Historia stosowania ziół jest tak dawna jak ludzkość. Człowiek pierwotny szukając roślin jadalnych natrafiał na takie, które może nie nadawały się na pokarm, ale uśmierzały bóle, powodowały szybkie gojenie się ran itp. i w ten sposób odkrywał rośliny lecznicze.
W dawnych wiekach zbieraniem roślin leczniczych zajmowały się przeważnie kobiety, które przekazywały swą wiedzę z pokolenia na pokolenie. Była to bogata wiedza o czym może świadczyć fakt, że od tzw. „babek” uczyli się lekarze o cechach i zastosowaniu ziół.
Człowiek był blisko przyrody, żył w zgodzie z naturą i rytmem pór roku. Obecnie oddaliliśmy się od naszej „Matki Ziemi” i jej owoców. Stąd też utraciliśmy naturalne zdolności odszukiwania ziół na własne dolegliwości. Możemy poobserwować nasze zwierzęta domowe (psy, koty), które gdy im coś dolega wyszukują sobie w lesie i na łące te rośliny, które im mogą pomóc w wyzdrowieniu. Paracelsus – wielki lekarz i alchemik XVI wieku zawarł tę mądrość w słynnym zdaniu:
„Przeciw każdej pojawiającej się chorobie wyrasta roślina lecznicza.”
i był nawet przekonany, że w miejscu gdzie występuje choroba rośnie również roślina odpowiednia do jej leczenia.
Poradnik ten powstał aby zapoznać Was z naturalnymi metodami leczenia.
Zasada działania ziół.
Zioła działają poprzez substancje w nich zawarte np.: azulan (olejek eteryczny) w rumianku. Zioła również substancje pomocnicze, które też są ważne bo mogą wspierać działanie substancji czynnych ponieważ zwykle zawierają witaminy, białka oraz mikroelementy.
Miary domowe ziół i wody.
Łyżeczka ziół = 1,5 ÷ 2 g
Łyżka ziół = 7 ÷ 8 g
Łyżeczka wody = 5 g
Łyżka wody = 15 g
Szklanka wody = 250 g
Zasady zbierania roślin leczniczych.
q zbierać daleko od dróg, poza miastem.
q gdy pogoda nie jest ani słoneczna ani deszczowa, w dzień, po rosie gdy obeschną.
q kłącza i korzenie zbiera się w okresie spoczynku rośliny (późną jesienią lub wczesną wiosną przed rozpoczęciem wegetacji).
q liście zbiera się w momencie zakwitania rośliny młode, soczyste, nieuszkodzone.
q kwiaty zbiera się w godzinach popołudniowych gdy są w pełni rozchylone i suche.
q pędy (ulistnione łodygi, czasem z kwiatami) po ususzeniu noszą nazwę Herba-Ziele. Zasady zbierania:
o ścina się nożem, sekatorem tylko młode i zdrowe części rośliny
o nie wolno łamać ! (kwiatów też !)
o wysokim roślinom ścina się tylko wierzchołki pędów 20 ÷ 30 cm od góry
Zasady suszenia ziół.
Suszenie roślin jest to proces pozbawiania ich wody w celu zabezpieczenia ich przed rozkładem substancji czynnych w środowisku wodnym.
q unika się suszenia na pełnym słońcu, wyjątkowo bardzo krótkie wstępne suszenie na słońcu.
q suszenie w przewiewnych pomieszczeniach np.: na strychu przy otwartych oknach lub przy wentylatorze.
q nie suszyć roślin przy grzejnikach !
q suszenie najlepiej w temperaturze pokojowej.
q zioła rozpościera się na płótnie, gazie naciągniętej na ramę lub w ażurowych skrzynkach po owocach (od dołu dziurki do przewiewu).
q nie należy suszyć na samej ziemi, czy papierze z nadrukiem, jeśli papier to biały i idealnie czysty !
q całe rośliny suszyć w pęczkach, zawieszone kwiatami do dołu w miejscu przewiewnym choć lepiej na ramach aby zapobiec gniciu roślin.
q czas suszenia latem :
o kwiaty – 3 ÷ 8 dni
o liście – 4 ÷ 6 dni
jesienią i wiosną dłużej.
Zasady przechowywania ziół.
q w przewiewnych pomieszczeniach o temperaturze pokojowej.
q zioła szczelnie zapakowane w szklanych słojach lub pudełkach metalowych, nie wolno przechowywać ziół w plastikowych pojemnikach.
q mogą też być przechowywane w opakowaniach papierowych.
q wszystkie zioła powinny być dokładnie oznakowane – nazwa, kiedy zbierane ewentualnie data ważności i seria.
Postacie leku roślinnego:
Ø wyciągi alkoholowe – trwała postać leku:
· tinctura (nalewka) – powstaje z suchego surowca roślinnego przez zalanie go 70% alkoholem w stosunku 1:5, 1:10.
· intracta – powstaje ze świeżego surowca roślinnego zalanego 70% wrzącym alkoholem.
Ø wyciągi wodne – nietrwała postać leku:
· napar – gdy zalewamy zioła wrzącą wodą.
· odwar – gdy zalewamy zioła wodą o temperaturze pokojowej, po tym doprowadz się do wrzenia i utrzymuje na małym ogniu przez 10 ÷ 20 min.
· maceracja (namoczenie) – wyciągi wodne przygotowywane na zimno głównie z surowców zawierających śluz np.: siemię lniane zalewa się wodą o temperaturze pokojowej i zostawia na 30 min. Przez czas maceracji (namaczania) trzeba często mieszać surowiec, potem cedzi się przez płótno i uzupełnia roztwór do początkowej objętości.
Właściwości lecznicze ziół:
1. Babka Lancetowata
Ø działanie wykrztuśne i rozluźniające zalegający śluz w oskrzelach.
Ø działanie na przewód pokarmowy – stany zapalne żołądka i dwunastnicy.
Ø działanie zewnętrzne – okłady na rany, czyraki, oparzenia
– na oczy
2. Bez Czarny – kwiaty i owoce
Ø działanie napotne – przeziębienie, grypa.
Ø działanie moczopędne.
Ø działanie przeczyszczające – owoce.
Ø źródło witaminy C i B.
Ø przeciw biegunkowo – owoce w postaci powideł.
Ø regulacja trawienia.
3. Brzoza – liść i pączki
Ø działanie moczopędne i oczyszczające.
Ø działa lekko napotnie.
Ø sok z brzozy – ogólnie wzmacniający.
4. Czosnek
Ø działa odkażająco (bakteriobójczo).
Ø obniża ciśnienie krwi.
Ø działa przeciw miażdżycowo.
Ø działa przeciw skurczowo – zaburzenia przewodu pokarmowego.
Ø działanie magiczne – pierwotna siła pozwalająca wyzwolić energię czynu, jednoczy rodzinę, talizman ochronny.
5. Dziurawiec
Ø pobudza odnowę tkanki nerwowej.
Ø działanie uspokajające – przynoszące równowagę.
Ø działanie na cały przewód pokarmowy – żółciopędne, stany skurczowe układu pokarmowego, krwawienia nerek.
Ø przeciwzapalnie i ściągająco na błonę przewodu pokarmowego.
Ø zewnętrznie w postaci olejku na trudno gojące się rany.
6. Głóg – owoce i kwiatostany
Ø zaburzenia układu krążenia
Ø na obniżenie ciśnienia
Ø przeciw miażdżycy
Ø moczopędnie
Ø uspokajająco
Ø rozkurczająco
Ø działanie magiczne – sukces i powodzenie we wszystkich sprawach dotyczących życia zawodowego.
7. Koper Włoski – owoce
Ø działanie rozkurczające i wykrztuśne.
Ø wiatropędne.
Ø pobudza laktację.
8. Len – nasiona = siemie
Ø przeciw kaszlowy.
Ø przeciw zapalny.
Ø stosowany w nieżytach przewodu pokarmowego, wrzodach żołądka, dwunastnicy, osłaniająco, biegunki, niestrawność.
Ø łagodnie przeczyszczający.
Ø okłady – przy przeziębieniach, na oparzenia, na trudno gojące się rany.
9. Lipa – całe kwiatostany
Ø głównie napotnie.
Ø przeciw bólowo.
Ø żółciopędnie.
Ø przeciw skurczowo.
10. Malina – owoce, liście
Ø owoce mają działanie napotne – przeziębienie.
Ø owoce mają działanie ściągające.
Ø owoce są źródłem witamin C i B.
Ø liście – zaburzenia przewodu pokarmowego tj. biegunki, nieżyty żołądka i jelit.
11. Melisa – liść
Ø działa uspokajająco.
Ø ułatwia trawienie.
Ø dolegliwości kobiece
Ø działanie magiczne – łagodzi bóle i lęki związane z cierpieniem miłosnym.
12. Mięta – liść oraz ulistnione szczyty roślin
Ø pobudza czynność trawienną żołądka – stosowana w zaburzeniach trawienia, braku apetytu, skurczach żołądka.
Ø działanie żółciopędne i wiatropędne – choroby wątroby i pęcherzyka żółciowego.
Ø działanie przeciw skurczowe – w kolce jelitowej.
Ø działa lekko uspokajająco.
Ø działanie odkażające (zewnętrznie) – bóle ucha, płukanie gardła i jamy ustnej, owrzodzenia.
Ø działanie magiczne – odbiera nadmierny żar emocjom.
13. Podbiał – liście, kwiaty
Ø działa przeciw kaszlowo i wykrztuśnie.
Ø działa osłaniająco.
Ø działa przeciw skurczowo.
14. Pokrzywa – liście, korzenie
Ø działa wzmacniająco.
Ø działa przeciwzapalnie na system trawienny....
beamv