poradnik_po_porodzie - Kopia.pdf - Noworodki i położnictwo praktyka - placuszek_z_kremem

Gedeon Richter PLC. S.A. Przedstawicielstwo w Polsce

ul. Królowej Marysieńki 70, 02-954 Warszawa

tel. (022) 642 67 39, fax (022) 858 23 90

Poradnik

dla kobiet po porodzie

www.azalia-gr.pl

musisz się troszczyć o swojego niemowlaka,

ale mimo to możesz się cieszyć pełnią życia

FIZJOLOGIA POŁOGU

Zmiany zachodz ce w macicy

Po urodzeniu si dziecka macica podlega zasadniczym

zmianom i musi upłyn wiele tygodni aby narz d ten wrócił

do swoich pierwotnych rozmiarów. W ci y, macica powi ksza

si i przystosowuje wielko ci do rozmiarów płodu i popłodu.

Zaraz po porodzie, przez powłoki brzuszne mo na wyczu

macic jako tward mas wypełniaj c jam brzuszn a do

poziomu p pka.

Wst p - Od autora

Wiele osób uwa a, e kobieta w okresie laktacji musi zajmowa si tylko dzieckiem, karmi go i przewija .

Tymczasem wiat poszedł dalej, dost pne s jednorazowe pieluszki, s wygodne ubranka dla niemowl t. Wygodne

mieszkania, samochody i pralki automatyczne znacznie ułatwiaj ycie młodych matek. A do tego jeszcze, w wielu

rodzinach, m czy ni tak e anga uj si w codzienn piel gnacj niemowl t. Wydaje si wi c, e współczesne

matki karmi ce piersi mog znacznie wcze niej, ni kiedy , zacz si cieszy pełni ycia.

Obkurczanie si macicy jest procesem ci głym i mo e trwa

nawet kilka tygodni. Mo esz wi c, jeszcze przez dłu szy czas

po porodzie, odczuwa bóle zwi zane z obkurczaniem

macicy. Le enie na brzuchu i przyjmowanie łagodnych

rodków przeciwbólowych mo e zmniejszy uci liwo tego

okresu. Staraj si wi cej pi i cz ciej oddawa mocz, przy

opró nionym p cherzu macica kurczy si skuteczniej i sprawia

to mniej bólu.

Zgodnie ze współczesn praktyk poło nicz kobieta krótko po porodzie wypisywana jest ze szpitala i musi przej

opiek nad sob i nad noworodkiem. Je eli kobieta rodzi po raz kolejny, to jest jej łatwiej podoła obowi zkom.

Matka rodz ca pierwszy raz, jest w troch gorszej sytuacji, musi korzysta z pomocy i rad osób trzecich i cz ciej

si ga do ró nego typu, zwykle zbyt obszernych poradników. W tej krótkiej broszurce zawarte s jedynie rady

dotycz ce połogu. Mam nadziej , e ułatwi to znalezienie odpowiednich informacji.

Jeste szcz liw matk , urodziło si dziecko i pojawiła si w twoim yciu nowa osoba wymagaj ca opieki i uwagi.

Ale ty tak e masz własne potrzeby, czas by zaj si sob i wróci do formy sprzed ci y i porodu. Trzeba wzi pod

uwag , e twoje ciało po dziewi ciu miesi cach ci y nie mo e zmieni si z dnia na dzie , musisz si z tym pogodzi

i wykaza troch cierpliwo ci i uporu. Okres bezpo rednio po porodzie (pierwsze 6 tygodni) nazywany jest połogiem.

Obwód brzucha szybko zmniejsza si , ty sama zaczynasz wygl da podobnie jak przed ci . W tym czasie zachodz

w twoim organizmie wielkie zmiany zyczne, zachodz tak e zmiany emocjonalne. Zaczynasz odgrywa swoj

now rol yciow : rol matki. Ale nie zapominaj tak e, e dziecko ma ojca, który mo e ci wiele pomóc. Musisz si

nauczy jak godzi interesy i potrzeby całej twojej rodziny.

W czasie karmienia piersi mo esz odczuwa nasilanie si

bólu brzucha. Dra nienie brodawki sutkowej podczas ssania,

stymuluje przysadk mózgow , to wyzwala wydzielanie

oksytocyny wywołuj cej skurcze macicy. Mimo, e przczynia

si to do pobolewnia brzucha, to dodatkowa stymulacja

macicy jest bardzo korzystna. Je li trzeba, zawsze mo esz

si gn po łagodne rodki przeciwbólowe (w połogu

przewa nie zaleca si rodki oparte na paracetamolu).

Jest wiele sposobów na to by radzi sobie w połogu. Od ywiaj si racjonalnie, wykorzystaj pomoc ze strony innych

osób i pami taj, e czasami trzeba b dzie troch odpocz .

TYPOWE OBJAWY I DOLEGLIWO CI

Ból krocza

Mo esz odczuwa ból w kroczu (krocze jest to obszar pomi dzy pochw a odbytem). Mogło bowiem doj do

rozci gni cia w tej okolicy, mo e miała naci te krocze lub doszło do uszkodzenia tkanek podczas porodu, 3-4

tygodnie po porodzie ból ten powinien ju całkowicie ust pi .

Je li odczuwasz bardzo silny ból, to przez 24 godziny po porodzie przykładaj - w to miejsce - woreczek z lodem.

Stosowanie lodu doprowadzi do zmniejszenia ukrwienia i do zmniejszenia obrz ku. Po upływie 24 godzin od

porodu, we ciepł k piel lub zrób nasiadówk . Te czynno ci nale y powtarza kilkakrotnie w ci gu doby. Inne

sposoby łagodzenia dolegliwo ci, to stosowanie rodków znieczulaj cych w aerozolach, chodzenie (aby

poprawi kr enie), okłady i wykonywanie wicze mi ni krocza.

Oddawanie moczu tak e bywa bolesne. Składniki moczu mog dra ni miejsce naci cia krocza. Mo esz

spróbowa oddawa mocz na stoj co, lub w czasie oddawnia moczu obmywaj krocze bie c wod .

Odchody połogowe

Wydzielina wypływaj ca z pochwy po porodzie to tzw. odchody, przypominaj one ob te miesi czki. Odchody

poporodowe (połogowe) odpływaj z pochwy przez okres około 4 tygodni. Przez pierwsze 3-4 dni maj one

zabarwienie czerwone, potem ró owe i br zowe. W ostatniej fazie połogu odchody s bezbarwne.

Je eli przez kilka pierwszych dni odchody maj nieprzyjemny zapach, s bardzo g ste lub wyj tkowo wodniste,

to musisz powiadomi o tym lekarza.

Jak wykazuj badania, przypadki zespołu wstrz su toksycznego (ZWT) zdarzaj si najcz ciej w okresie

poporodowym. Poniewa u ywanie tamponów ma zwi zek z wyst powaniem ZWT, to uwa a si e w połogu

korzystniejsze jest stosowanie podpasek (ostatnio na rynku pojawiły si specjalne„pieluchy” dla kobiet w okresie

połogu).

Je eli nie karmisz piersi , to krwawienie miesi czkowe powinno wyst pi w 6-8 tygodni po porodzie.

Gdy karmisz piersi , pierwsza miesi czka mo e wyst pi dopiero po odstawieniu dziecka od piersi.

Oddawanie stolca

Przez kilka dni po porodzie układ pokarmowy pracuje wolniej, mi nie brzucha tak e nie s w pełni wydolne. By

mo e uprzednio miała lewatyw lub doszło do opró nienia jelit podczas bólów partych. rodki przeciwbólowe,

stosowane w czasie porodu mogły tak e spowodowa zaparcie. Problemy z wypró nieniami mog si

utrzymywa przez 4-5 dni po porodzie. Aby układ pokarmowy pracował wydajniej, spo ywaj wi cej produktów

bogatych w błonnik i du o pij. Mo esz korzysta z dost pnych bez recepty, łagodnych rodków przeczyszczaj cych.

Picie kompotu z suszonych liwek (uwaga; kompot nie mo e by słodki) i jedzenie suszonych liwek lub

rodzynek, to naturalne sposoby regulacji wypró nie . Je li przez tydzie po porodzie nie mo esz odda stolca, to

powinna zgłosi si do lekarza.

Naci cie krocza i hemoroidy mog utrudnia oddawanie stolca, mog tak e by przyczyn obawy przed

wypró nieniem si . Je eli oka e si , e masz hemoroidy, to konieczne jest leczenie. Jako rozwi zanie awaryjne

mo esz stosowa kompresy lub przykłada woreczki z lodem.

OBJAWY OSTRZEGAWCZE

Je li w okresie poporodowym dbasz o swoje zdrowie, to wszystko powinno si dobrze uło y . Od czasu do czasu

pojawiaj si jednak problemy. Zwró uwag na list objawów ostrzegawczych. Skontaktuj si natychmiast

z lekarzem je eli :

. masz bardzo ob te lub gwałtownie nasilaj ce si

krwawienie z pochwy (jest ob tsze ni normalna

miesi czka lub wymaga wymiany dwóch lub wi cej

podpasek w ci gu pół godziny),

. wydzielina z pochwy ma intensywny, nieprzyjemny zapach,

. temperatura ciała wzrosła do 38,5°C lub wi cej (nie dotyczy to pierwszych 24 godzin po porodzie)

. masz dreszcze,

. piersi s bolesne lub stwierdzasz ich zaczerwienienie,

. masz obrz ki nóg, bóle nóg lub zaczerwienienie,

. masz silne bóle podbrzusza lub pleców,

. oddawanie moczu sprawia ci ból lub odczuwasz mocne parcie na p cherz,

. odczuwasz ostry ból w pochwie lub odbytnicy.

Piersi

Niezale nie to od tego czy karmisz dziecko w sposób naturalny, czy maluch karmiony jest z butelki, to po

porodzie mo esz odczuwa bolesno piersi. Je eli karmisz przy pomocy butelki, to pokarmu w piersiach ci gle

przybywa i mo e doj do zastoju. Obecnie rzadko przepisywane s leki hamuj ce laktacj . Zastój pokarmu mo e

trwa kilka dni i mo e by przyczyn du ego dyskomfortu. Mo esz pomóc sobie nieco, nosz c specjalny

biustonosz (podtrzymuj cy piersi) lub owijaj c piersi r cznikiem. Przykładanie woreczków z lodem mo e

spowodowa zmniejszenie wydzielania mleka i przynie ci ulg . Ostatnio wiele poradni laktacyjnych zaleca

przykładanie wie ych (lub przetrzymywanych w lodówce) li ci kapusty.

Dopóki ból rzeczywi cie ci do tego nie zmusi, to nie opró niaj piersi z pokarmu. Po odci gni ciu pokarmu i tak

szybko dojdzie do wypełnienia piersi. Unikaj dra nienia brodawek oraz mycia piersi pod bie c ciepł wod ,

czynno ci te przyczyniaj si do zwi kszenia wytwarzania mleka.

Zastojowi pokarmu mo e towarzyszy niewielka gor czka. W celu obni enia gor czki i złagodzenia bólu mo esz

przyj paracetamol. Je eli jednak dolegliwo ci si nasilaj , lub gdyby miała gor czk , to nie zwlekaj udaniem

si do lekarza.

STAN PSYCHICZNY

PO CESARSKIM CI CIU

Nieco inaczej przebiega rekonwalescencja po cesarskim ci ciu ni po porodzie siłami natury. Masz za sob powa ny

zabieg chirurgiczny, musisz si wi c uzbroi w cierpliwo . Niektóre objawy b d identyczne jak po porodzie siłami

natury. Ale zalecenia lekarskie co do trybu ycia w obu tych grupach pacjentek, b d inne.

Niedługo po operacji, zwykle zach ca si pacjentki do wstawania z łó ka. Ruch zapobiega powa nym powikłaniom.

Spacer pomaga przywróci prawidłow czynno organizmu, m.in. przynosz c ulg przy zaparciach i wzd ciach.

Chwilowe zmiany nastroju s typowe dla okresu poporodowego. Cz sto zdarzaj si hu tawki nastroju, łagodna

depresja lub nagłe wybuchy płaczu. Zjawiska te s zwi zane ze zmianami hormonalnymi, zachodz cymi w organizmie

kobiety po porodzie.

Niedosyt snu mo e tu tak e odgrywa pewn rol . Wiele kobiet jest zaskoczonych tym, jak bardzo s zm czone

(zarówno zycznie jak i psychicznie). Stan taki mo e trwa nawet przez kilka miesi cy po urodzenia si dziecka.

Musisz znale troch czasu dla siebie i pami ta , e wszystko wymaga cierpliwo ci.

Kiedy ju urodzisz, sen i odpoczynek b d nadal miały wielkie znaczenie dla ciebie i dziecka. eby odpowiednio

wypocz , kład si spa mo liwie jak najwcze niej. Korzystaj z krótkich drzemek lub staraj si spa zawsze

wtedy, kiedy pi niemowl .

Uwa aj na mi nie brzucha. Nie podno adnych ci kich przedmiotów. Kiedy ju b dziesz w domu, staraj si

utrzymywa w czysto ci ran operacyjn , obserwuj czy nie pojawiaj si objawy zaka enia.

Do wyst pienia objawów zaka enie rany przewa nie dochodzi w 4-6 dni po operacji. Je li zauwa ysz który

z wymienionych objawów, to natychmiast skontaktuj si z lekarzem:

. zaczerwienienie otaczaj ce brzegi rany,

. gor czka,

. zgrubienie wokół rany,

. wydzielina z rany (wypływaj ca spod opatrunku lub nasi kaj ca opatrunek).

WICZENIA FIZYCZNE

Pomimo, e nie rodziła siłami natury, to i tak b dziesz przez kilka dni odczuwała bolesne obkurczanie si macicy. Jest

to znak, e narz d ten powraca do swoich przedci owych rozmiarów. Ból mo e si pojawia tak e podczas karmienia

piersi .

Na pewno pojawi si tak e odchody połogowe, jednak nie tak ob te jak po porodzie naturalnym.

Je li chciałaby wykonywa wiczenia gimnastyczne po cesarskim ci ciu, powinna poczeka z tym przez około 3

tygodnie. Prawdopodobnie po 4-6 tygodniach od operacji b dziesz mogła wróci do wszystkich swoich normalnych

zaj i wicze .

Wiele kobiet chce rozpocz wiczenia gimnastyczne zaraz po urodzeniu dziecka. wiczenia przyczyniaj si do

poprawy nastroju, mo esz zacz od nast pnego dnia po porodzie. Najpierw wykonuj proste wiczenia

izometryczne. wicz mi nie brzucha lub wykonuj wiczenia Kegela. Kiedy poczujesz si lepiej, mo esz

skorzysta z innych form gimnastyki. Wykonuj wiczenia, które lubisz najbardziej i staraj si wiczy regularnie.

Spacery i pływanie to tak e doskonałe wiczenia. Jednak e zanim zaczniesz wiczy , zapytaj si lekarza czy

przypadkiem nie ma jakich przeciwwskaza .

Uwa aj, aby nie rozpoczyna gimnastyki zbyt wcze nie. Nie przem czaj si te zbyt ambitnymi wiczeniami.

Wykonywanie bardziej wyczerpuj cych wicze zawsze potem b dzie wymagało dłu szego odpoczynku.

Kobiety po cesarskim ci ciu powinny wykonywa wiczenia bardzo ostro nie. Jeszcze w szpitalu, aby oczy ci

drzewo oskrzelowe płuc, personel prawdopodobnie polecał im by kaszlały i oddychały gł boko. Poruszanie

palcami stóp poprawia kr enie krwi. Chodzenie – na pocz tku – mogło wcale nie by łatwe, ale pomagało

zmniejszy ryzyko zastoju krwi i powstawaniu zakrzepów ylnych w ko czynach dolnych.

WSPÓŁ YCIE SEKSUALNE

Dla niektórych kobiet wznowienie po ycia seksualnego mo e by sporym problemem. Wiele kobiet obawia si

pierwsze zbli enie mo e by bolesne lub nawet szkodliwe. Dodatkowo jeszcze stres, zmiany hormonalne, hu tawka

nastrojów oraz zm czenie mo e odbija si na jako ci ycia seksualnego.

Mimo, e mo e nie jest ci łatwo, to musisz tak e pami ta o swoim partnerze. By mo e, e w tym wła nie okresie on

b dzie czuł rodzaj odtr cenia. Wasze dziecko - a nie on (!) - budzi teraz twoje najwi ksze zainteresowanie.

Z dzieckiem masz teraz nieprzerwany i bardzo ciepły kontakt, z nim rozmawiasz, do niego si u miechasz i przytulasz

go. A co zostaje dla twojego partnera?

Cz sto szczera rozmowa na ten temat zapobiega nieporozumieniom, a czasami nawet niepotrzebnym kłótniom

i rozstaniom. Twój partner tak e musi mie swoje „pi minut”, wkrótce przekonasz si jak bardzo jest to potrzebne

obojga z was.

Zwykle radzi si aby nie rozpoczyna współ ycia przed upływem sze ciu tygodni od porodu. Je eli nie odczuwasz

adnych bólów i wszystko si ju zagoiło, to nie ma przeszkód by rozpocz ycie seksualne.

Trzeba pami ta , e nie ka de zbli enie z partnerem musi si wi za z pełnym stosunkiem, czasami warto zacz od

delikatnych pieszczot, i powoli – jak w okresie narzecze skim – pokonywa kolejne przeszkody. Trzeba pami ta , e

„pierwszy” stosunek po porodzie b dzie si wi zał z wi kszymi emocjami, z jednej strony obawa (by niczego nie

uszkodzi , by nic nie bolało), a z drugiej strony długa abstynencja, poprzedzaj ca to zblizenie. Wszystkie te elementy

mog skutkowa obni eniem satysfakcji, ale przecie to jest tylko „pierwszy raz”, potem powinno by ju tylko lepiej.

Z do wiadczenia wiadomo, e wła nie wtedy gdy ju „puszcz wszystkie hamulce” i oboje partnerzy s ju zrelasko-

wani, to wła nie wtedy zapłacze dziecko i… nastrój pry nie. Dlatego mo e, przewiduj c tak mo liwo , warto

zastanowi si nad tym by na t jedn godzin w czasie doby, zapewni dziecku opiek (mo e dziadkowie lub „baby

siter” mogliby wtedy wzi dziecko na spacer?).

Wiele kobiet obawia si tak e, e ich zmieniona gura nie b dzie zbyt atrakcyjna dla partnera, i z tego wła nie

powodu staraj si odło y (na wiele miesi cy!) ten „pierwszy raz”. Mo na si zgodzi , e pewne dodatkowe pokłady

tkanki tłuszczowej , które zgromadziły si si w czasie ci y, nie koniecznie musz by atrakcyjne dla partnera.

Ale z drugiej strony długa abstynencja i „pod wiadoma rywalizacja” pomi dzy twoim partnerem a jego nowo

urodzonym dzieckiem, tak bardzo nasilaj potrzeby seksulane partnera, e nie musisz si obawia o swoj

atrakcyjno , po prostu b d sob i przypomnij sobie jak du o dawało ci dotychczasowe po ycie seksualne.

Okres połogu i laktacji, to okres wzgl dnego niedoboru hormonu e skiego (estradiolu). Czasami wi e si to ze

znacznym zmniejszeniem potrzeb seksualnych i trudniejszym osi ganiem orgazmu. Niedobór tych hormonów mo e

tak e skutkowa znacznym zmniejszeniem nawil ania pochwy, nawet do tego stopnia e stosunek mo e by bolesny.

Ale na szcz cie yjemy w XXI wieku i s dost pne specjalne lubrykanty, a tak e łagodne rodki odka aj ce pochw

(mo na o nie zapyta , s dost pne w ka dej aptece).

Warto tak e kilka słów po wi ci technice współ ycia. Jeste w nowej sytuacji, twoje ciało ró ni si nieco od tego,

jakie pami tali cie sprzed ci y. Mo e ci to martwi, ale mo e by szans na poszukiwanie nowych pozycji, do

odkrywania nowych pieszczot i wspólne zgł bianie swoich prze y . Mo e na ten okres, warto współ y w innej pozcji,

ni klasyczna. Mo e pozycja„na ły eczk ” (partner z tyłu, oboje le na boku)? Mo e pozycja„na je d ca”? Trzeba tak e

pami ta , e współ ycie seksualne mo e odbywa si bez penetracji pochwy, a wiele kobiet karmi cych, szczególnie

na pocz tku tego okresu, odczuwa strach przed tym „pierwszym razem”.

Je eli nie chcesz zaj w nast pn w ci , a decydujesz si na współ ycie, to powinna podj odpowiednie rodki

ostro no ci. Pami taj, e mo esz zaj w ci jeszcze przed wyst pieniem pierwszej (po porodzie) miesi czki i to

nawet wtedy, gdy karmisz jeszcze piersi .

poradnik_po_porodzie - Kopia.pdf

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: