Cayuela Jośe - Wyznania czarownic.pdf - Cayuela Jose - ssaaggaa

JOŚE CAYUELA

WYZNANIA CZAROWNIC

Tytuł oryginału:

LA CANFESION DE LAS BRUJAS

Przełożyła i opracowała: ZOFIA SIEWAK - SOJKA

BIBLIOTECZKA WIEDZY TAJEMNEJ II

BIBLIOTECZKA WIEDZY TAJEMNEJ

Jakie drogi prowadzą w świat magii? Zapisano całe biblioteki, próbując

wytłumaczyć to zjawisko. Antropologowie i socjolodzy wędrowali w dżungle i

niedostępne góry, aby zgłębić problem trwającej tysiąclecia mocy czarowników,

owych niezwykłych istot, których doświadczenie sięga jakże starszych korzeni niż

wiedza lekarzy czy kapłanów. Przestudiowano już, drobiazgowo i dogłębnie, więzy

pomiędzy magią a religią.

Moje poszukiwania szły jednakowoż w innym kierunku. Postanowiłem

odnaleźć tych niezwykłych ludzi żyjących w aglomeracjach miejskich Ameryki

Łacińskiej, terenu na sprawy magii najbardziej podatnego. „Ci, co znają czary, nic nie

mówią, a ci, co dużo mówią nic nie wiedzą”. Stare porzekadło nosi w sobie dreszczyk

tajemnicy i aurę grzechu - największe atrakcje ezoterycznego świata - oraz ryzyko.

Bowiem magia w swej najczystszej formie jest prawie niedostępna. Dotarcie

do czarownika lub znachora, „nie skażonego cywilizacją” członka plemienia puszcz

Amazonii pochłonąć może wiele lat i kosztowało życie wielu eksploratorów...

Gawędząc godzinami z kobietą - medium z Caracas, z kabalarką z Guayaquil,

z jasnowidzącą z Bogoty i dwojgiem meksykańskich uzdrowicieli znajdywałem

najbogatsze żyły latynoamerykańskiej literatury pięknej: Salvador Garmendia, Jorge

Luis Borges, Gabriel Garcia Marquez. [z okładki]

WSTĘP

Jakie drogi prowadzą w świat magii? Co nakazuje mężczyznom i kobietom w

każdym wieku i każdego stanu udawać się do konsultorium spirytystki, znachora,

jasnowidza czy kabalarki?

Zapisano całe biblioteki, próbując wytłumaczyć to zjawisko. Antropologowie i

socjolodzy wędrowali w dżungle i niedostępne góry, aby zgłębić problem trwającej

tysiąclecia mocy czarowników, owych niezwykłych istot, których doświadczenie

sięga jakże starszych korzeni niż wiedza lekarza czy kapłanów. Przestudiowano już,

drobiazgowo i dogłębnie, więzy pomiędzy magią a nauką, pomiędzy magią a religią.

Moje poszukiwania szły jednakowoż w innym kierunku. Postawiłem przed

sobą zadanie odnalezienia tych niezwykłych ludzi żyjących w aglomeracjach

miejskich Ameryki Łacińskiej, terenu na sprawy magii najbardziej podatnego. Stare

porzekadło „Ci, co znają czary, nic nie mówią, a ci, co dużo mówią, nic nie wiedzą”

nosi w sobie dreszczyk tajemnicy i aurę grzechu - największe atrakcje ezoterycznego

świata - oraz ryzyko. Bowiem magia w swej najczystszej formie jest prawie

niedostępna. Dotarcie do czarownika lub znachora, „nie skażonego cywilizacją”

członka plemienia puszcz Amazonii pochłonąć może wiele lat i kosztowało życie

wielu eksploratorów. Chociaż sam kontakt w tej całej sprawie jest rzeczą

najłatwiejszą! Ale wyuczyć się języka, zdobyć zaufanie i przezwyciężyć bariery

kulturowe, to już prawdziwa bohaterska batalia.

Moje wysiłki nie miały w sobie nic bohaterskiego. Nie musiałem płynąć

piraguą, narażać się na pożarcie przez piranie, ukąszenia moskitów, uduszenie przez

boa lub śmierć w paszczy krokodyla, aby dotrzeć do czarownika dysponującego

hermetyczną tysiącletnią wiedzą, otoczonego setką Indian. Również nie próbowałem

leczyć swoich kompleksów czy melancholii, mniej lub bardziej skrywanych, ucieczką

w halucynacje, spowodowane grzybami albo ziołami, trzymany za rękę przez mędrca

lub mędrczynię z wypalonych i jałowych gór Meksyku, czy też wstąpić w światy

magii latynoamerykańskiej, jakimi są haitańskie vudu i brazylijska macumba.

Celem moich wysiłków było poznanie „miejskich” czarowników, żyjących w

każdej dzielnicy wielkich miast Ameryki Łacińskiej, którzy wstydliwie, choć mają

swoje osiągnięcia, przyjmują pacjentów z chorobami duszy i ciała i równocześnie

odrzucają ciekawskich i profanów goniących za wielkimi sensacjami, byle zdobyć

materiał do czasopism i wydawnictw brukowych. Bowiem czarownicy mają swój

honor i nie tylko zarabiają na życie, ale uważają swą działalność za ważną misję,

odrzucają więc wszelką reklamę za pośrednictwem wywiadów i reportaży.

Wiadomość podawana z ust do ust wystarcza im z zupełnością, aby zdobyć pacjentów

(nigdy nie używają nazwy „klienci”) ze wszystkich warstw społecznych: od

zawiedzionych w miłości fryzjerek i sekretarek do pań z milionami, chorych na

nieuleczalne choroby lub przeświadczonych, iż rzucono na nie złe czary, również

zaalarmowanych rozszerzaniem się konkurencyjnego kultu księży, a nawet biskupów

(jeden z nich stale współpracował z pewną kobietą, medium z Caracas - jego

nazwisko obiecałem zachować w tajemnicy), także zwykłych marzycieli o wielkiej

wygranej w loterii, wyścigach konnych oraz finansistów i przemysłowców

niezdolnych do podjęcia decyzji bez „porady”.

Okazuje się, że moi bohaterowie posiadają nieograniczoną władzę. Z

ogromnym zdziwieniem znajdowałem moich magicznych bohaterów spoufalonych z

całą elitą towarzyską Wenezueli, Kolumbii, Ekwadoru i Meksyku. Byli przyjaciółmi i

protegowanymi (a może raczej protektorami?) generałów, członków parlamentu,

kacyków politycznych, prezydentów oraz pierwszych dam republik. Wiele razy

widziałem tych ludzi w konsultoriach czarowników - najwyraźniej panów ich woli.

Dzięki paru niedyskretnym pacjentom mogłem wyliczyć, że dzienne dochody

uzdrowicieli sięgały granicy stu, stu pięćdziesięciu dolarów. Bardziej szczerzy bez

zbędnego wstydu podawali mi swoją taksę, ale w żadnym przypadku nie dopuścili

najmniejszej insynuacji, jakoby uprawiali rzucanie czarów lub czarną magię. „Czary

są sprawą diabła, a ja pracuję z pomocą Boga!” Były to odpowiedzi, a raczej protesty,

jednogłośne. Wszyscy moi bohaterowie czują więź z Bogiem i kochają Jezusa

Chrystusa. Niemniej religia, jaką wyznają i praktykują, jest mieszaniną chrystianizmu

i rytuałów oraz wierzeń zwanych przez katolików starej daty pogańskimi. Zjawisko

synkretyzmu najbardziej widoczne jest w Wenezueli, gdzie kubańska santeria - czyli

obrzędy spadkobierców afrykańskiej tradycji yoruba na Kubie połączone z wiarą w

świętych katolickich - wtargnęła do wierzeń kreolskich, to znaczy, zmieszanych w

przeszłości elementów religii indiańskich i hiszpańskiego katolicyzmu. Wystarczy

pójść na odpust dwunastego października albo w Wielki Tydzień znaleźć się na

świętej górze Sorte w stanie Yaracuy, aby nie wyjaśniać, co to jest synkretyzm. Tam,

jak powiedział Nicolas Guillen, wszystko się miesza: modlitwy do bogini Marii

Lionzy pochodzenia indiańsko - hiszpańskiego, rytualne palenie tytoniu i zapalanie

świec ku czci „Siedmiu Mocy Afrykańskich”, składanie darów egzotycznej plejadzie

świętych w intencji pokuty za grzechy.

Ale to wielkie bogactwo legend i postaci nie znajduje się w górach i zapadłych

wioskach, lecz w samym sercu miast - kolosów latynoamerykańskich, położonych

przede wszystkim na północ od Równika. Właśnie tam najściślej łączą się wierzenia i

podania murzyńskie oraz indiańskie z ezoteryczno - religijnymi legendami,

obrzędami i ceremoniami europejskimi. I tam magia wchodzi w życie milionów ludzi

oraz także tam odkrywa się największy skarb kulturowy kontynentu, jakim jest język.

Gawędząc godzinami z kobietą - medium z Caracas, z kabalarką z Guayaquil,

z jasnowidzącą z Bogoty i dwojgiem meksykańskich uzdrowicieli znajdywałem

najbogatsze żyły latynoamerykańskiej literatury pięknej. Lourdes z El Paraiso,

karakeńskiej dzielnicy, wiodła narrację godną Salvadora Garmendii. Guga kabalarką

znad brzegów Guayas nie podejrzewa, jak jej surrealistyczne opowieści znajdują się

blisko prozy Argentyńczyka Jorge Luisa Borgesa, któremu wróżyła z kart pewnej

nocy w Quito. Regina, jasnowidząca z Kolumbii mówi z wdziękiem i wyobraźnią

powieściopisarza Gabriela Garcii Marqueza, zaś historie moich magicznych

przyjaciół z Meksyku przypominają anegdoty i sytuacje w narracjach Asturiasa,

Carpentiera, Cortazara, a także Josego Donoso. Magia wychodzi człowiekowi

naprzeciw. Na rynku w Sonorze, przestrzeni zamkniętej czterema ulicami, setki

mężczyzn, kobiet i dzieci żyją ze sprzedaży talizmanów, amuletów, pachnideł, soli

kąpielowych, maści, świec, masek, wysuszonych nietoperzy, niezidentyfikowanych

kości, a przede wszystkim ziół, ziół o najprzeróżniejszych woniach.

I znów synkretyzm - dostrzegany gołym okiem. Chrystus i Matka Boska

współistnieją w harmonijnej zgodzie wraz z azteckimi bóstwami, a wzdłuż całego

wybrzeża, którego osią jest Veracruz, dołączają do nich Moce Afrykańskie. Jednak

nad wszystkim góruje wpływ rytuałów, wierzeń oraz medycyny indiańskiej. Przyzwy-

czajenie i potrzeby, jakie narzuca rozwój miast, przytłaczają owe korzenie indiańsko -

chłopskie, ale nie są w stanie ich zniszczyć, choć, owszem, powodują ich

wynaturzenie. Z tych to powodów w Meksyku, bardziej niż w innych krajach, w

których szukałem moich ezoterycznych bohaterów, najtrudniej spotkać maga lub

czarownicę „czystych”, nie skażonych cywilizacją. Pewien malarz - o wyglądzie

Indianina i nieustępliwym charakterze, co pozwalało mu swobodnie spacerować po

ulicach wielkiego miasta w spodniach i koszuli z białego lnu, przepasanej barwną

tkaną krajką, w czarnym kapeluszu i rzemiennych sandałach - obrażonym, ach

ojcowskim, tonem odmówił udzielenia informacji, o jakie go prosiłem. Zarzucił mi, iż

należę do owej hordy dziennikarzy i wszelkiego rodzaju naukowców, którzy nie

ustępują w inwazji na dziedziczną mądrość magów i uzdrowicieli, potomków

cywilizacji prehiszpańskiej. I jako dramatyczny przykład krzywdy spowodowanej

ciekawością podał mi przypadek Marii Sabiny, najsłynniejszej uzdrowicielki

indiańskiej z Meksyku, bohaterki książek, filmów i reportaży telewizyjnych. Znana w

kraju i poza jego granicami „mędrczyni grzybów”, nie znająca żadnego innego

języka, prócz języka swoich, Indian Mazateków, powiedziała: „Nie jestem znachorką,

bo nie daję nikomu wywaru z ziół. Uzdrawiam słowami. Tylko to. Nie jestem

czarownicą, bo nie czynię złego. Jestem mądra. Tylko to...”

Ale mądrość nie jest w niej, mądrość jest w grzybach, w „dzieciach”,

„malutkich coś”, „maleńkich świętych”, „świętych dzieciątkach”, „maluszkach, co

wschodzą”, jak nazywa je Maria Sabina. Im to, grzybom, wyrządzili krzywdę uparci

intruzi, a w szczególności północnoamerykański mikolog R. Gordon Wasson, który

jako pierwszy złożył jej wizytę i przeprowadził wiele wywiadów:

„...Od czasu, kiedy obcy przybyli szukać tu Boga, święte dzieci utraciły swą

czystość. Straciły swą moc, oni je zniszczyli. Odtąd nie będą służyły. I nic na to nie

można poradzić...”

Ani daleka podróż do jej wsi i domku, ani niemożność porozumienia się z nią,

gdyż mówi tylko w języku Mazateków, nie uchroniły Marii Sabiny przed owymi

obcymi.

To usprawiedliwiona nieufność, bardziej niż strach czy hermetyczność wiedzy

i szacunek dla własnych zdolności, były powodem odmowy uzdrowicielki. Ciotki

Cristo, wytworu czysto miejskiego, ukształtowanej w szkołach spirytyzmu - jakich

ogromna ilość znajduje się w Veracruz - udzielenia mi informacji: „No bo widzi pan,

jest mi bardzo przykro, ale ja nie mogę panu pomóc. Zapytałam duchów, a oni na to ,

po co ja ich pytam, jeśli dobrze wiem, że nie mogę chodzić i opowiadać, jak się tego

wszystkiego nauczyłam. Powiedzieli mi: ty masz pracować, a nie myśleć o tym, żeby

być w tych książkach i innych rzeczach. Dobrze wiesz, że to wszystko jest tajemnicą i

nawet nie twoją tajemnicą. Niech pan sobie idzie, życzę panu szczęścia”.

Cayuela Jośe - Wyznania czarownic.pdf

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: