Higgins Jack - Testament Caspara Schultza.doc

JACK HIGGINS

TESTAMENT CASPARA
SCHULTZA

Przekład Barbara Ulrys

HK

Arnoldowi

1

Chavasse leżał podpierając głowę ręką na poduszce i wpatrując się w sufit poprzez otaczającą go
ciemność. Czuł się zmęczony — już od dawna nie pamiętał, aby tak bardzo był zmęczony, a mimo
to nie mógł usnąć. Zapalił lampę przy łóżku i sięgnął po papierosa. Kiedy przytknął zapałkę, roz-
dzwonił się telefon.

Podniósł szybko słuchawkę, przy uchu zabrzmiał spokojny głos, którego nie mógł rozpoznać.

—       Paul, to ty?
Uniósł się wyżej na poduszce.

—       Kto mówi?

—       Jean Frazer. Twój samolot przyleciał z Grecji do Londynu trzy godziny temu. Dlaczego się
nie zgłosiłeś?

—       Po co taki pośpiech? — odezwał się Chavasse. — Wczoraj przekazałem wstępny raport z
Aten. Zjawię się u Szefa rano.

—       Musisz przyjść zaraz — odparła Jean Frazer. — I lepiej się pospiesz. Czeka na ciebie przez
cały czas od wylądowania samolotu.

—       Dlaczego, u licha? — Chavasse spytał wyraźnie niezadowolony. — Mam za sobą dwa miesi-
ące roboty w Grecji, która bynajmniej nie należała do przyjemności. Chyba mam prawo, żeby choć
trochę przespać się w nocy.

—       Nie łam mi serca — powiedziała ze spokojem. — Ubierz się, jak przystało na grzecznego
chłopca. Przyślę po ciebie samochód.

Usłyszał odgłos odkładanej słuchawki i zaklął cicho, po czym wysunął się spod kołdry. Włożył
spodnie i boso podreptał do łazienki.

W oczach czuł piasek z niewyspania, w ustach miał niesmak. Nalał wody do szklanki i zaczął
popijać rozkoszując się jej świeżością. Po chwili zanurzył głowę i ramiona w zimnej wodzie.

Wycierając się ręcznikiem przyglądał się swojej twarzy w lustrze. Oczy miał podkrążone, na po-
liczkach porobiły mu się bruzdy ze zmęczenia. Odziedziczył tę skłonność po ojcu, Francuzie.

Była to twarz przystojna, nawet arystokratyczna, twarz naukowca, a szkaradna, pomarszczona
blizna na lewym ramieniu, po dawnym postrzale, wydawała się zupełnie nie na miejscu, niestosow-

na.

Przesunął opuszkami palców pod szarymi oczami i westchnął. — Chryste, wyglądasz okropnie
powiedział cicho, a wtedy twarz w lustrze rozjaśniła się uśmiechem, pełnym naturalnego uroku,
który był jego najpoważniejszym atrybutem.

Przeciągnął ręką po dwudniowym zaroście na brodzie, postanowił się jednak nie golić i wrócił
do sypialni. Kiedy się ubierał, deszcz tłukł w szyby niemiłosiernie. Po dziesięciu minutach narzucił
stary trencz i wyszedł.

Kiedy znalazł się przed domem, czekał już przy schodach samochód. Usiadł obok kierowcy i je-
chał w milczeniu poprzez opustoszałe, zalane deszczem ulice, wpatrując się ponuro w głęboką noc.

Był zmęczony. Zmęczony życiem na walizkach, ciągłym przenoszeniem się z kraju do kraju, od-
grywaniem różnych ról w stosunku do różnych osób, przy pełnej świadomości, że jest zupełnie
kimś innym. Po raz pierwszy od pięciu lat przyszło mu na myśl, że powinien z tym skończyć, ale
właśnie przejeżdżali przez bramę dobrze mu znanego domu na St. John's Wood, więc tylko
uśmiechnął się smętnie i przestał o tym myśleć.

Samochód zatrzymał się przed frontowymi drzwiami. Wysiadł, nie odezwawszy się ani słowem
do kierowcy, i wspiął się po schodach. Nacisnął dzwonek przy błyszczącej mosiężnej tabliczce z
napisem Brown i Spółka, Import-Eksport, i czekał.

Wkrótce otworzył drzwi wysoki, szpakowaty mężczyzna w granatowym serżowym garniturze.
Odsunął się na bok z uśmiechem na twarzy.

—              Cieszę się z pana powrotu, panie Chavasse. Chavasse też się uśmiechnął i wchodząc, klepnął
go lekko po ramieniu.

—              Wspaniale wyglądasz, Joe.
Wszedł po krętej klatce schodowej w stylu regencji i znalazł się na korytarzu wyłożonym

grubym dywanem. W panującej tu ciszy słychać było tylko cichy, nieprzerwany szum prądnicy w
pokoju, w którym była radiostacja, wspiął się jednak jeszcze po dwóch stopniach i znalazł się w na-
stępnym korytarzu. Tutaj panowała absolutna cisza. Na końcu korytarza znajdowały się szerokie,
pomalowane na biało drzwi, które otworzył.

Pokój był mały i skromnie umeblowany, w rogu stało biurko, a na nim maszyna do pisania i
kilka telefonów. Pochylona nad szafką z aktami Jean Frazer uniosła głowę z uśmiechem na
okrągłej, inteligentnej twarzy. Jednym ruchem ręki zdjęła okulary i powiedziała zasępiona: Wyda-
jesz się zmaltretowany.

O tej porze rano zwykle tak wyglądam — odparł z cierpkim uśmiechem.

Miała na sobie białą bluzkę i tweedową spódnicę o złudnie prostym kroju, opinającą jej krągłe
biodra. Patrzył na nią z zadowoleniem, gdy szła w stronę biurka.

Przysiadł na jego brzegu i sięgnął do paczki papierosów leżących na blacie. Zapalił i z wes-

tchnieniem ulgi wypuścił kłąb dymu.

—              O co właściwie chodzi? Co sobie Szef wbił do głowy? Co jest aż tak ważne, że nie może za-
czekać do jakiejś godziwej pory?

Wzruszyła ramionami.

—       Dlaczego jego o to nie spytasz? Czeka na ciebie w gabinecie.
Zmarszczył lekko czoło. Znowu jakaś robota? Skinęła głową.

—       Chyba coś bardzo poważnego. Chavasse zaklął cicho i zsunął się z biurka.

—       Czy on sobie wyobraża, że jestem z... żelaza?

Nie czekając na odpowiedź, skierował się do drzwi w głębi pokoju, otworzył je i wszedł do środ-
ka.

Pokój był dość mroczny, oświetlała go tylko lampa z abażurem stojąca na biurku przy oknie.
Szef przeglądał plik napisanych na maszynie dokumentów, ale natychmiast uniósł głowę z wyrazem
powagi na twarzy. Uśmiechnął się jednak i wskazał gestem ręki krzesło.

—       A więc udało mi się wreszcie cię odnaleźć, Paul. Usiądź, proszę, i opowiedz mi o Grecji.
Chavasse opadł na krzesło i odsunął z czoła kapelusz.

—       Czyżbyś nie otrzymał mojego zakodowanego raportu z Aten?
Szef skinął głową.
Zerknąłem na ten raport wczoraj, jak tylko go otrzymałem. Wydaje się w porządku. Czy to już

wszystko? Chavasse wzruszył ramionami.

—              Nie całkiem. Twoje podejrzenia co do Skirosa okazały się słuszne. Był podwójnym agentem.
Pracował dla Komuchów przez ostatnie cztery lata. Długo będą musieli czekać na jego kolejny ra-
port.

Szef wyjął papierosa ze srebrnej papierośnicy i zapalił go ostrożnie.

—       Jak na to wpadłeś?

—       Wytropiłem go na Lesbos — wyjaśnił Chavasse. — Spędzał urlop na nurkowaniu. Tak się
niefortunnie złożyło, że któregoś popołudnia coś mu się zepsuło w aparaturze tlenowej. Kiedy go
wydobyli na brzeg, było już za późno.

—       A to pech! — westchnął Szef. Chavasse pochylił się nad biurkiem.

—       A teraz, skoro już naświetliłem co ciekawsze aspekty tej sprawy, chyba mogę wrócić do
łóżka. — Wstał i podszedł do okna. — Mam uczucie, jakbym nie spał już do miesiąca.

—       Tkwił przy oknie wpatrując się w strumienie deszczu, po chwili nagle się odwrócił. — Jeśli
mam być szczery, to jadąc tutaj pomyślałem, że czas już skończyć z tą robotą. Szef uniósł brwi, naj-
wyraźniej zdziwiony.

—       A widzisz siebie znowu w charakterze wykładowcy na prowincjonalnym uniwersytecie? —
Potrząsnął głową. — Mowy nie ma, Paul. Jesteś najlepszy ze wszystkich ludzi, jakich mam. Kiedyś

zajmiesz miejsce przy tym biurku.

—       Jeśli dożyję — zauważył cierpko Chavasse. Szef wskazał mu krzesło.

—       Usiądź i zapal jeszcze papierosa. To normalne uczucie po wykonanej robocie, zwłaszcza gdy
trzeba było kogoś uśmiercić, otrzebny ci dłuższy odpoczynek.

—       No więc? — odezwał się Chavasse. — Bóg jeden wie, że służyłem sobie na odpoczynek.
Cały ten rok był piekielny.

—       Wiem, Paul, wiem — mówił Szef starając się załagodzić jego nastrój. Dopilnuję tego, abyś
odpoczął... po tej następnej robocie.

Chavasse odwrócił się od okna zdenerwowany.

Na miłość boską, przecież nie jestem jedynym człowiekiem w tym biurze. Co z Wilsonem czy
LaCostą? Szef pokręcił głową.

Wysłałem Wilsona do Ankary w zeszłym miesiącu. Zniknął bez śladu drugiego dnia. Obawiam
się, że musimy go wykreślić z naszej listy.

—       A LaCostą?

—       Załamał się po tej aferze na Kubie. Odesłałem go do domu na sześć miesięcy. — Szef wes-
tchnął. — Dzisiaj rano otrzymałem orzeczenie psychiatry. Szczerze mówiąc, nic dobrego. Chyba
już nigdy nie będziemy mogli skorzystać z usług LaCosty.

Chavasse podszedł do krzesła i opadł na nie całym ciężarem. Wziął papierosa ze srebrnej
papierośnicy, którą podsunął mu Szef, i zapalił pewną ręką. Po chwili uśmiechnął się.

—       No cóż, poddaję się. Mów, o co chodzi. Szef wstał.

—       Wiedziałem, że zgodzisz się.ze mną, Paul. I nie martw się, dostaniesz urlop. Ta sprawa powi-
nna ci zająć najwyżej kilka tygodni.

Dokąd mam jechać? — Chavasse spytał bez ogródek. Niemcy Zachodnie. — Szef podszedł do
okna i mówił dalej odwrócony plecami. — Co wiesz o Casparze Schultzu? Chavasse spoważniał.

To jeden z czołowych nazistów, chyba zginął podczas bombardowania Berlina, kiedy wkroczyli
Rosjanie. Czy nie był on w bunkrze z Hitlerem i Bormannem aż do samego końca?

Szef odwrócił się i przytaknął skinieniem głowy.

—              Jedno wiemy na pewno. Wedle ostatnich, znanych nam doniesień próbował się wydostać z
miasta w czołgu. Jak się to skończyło, nie wiemy, ale w każdym razie jego ciało nie zostało nigdy
zidentyfikowane.

Chavasse wzruszył ramionami.

—              Nic dziwnego. Mnóstwo ludzi zginęło, kiedy wkraczali Rosjanie.
Szef wrócił do biurka i usiadł.
Od czasu do czasu krążyły różne pogłoski na temat Schultza. Że mieszka w Argentynie, to znów

że ma farmę w Irlandii. Sprawdzaliśmy to bardzo dokładnie, ale żadna z tych pogłosek nie została

potwierdzona.

Chavasse'a ogarnęło podniecenie, powoli wyprostował się na krześle.

No i teraz dotarły jakiejś nowe pogłoski? Tym razem bardziej wiarygodne, tak?

Szef potwierdził to przypuszczenie.

—       Znasz Sir George'a Harveya? Chavasse zmarszczył lekko czoło.

—       Był chyba przez jakiś czas ministrem w służbie wywiadowczej rządu koalicyjnego podczas
wojny, czy tak?

—       No właśnie — odparł Szef. — Po wojnie wycofał się polityki, by zająć się własnym biz-
nesem. Wczoraj zjawił się w Ministerstwie Spraw Zagranicznych w bardzo dziwnej sprawie. Sekre-
tariat ministerstwa natychmiast skierował go do mnie. Chciałbym, abyś sam usłyszał, co ma do po-
wiedzenia. Nacisnął dzwonek na biurku dwa razy. Po chwili otworzyły się drzwi i Jean wprowadzi-
ła wysokiego, szpakowatego mężczyznę około sześćdziesiątki. Natychmiast wycofała się, zamy-
kając za sobą bezszelestnie drzwi, a Szef wstał zza biurka.

—       Bardzo proszę, Sir George, chciałbym panu przedstawić Paula Chavasse'a, o którym
wspominałem.

Chavasse podniósł się, uścisnęli sobie dłonie. Sir George Iarvey niewątpliwie utrzymywał dobrą
formę. Uścisk ręki liał mocny, twarz opaloną, krótko przystrzyżone wąsy, z porodu których w jakiś
sposób przypominał wojskowego. Jśmiechnął się uprzejmie i usiadł.

—              Słyszałem o panu wiele dobrego, panie Chavasse. Chavasse odwzajemnił się uśmiechem i
podał mu papierosa.

—              Czasem dopisywało mi szczęście.
Sir George poczęstował się papierosem i znowu się uśmiechnął.

—       W pańskiej grze potrzebne jest szczęście, mój przyjacielu. Szef zapalił zapałkę i podał ogień
w obu rękach.

—       Sądzę, że nie ma pan nic przeciw temu, aby przekazać Paulowi wszystko, o czym mnie pan
mówił, Sir George?

Sir George skinął głową, usadowił się wygodnie na krześle i obrócił się lekko w stronę Chavas-
se'a.

Prowadzę różne interesy, panie Chavasse, a między innymi mam też niemałe udziały w różnych
wydawnictwach, których, pozwoli pan, że nie będę wymieniał. Wczoraj rano dyrektor pewnego wy-
dawnictwa przyszedł do mnie z bardzo dziwnym listem. Zarówno on, jak i jego zespół uznali, że
należy go jak najszybciej przedstawić sekretarzowi Ministerstwa Spraw Zagranicznych, a wiedząc,
że jestem z nim zaprzyjaźniony, zwrócili się do mnie z prośbą, abym zajął się tą sprawą.

—       Kto ten list napisał? — spytał Chavasse.

—       Niemiec, nazywa się Hans Muller — wyjaśnił Sir George. — Człowiek ten donosi w liście,

że Caspar Schultz żyje.

Zawiadamia, że Schultz przebywał w Portugalii do tysiąc dziewięćset pięćdziesiątego piątego
roku, po czym wrócił do Niemiec i żyje tam sobie spokojnie pod przybranym nazwiskiem.

—       Ale po co mu kontakt z firmą wydawniczą? — zdziwił się Chavasse.

—       Zaraz to wyjaśnię — ciągnął Sir George. — Jeśli dać wiarę temu listowi, Caspar Schultz na-
pisał wspomnienia i chce je opublikować.

—       A Muller występuje w charakterze pośrednika? — spytał Chavasse. — Dlaczego jednak nie
próbuje nawiązać kontaktu z niemieckim wydaw...