Wystąpienia publiczne - jak pokonać lęk przed wypowiadaniem się.pdf - E-booki - KornetaG

Wystąpieniapublicznejakpokonaćlękprzedwypowiadaniemsię

Uczestnicząc w Ŝyciu społecznym wchodzimy w relacje z róŜnymi ludźmi. Niemal w kaŜdej sytuacji

staramy się wywrzeć odpowiednie wraŜenie na innych, naszym charakterem, wiedzą, inteligencją czy

wyglądem fizycznym. Chcemy być atrakcyjni zarówno fizycznie jak i psychicznie. Gdy naszym

zadaniem jest występ przed publicznością obawy związane z tym, jak zostaniemy odebrani przez

innych nasilają się. Są takie osoby, które stają przed audytorium sporadycznie, ale są teŜ takie, które

występują przed publicznością systematycznie, co jest związane z ich charakterem pracy. Trenerzy,

szkoleniowcy, nauczyciele, politycy to tylko niektóre grupy zawodowe, w których wystąpienia

publiczne są elementem codzienności. Choć wypowiadanie się na forum grupy kojarzy nam się

głównie z tymi zawodami to umiejętności, jakie posiada dobry mówca przydatne są w wielu innych

codziennych sytuacjach, zwłaszcza zawodowych. Bez względu na to, czy prezentujemy jakiś temat na

duŜej sali wykładowej podczas międzynarodowej konferencji, prowadzimy zebranie kilkuosobowego

wydziału w firmie, czy próbujemy pokazać swoje mocne strony w trakcie rozmowy kwalifikacyjnej

przydadzą nam się takie umiejętności jak: wzbudzanie zainteresowania i utrzymywanie uwagi

słuchaczy, dobór właściwych argumentów czy panowanie nad stresem. Ćwiczenie umiejętności w tym

zakresie jest o tyle waŜne, Ŝe coraz częściej pracodawcy oczekują od kandydatów łatwości

nawiązywania kontaktów z klientami, komunikatywności, umiejętności sprzedaŜy, kształtowania

wizerunku firmy oraz kreatywności i elastyczności.

Co tak naprawdę wzbudza nasz niepokój gdy musimy wywrzeć dobre wraŜenie na innych? Niektórzy z

pewnością przypominają sobie jak kiedyś pomyśleli: „ nie znam wystarczaj ą co dobrze tematu ”, „ co

zrobi ę jak nie b ę d ę potrafił odpowiedzie ć na pytania słuchaczy?”, „ co b ę dzie jak zaczn ę si ę rumieni ć ,

zapomn ę co mam mówi ć , nie b ę d ę mógł opanowa ć zdenerwowania?” lub „co zrobi ę , gdy moje wnioski

oka Ŝą si ę zbyt banalne?”

Osoby, które odczuwają duŜy lęk przed publicznym wypowiadaniem się mogą wiele dla siebie zrobić,

Ŝeby poczuć się bardziej komfortowo. Z jednej strony jest to praca nad własnym warsztatem, bo tylko

trening czyni mistrza. To praca nad głosem, oddechem i innymi elementami komunikacji niewerbalnej

oraz rzetelne przygotowanie tematu wystąpienia a z drugiej strony to uświadomienie sobie na czym

polega specyfika pracy z ludźmi i z jakimi trudnościami moŜemy mieć do czynienia nawet będąc

doświadczonym prelegentem. Zacznijmy więc od omówienia tego, co jest charakterystyczne dla

wystąpień publicznych. Trzeba sobie uświadomić, Ŝe stan napięcia i zdenerwowania, który im

towarzyszy jest całkowicie normalny. Dawka adrenaliny, jaką otrzymujemy przeŜywając stres sprawia,

Ŝe zaczynamy myśleć bardziej trzeźwo. Umiarkowany poziom stresu jest wręcz konieczny, aby

motywować nas do działania.

JeŜeli ktoś obawia się zakłopotania powinien wiedzieć, Ŝe nie jest w tym osamotniony. Wszyscy

jesteśmy podatni na zaskakujące upokorzenia towarzyszące kłopotliwym wypadkom i dla wszystkich

jest to stan nieprzyjemny. W związku z tym nie warto samym tym uczuciom poświęcać zbyt duŜo

czasu.

Lęk przed wypowiadaniem się na forum grupy ma swoje źródło, między innymi w tym, Ŝe chcemy być

perfekcyjni w kaŜdym calu i obawiamy się sytuacji, w której nie zdołamy odpowiedzieć na niektóre

pytania zadawane przez słuchaczy. Wbrew temu co czasem myślimy, publiczność jest bardziej

wyrozumiała niŜ nam się zdaje. Nawet rzetelne przygotowanie tematu nie uchroni nas przed

wszystkimi nieprzewidzianymi pytaniami. Profesjonalizm podpowiada, aby wówczas zapisać pytanie

słuchacza i w moŜliwie najszybszym czasie, w przerwie lub juŜ po zakończeniu spotkania, znaleźć na

nie wyczerpującą odpowiedź.

Trzeba teŜ pamiętać, Ŝe na ogół nie jesteśmy w stanie zadowolić swoją prezentacją wszystkich

słuchaczy. Nie kaŜdemu będzie odpowiadać nasz sposób prowadzenia spotkania. Niektórzy wolą

pozostać biernymi słuchaczami a inni preferują interaktywną formę wykładu.

Bądźmy teŜ przygotowani na to, Ŝe część słuchaczy moŜe nie zgodzić się z przedstawionymi przez

nas argumentami. Oczywiście łatwiej poradzić sobie z taką sytuacją mając juŜ doświadczenie, ale

nawet nie mając go warto pamiętać, Ŝe krytyczne uwagi uczestników oŜywiają spotkanie, inicjują

dyskusję i świadczą o tym, Ŝe jesteśmy z uwagą i zainteresowaniem słuchani.

Aby pokonać lęk przed wypowiadaniem się trzeba dokładnie określić czego się obawiamy. Czy tego,

Ŝe słuchacze nie zrozumieją tematu? Czy tego, Ŝe nie będą podzielać naszych poglądów? NiezaleŜnie

od tego, co będzie przyczyną lęku, naleŜy nazwać go po imieniu a następnie wyobrazić sobie co

najgorszego mogłoby nas spotkać, gdyby nasze obawy sprawdziły się. Trzeba odmitologizować

własne lęki, zobaczyć, Ŝe to co moŜe się ewentualnie zdarzyć nie ma aŜ tak powaŜnych konsekwencji

dla nas jak nam się wydaje.

Pamiętajmy o specyfice róŜnego rodzaju prezentacji. Jej znajomość pozwoli nam wypracować sobie

konieczny dystans do tego, z czym musimy się zmierzyć za kaŜdym razem, gdy występujemy przed

audytorium.

Aby zdobyć umiejętność publicznego przemawiania trzeba duŜo praktykować. Nie istnieje Ŝaden

szybki sposób na to jak stać się dobrym mówcą. Zazwyczaj, Ŝeby zapanować nad tremą trzeba

zdobywać praktykę i zgłębiać wiedzę na temat procesu komunikacji.

W pracy nad własnym warsztatem pomóc nam mogą następujące ćwiczenia:

Ć wiczenie 1

Zaplanujmy sobie krótkie próby przemówienia. Lepiej przez par ę dni, przed planowanym

wyst ą pieniem ć wiczy ć codziennie po par ę minut ni Ŝ odło Ŝ y ć to na ostatni dzie ń przed prezentacj ą i

po ś wi ę ci ć na przygotowania jednorazowo wi ę cej czasu.

Ć wiczenie 2

Ć wiczmy w ró Ŝ nych warunkach. Powtarza ć przygotowany tekst mo Ŝ na w drodze na zaj ę cia szkolne,

do pracy, w obecno ś ci przyjaciela, w domu. Dzi ę ki ć wiczeniom w ró Ŝ nych sytuacjach zyskujemy

wi ę ksz ą plastyczno ść . Wiele osób ć wiczy w samotno ś ci, czasami stoj ą c przed lustrem.

Ć wiczenie 3

W trakcie próbnej prezentacji, nie przerywajmy potoku słów, aby poprawi ć bł ę dy lub zacz ąć jeszcze

raz, lepiej, od pocz ą tku. Nie uda si ę dokładnie za ka Ŝ dym razem tak samo powtórzy ć tre ś ci

wyst ą pienia i nawet nie powinno to by ć naszym zamiarem. Nale Ŝ y dopu ś ci ć mo Ŝ liwo ść pojawienia si ę

pewnych zmian.

Ć wiczenie 4

Warto zabiera ć głos kiedy tylko jest ku temu okazja. Nabycie do ś wiadczenia nie zlikwiduje tremy, ale

pozwoli uzyska ć nad ni ą lepsz ą kontrol ę . Kontakt z ró Ŝ nego rodzaju publiczno ś ci ą

i w ró Ŝ nego typu sytuacjach spowoduje, Ŝ e zaczniemy czu ć si ę pewniej. Dlatego warto, nawet je ś li nie

mamy na to wielkiej ochoty, przełamywa ć si ę i zabiera ć głos w czasie dyskusji

np. w pracy czy na spotkaniach towarzyskich.

( ź ródło ć wicze ń : „Zasady komunikacji werbalnej” Bruce E. Gronbeck, Kathleen German, Douglas

Ehninger, Alan H. Monroe)

Poza tego typu ćwiczeniami trzeba odpowiednio duŜo czasu przeznaczyć na samo przygotowanie

prezentacji. Poczucie bycia dobrze przygotowanym zmniejsza poziom lęku. Warto poprosić zaufaną

osobę, Ŝeby oceniła nasze wystąpienie i odpowiedziała nam na kilka pytań takich, jak te poniŜej:

- Czy temat jest odpowiedni do okoliczności?

- Czy cel główny jest wyraźnie zaznaczony?

- Czy wnioski nie budzą zastrzeŜeń?

- Czy poszczególne części prezentacji są jasno rozdzielone i zachowana jest między nimi

równowaga?

- Czy widać, Ŝe jesteśmy zaangaŜowani w temat?

- Czy jesteśmy zainteresowani publicznością?

- Czy głos modulujemy odpowiednio do treści?

- Czy szybkość mówienia podlega kontroli?

- Czy język przemawia do publiczności, jest Ŝywy i obrazowy?

Choć nie jesteśmy w stanie przewidzieć wszystkiego co wydarzy się na sali wykładowej to na pewno

moŜemy zastanowić się, które treści wzbudzą największe zainteresowanie lub kontrowersje. MoŜna

więc przygotować się na ewentualne pytania.

Czasami uczestniczymy w wystąpieniach innych osób. Choć wówczas jesteśmy po drugiej stronie,

prezentacje innych mogą być dla nas dobrą lekcją. Zwracajmy uwagę na to jak prelegent prowadzi

spotkanie, jak mówi, jak się porusza, jak nawiązuje kontakt z publicznością i jak inicjuje dyskusję. To

sposób na wzbogacenie swojego warsztatu. Spójrzmy teŜ na to, jakie błędy popełnia prowadzący, po

to by uniknąć ich we własnych prezentacjach.

Czego jeszcze obawiamy się wiedząc, Ŝe inni będą nas słuchać? Na przykład tego, Ŝe nie uda nam

się zapanować nad głosem, Ŝe ze strachu nie wypowiemy pierwszego zdania. RównieŜ w tych

przypadkach moŜemy szukać pomocy w przeznaczonych dla tych celów ćwiczeniach. MoŜna

zaadaptować niektóre z technik jogi i medytacji w celu uzyskania panowania nad fizycznym stresem,

który hamuje ruchy i pogarsza jakość głosu. Pomocne

w tym będą proste ale skuteczne ćwiczenia:

Ć wiczenie 1

Nale Ŝ y zrobi ć powolny wdech licz ą c do sze ś ciu, nast ę pnie wstrzyma ć oddech licz ą c do trzech i zrobi ć

powolny wydech znów licz ą c do sze ś ciu. To ć wiczenie warto wykonywa ć zwłaszcza przed samym

prezentacj ą .

Ć wiczenie 2

Nale Ŝ y wypowiedzie ć cały alfabet na jednym oddechu. W miar ę ć wicze ń trzeba próbowa ć wypowiada ć

go coraz wolniej po to, by poprawi ć kontrol ę jak ą sprawuje si ę nad wydechem.

( ź ródło ć wicze ń : „Zasady komunikacji werbalnej” Bruce E. Gronbeck, Kathleen German, Douglas

Ehninger, Alan H. Monroe)

MoŜna teŜ systematycznie uczyć się rozluźniania całego ciała poprzez stosowanie ćwiczeń np. z

zakresu treningu relaksacyjnego Roberta Edelmanna. Instrukcja do tego ćwiczenia wygląda

następująco:

zaciskamy pi ęść tak mocno, jak tylko si ę da i wytrzymujemy tak przez 10 sekund, po czym

rozlu ź niamy mi ęś nie. Ć wiczenia napi ę cia i odpr ęŜ enia wykonujemy kolejno na innych cz ęś ciach ciała.

Ć wiczeniom powinny towarzyszy ć regularne, gł ę bokie i powolne oddechy oraz wyobra Ŝ enie sobie

jakiej ś przyjemnej i spokojnej sceny, na przykład ciepłego zachodu sło ń ca. Po nabyciu wprawy ka Ŝ dy

jest w stanie rozlu ź ni ć si ę w dowolnym momencie, zachowuj ą c spokój nawet w obliczu

nadci ą gaj ą cego zagro Ŝ enia publiczn ą obserwacj ą lub gdy ju Ŝ doznali ś my uczucia zakłopotania.

( ź ródło ć wiczenia: „Niepewno ść i zakłopotanie – o pokonywaniu niechcianych uczu ć ”, Rowland S.

Miller)

A co zrobić, gdy właśnie zdarzyła nam się drobna wpadka w trakcie publicznego wystąpienia? Chyba

najlepszą reakcją na błahe wykroczenia jest po prostu ignorowanie ich. Nie warto zakłócać przebiegu

wystąpienia zwróceniem uwagi na drobne głupstwa, nie warto teŜ obszernie tłumaczyć się i wyjaśniać.

Lepiej zebrać się w sobie, odzyskać utraconą równowagę i kontynuować temat. MoŜemy znaleźć się

równieŜ w takiej sytuacji, Ŝe na naszą pomyłkę otoczenie zareaguje śmiechem. Przyłączmy się po

prostu do reszty i śmiejmy się razem z uczestnikami. Nie wolno nam natomiast obraŜać się i

pokazywać, Ŝe reakcja widowni nas uraziła, bo nie musi ona oznaczać lekcewaŜenia a my będziemy

postrzegani jako osoby traktujące siebie zbyt powaŜnie. A jeśli niespodziewane wpadki wydają nam

się zbyt straszne i w sytuacji zakłopotania nie przychodzi nam do głowy Ŝadna stosowna reakcja,

pomyślmy o tym zawczasu. Wyobraźmy sobie to zaskakujące wydarzenie i wymyślmy do niego

odpowiedni scenariusz. Zwiększymy wówczas prawdopodobieństwo, Ŝe zachowamy się w poŜądany

sposób.

Zgłębiać wiedzę o tym jak wypowiadać się na forum grupy moŜna równieŜ w trakcie organizowanych

przez instytucje szkoleniowe warsztatów. Oferta szkoleniowa z tego zakresu jest bogata. Programy

szkoleniowe obejmują zazwyczaj takie zagadnienia, jak: odkrywanie świadomości własnego ciała,

znaczenie komunikatów niewerbalnych podczas autoprezentacji, techniki wzbudzania zainteresowania

i utrzymywania uwagi słuchaczy, język perswazji, właściwe argumenty, struktura i porządek

prezentacji, które uzupełniane są ćwiczeniami z wykorzystaniem kamery. Osoby zainteresowane tą

formą nauki mają szansę wypracować idealny dla siebie model wystąpienia i nauczyć się jak budować

swój autorytet jako kompetentnego, wzbudzającego zaufanie profesjonalnego mówcy.

Swój warsztat pracy moŜna doskonalić na róŜne sposoby. MoŜna to robić, między innymi, poprzez:

zgłębianie wiedzy o komunikacji werbalnej i niewerbalnej, wykonywanie ćwiczeń pomagających radzić

sobie ze stresem, uczestnictwo w szkoleniach czy obserwacje innych prelegentów. Zaprezentowane

powyŜej sposoby pracy pomagają obniŜyć poziom lęku przed wypowiadaniem się i warto je

systematycznie stosować. Poza tym przygotowują one do przedstawiania róŜnych prezentacji,

zarówno w trakcie pracy zawodowej jak i wtedy, gdy dopiero szukamy pracy i uczestniczymy w

rozmowach kwalifikacyjnych.

A gdy juŜ nadejdzie dzień naszego wystąpienia, pamiętajmy jak duŜo pracy włoŜyliśmy w jego

przygotowanie i nie pozwólmy, Ŝeby naturalny strach odebrał nam satysfakcję z występu przed

publicznością.

Wystąpienia publiczne - jak pokonać lęk przed wypowiadaniem się.pdf

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: