CUKRZYCA
Cukrzyca jest najczęstszą chorobą endokrynologiczną u dzieci i w wieku dorastania. Jest zespołem chorobowym o niejednolitej etiologii i różnym przebiegu klinicznym.
Cukrzyca jest stanem całkowitego lub względnego niedoboru insuliny, prowadzącym do przewlekle podwyższonego poziomu glukozy we krwi.
Poza defektami w zakresie metabolizmu węglowodanów, mamy tu do czynienia z głębokimi Zaburzeniami przemiany tłuszczowej i białkowej
Epidemiologia-
Zapadalność w Polsce na insulinozależną cukrzycę u dzieci poniżej 15 r.ż. wynosi 7/100.000.
Najwięcej zachorowań jest między 10-12r.ż.oraz między 2 a 3 r.ż.
POSTACIE KLINICZNE
l. Cukrzyca insulinozależna / typ l /
2.Cukrzyca insulinoniezależna / typ 21
3.Cukrzyca skojarzona z innymi chorobami i zespołami
KRYTERIA DIAGNOSTYCZNE
Kryteria wg. WHO opierają się na;
-pomiarach glukozy we krwi
-obecności lub braku objawów klinicznych
Diagnoza cukrzycy może być postawiona, gdy
Ø są obecne charakterystyczne objawy i
Ø stężenie glukozy w osoczu krwi żylnej na czczo jest >7,8mmol/l ( > 140mg% ) i/lub
Ø o każdej porze, także najpóźniej w 2 godz. po posiłku stężenie glukozy w surowicy jest >ll,lmmol/l(>200mg%)
Przy braku objawów klinicznych do rozpoznania cukrzycy powinny być spełnione obydwa kryteria laboratoryjne.
U dzieci i ludzi młodych występuje prawie wyłącznie cukrzyca typu 1. ( 95%)
OBJAWY KLINICZNE
Cukrzyca ujawnia się zwykle pod wpływem dodatkowej choroby,urazu lub stresu. Objawy narastaj ą kilka tygodni,aż do wystąpienia kwasicy ketonowej i śpiączki. Niekiedy objawy narastaj ą bardzo gwałtownie w ciągu 2-3 dni zwłaszcza u małych dzieci.
OBJAWY
Ø Wielomocz, pragnienie ( często mogą być przeoczone.)
Ø Drażliwość oraz pogorszenie zachowania w szkole
Ø Przewlekła utrata masy ciała,( w60% przy zwiększonym apetycie, młodsze dzieci tracą apetyt i szybko chudną)
Ø Drożdżyce zewn. narządów płciowych
Ø Wymioty
Ø Nawracające powierzchowne infekcje skóry
Początek cukrzycy z niebezpiecznymi objawami
Stan zagrożenia u dzieci i młodzieży z ketokwasicą cukrzycowąobjawia się następującymi cechami klinicznymi:
Ø Ostre odwodnienie
Ø Wstrząs (przyspieszone tętno, niskie ciśnienie, osłabienie krążenia obwodowego, Marmurkowatość, oraz sinica obwodowa ). •
Ø Uporczywe wymioty.
Ø Ciągły wielomocz pomimo odwodnienia.
Ø Utrata masy ciała wskutek odwodnienia oraz utrata masy mięśniowej i tkanki tłuszczowej.
Ø Zaczerwienienie policzków wskutek ketokwasicy.
Ø Aceton wyczuwalny w oddechu.
Ø Zaburzenia oddychania- oddech Kussmaula ( oddech miernie przyspieszony, znacznie pogłębiony, miarowy)
Ø - Zaburzenia świadomości ( dezorientacja, stan półśpiączkowy aż do śpiączki.)
Trudności w interpretacji objawów
Hiperwentylacja w ketokwasicy może być mylnie rozpoznana jako zapalenie płuc lub astma.
Ból brzucha może być traktowany jako ostry brzuch.
Wielomocz i moczenie nocne mogą sugerować infekcję dróg moczowych.
Wymioty jako objawy gastryczne
RÓŻNICOWANIE KWASICY KETONOWEJ
Ø Inne przyczyny śpiączek ( mocznicowa, wątrobowa, mózgowa, hipoglikemiczna )
Ø Zatrucie lekami.
Ø Zapalenie opon mózgowych i mózgu.
Ø Zapalenie wyrostka, otrzewnej, zapalenie trzustki.
Badania laboratoryjne w kwasicy ketonowej
Ø Hiperglikemia
Ø Kwasica metaboliczna ( pH 6,85 - 7,24 )
Ø Acetonuria ( +++ )
Ø Należy wykonać stężenie mocznika, sodu, potasu, chlorków
LECZENIE KWASICY KETONOWEJ
Należy równocześnie uwzględnić wiele elementów jak:
l .Nawodnienie ma na celu szybkie opanowanie zapaści w krążeniu i przywrócenie przesączania kłębuszkowego w nerkach.
Należy podawać płyny w ilości dobowego zapotrzebowania plus straty płynów(wymioty, gorączka, wielomocz.) Zapotrzebowanie dobowe na płyny do 2 lat -120 ml/kgmc., 3-6 lat - lOOml/kg, 7-91at -80ml/kg, l O-16 lat - 60ml/kg.
W pierwszej godzinie należy podawać płyny szybko ok. 20ml/kg Podstawowym,płynem nawadniającym jest 0,9% NaCl.
2.AlkaIizacja - w ciężkiej kwasicy w ii. 2mEq/kg w dużym rozcieńczeniu
3.Glukoza-powinna być stosowana od początku jeżeli glikemia jest ok. 16,6mmol/l
4.Potas - musi być uzupełniany w każdej kwasicy ketonowej.
Rozpocząć podawanie po opanowaniu zapaści i przywróceniu przesączania kłębuszkowego
5.Insulina- wyłącznie krótkodziałająca, wysokooczyszczona wieprzowa lub ludzka. Stosować dożylnie w stałym wlewie w dawce O, l j ./kg mc./h
POWIKŁANIA ,
Ø Obrzęk mózgu
Ø Hipoglikemia
Ø Hipokalemia
POWIKŁANIA PÓŹNE CUKRZYCY
Ø Retinopatia
Ø Zaćma
Ø Nefropatia
Ø Neuropatia
STANY HIPOGLIKEMII
Hipoglikemia nazywa się zespół objawów związany z trwałym lub przejściowym obniżeniem Stężenia glukozy we krwi. Podstawą rozpoznania jest:
Ø Stężenie glukozy we krwi poniżej 40mg%
Ø Występowanie objawów klinicznych hipoglikemii ( ziewanie, osłabienie, zaburzenia zachowania, pobudliwość, bóle głowy i brzucha, zaburzenia widzenia, parestezje, uczucie głodu, nudności, bladość, pocenie, drżenie, drgawki, śpiączka )
Ø Ustępowanie objawów klinicznych po wyrównaniu stężenia glukozy.
LECZENIE w napadzie hipoglikemii polega na podaniu glukozy dożylnie lub w razie trudności przez zgłębnik dożołądkowo w ilości l-2,5ml/kg mc. Roztworu 20% glukozy, Następnie 3-5ml/kg /h 10% glukozy, stopniowo przez 5% glukozę wycofać się z dożylnego wlewu.
Śpiączka ketonowa
Śpiączka hipoglikemiczna
początek
Powolny (dni) wyjątkowo godziny
Nagły (minuty
Przyczyny (najczęściej)
Późne rozpoznanie, przerwa w Stosowaniu insuliny Błędy w leczeniu, dodatkowa Choroba, ostra infekcja lub inny stres
Zbyt duża dawka insuliny opuszczony lub opóźniony posiłek Nadmierny wysiłek fizyczny niezaplanowany, Zwłaszcza przed posiłkiem), hipoglikemia może wystąpić po upływie kilku, a nawet kilkunastu godzin od żak. Aktywności fiz.
Objawy poprzedzające wystąpienie śpiączki
Narastające pragnienie i wielomocz, a następnie skąpomocz i bezmocz Brak apetytu, nudności, wymioty, bóle brzucha Narastające osłabienie, duszność, senność, utrudniony kontakt
Poty, drżenia rąk, głód, osłabienie, zawroty głowy, zaburzenia widzenia, zaburzenia zachowania (wesołkowatość, agresja)utrudniony kontakt, utrata przytomności, drgawki
Odchylenia stwierdzane podczas badania
Skóra zaczerwieniona i sucha, następnie bladoszara
Oddech Kussmaula (pogłębiony, przyspieszony) Zapach acetonu (intensywny)
Może być gorączka
Znaczne odwodnienie (suchość skóry i błon śluzowych, upośledzona prężność skóry, obniżone napięcie gałek ocznych)
Odruchy ścięgniste prawidłowe lub brak
Objawy zapaści (szybkie, słabo wypełnione tętno, obniżone ciśnienie krwi, sinica)
Skóra blada, wilgotna i chłodna
Powierzchowny lub prawidłowy
Szerokie źrenice obniżona temp. ciała nie ma objawów odwodnienia
odruchy ścięgniste wygórowane często obecny objaw Babińskiego i inne objawy neurologiczne
drgawki, nie ma objawów zapaści, tętno przyspieszone, ciśnienie krwi zwykle podwyższone
OSTRA NIEWYDOLNOŚĆ NEREK
Ostra niewydolność nerek jest to stan kliniczny spowodowany nagłym ( odwracalnym lub nie) ustaniem czynności wydalniczej nerki lub zmniejszeniem się jej do stopnia uniemożliwiającego stałość środowiska wewnętrznego.
W ostrej niewydolności nerek przepływ krwi przez nerki i przesączanie kłębuszkowe jest znacznie obniżone, czemu towarzyszy skąpomocz lub bezmocz.
POSTACIE OSTREJ NIEWYDOLNOŚCI NEREK
1.Ostra przednerkowa (niedokrwienna) niewydolność nerek
A/ Hypowolemia
1-Utrata wody i elektrolitów drogą przewodu pokarmowego (biegunka,wymioty)
-niedostateczna podaż płynów
-forsowna diureza
-udar cieplny
2-Utratakrwi •
3-Utrata osocza (rozległe oparzenia)
4-Przesunięcie płynu do tzw. III przestrzeni (porażenna niedrożność jelit)
B/Zmniejszenie efektywnej objętości płynu wewnątrznaczyniowego
1- Gwałtowne narastanie obrzęków w zespole nerczycowym
2- Marskość wątroby
C/Przedłużające się znaczne obniżenie ciśnienia tętniczego
1-Wstrząs septyczny
2-Przedłużająca się hypowolemia (wstrząs hipowolemiczny w zesp.nerczycowym )
3-Przedłużający się wstrząs anafilaktyczny
D/Niewydolność krążenia z zespołem małej objętości minutowej serca
E/Zwiększenie oporu naczyniowego l-Po dużych zabiegach
2.Zanerko\va niewydolność nerek (bezmocz mechaniczny )
A/Niedrożność moczowodów obu nerek lub jedynej nerki (złogi, ucisk z zewnątrz )
B/Niedrożność cewki moczowej (zastawka cewki, ciało obce)
Objawy , które sugerują obecność przeszkody w odpływie moczu :
1-całkowity, nagły bezmocz, któremu mogą towarzyszyć objawy kolki
2- bezmocz przepuszczający
3- powiększenie i bolesność nerek, lub przepełnienie pęcherza moczowego
4-stosunkowo dobry stan ogólny dziecka ._
5-duże stężenie mocznika we krwi w stos. do kreatyniny
Rozstrzyga rozpoznanie badanie USG
3.Ostra nerkowa niewydolność nerek
A/Choroby kłębuszków nerkowych
l -ostr kłębuszkowe zapalenie nerek .
2-zespół mocznicowo-hemolityczny
3-zespół Schonleina- Henocha z kzn.
4-guzkowe zapalenie okołotętnicze
5-toczniowe zapalenie nerek
6-złośliwa faza nadciśnienia
7-rozlane wykrzepianie wewnątrznaczyniowe
B/Ostra niezapalna niewydolność nerek
l -przedłużająca się przednerkowa ostra niewydolność nerek
2-bezpośredni działanie nefrotoksyn
3-hemoliza wewnątrznaczyniowa
C/Zakrzepica żył nerkowych
D/Ostre śródmiąższowe zapalenie nerek
1-b.ciężkie przypadki odmiedniczkowego zap. nerek
2-w przebiegu zakażeń i zatruć • • ,
3-w przebiegu reakcji alergicznej (na leki)
LECZENIE
Leczenie przyczynowe jest możliwe w przednerkowej i zanerkowej ostrej niewydolności nerek jak również w ostrym śródmiąższowym zap. nerek , w gwałtownie przebiegającym kzn, w zakrzepicy żył nerkowych, w złośliwej fazie nadciśnienia tęt.
Leczenie objawowe zapobiega groźnym dla życia powikłaniom jak: prze wodni eni e, hiperkaliemia, przełomy nadciśnieniowe, ciężka kwasica, nadmierna retencja substancji azotowych |
Wskazania do dializoterapii.
Znaczne przewodnienie, stężenie potasu powyżej 7mmol/l, niewyrównana kwasica, stężenie mocznika powyżej 200mg%
www.google.pl