Asertywnosc - Artykul.pdf - Psychologia_Psychiatria - himen303

CCC

•

Czy potrafisz szczerze i otwarcie mwię co myĻlisz i czujesz tak, aby nie ranię innych?

•

Czy umiesz wyraŇaę wszystkie swoje uczucia, nawet te negatywne, takie jak zþoĻę, w taki sposb,

Ňe inni nie czujĢ siħ przez Ciebie dotkniħci?

•

Czy potrafisz odmwię koleŇance, przeþoŇonemu, partnerowi, kiedy czujesz, Ňe naprawdħ nie

chcesz czegoĻ zrobię?

•

Czy potrafisz bronię swoich praw i przekonaı, tak aby nie naruszyę godnoĻci innych

a jednoczeĻnie zachowaę szacunek do siebie?

JeĻli na ktrekolwiek z powyŇszych pytaı odpowiedziaþeĻ przeczĢco, to warto, abyĻ popracowaþ nad swojĢ

asertywnoĻciĢ.

to rodzaj postawy czþowieka, ktry w relacjach z innymi kieruje siħ zasadĢ partnerstwa

i wzajemnego szacunku. JeĻli jesteĻmy asertywni, to lubimy siebie oraz innych i traktujemy ich

z godnoĻciĢ. To rzeczywiĻcie owocuje wzrostem zadowolenia z siebie i lepszĢ jakoĻciĢ Ňycia.

Choę asertywnoĻę niekoniecznie þĢczy siħ z efektywnoĻciĢ rozumianĢ jako osiĢganie zaþoŇonych sobie

celw, to jednak moŇemy poprzez niĢ wywieraę wpþyw na zachowanie innych, i to bez uciekania siħ

do agresji, manipulacji czy ulegania czyjejĻ presji. AsertywnoĻę to dojrzaþe i peþne szacunku zachowanie,

ktre na pewno siħ opþaca.

Empatia, szacunek

do innych i þagodnoĻę,

ale i rezygnacja z siebie.

SkutecznoĻę i pewnoĻę

siebie, ale takŇe brak

szacunku dla potrzeb

innych.

Czasami jest skuteczne

(do czasu, aŇ inni nie

zorientujĢ siħ, jakie sĢ

nasze ukryte motywy).

Charakteryzuje siħ ono

takŇe nieszczeroĻciĢ,

brakiem szacunku dla

potrzeb innych oraz

przedmiotowym

traktowaniem ludzi,

aby osiĢgnĢę wþasne

cele.

proĻby.

Sami czujemy siħ

wykorzystywani.

Mamy poczucie

skrzywdzenia i braku

szacunku ze strony osb

Wzbudzamy strach

w innych.

Ludzie nie chcĢ z nami

wspþpracowaę, gdyŇ

jesteĻmy nieobliczalni.

Niektrzy postrzegajĢ

nas jako egoistw,

dbajĢcych jedynie

o zaspokojenie

Traktujemy innych

przedmiotowo.

Stosujemy taktykħ

mwienia nie wprost

o swoich zamiarach,

wykorzystujemy czyjĢĻ

ufnoĻę.

JesteĻmy nieszczerzy,

udajemy sympatiħ,

nawet kiedy jej nie

trzecich.

CiĢgle robimy coĻ dla

innych, a nie dla siebie.

OsiĢgamy wþasne cele

znacznie pŅniej

niŇ gdybyĻmy nie byli ulegli

lub wcale ich nie osiĢgamy.

czujemy.

Wpþywamy poĻrednio

na zachowanie innych.

OsiĢgamy wþasne cele,

uŇywajĢc do tego

innych ludzi poprzez

naduŇywanie ich

zaufania.

wþasnych celw.

OsiĢgamy to,

co chcemy, nie liczĢc siħ

z potrzebami ludzi

wokþ nas.

áA moŇeÈ?Ñ

áCzy daþoby siħÈÑ,

áJak nieÈ, toÈÑ,

WþaĻciwie nie ma

charakterystycznych

zwrotw, uŇywanych

przez osoby, ktre

manipulujĢ, gdyŇ

posþugujĢ siħ one

wszystkimi moŇliwymi

technikami w nieuczciwy

sposb.

áUwaŇaj, boÈÑ,

áMusiszÈÑ,

áCzy mgþbyĻÈÑ,

áNie chcħ przeszkadzaę,

aleÈÑ,

áPrzepraszam, aleÈÑ.

áTy zawszeÈÑ,

áTy nigdyÈÑ.

Zachowanie asertywne nie jest ulegþe, bo polega na respektowaniu wþasnych praw, samodzielnym

ustanawianiu granic swej prywatnoĻci i ich obronie. Nie jest agresywne, poniewaŇ nie narusza granic

okreĻlonych przez innych ludzi. Nie jest rwnieŇ manipulacyjne, gdyŇ u jego podstaw leŇy otwartoĻę

i szczeroĻę.

Wypracowanie asertywnych zachowaı wymaga pewnego wysiþku zwiĢzanym ze zmianĢ przyzwyczajeı.

Jednak osoby, ktre juŇ sĢ asertywne, þatwiej radzĢ sobie z takimi sytuacjami jak np. odmawianie.

WiedzĢ, jak bronię siħ przed nachalnymi proĻbami i potrafiĢ stopniowaę swoje reakcje emocjonalne,

nawet zþoĻę. UmiejĢ bez kþamstw i wybiegw mwię ánieÑ oraz utrzymywaę w mocy swoje uzasadnione

decyzje.

”

ńrdþo: Herbert Fensterheim, Jean Baer, Nie mw áTAKÑ, gdy chcesz powiedzieę áNIEÑ. Jak nauczyę siħ

asertywnoĻci. s. 26, KsiĢŇka i Wiedza, Warszawa 2006.

Ryzykujemy, Ňe ludzie bħdĢ

nawiĢzywali z nami relacje

tylko ze wzglħdu na to,

Ňe zgadzamy siħ na ich

Podstawowym prawem wszystkich ludzi jest prawo do ustanowienia i troski o granice wþasnego terytorium

psychologicznego. Jest jednak jeden bardzo waŇny warunek: moŇemy to robię tylko tak, aby nie

przekraczaę granic terytorium innego czþowieka.

Na podstawie: M. Krl-Fijewska, Stanowczo, þagodnie, bez lħku., Wydawnictwo WAB, Warszawa 2005.

Nasze terytorium psychologiczne skþada siħ miħdzy innymi z szeregu rŇnych praw. Wiele z nich ustalamy,

kontaktujĢc siħ z innymi ludŅmi. Jest to bardzo istotne, gdyŇ jeĻli w relacjach z innymi nie zdecydujemy siħ

na okreĻlenie naszych granic, inni ustalĢ je sobie sami wedþug wþasnego upodobania. Wtedy bħdziemy juŇ

kimĻ innym, przestaniemy byę sobĢ.

•

NajwaŇniejsze jest prawo do bycia sobĢ. Oznacza ono, Ňe mogħ dysponowaę wszystkim,

co do mnie naleŇy, wedþug wþasnego upodobania. WĻrd rzeczy, ktre sĢ naszĢ wþasnoĻciĢ

moŇna wymienię: czas, energiħ, rzeczy materialne, pomysþ na wþasne Ňycie.

•

Mam prawo wyraŇaę siebie, o ile czyniħ to tak, aby nie naruszaę godnoĻci drugiej osoby.

•

Mam prawo wyraŇaę siebie, o ile sposb rozmowy i sþowa, ktrych uŇywam, druga osoba uznaje

za dopuszczalne w czasie dyskusji ze mnĢ.

•

Mam prawo do wyraŇania wþasnych uczuę i emocji w sposb nie naruszajĢcy godnoĻci drugiej

osoby. Z tego wynika, Ňe mogħ takŇe wyraŇaę swojĢ zþoĻę, o ile nie zachowujħ siħ agresywnie.

Agresja moŇe wynikaę ze zþoĻci, jednak jest to zachowanie, ktre ma na celu zranienie drugiej

osoby. Asertywna ekspresja zþoĻci zaĻ, sþuŇy tylko pozbyciu siħ napiħcia, bez intencji zadania

blu rozmwcy.

W zwiĢzku terytorium psychologicznym istnieje podziaþ na asertywnoĻę i .

Ta pierwsza potrzebna jest nam do obrony naszego terytorium psychologicznego. UŇywamy jej, reagujĢc

na krytykħ i odmawiajĢc. AsertywnoĻę ekspansywna to asertywnoĻę potrzebna nam, kiedy docieramy

do terytorium psychologicznego drugiej osoby. UŇywamy jej przy chwaleniu innych, wyraŇaniu prĻb

i oczekiwaı oraz przy krytykowaniu.

