej;

Ważne Określenie podstawy opodatkowania w drodze oszacowania po-

winno zmierzać do określenia jej w wysokości zbliżonej do rze-

czywistej podstawy opodatkowania. Organ podatkowy, określa-

jąc podstawę opodatkowania w drodze oszacowania, uzasadnia

wybór metody oszacowania

■

ceny odprzedaży;

rozsądnej marży (koszt

plus).

Jeżeli nie jest możliwe za-

stosowanie wymienionych

metod, wtedy stosuje się me-

tody zysku transakcyjnego.

W przypadku wydania

przez właściwy organ podat-

kowy decyzji (na podstawie

Ordynacji podatkowej)

o uznaniu prawidłowości wy-

boru i stosowania metody

ustalania ceny transakcyjnej

między podmiotami powiąza-

nymi w zakresie określonym

w tej decyzji, stosuje się me-

todę w niej wskazaną.

Opisane reguły szacowania

stosuje się odpowiednio, gdy:

1) podmiot krajowy bierze

udział bezpośrednio lub po-

średnio w zarządzaniu innym

podmiotem krajowym lub

w jego kontroli albo posiada

udział w kapitale innego pod-

miotu krajowego, albo

2) te same osoby prawne lub

fizyczne równocześnie bezpo-

średnio lub pośrednio biorą

udział w zarządzaniu pod-

albo wykazuje dochody niż-

sze od tych, jakich należało-

by oczekiwać, gdyby wymie-

nione powiązania nie istnia-

ły, to organ podatkowy jest

zobligowany do określenia

dochodu danego podmiotu

oraz należnego podatku bez

uwzględnienia warunków

wynikających z tych powią-

zań.

du i być poniesiony w celu

osiągnięcia przychodu lub

zachowania albo zabezpie-

czenia źródła przychodu,

■ nie znajdować się na liście

kosztów nieuznawanych za

koszty uzyskania przycho-

dów, wymienionych w art.

23 ust. 1 ustawy o podatku

dochodowym od osób fi-

zycznych,

być właściwie udokumen-

towany.

Według WSA we Wrocła-

wiu (wyrok z 5 października

2007 r., sygn. akt I SA/Wr

647/07) ustalenie w drodze

oszacowania kosztów uzyska-

nia przychodów wchodzi

w rachubę, pod warunkiem

że podatnik uprawdopodobni

ich poniesienie. Natomiast

uznanie zakupu jako kosztu

uzyskania przychodu nie mo-

że prowadzić do zalegalizo-

wania nielegalnego obrotu.

Szacowanie kosztów

Organy podatkowe nie tylko

dokonują szacowania docho-

dów czy poniesionych strat.

Mogą również zainteresować

się wydatkami, które podatnik

zaliczył do kosztów uzyskania

przychodów.

Przypomnijmy, że kosztami

podatkowymi są koszty po-

niesione w celu osiągnięcia

przychodów lub zachowania

albo zabezpieczenia źródła

przychodów, z wyjątkiem

Podstawa prawna

Art. 23, 23a, 24 ustawy z 29 sierp-

nia 1997 r. – Ordynacja podatkowa

(t.j. Dz.U. z 2005 r. nr 8, poz. 60

z późn. zm.).

Art. 24b i 25 ustawy z 26 lipca 1991 r.

o podatku dochodowym od osób

fizycznych (t.j. Dz.U. z 2010 r. nr 51,

poz. 307 z późn. zm.).

PODATKI SPADKI I DAROWIZNY Dziedziczenie lub darowanie majątku

Organ podatkowy może powołać biegłego, który określi wartość rzeczy lub prawa

Ewa Matyszewska

ewa.matyszewska@infor.pl

ście możliwe będzie skorzy-

stanie ze zwolnienia od po-

datku, to fiskus i tak powi-

nien dowiedzieć się, co

otrzymaliśmy w spadku lub

darowiźnie.

rzeczy spowodowany siłą

wyższą, wówczas do ustalenia

wartości przyjmuje się stan

rzeczy w dniu dokonania wy-

miaru, a odszkodowanie za

ubytek należne z tytułu ubez-

pieczenia wlicza się do pod-

stawy wymiaru.

Wartość nabytych rzeczy

i praw majątkowych przyj-

muje się w wysokości określo-

nej przez nabywcę, jeżeli od-

powiada ona wartości rynko-

wej tych rzeczy i praw, a war-

tość praw do wkładów

oszczędnościowych – w wyso-

kości tych wkładów. Nato-

miast wartość jednostek

uczestnictwa przyjmuje się

w wysokości ustalonej przez

fundusz inwestycyjny zgodnie

z przepisami ustawy o fundu-

szach inwestycyjnych.

Jeżeli nabywca nie określił

wartości nabytych rzeczy

lub praw majątkowych albo

określona przez niego war-

tość nie odpowiada – według

oceny naczelnika urzędu

skarbowego – wartości ryn-

kowej, organ ten wezwie na-

bywcę do jej określenia, pod-

wyższenia lub obniżenia

w terminie nie krótszym niż

14 dni od dnia doręczenia

wezwania, w którym jedno-

cześnie poda wartość we-

dług własnej, wstępnej oce-

ny. Jeżeli nabywca, pomimo

wezwania fiskusa, nie okre-

ślił wartości lub podał war-

tość nieodpowiadającą war-

tości rynkowej, naczelnik

urzędu skarbowego dokona

jej określenia z uwzględnie-

niem opinii biegłego lub

przedłożonej przez nabyw-

cę wyceny rzeczoznawcy.

Natomiast w sytuacji, gdy

organ podatkowy powoła

biegłego, a wartość określo-

na z uwzględnieniem jego

opinii różni się o więcej niż 33

proc. od wartości podanej

przez nabywcę, to koszty opi-

nii biegłego ponosi nabywca.

Jeśli podatnik pomyli się

przy określaniu wartości

odziedziczonych lub podaro-

wanych mu rzeczy lub praw

i pomyłki tej nie poprawi, to

organ podatkowy może po-

wołać biegłego do oszaco-

wania właściwych wartości.

Każdy podatnik, który nie-

odpłatnie – w darowiźnie lub

spadku – otrzyma rzeczy lub

prawa majątkowe, powinien

wykazać je przed organem

podatkowym. I choć w nie-

których sytuacjach oczywi-

Czym jest wartość rynkowa

Wartość rynkową rzeczy okre-

śla się na podstawie przecięt-

nych cen stosowanych w obro-

cie rzeczami tego samego ro-

dzaju i gatunku z uwzględnie-

niem ich miejsca położenia,

stanu i stopnia zużycia, nato-

miast w prawach majątko-

wych należyuwzględnić ceny

stosowane w obrocie prawami

majatkowymi tego samego ro-

dzaju z dnia powstania obo-

wiązku podatkowego.

Od czego podatek

Podstawę opodatkowania sta-

nowi wartość nabytych rzeczy

i praw majątkowych po potrą-

ceniu długów i ciężarów (czy-

sta wartość) ustalona według

stanu rzeczy i praw majątko-

wych w dniu nabycia i cen

rynkowych z dnia powstania

obowiązku podatkowego. Je-

żeli przed dokonaniem wy-

miaru podatku nastąpi ubytek

Podstawa prawna

Art. 7, 8 ustawy z 28 lipca 1983 r.

o podatku od spadków i darowizn

(t.j. Dz.U. z 2009 r. nr 93, poz. 768).

■

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: