Waregowie.pdf

Waregowie

Waregowie , Wariagowie - nazwa pochodząca od staronordyckiego słowa var - ślub, tu używana w rozumieniu

przysięgi, w formie pośredniej vearing - towarzysz, sprzymierzeniec [1] .

Waregami nazywamy skandynawskich wikingó w

Russów - pochodzących prawdopodobnie z obecnej

Szwecji i Danii zamieszkujących wybrzeże Morza

Bałtyckiego , które we wczesnym średniowieczu zwane

było Morzem Rusów lub Waregów (między innymi

przez arabskich kronikarzy Al-Biruni ego (Abu-Rihan)

morze waregskie 1030 , i Al-Masudi ego; morze Wareng

u Yakuta [2] , który w 1229 pisze "Wareng jest lud na

jego brzegach", i Nasir, wspomina o tym również

Nestor, 1115 ). Wojownicy ci w VIII i IX wieku działali

w rejonach obecnej Polski, Ukrainy i Rosji - wzdłuż

szlaku komunikacyjnego prowadzącego z Północy do

Grecji i Morza Czarnego, tworząc tam w późniejszym

okresie m.in. pierwszy organizm państwowy, nazwany Rusią Kijowską ( patrz też Ruryk) .

Waregowie przedstawieni w Kronice z XI wieku

Pierwsi Wikingowie zaczęli docierać na te tereny w pierwszej połowie VIII wieku, spływając rzekami na południe.

W odróżnieniu od relacji z państw Europy Zachodniej, nie mamy z ziem ruskich informacji o plądrowaniu tych

terenów przez wyprawy łupieskie.

Podróże

Szlaki Waregów

Waregowie w swoich podróżach na

południe wykorzystywali sieć długich rzek.

Tam, gdzie nie były one ze sobą połączone,

a także w przypadku występowania

szczególnie dużych progów wodnych,

przetaczano łodzie lądem, wykorzystując

belki. Najważniejszą trasą była ta wiodąca

Dniepre m do Morza Czarnego i dalej, do

stolicy Bizancjum - Konstantynopola na

który Waregowie kilkakrotnie napadali, w

zamian za pokój wymuszając korzystne

traktaty handlowe. Inni płynęli Wołgą d o

Morza Kaspijskiego ( tzw. szlak

saraceński) [3] , którędy docierali (później

podróżując

lądem)

Kalifatu

Bagdadz kiego.

Waregowie

Handel

W przeciwieństwie do Wikingów operujących na zachodzie, Waregowie częściej parali się kupiectwem, niż

rabunkiem. Handlowano głównie futrami i skórami, a także miodem, woski em i niewolnika mi, wymieniając je na

wino, przyprawy , klejnoty i różne tkaniny. Ich głównymi partnerami handlowymi byli Grecy z Cesarstw a

Bizantyjskiego i Arabowie .

Stosunek do plemion słowiańskich

Początkowo Waregów nie interesował podbój ani rabunek ziem leżących pomiędzy ich ojczyzną, a bogatymi

ziemiami Bizancjum i Bliskiego Wschodu. Z czasem jednak podporządkowywali sobie wioski i grody leżące przy

rzekach będących trasami ich wypraw. Nakładali także daninę na okolicznych mieszkańców, opanowując kolejne

tereny, wykorzystując albo walki międzyplemienne, albo zobowiązując się do ochrony ich przed Chazarami z

południa. Wikipedia:Weryfikowalność

Ekspansja terytorialna

Pierwsi Waregowie na terenach przyszłej Rusi pozostają bezimienni. Wiadomo, że w połowie IX wieku drużyny

wareskie stacjonowały na terenach późniejszego księstwa Nowogrodu, a tamtejsze plemiona płaciły im daninę.

Według Nestora w 862 roku Waregów tych wygnano, jednak wkrótce potem doszło ponownie do walk

wewnętrznych, i wkrótce potem Waregowie powrócili. W tym samym roku Ruryk, Wareg z plemienia Rusów ,

opanował te ziemie. Od tego momentu mamy do czynienia ze stałą, potwierdzoną przez wiele źródeł, ekspansją

Waregów na ziemie słowiańskie. Wikipedia:Weryfikowalność Kuzyn i następca Ruryka, Oleg , opanował wszystkie

tereny wschodniosłowiańskie i przeniósł stolicę z Nowogrodu do Kijowa tworząc państwo, później zwane Rusią

Kijowską . Część historyków rosyjskich uważa to, za początek rosyjskiej państwowości, choć nie ma bezpośredniej

łączności historycznej między tymi dwoma państwami. Latopis Nestora podaje, że Waregowie pomogli wprawdzie

Włodzimierzowi o panować Kijów , ale uznali metropolię za swą zdobycz, żądając oddania im miasta i okupu [4] . W

roku 1030 wareskie wojska Rurykowiczów zagarniają Bełz , a w następnym roku inne grody Lachów [5] aż po San.

Waregskie pochodzenie Polski

Część polskich historyków twierdzi, że Mieszko I sam był Waregiem, a Państwo Polskie powstało w wyniku

najazdu z Północy [6] . Według XIX-wiecznego polskiego historyka, Karola Szajnochy , imiona Lach i Wareg

oznaczają w językach skandynawskich to samo - towarzysza bądź sprzymierzeńca. Forma Lach jest jednak starsza

od Wareg , która pochodzi z IX wieku [1] .

Według ruskiej kroniki pt. Powieści minionych lat Nestora , Lachowie nie byli Słowianami. We wstępie do kroniki

pisze on, że jedni Słowianie przezwali się Lachami, drudzy inaczej. Szajnocha domniemywa, że Słowianie "polscy"

mogli swoje miano wziąć od jakiegoś ludu niesłowiańskiego, jako że Lachowie według Nestora mieli zamieszkiwać

w sąsiedztwie Prusów i Litwinów nad brzegami Morza Waregskiego , czyli Bałtyckiego. Nestor dodaje, że "Polanie

pochodzli od Słowian, a Wiatycze i Radymicze pochodzili od Lachów". Właśnie od tych Lachów nadmorskich

( Pomorza) miała się wziąć późniejsza nazwa obejmująca całą Polskę.

Domysły te Szajnocha podpiera przekazami Jana Długosza , który pisał, że Pomorzanie b yli zlepkiem różnych

narodów niesłowiańskich, spośród których wymienia, m.in. Wandalów , Gotów, Longobardów, Rugiów i Gepidów .

Z kolei poznański biskup Bogufał II o Lachach nadbałtyckich wspomina, że nie posiadali żadnego króla czy

książęcia, jako bracia od jednego ojca i króla ród swój wywodzili [...] Krakus o d braci swoich Lechitów , co budzi

skojarzenia z relacjami francuskich kronikarzy o Normanach, którzy również tworzyli wolną, równą wspólnotę [1] .

Waregowie

Najemnicy

Waregowie byli znani ze swojej służby jako wojska

zaciężne. Nazywano tak wszelkich wojowników

pochodzących z przeludnionej Skandynawii, którzy

brali udział w walkach w całej Europie, a także na

Bliskim Wschodzie. Byli postrzegani jako dobrzy

najemnicy, gdyż z jednej strony, cenili sobie złoto, z

drugiej strony byli także bardzo honorowi, rzadko więc

przechodzili na stronę przeciwnika.

Taktyka

Oddziały Waregów były najczęściej ciężkozbrojną

piechotą, która w zwartych, zdyscyplinowanych

formacjach, zwanych hirdami (były one podobne do

falang) walczyła przy pomocy włóczni , topora i

ciężkich mieczy . Waregowie w tym sensie byli od IX

do XI wieku bardzo często najbardziej wartościową, ale

i najkosztowniejszą częścią wojsk, w skład których

wchodzili, głównie ze względu na nadprzeciętny wzrost

(średnio 170 cm, przy ówczesnej średniej europejskiej

na poziomie 155 cm) Wikipedia:Weryfikowalność i

sile, dzięki czemu mogli swobodnie władać swoimi

ciężkimi toporami i mieczami, którym nie mogła się

oprzeć żadna ówczesna zbroja. Sami zaś posiadali zazwyczaj najlepsze zbroje i tarcze, których nie imały się strzały

ani lekkie miecze i szable. Ich legendarny "mur z tarcz" był niemal nie do przełamania przez żaden inny rodzaj

oddziału wojskowego przez długi czas.

Runy pozostawione na kolumnie w Konstantynopol u przez członków

Gwardii Wareskiej

Działania

Waregowie występowali w tym czasie w wojskach praktycznie całej północnej i wschodniej Europy, a także w

mniejszym stopniu na Bliskim Wschodzie. Często zdarzało się, że różne oddziały wareskie walczyły przeciw sobie,

oraz że jeden i ten sam oddział służył najpierw jednemu państwu, a potem przechodził na służbę do ich

bezpośrednich wrogów. Tak było bardzo często w przypadku wojen między Rusią Kijowską i Bizancjum,

Bizancjum i Kalifatem Bagdadzkim, a na zachodzie między Danią i Rzeszą Niemiecką, oraz Anglią i

Normandią. Wikipedia:Weryfikowalność

Schyłek

Dopiero pod koniec XI wieku ich supremacja na polach bitew skończyła się, na skutek rozwoju uzbrojenia i taktyki

ciężkiej jazdy rycerzy, zdolnej do przełamania ich formacji za pomocą bezpośredniej szarży. Za symboliczną datę

końca supremacji oddziałów wareskich w Zachodniej Europie, przyjmuje się rok 1066, kiedy to w bitwie pod

Hastings c iężkozbrojni rycerze Wilhelma Zdobywcy (nota-bene również potomka Skandynawów) pokonali

doborowe oddziały wareskie, zwane tam huskarlami . Część z pokonanych znalazła później zatrudnienie w słynnej

gwardii wareskiej, będącej jedną z elitarnych jednostek Bizancjum. Jedynie tam przez dłuższy czas (aż do upadku

Konstantynopola ) utrzymała się tradycja gwardii wareskiej, jednak szybko zatraciła ona swój pierwotny,

skandynawski charakter.

Waregowie

Przypisy

[1] Karol Szajnocha: Lechicki początek Polski: szkic historyczny . 2009, seria: Dzieła, t. 4.

[2] Szehab-ed-din (Abu-Abd-ullah Jakut Ben Abdu-ułlah). Alfabet krajów 1229( Mo'addszem el-buldan =) słownik geograficzny

[3] Richard Pipes, Rosja carów, Warszawa , 2006, s. 29

[4] Rocznik przemyski. t. 12 ‎ , 1968. s. 110.]

[5] "Laesa, Laesar, Leasum, Lesum, Laesom" są to normańskie określenia Lachów nadsańskich z okresu wyprawy Haralda III , 1031 z najdujące

się w Sadze o Haraldzie Hardrada. [w:] Kwartalnik historyczny. t. 108, wyd. 1-3. Towarzystwo Historyczne 2001

[6] Bronisław Geremek, Mariusz Cieślik: Wprost24 - Mieszańcy Europy Wprost24 (http:/ / www. wprost. pl/ ar/ 71296/ Mieszancy-Europy/

1152). 2004. [dostęp 2010-02-19].

Źródła i autorzy artykułu

Waregowie Źródło : http://pl.wikipedia.org/w/index.php?oldid=20793251 Autorzy : Abronikowski, AdSR, Akir, Behemot53, Bukaj, Cojan, Galileo01, Gbylski, Hektor Absurdus, Hiuppo, Jersz,

Jvano, Kpjas, Mathiasrex, MichałRadecki, Mozgulek, Mzopw, NH2501, Nasz, Nurni, Obłuże, Palkin, Picus viridis, Polelum, Polimerek, Silar, Silthor, Smat, Smyru, Tvmsi, Wiktoryn, Wojteks,

XRiffRaffx, Zerro, conversion script, 17 anonimowych edycji

Źródła, licencje i autorzy grafik

Plik:Skylitzis Chronicle VARANGIAN GUARD.jpg Źródło : http://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Plik:Skylitzis_Chronicle_VARANGIAN_GUARD.jpg Licencja : nieznany Autorzy :

Briangotts, CristianChirita, Jappalang, Wst, Μυρμηγκάκι

Plik:Varangian routes.png Źródło : http://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Plik:Varangian_routes.png Licencja : GNU Free Documentation License Autorzy : Briangotts, Electionworld, It Is

Me Here, Mahahahaneapneap, Warburg, 3 anonimowych edycji

Plik:Runecloseup.jpg Źródło : http://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Plik:Runecloseup.jpg Licencja : GNU Free Documentation License Autorzy : Jfruh

Licencja

Creative Commons Attribution-Share Alike 3.0 Unported

http:/ / creativecommons. org/ licenses/ by-sa/ 3. 0/

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: