Burton David Bryan - Medytacyjna modlitwa zachodu.pdf - Chrzescijanstwo - himen303

David Burton Bryan

Medytacyjna Modlitwa Zachodu

Nowe Spojrzenie Na Różaniec

WYDAWNICTWO WAM

KRAKÓW 1998

PRZEKŁAD IRENEUSZ DZIASEK

Tytuł oryginału A Western Way of Meditation The Rosary Revisited

of America

Redaktor Barbara Borowska Maria Borowska

Projekt okładki i stron tytułowych Andrzej Sochacki

ISBN 83-7097-366-3

NIHIL OBSTAT. Prowincja Polski Południowej Towarzystwa Jezusowego, ks.

Adam Żak SJ, prowincjał. Kraków, 17 XI 97 r., l. dz. 222/97.

PRZEDMOWA

Różaniec pozostaje wciąż modlitwą powszechnie znaną katolikom, chociaż

nie tak znaną i praktykowaną jak jeszcze w niedawnej przeszłości. Jako

irlandzki dominikanin jestem dokładnie świadomy istniejącej sytuacji z dwóch

powodów. W tradycji dominikańskiej istnieje przekaz o tym, że różaniec

został ofiarowany przez Matkę Najświętszą św. Dominikowi. Co prawda

historycy nie lubiący bawić się w sentymenty rozprawili się z tą historią.

Faktem jednak pozostaje, że modlitwa różańcowa była zarówno odmawiana,

jak i propagowana przez nasz zakon, choć, niestety, ostatnio o wiele mniej

niż dawnymi laty. W najcięższych dniach prześladowania religijnego w

Irlandii, kiedy uczestnictwo we Mszy św. było niemożliwe, różaniec był ostoją

irlandzkich katolików i głównym środkiem ich oparcia w wierze. W mojej

młodości wspólne odmawianie różańca - jedna cząstka odmawiana

wieczorem przez całą rodzinę - było regularną praktyką w irlandzkich

domach. Teraz już tak nie bywa. Nie chcę tu oczywiście sugerować, że

różaniec był kiedykolwiek zarezerwowany dla dominikanów albo dla

Irlandczyków; był on, i jest, całkiem popularną modlitwą w Północnej

Ameryce i na całym świecie. Usiłuję tylko na podstawie osobistego

doświadczenia zwrócić uwagę na zanik powszechności odmawiania różańca.

Zmniejszyła się jego popularność, lecz z całą pewnością nie wygasła.

Musi jednakże być jakiś powód tego. Najważniejszy jest chyba ten, że

różaniec jest słabo rozumiany i dlatego również niedoceniany. Na pierwszy

rzut oka wydaje się on modlitwą odpowiednią jedynie dla analfabetów - dla

"wiernych pro-

staczków", których prostą wiarę różaniec delikatnie pozostawi nienaruszoną.

Pozornie bezmyślne powtarzanie "zdrowasiek" daje podstawę do takiej

oceny. Także określenie "tajemnice" może być mylące. Ponadto większość

tego co pisze się o różańcu (zwykle w postaci ulotek i pobożnych

książeczek), przedstawia się tak, jakby miało służyć odstraszeniu każdego,

kto poszukuje zdrowego sposobu modlitwy. Różaniec zasługuje na coś

lepszego, naprawdę dużo lepszego.

David Burton Bryan, jako naukowiec i - oczywiście - jako człowiek modlący

się na różańcu ukazał tę modlitwę z tej lepszej strony. Rozważył i przedstawił

samą jego istotę: czcigodnej i wyrafinowanej modlitwy medytacyjnej. Ukazał

równocześnie jej niezwykłe wprost bogactwo.

Podejście do modlitwy różańcowej jest tu konwencjonalne i zarazem

oryginalne. Po pierwsze ukazuje różaniec jako modlitwę głęboko

zakorzenioną w Biblii. Jak by nie było, wszystkie (z wyjątkiem dwóch)

spośród piętnastu tajemnic pochodzą wprost z Ewangelii - przede wszystkim

z Łukasza. Modlitwa, która wymaga głębokich rozważań zwiastowania,

przyjścia i narodzin Jezusa, jego męki i śmierci, zmartwychwstania i

wniebowstąpienia musi też w swej istocie być modlitwą chrystologiczną.

Niniejsza książka, która ma wprowadzać ludzi w bogactwo modlitwy

różańcowej, zawiera wyjaśnienie piętnastu tajemnic, a następnie głębsze

rozważania na ich temat. Znajdujemy w niej zdrową pedagogikę, lecz także

materiał dla weteranów medytacji różańcowej.

Jeśli idzie o teksty modlitw, autor podkreśla wagę wszystkich trzech: Ojcze

nasz, Zdrowaś Maryjo i Chwała Ojcu. Zachęca, aby były one odmawiane

powoli, medytacyjnie; zwraca uwagę na pierwszeństwo Modlitwy Pańskiej i

ukazuje związek modlitwy różańcowej z Eucharystią i Liturgią Godzin. Są

one powiązane ze sobą, lecz w żadnym przypadku różaniec nie zastępuję

ani jednej, ani drugiej.

Jeszcze bardziej niekonwencjonalne, lecz równocześnie niezwykle

odkrywcze są pewne inne sugestie Bryana. Zauważa on, że choć w praktyce

różaniec jest modlitwą katolicką, jako

podstawowa forma medytacji może pociągać nie tylko osoby spoza kręgów

katolickich, lecz nawet nie-chrześcijan. Bryan mocno osadza różaniec w

długiej tradycji modlitwy medytacyjnej. A dla tych, którzy uważają

powtarzanie Zdrowaś Maryjo za odpychające, ma uzdrawiające

przypomnienie wielkiego znaczenia, jakie przypisywano powtórkom w

religiach i szkołach medytacji.

Bardzo sugestywne jest skojarzenie przez Bryana różańca z tym, co nazywa

on tradycją baqqesh, sposobem medytacji praktykowanym w judaizmie,

chrześcijaństwie i islamie. Baqqesh, jedno z kluczowych stów tej książki, jest

hebrajskim słowem, oznaczającym poszukiwanie. Bryan używa go jako

słowa-worka, które oznacza także oczekiwanie, wypatrywanie, czuwanie,

pokładanie nadziei. Przedstawia też Maryję jako wspaniałą Powierniczkę,

osobę, poprzez którą możemy wychwalać Boga, Jej Syna, oraz Opiekunkę i

Orędowniczkę, która wstawia się za nami i ośmiela nas do modlitwy.

Znajdujemy więc tu zarys naprawdę przekonującej mariologii. Ale także, być

może niespodziewanie, mamy wspaniałe przedstawienie Trójcy Świętej.

Krótko mówiąc, główną siłą tej książki jest jej solidna teologia. Równocześnie

jednak ma ona także swój wymiar pedagogiczny - sugestie praktyczne

następujące w ślad za teoretycznymi rozważaniami. Autor gorąco pragnie,

aby czytelnik docenił, pokochał, a przede wszystkim, aby modlił się

różańcem.

Nie jest to "jeszcze jedna" książka o różańcu. To całkiem po prostu najlepsza

z dostępnych książek. Ja sam, mimo że całe życie odmawiam różaniec -

choć być może, niestety, nie zawsze była to medytacja różańcowa -

potrafiłem dzięki tej lekturze głębiej i pełniej zdać sobie sprawę z

nieocenionej wagi tej modlitwy. Jest to książka, która z pewnością zdobędzie

sławę. I jest dla mnie zaszczytem i przyjemnością, że mogłem mieć w niej

swój udział w postaci tej przedmowy.

Wilfrid J. Harrington OP

WPROWADZENIE

Narody anglojęzyczne już od ćwierć wieku wykazują nietypowe dla siebie

zainteresowanie medytacją. Aby się o tym przekonać, wystarczy wejść do

najbliższej księgarni: każda z wielkich tradycji kulturowych i religijnych

prezentuje tam swoje czcigodne metody. Właściwie nie powinniśmy się

dziwić. Medytacja tkwi w samym sednie ludzkiego ducha i nawet zagoniona

Ameryka nie może jej zignorować raz na zawsze.

Brakuje natomiast w naszych księgarniach książek na temat różańca. Jest to

zaskakujące, jako że różaniec jest najbardziej popularną na świecie formą

medytacji. Bez wątpienia wielu ludzi unika różańca uważając, że jest on

przeznaczony wyłącznie dla katolików (niniejsza książka podaje zresztą w

wątpliwość takie twierdzenie). Lecz sami medytujący na różańcu nie

analizują tej swojej umiejętności; a jeszcze mniej zastanawiają się nad tym,

jak mało uwagi piszący poświęcają tej ich modlitwie.

Dla milionów ludzi, którzy nie znają osobiście różańca, wydaje się on być

tylko jakby dziecinnym paplaniem "zdrowasiek", które brzęczy ze starego

radia w październikowe czy majowe wieczory. Niektórzy zauważają, że ten

jednostajny dźwięk jest przerywany po każdym dziesiątku Zdrowaś Maryjo

przez bardziej znaną modlitwę Chrystusa, Ojcze nasz. Część ludzi słyszała

być może nawet, że ci, którzy modlą się na różańcu, cały czas medytują przy

pomocy "tajemnic" - epizodów z Ewangelii, które pobudzają medytacyjne

zdolności. Ale ilu domyśla się, że różaniec ma swoje doniosłe miejsce wśród

wielkich medytacyjnych dróg ludzkości? A nawet sami modlący się na

różańcu - czy wiedzą oni o tym? (W celu zapoznania

się z zewnętrznym wyglądem różańca i znaczeniem tworzących go

paciorków czytelnik może zajrzeć na str. 17).

Thomas Merton, najsłynniejszy wśród Amerykanów człowiek modlitwy

medytacyjnej, mnich, pielgrzymował do Tybetu. Merton wiedział, że jeśli

medytacja stanie się amerykańskim zwyczajem, będziemy to zawdzięczać

przede wszystkim Dalekiemu Wschodowi. Hinduizm, buddyzm, taoizm i inne

religie zaintrygowały nas i zwróciły uwagę na naszą nieznajomość

odmiennych kultur. A jeśli idzie o nasz temat - odnowiły zainteresowanie

medytacją.

Również nauka ostrożnie wkroczyła w tę dziedzinę. Widoczny ostatnio wzrost

liczby książek wskazuje, że na obrzeżach fizyki analityczne metody

tradycyjnej nauki mają swoje ograniczenia, które można przekroczyć przez

bardziej intuicyjne i holistyczne podejście medytacyjne, tak jak jest to

praktykowane na Wschodzie. The Tao of Physics Fritjofa Capry było

pierwszym wysiłkiem podjętym w tym kierunku i wywołało wiele zachęt

Burton David Bryan - Medytacyjna modlitwa zachodu.pdf

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: