mleko.doc

Różnice w składzie chemicznym mleka kobiecego i krowiego są znaczne. Zarówno jeden, jak i drugi pokarm powstawał przez całe wieki ewolucji gatunków i przez wieki przystosowywany był do potrzeb tak różnych stworzeń, jak człowiek i krowa.

Mleko kobiece zawiera dwa razy mniej białka niż krowie, ponieważ dziecko rośnie i przybywa na wadze dużo wolniej niż cielę. Białka mleka kobiecego składają się przede wszystkim z bardzo łatwo przyswajalnych laktoalbumin. Mleko krowie zawiera głównie białko zwane kazeiną (siedem razy więcej niż u człowieka). Pod wpływem kwasu solnego ścina się ona w żołądku na grube twarde kłaczki, co widać wyraźnie w wymiocinach niemowlęcia karmionego mieszankami. Te duże, twarde kłaczki są trudne do strawienia przez soki trawienne niemowlęcia.

W mleku krowim występuje laktoglobulina, która jest uznawana za jeden z głównych alergenów pokarmowych dla niemowląt. Alergen ten odpowiada za uczulenie na białka i mleka krowiego, zdarzające się u niemowląt żywionych sztucznie.

Niektóre białka mleka kobiecego są tak rozdrobnione, że dziecko wchłania je natychmiast, bez konieczności trawienia. Należą do nich immunoglobuliny, enzymy, hormony i inne substancje biologicznie aktywne. Wszystkie występują w bardzo małej ilości, ale odgrywają doniosłą rolę. Immunoglobuliny zapewniają odporność ustroju, powodują, że niemowlę karmione piersią nie choruje tak często, jak karmione mieszankami. A trzeba wiedzieć, że w odróżnieniu od starszego dziecka i od dorosłego noworodek nie posiada swego własnego mechanizmu broniącego przed zachorowaniem. Chroni go właśnie mleko matki.

Enzymy biorą udział w trawieniu pokarmów. Organizm noworodka i niemowlęcia jest tylko częściowo przystosowany do tej funkcji. Wszak w łonie matki otrzymywał jedzenie w postaci ostatecznie przetworzonej.

Hormony regulują czynności poszczególnych narządów całego ustroju

Tłuszcze dostarczają około połowy energii potrzebnej niemowlęciu do życia (tabela poniżej). Zawartość tłuszczów w mleku kobiecym jest taka sama jak w krowim. Tłuszcze w mleku kobiecym są rozproszone w postaci bardzo drobnych kuleczek. Są one o wiele mniejsze niż w mleku krowim, w wyniku czego ich powierzchnia całkowita jest większa. To powoduje, że dostęp do nich jest łatwiejszy i że są lepiej rozkładane przez enzymy. Mleko kobiety zawiera także więcej wartościowych nienasyconych kwasów tłuszczowych, lepiej przyswajalnych niż nasycone. Uczestniczą one w dojrzewaniu mózgu. Ich brak upośledza tworzenie się połączeń między komórkami nerwowymi mózgu, odpowiedzialnymi za sprawność umysłową.

Niektóre tłuszcze mleka kobiecego biorą również udział w ochronie organizmu przed chorobami wywołanymi wirusami i bakteriami, np. gronkowcami. Mleko krowie jest miażdżycorodne. Osoby, które w niemowlęctwie były karmione sztucznie, częściej zapadają w późniejszym wieku na choroby serca i naczyń.

W mleku kobiecym znajduje się enzym - lipaza pokarmowa, ułatwiająca trawienie tłuszczów. Uzupełnia ona niski poziom lipazy występującej w żołądku niemowlęcia i ułatwia trawienie mleka kobiecego.

Trawienie tłuszczów mleka krowiego sprawia większą trudność, ponieważ nie zawiera ono lipazy pokarmowej. Tak więc tłuszcze w mleku krowy są nie tylko ciężkostrawne, ale z powodu małej ilości enzymów są trudniej rozkładalne. Lipaza nie tylko ułatwia trawienie tłuszczów, pozwala również na maksymalne wykorzystanie witaminy A, która jest w nich rozpuszczalna.

Immunoglobuliny, enzymy, hormony idealnie odpowiadają potrzebom organizmu noworodka, dlatego że pochodzą od jego matki. Z tego samego powodu składniki mleka krowiego najbardziej odpowiadają cielakowi.

Węglowodany w mleku kobiecym występują przede wszystkim pod postacią laktozy. Jest ona bardzo dobrze wchłaniana w przewodzie pokarmowym niemowlęcia -inaczej niż cukry mleka krowiego. Laktoza i inne wielocukry nieobecne w mleku krowim współdziałają we wzroście pałeczek kwasu mlekowego (Lactobacillus bifi-dus). Pałeczki te znajdują się w prawidłowej florze bakteryjnej niemowlęcia karmionego wyłącznie piersią. Umożliwiają skuteczną walkę z zarazkami chorobotwórczymi, np. chronią przed biegunkami. Węglowodany mleka kobiecego, osadzając się na ściankach jelit, uszczelniają je i w ten sposób utrudniają wtargnięcie drobnoustrojów chorobotwórczych, tym samym chroniąc przed zachorowaniem.

Związków mineralnych w mleku kobiecym jest mniej niż w mleku krowim. Jest to zjawisko dla dziecka korzystne, ponieważ organizm niemowlęcia nie potrzebuje tak dużej ilości minerałów, jaka znajduje się w mleku krowim. Zresztą związki mineralne z mleka kobiecego są łatwiej wchłaniane. Wapń, którego jest tu mniej, niemowlęta lepiej przyswajają, rzadziej więc chorują na krzywicę. Duża ilość fosforanów znajdująca się w mleku krowim utrudnia wchłanianie wapnia, tak więc u niemowląt karmionych mieszankami o krzywicę łatwiej. W mleku krowim znajduje się aż trzy razy więcej sodu niż w kobiecym. Taka ilość nie jest dziecku potrzebna. Jego wydalanie niepotrzebnie obciąża nerki. Poza tym duża zawartość sodu w mleku może przyczynić się w wieku późniejszym do powstania nadciśnienia tętniczego oraz chorób naczyniowo-sercowych.

Zawartość witamin w mleku krowy jest kilkakrotnie wyższa niż w pokarmie naturalnym, z wyjątkiem witamin A, C, E i PP. Ale po "przeróbkach technicznych" lub gotowaniu to pierwsze i tak traci dużą ich część. Kaloryczność mleka krowiego i kobiecego jest taka sama - 70 kcal w 100 ml.

Komentarz i dlaczego niemowlę nie powinno być karmione mlekiem krowim.

Najbardziej zbliżone składem do mleka kobiecego jest mleko humanizowane. Różni się ono jednak znacznie pod względem zawartości białka, tłuszczu, węglowodanów, witamin i składników mineralnych. W mleku krowim dwukrotnie jest wyższa zawartość białka, przy czym nie da się jej zmienić przez rozcieńczanie mleka wodą, gdyż niekorzystnie zmienia się wtedy skład aminokwasów. Mleko krowie zawiera 3,3% białka a mleko kobiece 1,2%. W białku mleka krowiego przeważa kazeina, a w białku mleka kobiecego- laktoalbumina i laktoglobulina kazeiny jest tylko 0,4%.

W obu rodzajach Mleka jest podobna zawartość tłuszczu(3,8-3,7%), ale skład kwasów tłuszczowych jest różny. W tłuszczu mleka krowiego jest mniej nienasyconych kwasów tłuszczowych, koniecznych do prawidłowego rozwoju dziecka. Mleko kobiece zawiera więcej cukru -7%(mleko krowie 4,8%) oraz korzystniejszy jest w nim skład witamin, zarówno ilościowy jak i jakościowy.

Różna jest zawartość składników mineralnych. Mleko krowie zawiera 0,72% składników mineralnych, a mleko kobiece 0,21%, w tym zawartość fosforu jest w mleku krowim sześciokrotnie wyższa, a wapnia czterokrotnie. Duża zawartość soli mineralnych w mleku krowim, a zwłaszcza sodu skutkuje większym obciążeniem nerek, co w przyszłości może doprowadzić do chorób nerek.

W odróżnieniu od mleka naturalnego, mleko krowie zawiera w swoim składzie między innymi ß-laktogobulinę i inne substancje mogące wywołać uczulenie, które w przyszłości mogą być przyczyną alergii i zaburzeń wchłaniania. U dzieci karmionych mlekiem krowim zwiększa się ryzyko wystąpienia otyłości, miażdżycy, zmian na skórze, zwolnieniu ulega tempo wzrastania. Mleko matki jest zawsze łatwo dostępne, ma właściwą temperaturę, jest zawsze świeże, bez zakażających je bakterii.

Dodatkowe składniki mleka kobiecego chronią niemowlę przed zakażeniami bakteryjnymi i wirusowymi. Te funkcje spełniają ciała odpornościowe (SIgA), składniki białka,  które utrudniają rozwój chorobotwórczych bakterii w przewodzie pokarmowym dziecka (laktoferryna), enzym bakteriobójczy (lizozym), a także krwinki białe i makrofagi matki.

Ponadto karmienie piersią stwarza matce i dziecku niepowtarzalne warunki związków psychicznych, zapewniające mu najlepszy rozwój uczuciowy, a także prawdopodobnie i mowy. Karmienie naturalne wspomaga rozwijanie więzi emocjonalnej między matką a dzieckiem