NOWOTWORY SUTKA
· gł. w zewnętrznym górnym kwadrancie
· przerzuty do:
o ww. chłonne pachowe, nad- i podobojczykowe
o płuca, kości, wątroba
Klinicznie:
1. obrzęk skóry i zaciągnięcia w miesjcu torebek włosowych - skóra pomarańczy
2. RAK ZAPALNY - zaczerwienienie, temperatury
3. zaciągnięcie sutka (= autoamputacja)
4. rak opancerzony - rozwija się na dużej powierzchni kl. piersiowej
5. słoniowacizna po przerzutach do ww. pachowych
6. dopiero guz > 1 cm może być stwierdzony obmacywaniem
Czynniki ryzyka:
· zaburzenia hormonalne
· czynniki genetyczne
· wirus
· Ż odporności
· późna ciążą lub niepłodność
I. NABŁONKOWE
1. ŁAGODNE
1. GRUCZOLAK (ADENOMA) - zawsze otorbione
1. BRODAWKI SUTKOWEJ (A. MAMMAE)
2. CEWKOWY (A. TUBULARE)
3. MLEKOTWÓRCZY (A. LACTANS)
2. BRODAWCZAK ŚRÓDPRZEWODOWY (PAPILLOMA INTRADUCTALE)
2. ZŁOŚLIWE
1. NIENACIEKAJĄCE (NONINVASIUM) = IN SITU
1. CA. INTRADUCTALE IN SITU - postacie:
1. rak zwykły
2. rak lity
3. rak sitowaty
4. rak czopiasty
5. rak brodawkowaty
6. rak typu Pageta
2. CA. INTRALOBULARE IN SITU
2. NACIEKAJĄCE (INVASIUM)
1. RAK NACIEKAJĄCY PRZEWODOWY - TYLKO TEGO MOŻNA OCENIAĆ WG BLOOMa
2. RAK NACIEKAJĄCY PŁACIKOWY
3. RAK RDZENIASTY
4. RAK ŚLUZOTWÓRCZY
5. RAK BRODAWCZAKOWATY
6. RAK CEWKOWY
7. CYLINDROMA = CA. ADENOIDES-CYSTICUM
8. RAK WYDZIELAJĄCY
9. RAK APOKRYNOWY
10. RAK Z METAPLAZJĄ
1. TYPU PŁASKONABŁONKOWEGO
2. TYPU WRZECIONOWATOKOMÓRKOWEGO
3. TYPU CHRZĘSTNEGO I KOSTNEGO
4. TYPU MIESZANEGO
3. CH. PAGETA BRODAWKI SUTKOWEJ
II. MIESZANE
1. GRUCZOLAKOWŁOKNIAK (ADENOFIBROMA)
1. OKOŁOKANALIKOWY (PERICANALICULARE)
2. ŚRÓDKANALIKOWY (INTRACANALICULARE) - wrasta do światła przewodu
2. GUZ LIŚCIASTY
3. CARCINOSARCOMA
III. NIESKLASYFIKOWANE
IV. DYSPLAZJA ŁAGODNA SUTKA
V. ZMIANY GUZOPODOBNE
ŁAGODNA DYSPLAZJA SUTKA (DYSPLASIA. BENIGNA MAMMAE)
· hiperestrogenizm
· zaburzona wrażliwość pewnych części gruczołu na estrogeny
Zmiany:
1. torbiele (CYSTES)
2. GRUCZOŁOWATOŚĆ (ADENOSIS)
3. ROZROST PRZEWODÓW NABŁONKÓW (EPITHELIOPLASIA) - tylko to jest stan przedrakowy
4. ROZSZERZENIE PRZEWODÓW (ECTASIA DUCTUUM)
5. STWARDNIENIE WŁÓKNISTE (FIBROSCLEROSIS)
TUMOR PHYLOIDES - guz liściasty sutka
· zwykle po 40 r.ż.
· rozwija się często z GRUCZOLAKOWŁÓKNIAKA (po 10 latach) wewnątrzkanalikowego (ADENOFIBROMA INTRACANALICULARE)
· za przemianą w guz liściasty przemawia szybki wzrost guza istniejącego od lat
· może przekroczyć 5 cm
· ruchomy wobec podłoża i skóry, dobrze odgraniczony
· na przekroju:
o lity
o przegrody mają charakter szczelin otaczających rozrosłe masy nowotworowe tk. łącznej - przekrój kapusty - stąd nazwa
o zrąb bogatokomórkowy
o nabłonek rozrasta się
· daje wznowy
TUMOR PHYLOIDES MALIGNUM
· w utkaniu kom. atypowe
· nacieka i daje przerzuty
RAK SUTKA
Powstaje z:
1. nabłonka przewodów wyprowadzających = RAK PRZEWODOWY (CA. DUCTALE)
2. nabłonka struktur zrazika = RAK ZRAZIKOWY (CA. LOBULARE)
Postacie raka przewodowego:
1. CZOPIASTY (CA. COMEDA) - nowotworowo zmienione przewody zatkane masami martwiczymi
2. RDZENIASTY (CA. MEDULLARE) - ogniska otoczone limfocytami
3. GALARETOWATY (CA. GELLATINOSUM) - komórki zawierają śluz
Podścielisko:
1. > miąższ - CA. SCIRRHOSUM MAMMAE
2. = miąższ - CA. SIMPLEX MAMMAE
3. < miąższ - CA. MEDULLARE
RAK JAJOWODU (CA OVIDUCTUS)
· gł. rak przerzutowy z jajników
· rak gruczołowy brodawkowaty (ADENOCARCINOMA PAPILLARE)
· wzrasta egzofitycznie do światła jajowodu
· 40-60 r.ż.
· w jamie otrzewnej szerzy się przez wszczepianie
· przerzuty naczyniami chłonnymi do ww. chłonnych, jajników i macicy
NOWOTWORY TRZONU MACICY
· gł. po menopauzie
· gł. przyczyna: hiperestrogenizm
1. wczesne dojrzewanie płciowe
2. późna menopauza
3. niezachodzenie w ciążę
4. wielokrotne cykle bezowulacyjne
5. estrogeny egzogenne
1. NABŁONKOWE
1. POLIPY ENDMETRIOIDALNE
2. ROZROST ENDOMETRIUM (HYPERPLASIA ENDOMETRII) - stan przedrakowy, przyczyna: nadmierne działanie estrogenów
1. TYPOWY
1. PROSTY |
2. GRUCZOŁOWY | Ż coraz więcej gruczołów i coraz mniej zrębu
3. GRUCZOLAKOWATY |
2. ATYPOWY
1. GRUCZOŁOWY
1. Z ATYPIĄ MAŁEGO STOPNIA
2. Z ATYPIĄ ŚREDNIEGO STOPNIA
3. Z ATYPIĄ DUŻEGO STOPNIA
2. GRUCZOLAKOWATY
3. GRUCZOŁOWY lub GRUCZOLAKOWATY ZE ZNACZNĄ ATYPIĄ = CA IN SITU
3. ZŁOŚLIWE
1. RAK GRUCZOŁOWY - ADENOCARCINOMA - ponad 90%
2. ADENOCARCINOMA CLAROCELLULARE
3. CA. PLANOEPITHELIALE
4. CA. ADENOSQUAMOSUM
5. CA. SOLIDUM - najzłośliwszy rak
2. NIENABŁONKOWE
1. LEIOMYOMA = ADENOMYOMA
1. LEIOMYOSARCOMA
2. RHABDOMYOSARCOMA
3. SARCOMA STROMALE
3. MIESZANE
1. CARCINOSARCOMA
2. TUMOR MIXTUS MESODERMALIS MALIGNUS - najzłośliwszy nowotwór
3. PRZERZUTOWE
4. NIESKLASYFIKOWANE
5. ZMIANY TROFOBLASTYCZNE
6. ZMIANY NOWOTWOROPODOBNE
1. Metaplazja płaskonabłonkowa
2. ...
MMikulicz