Brzezińska Anna - Opowiesci z Wilżyńskiej Doliny.pdf - Brzezińska Anna - ssaaggaa

ANNA BRZEZIŃSKA

OPOWIEŚCI Z

WILŻYŃSKIEJ DOLINY

2002

A KOCHAŁ JĄ, ŻE STRACH

Z Wilżyńskiej Doliny wszędzie było daleko. Gościniec omijał ją szerokim

łukiem, tak że do cywilizacji wiodły jedynie dwie kręte, porosłe trawą dróżki.

Wysoka ścieżka wspinała się pomiędzy trzema zawieszonymi nad doliną szczytami,

Palem, Maczugą i Mnichem, aż do kupieckiego traktu. Niska ścieżka opadała

łagodnie wzdłuż Wilżyńskiego Potoku i przez ziemie starosty prowadziła ku

odległym posiadłościom opactwa. Co prawda, była jeszcze trzecia ścieżka, ale ona

bynajmniej nie zmierzała w stronę cywilizacji. Raczej w kierunku zupełnie

przeciwnym.

Szymek jednak nigdy nie powędrował gdzieś hen przed siebie ani wysoką, ani

niską ścieżką - a w każdym razie nie dalej niźli na skraj pastwisk, gdzie zgodnie

wypasano owce ze wszystkich trzech wiosek Wilżyńskiej Doliny. Raz tylko,

nasłuchawszy się nieopatrznie gadek wędrownego kapłana, postanowił, że zostanie

starościńskim pachołkiem. Zamarzyły mu się wojenna sława, gorzałka w karczmach

przy trakcie i chętne wojakom dziewuchy. Z tego rozmarzenia wykradł się z wioski

głęboką nocą i pognał w dół brzegiem Wilżyńskiego Potoku. Jednakże jeszcze nie

zaczęło dnieć, kiedy dopadł go władyka, dopadł, po czym wymłócił chłopakowi

grzbiet i gwoli przestrogi wsadził w gąsior.

Gdyby szło o kogo innego, pewnie by władyka, człek bardzo nieprzychylny

zbiegostwu, nie poprzestał na gąsiorze, ale Szymek naprawdę był personą w

Wilżyńskiej Dolinie. Jego opiece powierzono dworską trzodę, którą wybornie

przyuczył do wyszukiwania trufli. Wkrótce jednak okazało się, że upartej

nierogaciźnie wyrosły rogi - bez Szymka nie sposób ją było skłonić do współpracy.

Nadąsane świnie nie chciały odstąpić gąsiora, a wielki ryży wieprz, który przewodził

stadu, z czystej złośliwości poharatał ulubionego pańskiego ogara. Wreszcie

zniechęcony władyka musiał chłopaka wypuścić.

I tak się skończyło Szymkowe wędrowanie. Czas mijał mu spokojnie, nie tyle

biegł, ile pełznął niespiesznie i z godnością. Nowiny nie docierały, kupcy ani zbójcy

do Wilżyńskiej Doliny nie zaglądali zbyt często. Zresztą i jedni, i drudzy nie mieli tu

czego szukać. Okolica była nieurodzajna, a ludek ubogi, spokojny i tak płochliwy, że

gdy tylko konie na trakcie usłyszał, chwytał na gwałt dobytek i zmykał w góry.

Zwłaszcza jesienią, kiedy poborcy podatkowi ciągnęli.

Szymek był równie lękliwy, jak sąsiedzi i przeważnie siedział pospołu ze swymi

świniami głęboko w lasach. Aż do przeszłego tygodnia. Gdyż ostatniej niedzieli,

kiedy wedle zwyczaju zamiast słuchać kazania stał w gromadzie znajomych pod starą

lipą i siarczyście spluwał na placyk przed kapliczką, zakochał się w Jarosławnie,

córce Betki młynarza. I to zakochał się, że strach.

Było to uczucie wielkie, obejmujące Jarosławnę razem z jej cudnymi niebieskimi

oczami (szczególnie kochał lewe - zdawało mu się, że nieustannie zezuje w jego

kierunku), czterema krowami posagu, puchową pierzyną, trzema haftowanymi

poduchami, wypatrzonymi przez Szymka w komorze, i z czternastoma morgami

gruntu, które Jarosławnie kiedyś przypadną w spadku. Ojca wybranki, Betkę

młynarza, ogarniał swą miłością nader niepewnie, nie bez słuszności bowiem żywił

obawę, iż jego głębokie uczucie może pozostać nieodwzajemnione.

Dlatego chyłkiem przekradał się właśnie trzecią ścieżką do chatki Babuni

Jagódki, nazywanej przez miejscowych starą, parszywą wiedźmą. Jednakże w owej

chwili Szymek starał się usilnie zapomnieć o jej przezwisku. Miał nadzieję, że

Babunia będzie w sielskim, przyjaznym ludziom nastroju. Pociągnął nosem. A jak nie

będzie, to i tak zdążę uciec, pomyślał. Szczęście, że na wiosnę Babunię strasznie

pokręciła podagra.

Chatka Babuni, ginekologicznej znakomitości dwóch powiatów, sprawiała

wrażenie stosowne do profesji właścicielki: była zaniedbana, brudna i cuchnęła

kozimi odchodami. Jednakże sława gospodyni niosła się znacznie dalej niźli odór

inwentarza. Wieśniacy powtarzali szeptem, że Babunia pokątnie kuruje

poszczerbionych zbójców z Przełęczy Zdechłej Krowy, a podobno zdarzało się

również, że posyłano po nią z dworu władyki. Co to się na świecie porobiło, sarkali,

kiedy w samo południe Babunia Jagódka kroczyła hardo przez wioskowy plac.

Kiedyś wiedźmy znały swoje miejsce, ledwie nocką śmiały na świat wychodzić, a i

wtedy pokornie u wrót stały, wedle szubienicy. A teraz?

Krzywym okiem spoglądano też na hołubionego przez Babunię capa, gdyż, jak

powszechnie wiadomo, wiedźmy mają zwyczaj trzymać w obejściu rozmaite potwory

i któż mógł wiedzieć, co się pod tą koźlą skórą kryło? Wieśniacy nieraz się na niego

zasadzali, ale bydlę było sprytne i szybko uciekało. Nie gonili go, bo się po prostu

bali - jak na wiedźmę, Babunia Jagódka była nad podziw rozumna i chyba nie do

końca sprzyjała mieszkańcom Wilżyńskiej Doliny. Plotki o jej knowaniach ożywały

szczególnie w czas nieurodzaju, że zaś ostatnio lata były suche i pomór owce

straszliwie trzebił, miejscowy władyka coraz bardziej się niepokoił.

Po prawdzie to przemyśliwał, jak tu cichutko Babunię Jagódkę ogniem umorzyć.

Przez ostrożność odbył najpierw rozmowę z miejscowym proboszczem, który

jednakowoż dał stanowczy odpór jego zamysłom, rozumiejąc, że jak świat światem,

każda okolica miała, ma i mieć będzie swoją wiedźmę. Ponadto Babunia Jagódka

kręciła niezwykle skuteczne czopki na hemoroidy, a przypadłość ta od dawna nękała

czcigodnego pasterza. Myśl, że zdumiewająca tajemnica owego remedium miałaby

spłonąć wraz z babą, napełniła proboszcza śmiertelnym przerażeniem.

Wkrótce też wyszło na jaw, że zdrada zalęgła się w samym domostwie władyki.

Spostrzegł bowiem, że nawet jego własna żona, Wisenka, spiskuje z Babunią.

Władyka podejrzewał, że ma to coś wspólnego z napitkiem, który spragniona

przychówka połowica wlewała w niego każdej niedzieli; cały dzień odbijało mu się

potem czymś obrzydliwym. Ponieważ jednak bał się Wisenki, a jeszcze bardziej jej

ojca, osławionego starosty Wężyka, pana na Pomieszczenicy, postanowił trzymać się

od Babuni z daleka - na razie, bo podglądając okoliczne niewiasty, władyka

wykoncypował sobie, że najpóźniej przy czwartym bachorze Wisenka pożegna się z

tym padołem i wówczas wiedźma odpowie za wszystko, włączywszy niedzielny

kordiał.

Na razie jednak praktyka Babuni rozwijała się znakomicie. Szymek dostrzegł, jak

z wiedźmiej chatki wymyka się młoda żona sołtysa i przyciskając coś do podołka,

pędzi co tchu w las. Zza niedomkniętych drzwi dobiegał szyderczy rechot. Stropiony

Szymek nerwowo potarł nogą o nogę, ale wizja jasnej przyszłości u boku Jarosławny

przeważyła nad strachem.

- Yhm, yhm - chrząknął uprzejmie.

Babunia otwarła drzwi energicznym pchnięciem kosturka. Przez chwilę

wpatrywała się w świniopasa, żując pożółkły paznokieć kciuka, po czym

wyskrzeczała:

- Olala!

Chłopak spłonął rumieńcem.

- Olala! - powtórzyła z cieniem podziwu i niedowierzania w głosie. - Aleś wyrósł,

Szymek. Kto by się spodziewał. - Zachichotała.

Zebrał się w sobie i nieśmiało zagaił rozmowę:

- Wódeczki, Babuniu? - Słyszał, że wiedźma lubi sobie czasami popić i

zaopatrzył się u karczmarza w porcję okowity.

- Wódeczki? - spytała z politowaniem. - Nie pijam już wódeczki. Odkąd Wisenka

zapewniła stały zbyt na wyciąg z miłostki, pijam tylko skalmierskie wina z piwnicy

jej męża. Ty mnie nie zagaduj, Szymek, tylko wykrztuś, czego chcesz. Która to?

- Jarosławna - wypalił i uśmiechnął się głupawo.

Brzezińska Anna - Opowiesci z Wilżyńskiej Doliny.pdf

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: