Roderick Gordon

Brian Williams

Tunele

(Tunnels)

Przekład Janusz Ochab

PAMIĘCI

Elizabeth Oke Gordon 1837-1919

Wszystko, co nieznane, budzi wątpliwości.

Anonim

CZĘŚĆ PIERWSZA

Zdobywcy podziemnego świata

Rozdział 1

ŁUP! Kilof wbił się w ziemię, zazgrzytał o niewidoczny kamień ukryty w grubej warstwie gliny i zatrzymał raptownie z głuchym odgłosem.

– Will, to może być to!

Doktor Burrows podczołgał się w głąb ciasnego tunelu. Zdyszany i zlany potem, wbił palce w ścianę i zaczął gorączkowo wybierać ziemię rękami. W miarę jak na dno tunelu opadały kolejne garście gliny, w kłębach pary wydobywającej się z ust doktora i świetle latarki zamocowanej na jego kasku ukazywała się coraz większa powierzchnia starego przepierzenia z wysmołowanych desek.

– Podaj mi łom.

Will pogrzebał w torbie, znalazł krótki niebieski łom i podał go ojcu, który ani na moment nie odrywał wzroku od drewnianej ściany. Stękając z wysiłku, doktor Burrows naparł z całych sił na żelazny drąg i wcisnął jego tępe ostrze między dwie deski. Używając łomu jako dźwigni, zaczął odciągać go na boki. Deski zaskrzypiały i zajęczały żałośnie, odrywane od zardzewiałych mocowań, wreszcie wygięły się i pękły z głośnym trzaskiem. Will odsunął się nieco, gdy z ciemnego otworu odsłoniętego przez doktora Burrowsa wypłynął strumień parnego powietrza.

Oderwali jeszcze dwie deski, powiększając dziurę na szerokość ramion, i zamarli na chwilę w, ciszy. Ojciec i syn spojrzeli na siebie, uśmiechając się porozumiewawczo. Ich twarze, oświetlone blaskiem czołówek, naznaczone były smugami ziemi przypominającymi barwy wojenne.

Znów zwrócili się w stronę otworu i przez moment patrzyli w zachwycie na lśniące drobiny kurzu, które wirowały powoli na tle ciemnej otchłani, tworząc coraz to nowe, nieznane konstelacje.

Doktor Burrows ostrożnie wsunął się w otwór. Will także przecisnął się do przodu i zatrzymał obok ojca, wyglądając mu zza ramienia. W blasku latarek ukazała się powierzchnia zakrzywionej, wyłożonej płytkami ściany. Smugi światła przesunęły się dalej, odsłaniając stare plakaty o zwisających smętnie, odlepionych od ściany brzegach, które kołysały się powoli niczym wodorosty poruszane silnym prądem na dnie oceanu. Will uniósł nieco głowę, penetrując przestrzeń jeszcze głębiej, aż natrafił na emaliowaną tabliczkę. Doktor Burrows spojrzał w to samo miejsce, a promienie ich latarek połączyły się, oświetlając napis na tabliczce.

– Highfield & Crossly North! To tutaj! Will, znaleźliśmy to!

Podekscytowany głos doktora Burrowsa odbił się echem od wilgotnych ścian porzuconej stacji kolejowej. Poczuli na twarzach lekki podmuch powietrza, jakby coś przemknęło wzdłuż peronu i na tory, przerażone tym nagłym wtargnięciem do zamkniętych od dziesięcioleci i zapomnianych katakumb.

Will kopał z całej siły w deski u podstawy otworu, wyrzucając w górę fontannę drzazg i kawałków spróchniałego drewna, aż nagle ziemia pod jego stopami zapadła się i osunęła w dół. Chłopiec przecisnął się przez otwór, po drodze zabierając ze sobą łopatę. Jego ojciec skorzystał z tego samego przejścia i po chwili obaj szli już po twardej powierzchni peronu, słuchając echa własnych kroków i omiatając światłem czołówek mroczne wnętrze.

Doktor Burrows zdmuchnął z twarzy jedną z gęstych, ciężkich pajęczyn zwisających z sufitu stacji. Kiedy rozejrzał się dokoła, promień latarki oświetlił na moment jego syna, który w tej chwili wyglądał dość osobliwie – szopa niemal białych włosów wystawała spod sponiewieranego kasku niczym źdźbła wyschniętej słomy, a bladoniebieskie oczy płonęły w ciemnościach zapałem. O ubraniu Willa można było powiedzieć tylko tyle, że miało ten sam jasnobrązowy kolor i taką samą fakturę co glina, w której przed chwilą pracował. Warstwa lepkiej ziemi okrywała chłopca aż po szyję, upodabniając go do rzeźby, w którą ktoś cudownym sposobem tchnął życie.

Sam doktor Burrows był umięśnionym mężczyzną średniego wzrostu – nikt nie nazwałby go wysokim ani też niskim, plasował się gdzieś pomiędzy tymi określeniami. Miał okrągłą twarz o brązowych oczach, które patrzyły przenikliwie na świat zza grubych szkieł okularów w złotej oprawie.

– Will, spójrz tam, w górę! – zawołał, kiedy promień jego latarki natrafił na tabliczkę zawieszoną nad otworem, przez który właśnie przeszli. Widniał na niej duży czarny napis: WYJŚCIE. Obaj włączyli latarki ręczne, a ich światło w połączeniu z blaskiem słabszych czołówek ukazało oczom odkrywców cały peron. Z sufitu zwisały korzenie, a ściany pokryte były wykwitami i smugami białego wapienia, znaczącymi miejsca, gdzie przez szczeliny przenikała wilgoć. Z dala dobiegał szmer cieknącej wody.

– To się nazywa odkrycie, co? – powiedział doktor Burrows, ogromnie z siebie zadowolony. – Pomyśl tylko, nikt nie postawił tu stopy, odkąd w 1895 roku zbudowano nową linię Highfield. – Burrows oświetlił wlot tunelu zasypanego zwałami ziemi i gruzu. – Po drugiej stronie będzie to samo – powiedział. – Na pewno zamknęli oba korytarze.

Ruszyli powoli wzdłuż peronu, rozglądając się uważnie dokoła. Na ścianach widać było popękane kremowe płytki w zgniłozielonych obwódkach. Co kilka metrów z chodnika wyrastały latarnie gazowe o szklanych osłonach, na których widniał numer peronu.

– Tato, tato, spójrz tutaj! – zawołał Will. – Widziałeś te plakaty? Napisy są jeszcze całkiem wyraźne. To chyba jakieś ogłoszenia o sprzedaży ziemi, czy coś takiego. O, ten jest niezły... „Cyrk Wilkinsona... zaprasza wszystkich na plac... 10 lutego 1895”. Jest nawet rysunek – ekscytował się chłopak, kiedy ojciec zbliżył się do niego. Wilgoć nie zniszczyła afisza, dzięki czemu widać było zarys wielkiego czerwonego namiotu i stojącego przed nim mężczyzny w cylindrze. – To też jest dobre – mówił dalej Will. – „Jesteś za gruby? Weź pigułki doktora Gordona!” – Nakreślony grubą kreską obrazek przedstawiał tęgiego brodacza, który trzymał w dłoni mały pojemnik.

Podjęli przerwany marsz wzdłuż peronu, omijając stertę gruzu, który wysypywał się z bocznego korytarza.

– To zapewne było przejście na drugi peron – powiedział doktor Burrows do syna.

Przystanęli, by przyjrzeć się zdobionej żeliwnej ławce.

– Będzie pasowała do ogrodu. Wystarczy ją trochę przeszlifować i położyć kilka warstw lakieru – mamrotał do siebie doktor Burrows.

– Tato, czy na twoim planie nie ma tu przypadkiem jakiegoś biura? – spytał Will, wodząc smugą światła po powierzchni ciemnych drewnianych drzwi ukrytych w mroku.

– Biuro? – zdziwił się Burrows. Sięgnął do kieszeni i po krótkich poszukiwaniach wyjął z niej pomiętą kartkę. – Sprawdźmy to...

Nie czekając na odpowiedź, Will naparł ramieniem na drzwi. Doktor Burrows natychmiast przestał interesować się planem, schował go do kieszeni i pośpieszył synowi z pomocą. Wypaczone drzwi tkwiły mocno w futrynie, w końcu jednak ustąpiły pod naporem mocnych ramion. Doktor Burrows i Will wpadli do wnętrza niewielkiego pomieszczenia. Osypujący się kurz pokrył ich twarze, a spływające strumienie mułu i szlamu głowy i ramiona. Kaszląc i ocierając się z brudu obaj przedzierali się przez zasłonę gęstych pajęczyn.

– No, no... – mruknął Will podekscytowany. Na środku pokoju stało krzesło i biurko przykryte grubą warstwą kurzu. Chłopak podszedł bliżej i odzianą w rękawiczkę dłonią ściągnął ze ściany plątaninę pajęczyn, odsłaniając wielką, wyblakłą mapę sieci kolejowej.

– To mogło być biuro naczelnika stacji – stwierdził doktor Burrows. Kiedy zgarnął kurz z blatu biurka, ich oczom ukazały się karty otwartej księgi lub dziennika, na którym stała brudna filiżanka do herbaty. Obok znajdował się mały, zielonkawy przedmiot, zlewający się w jedno z burym blatem. – Niesamowite! Autentyczny telegraf kolejowy, na pewno mosiężny.

Wzdłuż dwóch ścian ciągnęły się półki zastawione butwiejącymi tekturowymi pudłami. Will sięgnął po jedno z nich i przeniósł je szybko na biurko, przekonany, że lada moment rozpadnie mu się w dłoniach. Odchylił wykrzywioną pokrywę i gwizdnął głośno z podziwem, ujrzawszy pliki starych biletów. Wziął do ręki jeden z nich, lecz zbutwiały gumowy pasek rozpadł się pod dotykiem, a bilety rozsypały się na biurku niczym konfetti.

– To czyste blankiety, nigdy ich nie zadrukowano – zauważył doktor Burrows.

– Masz rację – skinął głową Will, przyglądając się uważnie jednemu z biletów i podziwiając po raz kolejny ogromną wiedzę ojca. Lecz doktor Burrows nie słuchał go. Przyklęknął i ściągnął z najniższej półki jakiś przedmiot owinięty w płótno, które rozsypało się pod jego dotykiem.

– A oto – odezwał się Burrows, gdy Will odwrócił się do niego i spojrzał ze zdumieniem na urządzenie przypominające staromodną maszynę do pisania z wielkim uchwytem – maszyna do drukowania biletów, jeden z pierwszych modeli. Trochę zardzewiała, ale myślę, że sobie z tym poradzimy.

– Chcesz zabrać ją do muzeum?

– Nie, do mojej kolekcji – odparł Burrows. Zawahał się na moment, po czym przemówił do syna z powagą: – Posłuchaj, Will, nikomu nie wspomnimy o tym ani słowem. Jasne?

– Co? – Will obrócił się w miejscu i zmarszczył brwi. Żadnemu z nich nie przeszło nawet przez myśl, by rozpowiadać na prawo i lewo, że w wolnym czasie prowadzą zakrojone na szeroką skalę wykopaliska – zresztą i tak pewnie nikogo by to nie interesowało. Ta wspólna pasja, wspólna fascynacja ukrytymi pod ziemią skarbami była ich tajemnicą, czymś, co zbliżało do siebie ojca i syna, wzmacniało łączącą ich więź.

Stali tak przez chwilę w bezruchu, a światło czołówek oświetlało ich twarze. Jako że Will nie odpowiedział w końcu na uwagę ojca, ten przybrał surową minę i mówił dalej:

– Nie muszę ci chyba przypominać, co stało się w zeszłym roku z tą rzymską willą, prawda? Pamiętasz na pewno tego zarozumiałego profesorka, który przyjechał tu nieproszony i przypisał sobie wszelkie zasługi. Ja odkryłem to miejsce, a co dostałem w zamian? Maleńką wzmiankę w tym jego żałosnym opracowaniu.

– Tak, pamiętam – odrzekł Will, wspominając frustrację i wściekłość, jaką wzbudziła w ojcu cała ta sytuacja.

– Chcesz, żeby to się powtórzyło?

– Nie, oczywiście, że nie.

– I dobrze, ja też nie chcę, by łączył mnie z tym miejscem tylko jakiś nieistotny przypis. Wolałbym raczej, żeby nikt się o tym nie dowiedział. Nie odbiorą mi tego, nie tym razem. Zgoda?

Will pokiwał głową, a krąg światła rzucany przez jego czołówkę zatańczył gwałtownie na ścianie. Doktor Burrows spojrzał na zegarek.

– Powinniśmy już wracać.

– Jasne – mruknął Will niechętnie.

Ojciec wyczuł, co kryje się w tonie głosu syna.

– Hej, nigdzie się nam nie śpieszy, prawda? Możemy tu wrócić i kontynuować jutro wieczorem.

– Tak, masz rację – odrzekł chłopiec bez przekonania i ruszył do wyjścia.

Gdy wychodzili, doktor Burrows poklepał syna po kasku.

– Świetna robota, Will. Warto było męczyć się przez te wszystkie miesiące, prawda?

Wrócili tą samą drogą do otworu, którym dostali się na dworzec i, spojrzawszy raz jeszcze na pusty peron, wczołgali się z powrotem do tunelu. Sześć metrów od wejścia korytarz rozszerzał się na tyle, że mogli iść obok siebie, lekko tylko pochylając głowy.

– Musimy wzmocnić stemplowanie – stwierdził doktor Burrows, spoglądając na deski pod sufitem tunelu. – Trzeba ustawiać słupy co metr, a nie co dwa, jak robiliśmy to do tej pory.

– Jasne. Żaden problem, tato – odparł Will bez entuzjazmu.

– Musimy też wynieść gdzieś to – kontynuował doktor Burrows, trącając nogą pryzmę gliny usypaną na dnie tunelu. – Nie chcemy chyba się tu podusić, co?

– Jasne, że nie – mruknął Will, choć w rzeczywistości nie zamierzał nic z tym zrobić. Podniecenie wywołane niezwykłymi odkryciami sprawiało, że często lekceważył zasady bezpieczeństwa, które próbował narzucić mu ojciec. Jego interesowało przede wszystkim kopanie i nie zamierzał zaprzątać sobie głowy „porządkami”, jak nazywał to doktor Burrows. Poza tym ojciec Willa sam rzadko pomagał mu w tego rodzaju pracach i pojawiał się na miejscu wykopalisk zazwyczaj dopiero wtedy, gdy dzieło bliskie było już zwieńczenia.

Pogwizdując cicho, doktor Burrows zwolnił kroku, by przyjrzeć się bliżej stercie starannie ułożonych wiader i desek. Potem ruszył ponownie w górę wznoszącego się łagodnie tunelu. Przystawał jeszcze kilkakrotnie, oglądając drewniane stemple i wzmocnienia po obu stronach korytarza. Uderzał w nie otwartą dłonią, a wygwizdywana melodia zamieniała się wtedy w nieznośny pisk.

Tunel wrócił wreszcie do poziomu i wyprowadził ich do sporego pomieszczenia, w którym stał stół na kozłach i dwa zniszczone fotele. Doktor Burrows i Will zostawili część ekwipunku na stole i ruszyli w dalszą drogę, pokonując ostatni odcinek tunelu prowadzący do wyjścia.

Dokładnie w chwili, gdy miejski zegar wybił siódmą, w rogu parkingu przy Temperance Square nad powierzchnię ziemi uniosła się płyta z blachy falistej. Była wczesna jesień, a słońce dopiero chowało się za horyzont, gdy ojciec i syn, upewniwszy się, że w pobliżu nikogo nie ma, otworzyli szerzej klapę, odsłaniając wyłożony deskami otwór w ziemi. Wystawili wyżej głowy, jeszcze raz rozejrzeli się dokoła, po czym wyszli wreszcie z tunelu. Gdy płyta leżała już z powrotem na miejscu, Will zgarnął na nią trochę ziemi i suchych liści.

Ogrodzenie okalające plac kołysało się lekko w rytm podmuchów wiatru, jakaś gazeta toczyła się po ziemi niczym wielka papierowa piłka, gubiąc po drodze pojedyncze strony. Blask zachodzącego słońca oblewał czerwienią okoliczne magazyny i odbijał się od wyłożonej płytkami fasady kamienicy Peabody Estate, gdy Will i doktor Burrows opuszczali powoli parking, zmęczeni lecz dumni, niczym poszukiwacze skarbów, którzy udają się na zasłużony odpoczynek tylko po to, by wkrótce wrócić po swą zdobycz.

Rozdział 2

Po drugiej stronie Highfield niejaki Terry Watkins, zwany przez kolegów z pracy Wywrotką, stał w łazience przed lustrem i mył zęby, ubrany jedynie w spodnie od piżamy. Był zmęczony i marzył o kilku godzinach odprężającego snu, lecz jego myśli wciąż krążyły wokół tego, co zobaczył minionego popołudnia.

To był okropnie długi i pracowity dzień. Terry wraz ze swą ekipą rozbiórkową burzył starą wytwórnię bieli ołowianej, na której miejscu miał powstać nowy biurowiec. Nie marzył o niczym innym jak o powrocie do domu, obiecał jednak kierownikowi, że przejdzie się po piwnicach i sprawdzi, jak rozległe i grube są fundamenty budynku. Firma nie mogła sobie pozwolić na przekroczenie zakładanych kosztów prac, co często zdarzało się w tego typu leciwych budowlach.

Oświetliwszy miejsce pracy przenośnym reflektorem, Terry uderzył w ścianę wielkim dwuręcznym młotem, rozbijając stare, ręcznie robione cegły, które rozbłysły świeżą czerwienią niczym wnętrzności wypatroszonego zwierzęcia. Uderzył ponownie, rozrzucając odłamki cegieł i zaprawy po pociemniałej podłodze piwnicy. Klął przy tym pod nosem, gdyż konstrukcja fabryki była aż nazbyt solidna i wytrzymała.

Po kilku kolejnych uderzeniach przerwał na chwilę, czekając, aż opadnie obłok kurzu. Ze zdumieniem stwierdził, że w miejscu, które zaatakował, ściana wykonana jest tylko z jednej warstwy cegieł. Tam, gdzie powinny były znajdować się kolejne warstwy, tkwił arkusz grubej stalowej blachy. Terry uderzył w nią kilkakrotnie, na co blacha odpowiedziała jedynie głuchym łoskotem. Wyglądało na to, że będzie musiał się z nią namęczyć. Dysząc ciężko, Terry rozbijał kolejne cegły zasłaniające powierzchnię stalowej płyty, by przekonać się po chwili, ku wielkiemu zaskoczeniu, że jest ona zaopatrzona w zawiasy, a nawet w coś, co przypomina klamkę.

To były drzwi.

Przerwał na chwilę, zastanawiając się, dlaczego ktoś chciałby budować wejście do czegoś, co powinno być jedynie fragmentem fundamentów.

Potem popełnił największy błąd w swoim życiu.

Używając śrubokręta, wysunął z powierzchni drzwi klamkę, a właściwie pierścień z kutego żelaza, który obrócił się w jego dłoni z zaskakującą łatwością. Pchnięte butem drzwi otworzyły się do środka i uderzyły w ścianę po drugiej stronie. Echo metalicznego huku nie milkło przez długi czas. Terry sięgnął po latarkę i oświetlił nią mroczne pomieszczenie. Przekonał się, że ma ono kształt koła o średnicy co najmniej sześciu metrów.

Przekroczył próg, stawiając stopę na kamiennej powierzchni tuż za drzwiami. Kiedy jednak zrobił drugi krok, jego stopa natrafiła na pustą przestrzeń. Przepaść! Zawisł na moment na skraju czeluści, wymachując rozpaczliwie rękami, aż wreszcie złapał równowagę i się cofnął. Oparł się plecami o futrynę i przez chwilę dyszał ciężko, próbując ukoić nerwy i przeklinając swój pośpiech.

– No już, bierz się do roboty – powiedział głośno, zmuszając się do działania. Obrócił się i powoli przesunął do przodu, oświetlając podłogę latarką. Przekonał się, że rzeczywiście stoi na kamiennej półce, za którą otwiera się nieprzenikniona, złowroga otchłań. Pochylił się do przodu, próbując przebić wzrokiem ciemność, wydawało się jednak, że przepaść pod jego stopami nie ma dna. Znalazł się w olbrzymiej ceglanej studni. Kiedy podniósł głowę, okazało się, że nie widzi również sklepienia – ściany studni niknęły w mroku, którego nie był w stanie rozproszyć promień niewielkiej latarki. Płynący z góry silny powiew wiatru chłodził mu spocony kark i plecy.

Terry omiótł okolicę snopem światła i zauważył, że od skalnej półki, na której właśnie stał, odchodzą wąskie schody ciągnące się wzdłuż ściany i opadające wąską spiralą w dół studni. Postawił nogę na pierwszym stopniu, by zbadać jego wytrzymałość. Upewniwszy się, że nic mu nie grozi, ruszył ostrożnie w dół, bacząc, by nie poślizgnąć się na warstwie kurzu, źdźbeł słomy i drobnych gałązek przykrywających betonową powierzchnię. Przytulony mocno do ściany studni, Terry schodził coraz głębiej i głębiej, aż rozświetlone blaskiem reflektora wejście nad jego głową zmieniło się w maleńki biały punkt.

Wreszcie schody się skończyły, a Terry stanął na wyłożonej kamiennymi płytami podłodze. Rozejrzał się dokoła i znieruchomiał na moment, gdy w świetle latarki ukazały się liczne metalowe rurki, pnące się po ścianach w górę niczym jakieś olbrzymie organy. Powiódł światłem wzdłuż jednej z nich i przekonał się, że łączy się z szerokim lejkiem lub kominem przypominającym przewód wentylacyjny. Jednak tym, co przykuło jego uwagę, były drzwi z niewielkim okienkiem, przez które sączyło się białe światło. Terry był przekonany, że dostał się przypadkiem do pomieszczeń technicznych metra, szczególnie że słyszał jednostajne buczenie jakiejś skomplikowanej maszynerii i czuł na twarzy podmuchy powietrza zstępującego z góry szybu.

Powoli podszedł do drzwi i nachylił się, by spojrzeć przez okrągłego okienko z grubego, zmatowiałego ze starości szkła. Nie mógł uwierzyć własnym oczom. To, co działo się po drugiej stronie, przypominało scenę ze starego, czarno-białego filmu. Terry widział ulicę i ciągnące się wzdłuż niej budynki. W blasku kul wypełnionych płynnym, wirującym powoli ogniem przechadzali się ludzie. Ludzie o przerażającym wyglądzie. Anemiczne widma w staromodnych ubraniach.

Terry, który nigdy nie był szczególnie religijny, a do kościoła chodził tylko przy okazji ślubów i pogrzebów, przez moment zastanawiał się, czy nie trafił do przedsionka piekła, a przynajmniej do czyśćca. Odskoczył od okna i przeżegnał się, mamrocząc pod nosem nieskładne zdrowaśki, po czym, ogarnięty paniką, wbiegł na schody i zabarykadował drzwi prowadzące do szybu, by żaden z demonów nie ruszył jego śladem.

Nie marnując ani chwili, opuścił budynek starej fabryki i zamknął główną bramę. Wciąż oszołomiony wsiadł do samochodu i ruszył do domu, zastanawiając się po drodze, co powie nazajutrz szefowi. Bez końca odtwarzał w umyśle scenę, której świadkiem był przed momentem. Nim dotarł do domu, sam już nie wiedział, czy cała ta historia nie jest wytworem jego wyobraźni.

Nie potrafił oprzeć się chęci opowiedzenia o wszystkim rodzinie. Musiał z kimś o tym porozmawiać. Jego żona Aggy oraz dwaj nastoletni synowie uznali, że nieźle sobie popił i wykpili go. Raz po raz wybuchali okrutnym śmiechem, udając, że podnoszą do ust niewidzialne butelki i opróżniają je kilkoma haustami. Terry umilkł na chwilę, nie mógł się jednak powstrzymać i po jakimś czasie znów podjął dręczący go temat, aż Aggy kazała mu się przymknąć i nie wspominać więcej ani słowem o białowłosych potworach i piekielnych kulach ognia, bo przez to jego paplanie nie mogła spokojnie obejrzeć serialu w telewizji.

Stał więc w łazience i szorował zęby, zastanawiając się, czy piekło naprawdę istnieje, gdy rozległ się krzyk, który jego żona zazwyczaj wydawała z siebie, ujrzawszy mysz lub wielkiego pająka. Krzyk ucichł jednak, nim zdążył przerodzić się w ogłuszający wrzask.

Przejęty nagłym strachem Terry obrócił się w miejscu i ruszył do drzwi, jednak w tej samej chwili światło w łazience zgasło, a świat wokół niego zawirował, gdy jakaś potężna siła chwyciła go za stopy i obróciła do góry nogami. Ta sama siła unieruchomiła mu nogi i przycisnęła ręce do boków, nie dając najmniejszych szans na obronę. Potem ktoś owinął jego ciało grubym materiałem, ułożył je w poziomie i wyniósł niczym gruby dywan zwinięty w rulon.

Krzyk nie wchodził w grę; gruba tkanina przylegała ściśle do głowy Terry’ego, tak że z trudem oddychał. W pewnej chwili miał wrażenie, że słyszy głos jednego z synów, jednak dźwięk był tak przytłumiony i niewyraźny, iż nie miał pewności, czy się nie pomylił. Nigdy wcześniej nie był tak przerażony i niespokojny o losy rodziny. Ani tak potwornie bezradny.

Rozdział 3

Muzeum Highfield było prawdziwą graciarnią – składem zbędnych przedmiotów, które dzięki przychylności losu nie trafiły na miejskie wysypisko. Mieściło się w budynku dawnego ratusza, który przystosowano do nowej funkcji, stawiając w opustoszałych salach przeszklone gabloty, równie stare jak ich zawartość.

Doktor Burrows usiadł na fotelu dentystycznym z przełomu wieków i ułożył kanapki na gablocie mieszczącej szczoteczki do zębów z początku XX stulecia. Odpowiednie wymiary i kształt sprawiały, że gablota doskonale służyła jako stół. Doktor rozłożył „Timesa” i pogrążył się w lekturze, od czasu do czasu podnosząc do ust kanapkę z salami i majonezem. Wydawało się, że w ogóle nie zauważa ułożonych w gablocie oblepionych brudem szczoteczek, które okoliczni mieszkańcy podarowali muzeum, zamiast wyrzucić je do śmieci.

W pomieszczeniach sąsiadujących z główną salą, w której siedział teraz doktor Burrows, znajdowały się podobne kolekcje ocalonych od zniszczenia przedmiotów. W kąciku zwanym Kuchnią Babci mieściła się imponująca kolekcja tandetnych trzepaczek do jaj, wydrążaczy do jabłek i sitek do herbaty. Nieopodal stały dwie zardzewiałe wiktoriańskie maglownice, obok nich zaś Old Faithful Electric – niedziałająca od dziesięcioleci pralka elektryczna z lat pięćdziesiątych, która zrzucała z siebie rdzawe płaty mniej więcej w takim samym tempie, w jakim niegdyś pochłaniała płatki mydlane.

Równie fascynujący obraz miernoty i nijakości przedstawiała sobą Ściana Zegarów. Owszem, był tu jeden przedmiot godzien zainteresowania – wiktoriański zegar z malowanym na szkle obrazem przedstawiającym rolnika orzącego pole – jednak niestety szkło pękło, a z obrazka wypadł istotny fragment, na którym znajdowała się głowa konia. Wokół tego eksponatu wisiały zegary ścienne różnych rozmiarów i maści, elektryczne i sprężynowe, pochodzące głównie z lat czterdziestych i pięćdziesiątych. Żaden z nich nie działał, gdyż doktor Burrows nie znalazł jak dotąd czasu, by zająć się ich naprawą.

Highfield, będące jedną z mniejszych podmiejskich dzielnic Londynu, miało bogatą przeszłość. Powstało jeszcze w czasach rzymskich jako mała osada i rozrosło się raptownie za sprawą rewolucji przemysłowej. Niestety, ta bogata przeszłość nie znajdowała odzwierciedlenia w zbiorach muzeum, a sama dzielnica zamieniła się w skupisko nijakich osiedli mieszkaniowych i zapyziałych sklepików, których właścicieli nie było stać na opłacanie czynszu w bardziej centralnych częściach miasta.

Doktor Burrows, kustosz, był jedynym pracownikiem i zarazem zwiedzającym, z wyjątkiem sobót, kiedy to w progach muzeum pojawiały się tłumy znudzonych codzienną egzystencją emerytów. Doktor zawsze miał przy sobie skórzaną teczkę, w której nosił fachowe czasopisma, podręczniki i powieści historyczne, czytanie bowiem stanowiło główną treść jego życia. Odrywał się od czytania tylko po to, by uciąć sobie drzemkę lub zapalić fajkę w Zbiorach – wielkim magazynie zastawionym pudłami pełnymi widokówek i portretami rodzinnymi, które ze względu na brak miejsca nigdy nie miały trafić do muzealnych gablot ani na ściany.

Schowany między zakurzonymi witrynami i starymi biblioteczkami z mahoniu, doktor Burrows czytał całymi dniami przy akompaniamencie muzyki płynącej ze starego radia tranzystorowego, które jakiś pełen najlepszych intencji emeryt oddał do zbiorów placówki. Prócz szkolnych wycieczek, które czasem zaglądały do muzeum, gdy paskudna pogoda uniemożliwiała im spacerowanie po mieście, mało kto pojawiał się w jego progach, a jeśli już to uczynił, nigdy tu nie wracał.

Doktor Burrows, jak wielu innych, wykonywał pracę, która miała być tylko krótkim przystankiem w drodze do dalszej kariery. Nie brakowało mu wykształcenia, by karierę taką realizować: ukończył historię, potem archeologię, a później jeszcze zrobił doktorat. Mając jednak na utrzymaniu małe dziecko i niewielkie szansę na posadę akademicką na którymkolwiek z londyńskich uniwersytetów, postanowił wykorzystać pierwszą nadarzającą się okazję i, wypatrzywszy w „Highfield Bugle” ogłoszenie o pracy w muzeum, wysłał podanie.

Zaproponowano mu posadę kustosza, a Burrows przyjął ją, obiecując sobie, że w niedalekiej przyszłości poszuka bardziej satysfakcjonującego zajęcia. Podobnie jak wielu innych dał się jednak uwieść poczuciu bezpieczeństwa, które daje regularna płaca, i nim się obejrzał, upłynęło dwanaście lat, a wraz z nimi wyparowały marzenia o lepszej pracy.

Siedział więc tutaj, wraz ze swym doktoratem z greckiego antyku, i patrzył, jak kurz osiada powoli na zwyczajnych i przeciętnych eksponatach, boleśnie świadom, że ten sam kurz okrywa także i jego. .

Kończąc kanapkę, doktor Burrows zwinął papier śniadaniowy w kulkę i rzucił w stronę pomarańczowego kosza na śmieci z początku lat sześćdziesiątych, ustawionego w kąciku kuchennym. Kulka odbiła się od krawędzi plastikowego kubła i wylądowała na podłodze. Doktor Burrows westchnął ciężko, rozczarowany, sięgnął do teczki i grzebał w niej chwilę, aż wreszcie wyciągnął baton czekoladowy. Zamierzał zachować przysmak aż do późnego popołudnia, by umilić sobie jakoś ten szary, zwykły dzień. Czuł się jednak wyjątkowo samotny i przybity, chętnie więc uległ słabości do słodyczy. Jednym ruchem zdarł papier z batonika i odgryzł potężny kęs mlecznej czekolady.

W tym samym momencie zabrzęczał dzwonek przy drzwiach i do muzeum wszedł, kuśtykając, wsparty na dwóch laskach Oscar Embers. Ten osiemdziesięcioletni emerytowany aktor teatralny zapałał wielką miłością do muzeum i pojawiał się tutaj niemal w każde sobotnie popołudnie. Szczególnie po tym, jak przekazał do archiwów placówki swoje opatrzone autografami portrety ze „Spotlighta”.

...