Masz prawo do wyraŇania siebie, swoich opinii, potrzeb, uczuę Î tak dþugo, dopki nie ranisz

innych.

Masz prawo do wyraŇania siebie Î nawet jeĻli rani to kogoĻ innego Î dopki Twoje intencje nie sĢ

agresywne.

Masz prawo do przedstawiania innym swoich prĻb Î dopki uznajesz, Ňe oni majĢ prawo

odmwię.

SĢ sytuacje, w ktrych kwestia praw poszczeglnych osb nie jest jasna. Zawsze jednak masz

prawo do przedyskutowania tej sytuacji z drugĢ osobĢ.

Masz prawo do korzystania ze swoich praw.

CCCC

•

Zmaleje ryzyko konfliktw zarwno miħdzy TobĢ a przeþoŇonym, jak i TobĢ a Twoimi

pracownikami.

•

Bħdziesz bardziej konkretny w rozmowach z ludŅmi z pracy.

•

Mniej czasu zajmĢ Ci negocjacje i rozmowy handlowe.

•

Szybciej bħdziesz mgþ doprowadzaę do satysfakcjonujĢcych dla obu stron porozumieı.

•

Zwiħkszy siħ Twoja pewnoĻę siebie.

•

Zmniejszy siħ Twoje napiħcie. AsertywnoĻę to takŇe metoda przeciwdziaþania stresowi.

•

Zapobiegniesz manipulacjom w kontaktach z klientami i pracownikami.

CCC

•

Ustanawiamy swoje granice i potrafimy ich bronię, ale z respektem traktujemy granice innych.

•

Dobrze siħ czujemy ze sobĢ i w kontakcie z innymi.

•

Potrafimy wyraŇaę zarwno pozytywne, jak i negatywne emocje.

•

Samodzielnie sterujemy wþasnym Ňyciem, kierujĢc siħ swoim interesem przy podejmowaniu

decyzji. JednoczeĻnie dbamy, aby nie krzywdzię przy tym innych.

•

Podejmujemy siħ realizacji wþasnych celw bez naruszania cudzych granic.

•

JeĻli do tej pory zachowywaliĻmy siħ w sposb ulegþy, zmiana naszego zachowania moŇe byę

duŇym zaskoczeniem dla innych ludzi.

•

Niektrzy nie bħdĢ zadowoleni, kiedy przestaniemy byę ulegli i zaczniemy sami stanowię granice

swojego terytorium psychologicznego.

•

Czasem moŇe siħ zdarzyę, Ňe ktoĻ, kto do tej pory otrzymywaþ od nas to, czego sobie zaŇyczyþ,

bħdzie tak niezadowolony ze zmiany naszego zachowania, Ňe zacznie nas unikaę.

•

JeĻli zachowywaliĻmy siħ dotychczas agresywnie, to zmiana naszego zachowania na asertywne

moŇe spowodowaę, Ňe ludzie bħdĢ siħ czuę zdezorientowani.

•

Dezorientacja ludzi moŇe skutkowaę ich dystansowaniem siħ (álepsze znane zþo niŇ nieznaneÑ)

lub zbliŇeniem siħ do nas (znika strach przed naszĢ agresjĢ).

Praca nad asertywnoĻciĢ obejmuje zarwno sferħ wewnħtrznĢ (myĻli, emocje), jak i zewnħtrznĢ

(zachowanie, komunikacja). Ksztaþtowanie postaw asertywnych naleŇy rozpoczĢę od sfery wewnħtrznej,

poniewaŇ od niej zaleŇĢ nasze zachowania i sposb komunikacji z innymi.

Eksperci zajmujĢcy siħ problematykĢ monologu wewnħtrznego twierdzĢ, Ňe codziennie w ludzkim umyĻle

pojawia siħ okoþo 85 tysiħcy myĻli. Te myĻli to refleksje dotyczĢce tego, co siħ z nami aktualnie dzieje,

prby analizowania problemw, rozwiĢzywanie dylematw odnoĻnie do naszego postħpowania,

spostrzeŇenia, wspomnienia, sĢdy etc. Niestety tylko 10% tego, co myĻlimy dziĻ, jest rŇne od tego,

co myĻleliĻmy wczoraj.

Co wiħcej, nasz monolog wewnħtrzny jest nieĻwiadomy. JeĻli przyjrzelibyĻmy siħ wþasnemu monologowi,

moglibyĻmy dostrzec, w jaki sposb tak naprawdħ traktujemy siebie Î czy jesteĻmy wyrozumiali

w stosunku do siebie, czy nietolerancyjni, wybaczamy sobie bþħdy, czy srogo siħ za nie karzemy. Zwykle

jednak nie zadajemy sobie takich pytaı.

Trzeba zaznaczyę, Ňe treĻę naszego monologu wynika czħsto z tego, co sþyszeliĻmy w dzieciıstwie, czyli

z okresu, w ktrym byliĻmy najbardziej bezbronni w stosunku do ocen innych. Wypowiedzi dorosþych

wynikaþy czħsto z porwnywania nas z innymi, a nie z obiektywnej oceny rzeczywistoĻci.

Powtarzane w myĻlach opinie na wþasny temat dziaþajĢ jak samospeþniajĢca siħ przepowiednia. Osoby,

ktrym siħ wydaje, Ňe nie poradzĢ sobie z jakimĻ zadaniem, majĢ znacznie mniejsze szanse na sukces

niŇ osoby, ktre wierzĢ w pozytywne rozwiĢzanie sytuacji.

Siþy, ktre sterujĢ naszĢ aktywnoĻciĢ nazwaþ gþosem Dziecka (siþa osobistych potrzeb),

Rodzica (siþa norm i powinnoĻci) i Dorosþego (siþa decyzji).

Kiedy kieruje nami siþa osobistych potrzeb, sþyszymy sþowa w naszej gþowie: áchcħÑ, ánie chce mi siħÑ,

ápragnħÑ, ámam ochotħÑ, ápotrzebujħÑ itp. Ta siþa sprawia, Ňe zaczynamy dziaþaę w kierunku zaspokojenia

naszych potrzeb, marzeı i pragnieı, np. kiedy jestem gþodna Î jem, kiedy mam ochotħ na drogie wakacje

Î wykupujħ na kredyt wyjazd, mimo Ňe mnie na niego nie staę.

Gdy w naszym zachowaniu zwyciħŇy gþos Dziecka, mamy , czujemy siħ ze sobĢ Ņle

i wydaje nam siħ, Ňe jesteĻmy gorsi od innych. Czħsto zdarza siħ, Ňe przypisujemy sobie winħ

nieadekwatnie, to znaczy zaczynamy przyjmowaę odpowiedzialnoĻę za konsekwencje zdarzeı, ktrych nie

jesteĻmy winni. To sprawia, Ňe ciĢgle jesteĻmy spiħci i zmħczeni Ňyciem, tym bardziej, Ňe wykorzystujemy

duŇo naszej wewnħtrznej energii na to, aby siebie w myĻlach karaę, np. przy pomocy samokarzĢcych zdaı

nieasertywnych. Czþowiek z poczuciem winy zwykle czuje siħ mniej wartoĻciowy od innych i nie lubi sam

siebie.

DojrzaþoĻę polega na tym, Ňe kiedy Ņle oceniamy wþasne zachowanie, to poczuwamy siħ

do odpowiedzialnoĻci za jego skutki. Wtedy teŇ podejmujemy inne dziaþanie, ktrego celem jest

ázadoĻęuczynienieÑ, czyli prba naprawy konsekwencji wynikajĢcych z dziaþania, z ktrego nie

jesteĻmy dumni.

Paradoksalne poczucie winy rŇni siħ jednak od poczuwania siħ do odpowiedzialnoĻci za negatywne

skutki wþasnego zachowania. Polega ono na tym, Ňe im bardziej jesteĻmy niezadowoleni ze swojego

zachowania, tym gorzej siħ oceniamy i w rezultacie mamy coraz mniej energii na konstruktywnĢ

reakcjħ, czyli na zajħcie siħ naprawĢ skutkw naszego dziaþania. Tħ energiħ, ktra pozostaje, czþowiek

z paradoksalnym poczuciem winy bħdzie traciþ na dziaþanie pogþħbiajĢce jego obniŇony stan

psychiczny.

Asertywnosc - Artykul.pdf

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: